H αγορά των enterprise mobile apps αναπτύσσεται ταχύτατα, προσφέροντας σημαντικά οφέλη στην επιχείρηση, στους εργαζόμενους, στους πελάτες και συνεργάτες. Τα enterprise mobile apps μπορούν να αυξήσουν την παραγωγικότητα, να κάνουν αποδοτικότερη την εταιρική επικοινωνία, να βελτιστοποιήσουν την εταιρική λειτουργία και να συμβάλουν καθοριστικά στην ανάπτυξη.

To 2014 ήταν ένα έτος ανάπτυξης για τα mobile apps, με το 62,5% των επιχειρήσεων να επενδύουν σε αυτά κατά τη διάρκεια των τελευταίων δώδεκα μηνών, χωρίς να υπάρχει κάποια ένδειξη εξασθένησης αυτής της τάσης, όπως καταγράφει η μελέτη “Global State of Enterprise Mobility” του Enterprise Mobility Exchange (EME). Αυτή ήταν η δεύτερη χρονιά που η EME δημοσίευσε μια ανάλογη μελέτη, η οποία βασίστηκε σε δημοσκόπηση 300 επαγγελματιών από το χώρο του IT και του enterprise mobility. Όπως καταγράφεται στη μελέτη, το 35,7% των συμμετεχόντων έχουν προχωρήσει πέρα από το αρχικό στάδιο ενσωμάτωσης λύσεων mobility, με πάνω από το 60% εξ αυτών να έχουν επενδύσει σε mobile apps τους τελευταίους 12-18 μήνες. Παράλληλα, περισσότεροι από το 33,9% έχουν επενδύσει σε λύσεις mobile device management (MDM) και 32,1% στο Μobile Αpplication Μanagement (MAM).

Το EME ισχυρίζεται, επίσης, ότι το κύριο κίνητρο πίσω από τις επενδύσεις στα mobile apps ήταν η αύξηση της παραγωγικότητας, συμπεραίνοντας ότι οι εταιρείες έχουν αρχίσει να σκέφτονται για το mobility περισσότερο στρατηγικά τώρα, θέλοντας να διασφαλίσουν ότι οι λύσεις mobility ταιριάζουν στη συνολική στρατηγική τους. Η μελέτη αναφέρει, ακόμα, ότι αυτή η κατάσταση θα συνεχίσει να χαρακτηρίζει και το 2015, με τις εταιρείες να επιτρέπουν στους υπαλλήλους τους να έχουν καλύτερη και πιο κατάλληλη πρόσβαση στα επιχειρησιακά συστήματα, εταιρικά δεδομένα και πληροφορίες, ώστε να απελευθερωθεί το πλήρες δυναμικό του mobility. Ωστόσο, θα πρέπει να ξεπεραστούν κάποια εμπόδια που σχετίζονται με τις επιδόσεις, καθώς τα back end συστήματα των περισσότερων επιχειρήσεων αδυνατούν να μιλήσουν τη γλώσσα των φορητών συσκευών, απαιτώντας επιπλέον επενδύσεις από τις επιχειρήσεις.

Οι κυριότερες προκλήσεις για τους developers
Είναι γεγονός ότι οι επιχειρήσεις υιοθετούν τις τεχνολογίες mobile σε πρωτοφανείς ρυθμούς. Σύμφωνα με το Business News Daily, σχεδόν 1,3 δισ. εργαζόμενοι θα στραφούν στο mobility μέσα στο 2015, κάτι που θα οδηγήσει στο ζενίθ τη ζήτηση για enterprise mobile apps. Mε τη ζήτηση να κορυφώνεται μέσα στο έτος, πολλές εταιρείες ανάπτυξης mobile apps θα κληθούν να δημιουργήσουν περισσότερα εξειδικευμένα mobile apps για τους πελάτες τους. Αυτά τα apps θα χαρακτηρίζονται από απαιτήσεις και θα καλύπτουν ανάγκες, οι οποίες θα διαφέρουν από ένα τυπικό app που έχει σχεδιαστεί για τα δημόσια app stores. Αυτή η κατάσταση θα δημιουργήσει μια σειρά από προκλήσεις στους developers mobile apps, οι σημαντικότερες εκ των οποίων είναι οι εξής:

Ασφάλεια. Η ασφάλεια αποτελεί τη σημαντικότερη, ίσως, πρόκληση, με τους developers να χρειάζεται να δώσουν την πρέπουσα σημασία σε αυτήν. Ειδικότερα, η λειτουργία ταυτοποίησης χρηστών αποτελεί το πιο ευάλωτο, ίσως, σημείο ενός app, καθώς εδώ ο χρήστης χρειάζεται να δώσει τα διαπιστευτήριά του, με το login και έναν κωδικό πρόσβασης. Λαμβάνοντας υπόψη τον περιορισμένο χρόνο που έχουν οι developers για την ανάπτυξη των εφαρμογών τους, αποτελεί πραγματικά πρόκληση για κάποιον να ενσωματώσει στην εφαρμογή του εξαρχής μια ασφαλή ρουτίνα πιστοποίησης των χρηστών. Επίσης, είναι πιο εύκολο και αξιόπιστο να ενσωματώνει κανείς τους σημαντικούς ελέγχους και τα validations στον server, παρά στον client.

Αυτή η προσέγγιση προσφέρει δύο πλεονεκτήματα: η απόδοση των apps δεν θα επιβραδυνθεί από πολύπλοκα validations, ενώ οι σχετικοί μηχανισμοί θα είναι πάντα ενημερωμένοι, καθώς θα βρίσκονται στον server – τα bug fixes, συμπεριλαμβανομένων των security fixes, μπορούν να εφαρμοστούν άμεσα, χωρίς να υπάρχει ανάγκη αναβάθμισης της ίδιας της εφαρμογής. Τέλος, πάντα θα αποτελεί καλή ιδέα να κρυπτογραφεί κανείς όλα τα ευαίσθητα δεδομένα του, ειδικά αν αυτά αποθηκεύονται σε φορητές συσκευές. Αυτό επιτυγχάνεται, συνήθως με έναν secure container, ο οποίος προστατεύει τα εταιρικά apps, όταν αυτά υποκλαπούν ή δεχθούν επιθέσεις. Είναι, επίσης, σημαντικό να έχει κανείς κατά νου ότι η ασφάλεια είναι ευέλικτη. Η ανάγκη για αυτήν εξαρτάται άμεσα από το είδος του app. Για παράδειγμα, τα εταιρικά apps, όπως είναι τα mobile shops ή τα τραπεζικά apps με τα οποία πληρώνονται λογαριασμοί, χρειάζεται να είναι περισσότερο ασφαλή και προστατευμένα από τα πληροφοριακά apps.

Περιβάλλον εργασίας. Tα enterprise apps χρησιμοποιούνται από τους υπαλλήλους μέσα σε έναν οργανισμό, έτσι είναι λογικό γι’ αυτά η λειτουργικότητά τους να είναι πιο σημαντική από την αισθητική τους. Αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, ότι δεν θα πρέπει να πληρούνται συγκεκριμένες βασικές αρχές αισθητικής, αλλά ότι η ευχρηστία προηγείται. Οι εργαζόμενοι χρησιμοποιούν τα enterprise apps για να διεκπεραιώσουν καλύτερα τη δουλειά τους και ως εκ τούτου θα εκτιμήσουν περισσότερο ένα app που τους βοηθάει να κάνουν ευκολότερη την εργασία τους από ένα app που δείχνει ωραίο. Θα λέγαμε ότι το κλειδί για τη δημιουργία ενός επιτυχημένου enterprise app είναι να δοθεί έμφαση στη διαισθητικότητα του. Ένας τρόπος για να επιτευχθεί αυτό είναι μέσω της χρήσης εικονιδίων. Τα εικονίδια αποτελούν, εν γένει, τη βάση για τη δημιουργία ενός εύχρηστου και φυσικού περιβάλλοντος εργασίας και μπορούν να εξηγήσουν άμεσα τη λειτουργικότητα ενός κουμπιού. Είναι σημαντικό, επίσης, να μην ξεχνάει κανείς ότι δεν μπορεί να παρακάμπτει κάποια hardware κουμπιά (για παράδειγμα, Home, Back ή τα κουμπιά του μενού). Mε αυτόν τον τρόπο αυξάνεται ακόμα περισσότερο η διαισθητικότητα των apps. Για παράδειγμα, στους mobile browsers, το κουμπί “Back” οδηγεί στην προηγούμενη σελίδα που επισκέφτηκε ο χρήστης. Έτσι, περιμένει κανείς όταν πατάει το πλήκτρο “Back” σε οποίο περιεχόμενο, να μεταφέρεται στη σελίδα που επισκέφτηκε προηγουμένως. Αν ένα app υποστηρίζει μια τέτοια λειτουργία, θα γίνει πιο εύκολο αποδεκτό από το χρήστη του.

Πλατφόρμα ανάπτυξης. Πραγματική πρόκληση αποτελεί και η επιλογή της τεχνολογίας που θα χρησιμοποιηθεί για την ανάπτυξη των εφαρμογών. Για πολλές επιχειρήσεις, υπάρχει μια αυξανόμενη συσσώρευση μικρότερων, εσωτερικά προσανατολισμένων, apps, που χρειάζεται να αναπτυχθούν γρήγορα και αποτελεσματικά. Πριν αποφασίσει κανείς ποια είναι η καλύτερη προσέγγιση για την ανάπτυξη των apps θα πρέπει να δει ποιες τεχνολογικές πλατφόρμες υπάρχουν. Στη συγκεκριμένη περίπτωση έχουμε να κάνουμε, ουσιαστικά, με δύο προσεγγίσεις: τη γηγενή και την υβριδική HTML5. Και οι δύο έχουν τα υπέρ και τα κατά τους. Αν ένα app στοχεύει μόνο στο iOS και υπάρχει το budget, ο χρόνος και οι δεξιότητες, μπορεί να αναπτυχθεί ένα app ως native, με τη βοήθεια της Objective C (ή της Swift), προς όφελος των επιδόσεων και της πρόσβασης σε γηγενή χαρακτηριστικά της συσκευής. Αυτό αποτελεί, ωστόσο μια σπάνια περίπτωση, εξαιτίας των Bring your Own Device (BYOD) πολιτικών, όπου θα πρέπει να προβλέψει κανείς την ανάγκη υποστήριξης μιας πληθώρας διαφορετικών φορητών συσκευών. Εντωμεταξύ, η HTML5 κερδίζει συνεχώς έδαφος και γίνεται όλο και περισσότερο δημοφιλής. H Gartner πρόσφατα επιβεβαίωσε αυτή την τάση, αναφέροντας ότι το 90% όλων των enterprise apps μέσα στο 2015 θα αναπτύσσονται σε HTML5 ή υβριδικά, ενώ μόλις το 10% θα κτίζονται πάνω σε γηγενή κώδικα. Έτσι, για όλα αυτά τα enterprise apps, τα οφέλη της HTML5 σε θέματα κόστους, time-to-market και φορητότητας ανάμεσα σε πλατφόρμες, υπερσκιάζουν τα πλεονεκτήματα της φθίνουσας ανάπτυξης apps σε γηγενή κώδικα.

Τάσεις
Καθώς οι οργανισμοί αρχίζουν να ασπάζονται όλο και περισσότερο τo mobility, έχει αρκετά ενδιαφέρον να δει κανείς ποιες είναι οι κυριότερες τάσεις που θα χαρακτηρίζουν τα enterprise mobile apps στο άμεσο μέλλον, με βάσεις τις εκτιμήσεις ειδικών και αναλυτών, όπως τι καταγράφει το CBR.

  • Το software development επιστρέφει στις ρίζες του. Οι εταιρείες διεθνώς συνήθιζαν να αναθέτουν σε εξωτερικούς συνεργάτες (outsourcing) την ανάπτυξη λογισμικού, σε μέρη όπως είναι η Ινδία, που πρόσφερε φθηνό και υψηλών δεξιοτήτων εργατικό δυναμικό, πρόθυμο να διεκπεραιώσει τα projects τους. Ανταποκρινόμενες, πάντως, στις μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς, οι εταιρείες έχουν αρχίσει να επιστρέφουν, όσον αφορά την ανάπτυξη λογισμικού, στο in-house μοντέλο, για να δημιουργούν apps, τα οποία θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες των πελατών τους. Το Enterprise computing έχει αλλάξει δραματικά τα τελευταία 30 χρόνια: μετά τα mainframes ήρθε η εποχή του client-server μοντέλο και τώρα το cloud. Το μεγαλύτερο μέρος αυτού του μετασχηματισμού έχει προέλθει από ευέλικτα start-ups, τα οποία έχουν εκμεταλλευτεί τις οικονομικές υποδομές, το storage, το networking και την τεχνολογία Open Source για να τρέξουν τις επιχειρήσεις τους, με το λογισμικό σε κομβικό ρόλο. Οι οργανισμοί που δεν καταφέρουν να μάθουν πώς να διαχειρίζονται την προσαρμοσμένη στις ανάγκες τους ανάπτυξη apps θα μείνουν πίσω και θα χάσουν.
  • Η επέλαση των app stores. Καθώς οι οργανισμοί θα επιταχύνουν την υιοθέτηση των enterprise app stores, η χρησιμότητα αυτών των αυτοεξυπηρετούμενων «καταστημάτων» θα επεκταθεί πέρα από την απλή παροχή πρόσβασης των υπαλλήλων στα εταιρικά apps. Το IT θα ανακαλύψει ότι τα app stores αποτελούν ένα ιδανικό περιβάλλον για τη συνένωση διαφορετικών και διάσπαρτων συστημάτων διαχείρισης, όπως είναι το mobile και το desktop application management, ενώ θα του επιτρέψει να συνεργαστεί με τους εργαζόμενους στη διαχείριση χρήσης των εταιρικών εφαρμογών.
  • Οδεύοντας σε μια συνεργατική προσέγγιση. Η ανάπτυξη enterprise mobile apps φαίνεται να αποκτά βαθμιαία μια περισσότερο συνεργατική προσέγγιση. Αυτό οφείλεται εν μέρει στον αυξανόμενο αριθμό και την πολυπλοκότητα των mobile app projects, τα οποία χρειάζεται να διαχειριστούν από τις επιχειρήσεις, αλλά, επίσης, αποτελούν μια αντανάκλαση της επαναληπτικής φύσης της ανάπτυξης mobile apps και της ανάγκης να επιταχυνθεί και να γίνει περισσότερο αποτελεσματική οικονομικά. Ένα τυπικό project ανάπτυξης mobile apps μπορεί να εμπλέκει πολλές διαφορετικές προγραμματιστές δεξιότητες. Η υιοθέτηση περισσοτέρων προσεγγίσεων βασισμένων στα components, όσον αφορά την ανάπτυξη apps, θα δημιουργήσει την ανάγκη για την παροχή ενός περισσότερου λεπτομερούς ελέγχου πρόσβασης.
  • Εστίαση στην υποστήριξη υποδομών και αρχιτεκτονικών. Καθώς οι οργανισμοί αρχίσουν να ωριμάζουν και να μην χρησιμοποιούν μεμονωμένες λύσεις, θα δίνεται μεγαλύτερη εστίαση στις αρχιτεκτονικές που υποστηρίζουν την ευελιξία και τη συνέχεια των mobile projects. Επιπρόσθετα, με την αυξανόμενη υιοθέτηση, ανοικτών, βασισμένων στο cloud πλατφόρμων mobile apps, ειδικοί εκτιμούν ότι αυτή η ωρίμανση θα δημιουργήσει ευκαιρίες για τους Platform-as-a-Service (PaaS) vendors για να προσφέρουν ένα ευρύ σετ από enterprise services. Το PaaS και το mobile ως παραδοσιακό middleware θα μπορούσαν να προσφερθούν ως μια γνήσια πλατφόρμα εφαρμογών «as-a-Service», που θα τρέχει τόσο στο public και private cloud, όσο και στο on-premise data center.
  • Tα apps είναι πιο επικίνδυνα από τα λειτουργικά. Μέσα στο 2014 τα mobile apps (όχι οι mobile browsers) αντικατέστησαν τους desktop web browsers, ως τον πρωτεύοντα τρόπο πρόσβασης στο Internet. Και ενώ τα mobile λειτουργικά συστήματα γίνονται όλο και περισσότερο ασφαλή τα τελευταία χρόνια, οι επιθέσεις έχουν αυξηθεί λόγω των mobile apps. Καθώς οι developers επιδιώκουν να κυκλοφορήσουν στην αγορά τις εφαρμογές τους ταχύτερα από ότι οι ανταγωνιστές τους, η ασφάλεια και η ιδιωτικότητα αποτελούν, συχνά, δεύτερη προτεραιότητα. Έτσι, τα apps περιέχουν ευπάθειες που αφενός θέτουν σε κίνδυνο τα δεδομένα τους και αφετέρου ανοίγουν ένα κενό ασφαλείας για μια ενδεχομένη δικτυακή επίθεση, επιτρέποντας την εκτέλεση επιζήμιου κώδικα σε μια φορητή συσκευή. Μπορεί η συχνότητα κυκλοφορίας patches να αποτελεί ακόμα πρόβλημα, αλλά αυτό είναι ελεγχόμενο και λιγότερο επικίνδυνο σε σχέση με τον τεράστιο αριθμό των mobile apps.

Καθώς οι εργαζόμενοι θα ξοδεύουν όλο και λιγότερο χρόνο στο γραφείο, το να υπάρχουν mobile apps (για CRM, BPM κ.λπ,) που να διεκπεραιώνουν τις σύνηθες επιχειρηματικές διεργασίες γίνεται όλο και πιο σημαντικό για μια επιχείρηση. Για να μπορέσουν τα enterprise apps να πετύχουν μέσα στο εταιρικό περιβάλλον χρειάζεται να δώσουν προτεραιότητα στις ανάγκες και τις συμπεριφορές των mobile εργαζομένων και να τις ενσωματώσουν στο σχεδιασμό τους, διασφαλίζοντας ότι θα είναι συνδεδεμένοι με την επιχείρηση όπου και αν είναι και ότι θα μπορούν να συνεργάζονται και να επικοινωνούν με τους συναδέλφους τους στο γραφείο.


Οι καλύτερες εφαρμογές είναι οι …προστατευμένες
Στην δυναμική αγορά των φορητών συσκευών, όπου ο κύκλος ανάπτυξης μιας εφαρμογής mobile κυμαίνεται από λίγους μήνες ως μερικές ημέρες, είναι ομολογουμένως εύκολο να συμπεράνει κανείς ότι η ποιότητα του κώδικα, η ενσωμάτωση επαρκούς ασφάλειας και η εμπιστοσύνη στην πηγή (trusted developer source) δεν πληρούνται στην πληθώρα των εφαρμογών που διατίθενται προς εγκατάσταση στις κινητές συσκευές. Η τάση του BYOD, όπου οι υπάλληλοι των εταιρειών χρησιμοποιούν τις φορητές τους συσκευές για προσωπική, αλλά και για εταιρική χρήση ταυτόχρονα, δημιουργεί έντονο πονοκέφαλο στους Chief Information Security Officers (CISOs) ανά τον κόσμο αναφορικά με τις εσωτερικές και εξωτερικές ανάγκες συμμόρφωσης.

Αν προσθέσουμε σε αυτό και την όλο και αυξανόμενη τάση των στελεχών να είναι συνέχεια σε κίνηση, κουβαλώντας στις φορητές συσκευές τους ευαίσθητα εταιρικά δεδομένα, τότε ο κίνδυνος απώλειας των δεδομένων αυτών, αυξάνεται εκθετικά. Ο συνδυασμός αυτών των τάσεων και προκλήσεων δημιούργησε μια ιδιαίτερη κατηγορία εφαρμογών για mobile devices, τα Enterprise Mobile Apps. Αυτές οι εφαρμογές έχουν σχεδιαστεί από Trusted Software Developers για να καλύπτουν τις εταιρικές ανάγκες χρηστών, οι οποίοι τις χρησιμοποιούν και εντός και εκτός της εταιρείας. Η τεχνολογία που χρησιμοποιείται για να διασφαλίσει τον αποκλεισμό της πρόσβασης στις όποιες τρίτες εφαρμογές που «κάθονται» στην ίδια συσκευή μαζί με τις Enterprise Mobile apps, ονομάζεται sand-boxing ή containerization και κατά κανόνα, δημιουργεί ένα κέλυφος προστασίας (shell) εντός του οποίου «τρέχουν» με ασφάλεια οι συγκεκριμένες εφαρμογές.

Αυτό που όμως δεν παρέχεται συχνά, αναφορικά με την εγκατάσταση πολλαπλών επιχειρηματικών apps από διαφορετικούς developers, είναι η διασύνδεση και ανταλλαγή δεδομένων (interoperability/interconnectivity) μεταξύ των εφαρμογών αυτών, διαμέσου των εκάστοτε “containers” του κάθε Developing House. Αυτό, άλλωστε, μπορεί και να αποτελεί την στρατηγική μάρκετινγκ των εκάστοτε Software Developers, ώστε να ωθούν τους πελάτες τους να αγοράζουν τη δική τους σουίτα εφαρμογών (customer lock-in).

Mobile Virtual Machines (MVM)
Μια εναλλακτική λύση, που αποτελεί πρωτοβουλία των βασικών δημιουργών λειτουργικών συστημάτων για φορητές συσκευές είναι η ενσωμάτωση στα κινητά των virtual machines, μια τεχνολογία που είναι ώριμη σε μεγάλα εταιρικά συστήματα. Τα Mobile Virtual Machines (MVM) θα μπορούν να δημιουργούν ουδέτερα αλλά και ομογενή περιβάλλοντα λειτουργίας (platform agnostic), στα οποία οι εκάστοτε enterprise mobile apps θα μπορούν να διασυνδέονται με πλήρη λειτουργικότητα και υψηλές προδιαγραφές ασφάλειας. Από πλευράς των Software Developers, αυτό σημαίνει ότι θα μπορούν να επιλέξουν την ανάπτυξη των apps μόνο για τις καθιερωμένες πλατφόρμες Mobile Virtual Machines, με τις αντίστοιχες οικονομίες κατά την φάση ανάπτυξης των εφαρμογών.

Παράλληλα, οι εταιρείες κατασκευής κινητών τηλεφώνων θα μπορούν να ενσωματώσουν λειτουργίες Mobile Virtual Machines στον πυρήνα των λειτουργικών τους συστημάτων, έτσι ώστε και τρίτοι software developers, που θα τηρούν τις προδιαγραφές ασφάλειας αυτών των MVMs, να μπορούν να ανεβάζουν (porting) τις εφαρμογές τους και να διασυνδέονται με άλλες εφαρμογές, αλλά και enterprise mobile apps. Το μόνο σίγουρο, είναι ότι η αγορά των εφαρμογών φορητών συσκευών έχει κυριολεκτικά πάρει φωτιά και αποτελεί όλο και αυξανόμενο κομμάτι της πίτας των συνολικών εφαρμογών για υπολογιστικές συσκευές κάθε είδους.

Καθώς τα πανίσχυρα και πάμφθηνα multi-core κινητά είναι ήδη από σήμερα οι κύριες υπολογιστικές και επικοινωνιακές συσκευές για εκατοντάδες εκατομμύρια χρηστών, οι τυπικές εφαρμογές που μέχρι σήμερα «έτρεχαν» στον υπολογιστή του γραφείου μας, θα έχουν πάρει ανεπιστρεπτί το δρόμο τους στις φορητές μας συσκευές. Όλα τα άλλα είναι πλέον θέμα δημιουργικότητας και παρεχόμενης ευελιξίας των mobile apps developers, προς όφελος των χρηστών φορητών συσκευών. Ο έντονος και διεθνής ανταγωνισμός θα αναδείξει και εδώ τους καλύτερους.