Η ανάδειξη του deep learning ως το next big thing στον τομέα των δεδομένων, σε συνδυασμό με τη συλλογή και επεξεργασία των Big Data που παίζουν καίριο ρόλο για την αναβάθμιση και ουσιαστική προσέγγιση της πελατοκεντρικότητας από την πλευρά των ίδιων των επιχειρήσεων αποτέλεσαν δύο από τους βασικούς θεματικούς άξονες γύρω από τους οποίους κινήθηκε το Data 360° Forum 2016.

Κατά τη διάρκεια των εργασιών του 5ου Data 360° Forum, το οποίο πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 18 Απριλίου 2016 στο αμφιθέατρο Maroussi Plaza ,οι τουλάχιστον 200 Data Scientists, αλλά και στελέχη ΙΤ, Marketing και Customer Intelligence είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν αναφορικά με ότι πιο σύγχρονο έχει προκύψει στο πεδίο των analytics και των τεχνολογιών ανάλυσης δεδομένων. Παράλληλα, επιχειρήθηκε να καταγραφεί και η «μεγάλη εικόνα» της ανάπτυξης τεχνολογιών data, αλλά και το πως εντάσσεται στην σύγχρονη επιχειρηματική πραγματικότητα.

Αξιοποίηση δεδομένων από κάθε μεγέθους επιχείρηση
Ο Ali Rebaie, Top Big Data influencer και μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής του Boulder BI Brain Trust (BBBT) κατέδειξε καινοτόμες χρήσεις των δεδομένων σε μια σειρά από ετερογενείς αγορές και τομείς, όπως λ.χ. τον αθλητισμό, τη μόδα, την ενέργεια και τη γεωργία. Επιπροσθέτως, ο κ. Ribaie σημείωσε πως στην εν γένει αγορά υπάρχει μια παρανόηση αναφορικά με τα Big Data, τα οποία οι περισσότεροι τα συσχετίζουν με τις μεγάλες επιχειρήσεις και τους οργανισμούς, την πληθώρα δεδομένων και την ύπαρξη τεράστιων χρηματικών ποσών και προϋπολογισμών.

“Πρόκειται αναμφίβολα για μια… πλάνη, καθώς τα δεδομένα ασχέτως πλήθους και μορφής αφορούν κάθε επιχείρηση, η οποία επιθυμεί να βρει περισσότερο αποτελεσματικούς τρόπους ανταπόκρισης στις ανάγκες της αγοράς που δραστηριοποιείται, αλλά και των πελατών που εξυπηρετεί. Εξάλλου, πρόκειται για έναν κοινώς αποδεδειγμένα τρόπο μέσω του οποίου οι επιχειρήσεις μετατρέπουν τις στιγμές των ίδιων των πελατών και καταναλωτών σε ολοκληρωμένες εμπειρίες απέναντι σε προϊόντα και υπηρεσίες. Οι σύγχρονες επιχειρήσεις οφείλουν να μετατραπούν σε… καλλιτέχνες εμπειριών, προκειμένου να είναι συμπαθείς, «συλλαμβάνοντας» τις ξεχωριστές μικρο-στιγμές των πελατών. Πλέον, οι πελάτες δεν χρειάζεται να αναζητήσουν οι ίδιοι την εμπειρία, αλλά οι επιχειρήσεις οφείλουν να τους παρέχουν προσωποποιημένες εμπειρίες με το κατάλληλο περιεχόμενο”.

Η Μάνια Σέργη, Διευθύντρια Τομέα Λογισμικού της ΙΒΜ για την Ελλάδα και την Κύπρο, εστίασε την ομιλία της στη σημασία που αποκτά καθημερινά το cognitive, που με τη σειρά του «ξεκλειδώνει» τη δυναμική που κρύβεται στο σύνολο των δεδομένων. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, μέχρι το 2020, περίπου 1,7 MB των νέων πληροφοριών και δεδομένων θα δημιουργούνται κάθε δευτερόλεπτο (!), για κάθε ανθρώπινο όν που κατοικεί στον πλανήτη. «Σε αυτήν τη διαμορφούμενη πραγματικότητα, τα cognitive συστήματα είναι εντελώς διαφορετικά με τα αντίστοιχα σημερινά. Έτσι, λοιπόν, καλύπτουν τρία ξεχωριστά επίπεδα: Την κατανόηση, την αιτία και τη γνώση. Μέσω του πρώτου υιοθετούνται και αξιοποιούνται το σύνολο των δεδομένων ώστε να «διαβάζουν» κείμενα, να «βλέπουν» εικόνες και να «ακούνε» φυσική ομιλία με τα συμφραζόμενα. Στη συνέχεια ερμηνεύουν τις πληροφορίες, τις οργανώνουν και παρέχουν εξηγήσεις για το τι σημαίνει αυτό, έχοντας κατά νου το σκεπτικό των συμπερασμάτων.

Τέλος, τα δεδομένα συσσωρεύονται και αντλούν τη διορατικότητα σε κάθε αλληλεπίδραση”. Η κυρία Σέργη σημείωσε πως σήμερα απαιτείται η μεταστροφή του ρόλου της τεχνολογίας, ώστε από καταλύτη να λειτουργήσει ως σύμβουλος. Όσο για τον τομέα του cognitive, αναμένεται να αποτελέσει την επόμενη ημέρα στη μετεξέλιξη του ανθρώπου και των δυνατοτήτων των ίδιων των τεχνολογικών συστημάτων, όπου η τεχνολογία ενισχύει, κλιμακώνει και επιταχύνει την ανθρώπινη εμπειρία.

«Εκρηκτική» ανάπτυξη των sports analytics
Την “εκρηκτική” πορεία που καταγράφουν τελευταία τα analytics για τον εν γένει αθλητικό χώρο ανέδειξε η παρουσίαση του Δημήτρη Καρλή, Καθηγητή του τμήματος Στατιστικής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Τα sports analytics αφορούν στη χρήση δεδομένων και ποσοτικών μεθόδων, ώστε να υπολογιστεί η απόδοση και εν συνεχεία να λαμβάνονται αποφάσεις για να αποκτηθεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην έντονα αγορά των αθλητικών γεγονότων. Υπό αυτό το πρίσμα, υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία τα οποία έρχονται να αλλάξουν το παρόν και το μέλλον των αθλητικών γεγονότων, όπως π.χ. η wearable τεχνολογία, η ανάλυση του ανταγωνισμού, ο σχεδιασμός λεπτομερών προγραμμάτων προπόνησης, η παροχή ενδιαφερόντων στατιστικών και εν γένει περιεχομένου προς τους φιλάθλους, η «ζωντανή» πληροφόρηση για το προπονητικό τιμ, χρηστικές πληροφορίες για την απόκτηση παικτών κ.ά. «Δίχως αμφιβολία, η τεχνολογία σε συνδυασμό με τα big data έρχονται να αλλάξουν άρδην το τοπίο του αθλητισμού, θεμελιώνοντας μια νέα εποχή.

Μάλιστα, η διαθεσιμότητα πληθώρας δεδομένων αναμένεται να δημιουργήσει νέες ειδικότητες και θέσεις εργασίας που θα απευθύνονται σε καλά εκπαιδευμένα στελέχη. Μπορεί στη χώρα μας να υπολειπόμαστε των όσων συμβαίνουν σε διεθνές επίπεδο σήμερα, ωστόσο το διεθνοποιημένο περιβάλλον στο οποίο κινούμαστε θα παίξει καταλυτικό ρόλο για την υιοθέτηση νέων τεχνικών, σε ότι αφορά τα big data και στον τομέα του αθλητισμού”, τόνισε ο κ. Καρλής. Από την πλευρά του, ο Μανώλης Συλλιγνάκης, Eπικεφαλής ομάδας Customer Analytics της Εθνικής Τράπεζας αναφέρθηκε στη χρήση και αξιοποίηση των προγνωστικών analytics προκειμένου η τράπεζα να καθοδηγήσει την πελατοκεντρικότητα και να εκμεταλλευτεί τα πολλαπλά εναλλακτικά (και μη) δίκτυα που έχει αναπτύξει.

Data-driven στρατηγικές marketing και πωλήσεων
Στη σουίτα Google Analytics 360 που απαρτίζεται από λύσεις και προϊόντα ολοκληρωμένων δεδομένων και marketing analytics και έχει σχεδιαστεί έχοντας ως γνώμονα την εξυπηρέτηση των αναγκών των enterprise-class marketers, εστίασε την ομιλία του ο Stanislaw Magierski, Enterprise Analytics, Central Eastern Europe της Google. «Τα πάντα ξεκινούν με την κατανόηση της συμπεριφοράς των καταναλωτών κάθε στιγμή ξεχωριστά. Λαμβάνοντας τα κατάλληλα insights και με την ανάλογη επεξεργασία, οι επιχειρήσεις θα είναι σε θέση να κάνουν το brand τους χρήσιμο για τους ίδιους τους πελάτες τους. Όταν μια επιχείρηση καταφέρει να συγκεντρώσει το σύνολο των δεδομένων που σχετίζονται με τους πελάτες της, τότε τα στελέχη της θα μπορούν να διερευνούν, να αξιοποιούν την ευφυΐα που απορρέει από αυτά, προκειμένου να διαμορφώσουν πλήρως ενημερωμένες στρατηγικές marketing και πωλήσεων που με τη σειρά τους θα αυξήσουν την απόδοσή της”.

Στην αναγκαιότητα του σχεδιασμού μιας «έξυπνης» αρχιτεκτονικής δεδομένων έτσι ώστε οι επιχειρήσεις να αξιοποιήσουν παραγωγικά την… καταιγίδα από δεδομένα αναφέρθηκε ο Κωνσταντίνος Τζαβάρας, Business Software Sales Director της SiEBEN. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά: «Τα πάντα εκκινούν από τον προσδιορισμό μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής. Αυτή, οφείλει να διαθέτει διακριτούς ρόλους και ξεκάθαρες διαδικασίες. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να λαμβάνει χώρα η διαδικασία συγκέντρωσης των πάσης φύσεως δεδομένων, τα οποία μπορεί να προέρχονται από ποικίλα πληροφοριακά συστήματα (λ.χ. ERP, CRM, SFA, DMS κ.ά.), αλλά και από την έκθεση και προβολή μιας επιχείρησης στο διαδίκτυο (π.χ. web-site, newsletters, καμπάνιες e-mail, social media κ.ο.κ.).

Στη συνέχεια, απαιτείται η διαδικασία της βελτιστοποίησής και της ανάλυσής τους (Data warehouse, normalization, OLAP, self-service BI, ανάλυση RFM, αλγόριθμοι machine learning κ.ά.), η οποία θα οδηγήσει στην απολύτως χρηστική οπτικοποίηση των δεδομένων που εκφράζεται μέσω KPIs, dashboards, γραφικών κ.ά.”. Νέες persones πελατών – Εξατομικευμένη τιμολογιακή πολιτική Μια αρκούντως χρηστική ομιλία για τη νέα πραγματικότητα που δείχνουν να επιφέρουν σήμερα στον τηλεπικοινωνιακό κλάδο τα big data και σχετίζεται με την πλήρη αντιστροφή των όσων ισχύουν αναφορικά με την ακολουθούμενη τιμολογιακή πολιτική και τον τρόπο χρέωσης των τελικών καταναλωτών πραγματοποίησαν οι Ηλίας Κυριακόπουλος και Δημήτρης Τριανταφύλλου, Head of Business Customer Value Management και Head of Business CRM and Outbound Call Center αντίστοιχα της WIND Hellas.


Όπως ανέφεραν, οι παραδοσιακοί μέθοδοι τμηματοποίησης δεν αρκούν στο έντονα ανταγωνιστικό τηλεπικοινωνιακών περιβάλλον. «Σήμερα, απαιτείται η ανακάλυψη νέων personas που θα οδηγήσουν στην θέσπιση εξατομικευμένης τιμολογιακής πολιτικής που ξεφεύγει πλήρως από τα κλασσικά τιμολογιακά πακέτα και θα βασίζονται εξ’ ολοκλήρου στη χρήση που γίνεται εκ μέρους των ίδιων των χρηστών. Γνώση, που θα προκύπτει από την εκτενή καταγραφή, συγκέντρωση, ανάλυση και μοντελοποίηση ποικίλων δεδομένων».

Έντονο ήταν το ενδιαφέρον των παρευρισκόμενων σχετικά με την ομιλία του Rui Miguel Forte, Lead Data Scientist της Workable και συγγραφέα του βιβλίου “Mastering Predictive Analytics with R”, η οποία καταπιάστηκε με το ζήτημα του text mining και του sentiment analysis ως μια μέθοδο άντλησης πολύτιμων στοιχείων τα οποία μπορούν να… μεταφραστούν σε έσοδα (και γνώση) για τις επιχειρήσεις. Από την πλευρά της, η Παναγιώτα Βυργιώτη, Senior Business Intelligence Consultant της SAS επεσήμανε πως τα δεδομένα όπως τα γνωρίζαμε μέχρι πρότινος δεν υπάρχουν, ενώ και το data preparation δεν εξαντλείται αποκλειστικά στο data warehousing.

Αυτό που έχει αλλάξει είναι οι πηγές από τις οποίες προέρχονται και οι ανάγκες που πρέπει να καλύψουν. «Πλέον, ως νέες πηγές από τις οποίες προκύπτουν δεδομένα θεωρούνται τα αδόμητα στοιχεία, τα social feeds και το Internet of Things. Κάτι που έχει ως αποτέλεσμα να αναζητιέται η “έξυπνη” διαδικασία αποθήκευσης για λόγους ανάλυσης, η υποστήριξη προσεγγίσιμων και streaming analytics, καθώς επίσης και η βελτίωση του μοντέλου της παραγωγικότητας, ώστε να υποστηρίζεται η κλιμακούμενη διαδικασία λήψεως αποφάσεων».

Τα δεδομένα καθορίζουν τις επιχειρηματικές αποφάσεις
Αυξημένο ήταν το ενδιαφέρον του κοινού στο best practice case της Χρυσής Ευκαιρίας που παρουσίασε ο Παντελής Κονταξάκης, CEO του Ομίλου Εταιρειών Χρυσής Ευκαιρίας. Κι αυτό, γιατί με απλό όσο και απτό τρόπο ανέδειξε την πολιτική που εφαρμόζεται εσωτερικά στην εταιρεία και τιτλοφορείται: “From Data to Wisdom” και περιλαμβάνει συνολικά τέσσερα στάδια (Data, Information, Knowledge, Wisdom). Με βάση αυτήν και χάρη στους σημαντικά μεγάλους όγκους δεδομένων, η Χρυσή Ευκαιρία κατάφερε οι επιχειρηματικές της αποφάσεις να μην εξαρτώνται μόνο από τις προγενέστερες εμπειρίες, αλλά και από την αξιολόγηση και εν γένει αξιοποίηση των πραγματικών δεδομένων. «Κάτι που έγινε πραγματικότητα χάρη στην αλλαγή προοπτικής της αξίας αδόμητων όσο και μη-επεξεργασμένων δεδομένων», υπογράμμισε ο κ. Κονταξάκης.

Ο Δαμιανός Χατζηαντωνίου, Director of MSc in Business Analytics στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών αναφέρθηκε στην σημερινή εποχή των Big Data, η οποία και διακρίνεται για τα τρία “Vs” (Volume, Velocity, Variety). Στο συγκεκριμένο μοντέλο κυρίαρχος είναι ο ρόλος της ευελιξίας σε κάθε έκφανση των big data (λ.χ. στα μοντέλα των δεδομένων, τα χαρακτηριστικά των εφαρμογών, την διαδικασία ανάκτησής τους, τις φυσικές αναπαραστάσεις, την πληθώρα των συστημάτων διαχείρισης των δεδομένων κ.ο.κ.). Όσο για τον Νεκτάριο Ψυχάρη, Προϊστάμενο Συστημάτων BI του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών (ΔΑΑ) εστιάστηκε στη δημιουργία και ανάδειξη στρατηγικού οράματος και επιχειρησιακής κουλτούρας έχοντας ως επίκεντρο τα δεδομένα.

Απώτερος σκοπός του ΔΑΑ μέσω των δεδομένων είναι αφενός μεν η βελτίωση της εμπειρίας των επιβατών με την παροχή της απαιτούμενης πληροφόρησης και των υψηλού επιπέδου υπηρεσιών, και αφετέρου δε η ενίσχυση των εσόδων που δεν σχετίζονται με τη συνολική πτητική λειτουργία. Κάτι που γίνεται πραγματικότητα με τον διαμοιρασμό πληροφορίας με τους άμεσα εμπλεκόμενους, της συλλογής ακόμη περισσότερων στοιχείων που αφορούν τους επιβάτες, της θέσπισης νέων με την ταυτόχρονη βελτιστοποίηση υφιστάμενων καναλιών επικοινωνίας με τους ταξιδιώτες και τέλος με την ανάπτυξη ενός CRM που θα εστιάζεται και θα κινείται αποκλειστικά γύρω από τους επιβάτες, παρέχοντάς τους προσωποποιημένες υπηρεσίες.

Ουσιαστικός προσδιορισμός του ρόλου του data scientist
Μια ρεαλιστική, και συνάμα εξόχως διαφωτιστική θεώρηση της στάσης των οργανισμών απέναντι στη διαχείριση και τη διακυβέρνηση δεδομένων έδωσε στο κοινό του Data 360° Forum το CIOs panel, στο οποίοι συμμετείχαν οι Δημήτρης Βαλινδράς, VP IT SEE Delhaize Group (AB Βασιλόπουλος), Πάνος Λεβαντής, IT Manager, Ολυμπιακή Ζυθοποιία και Άκης Χαμαμτζόγλου, Διευθυντής Πληροφορικής Ομίλου Εταιρειών Π. Γερμανού. Τα διακεκριμένα στελέχη Πληροφορικής επεσήμαναν τις προκλήσεις που δημιουργεί η συνεχής αύξηση του όγκου των δεδομένων στις επιχειρήσεις, η ανάγκη για ενοποίηση αυτών και το data classification. Αναφορικά με το Data Governance, οι συμμετέχοντες στο πάνελ συμφώνησαν ότι είναι σημαντικό να οριοθετηθούν τα deliverables των έργων data από την αρχή, ενώ, σε αντίθεση με το «ρεύμα», οι CIOs κράτησαν εφεκτική στάση απέναντι στην πολύ ανοιχτή πρόσβαση των χρηστών στα δεδομένα, υποστηρίζοντας περισσότερο το concept του data classification, ώστε «να μην αποβεί καταστροφική η υπερβολική ελευθερία».

Αναφορικά με τη λειτουργία των data teams, οι CIOs τέθηκαν υπέρ των υβριδικών δομών, με συνδυασμό IT και business ανθρώπων, αλλά και τη συμμετοχή των vendors. Εντούτοις, όπως πολύ σωστά επισημάνθηκε, το data management γίνεται ήδη στις περισσότερες εταιρείες, απλώς γίνεται από ανθρώπους που δεν φέρουν αναγκαστικά τον τίτλο του data scientist ή του analyst. Αισιόδοξη και, ταυτόχρονα, με ήπια διάθεση αυτοκριτικής απέναντι στον ρόλο του Data Scientist, η παρουσίαση του Κώστα Περήφανου κέρδισε -δικαιολογημένα- τις εντυπώσεις.

Ο Data Scientist που ξεκίνησε από την Ελευθεροτυπία και έγινε Senior Data Scientist των Royal Mail έθιξε μεν διακριτικά τα «προνόμια» που απολαμβάνουν σήμερα οι περιζήτητοι data scientists στο εξωτερικό (σε όρους απολαβών και προσφορών εργασίας), δεν παρέλειψε ωστόσο να τονίσει ότι η επαγγελματική εξέλιξη αυτού του ρόλου προϋποθέτει προσαρμογή της επικοινωνίας ανάλογα με το τμήμα το οποίο αφορούν τα εκάστοτε data reports, διαφανή χειρισμό των δεδομένων, με κάθε κόστος, και, κυρίως, καλές επιδόσεις στην αρένα των “politics”. «Το σημαντικότερο για κάθε data scientist είναι να μπορεί, ανά πάσα στιγμή, να εξηγήσει το “γιατί” πίσω από κάθε εξέλιξη στο επιχειρηματικό περιβάλλον» διατράνωσε ο Κώστας Περήφανος.