Η προσθήκη αξίας και όχι το κόστος αποτελεί -πλέον- τον καθοριστικό παράγοντα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) αναφορικά με την διασφάλιση περισσότερων πόρων προς επένδυση, όπως προκύπτει με βάση τα αποτελέσματα μελέτης που διενήργησε η Deloitte με τίτλο: “Technology in the mid-market - Taking ownership”.

Τους αμέσως προσεχείς μήνες δυο σημαντικά γεγονότα αναμένεται να παίξουν καίριο ρόλο στον καθορισμό και περαιτέρω μετεξέλιξη του Ευρωπαϊκού τοπίου λιανικών πληρωμών. Αρχικά, τον επερχόμενο Νοέμβριο θα υπάρξει πλήρης ανάπτυξη και εφαρμογή λειτουργίας των Instant Payments (IP) κατά μήκος της Single Euro Payments Area (SEPA) Instant Credit Transfer (SCT Inst), ενώ τον Ιανουάριο του 2018 είναι η καταληκτική ημερομηνία για την νομική εφαρμογή του PSD2.

Αμφότερα αναμένεται να απαιτήσουν θεμελιώδεις αλλαγές στις εσωτερικές δομές και τι ακολουθούμενες επιχειρηματικές διαδικασίες εκ μέρους των ίδιων των τραπεζικών και εν γένει χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, καθώς επίσης και των επιμέρους διασυνδέσεών τους με τους πελάτες-καταναλωτές. Οι στιγμιαίες ή σε πραγματικό χρόνο πληρωμές μ τη σειρά τους επιτρέπουν τις μεταφορές μεταξύ τραπεζικών λογαριασμών σε ελάχιστα δευτερόλεπτα αντί για ημέρες, όπως συμβαίνει σήμερα. Μάλιστα, αρκετές χώρες -στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οι Ελβετία, Αγγλία και Δανία- έχουν ήδη λανσάρει και εφαρμόσει διάφορα σενάρια Instant Payment, ενώ ακολουθούν αρκετές ακόμη. Μεταξύ αυτών και οι χώρες της Ευρωζώνης. Μια δεύτερη αλλαγή τεραστίων διαστάσεων για το Ευρωπαϊκό τραπεζικό τοπίο αναμένεται να αποτελέσει η πρόσβαση σε λογαριασμούς (XS2A), ως απόρροια του PSD2. Κάτι που σημαίνει πως τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα οφείλουν να επιτρέψουν σε τρίτους παρόχους (Third Party Providers – TPPs), οι οποίοι με τη σειρά τους θα πρέπει να ρυθμίζονται και εγκρίνονται, να αποκτούν πρόσβαση στους τραπεζικούς λογαριασμούς των πελατών τους.

Αναμφίβολα, θα υπάρξει σημαντική αλλαγή στην Ευρωπαϊκή αγορά λιανικών πληρωμών, ενώ την ίδια στιγμή ενισχύεται ο ρόλος των νέων υπηρεσιών πληρωμών και των απευθείας συνδέσεων με τους τραπεζικούς λογαριασμούς προς την κατεύθυνση της μεταφοράς της λιανικής δαπάνης από τις κάρτες πληρωμών προς μια ευρύτερη υποδομή άμεσων πληρωμών. Συνδυαστικά, τα Instant Payments και PSD2 αναμένεται να έχουν άμεση επίδραση μετασχηματισμού στο Ευρωπαϊκό τοπίο λιανικών πωλήσεων, μεταβάλλοντας τον τρόπο με τον οποίο οι καταναλωτές πληρώνουν για την απόκτηση των αγαθών και την χρήση ποικίλων υπηρεσιών.

Με βάση πρόσφατες προβλέψεις, εντός 10 ετών από την πλήρη εφαρμογή και υιοθέτηση των Instant Payments, αυτά αναμένεται να αποτελέσουν ένα από τα τρία κυρίαρχα εργαλεία online πληρωμών, αντανακλώντας κάτι παραπάνω από το 30% της συνολικής δαπάνης ηλεκτρονικού εμπορίου! Ως αποτέλεσμα, οι Instant Payments θα υπερκεράσουν τις διάφορες κάρτες πληρωμών (λ.χ. πιστωτικές, χρεωστικές και προπληρωμένες κάρτες) ως μέρος της δαπάνης e-εμπορίου μέχρι το 2024. Σε συνδυασμό, μάλιστα, με την ανάδυση νέων επιλογών στο πεδίο των σημείων πώλησης, θα οδηγήσει σε ετήσιες συναλλαγές Instant Payment ηλεκτρονικού εμπορίου και στα point-of-sale που θα ξεπερνούν σε αξία τα €725 δισεκατομμύρια μέχρι τα τέλη του 2027. Κι ενώ το μονοπάτι που πρέπει να ακολουθηθεί θα διαφέρει μεταξύ των ποικίλων αγορών, οι τράπεζες οφείλουν να προετοιμαστούν για την ραγδαία αλλαγή που θα λάβει χώρα. Αναμφίβολα οι ευκαιρίες που παρουσιάζονται από αυτές τις εξελίξεις θα αντισταθμίσουν τις προκλήσεις, αλλά μόνο στην περίπτωση κατά την οποία οι τράπεζες είναι πρόθυμες και ικανές να προσφέρουν τα νέα προϊόντα και υπηρεσίες που θα ζητούν οι πελάτες και που σταδιακά θα αυξάνονται.

Τα Instant Payments (IP) αποτελούν μια από τις πλέον σημαντικές πρωτοβουλίες στον κλάδο της λιανικής τραπεζικής σήμερα στην Ευρώπη. Με την εγχώρια υποδομή που ήδη υπάρχει σε πολλές αγορές και με το SCT Inst, λόγω της ενεργοποίησης των άμεσων πληρωμών σε ολόκληρη την Ευρώπη από τα τέλη του 2017, η προσοχή στρέφεται στον τρόπο με τον οποίο οι τράπεζες μπορούν να αξιοποιήσουν τις τεχνολογικές επενδύσεις που έχουν πραγματοποιήσει ή σκοπεύουν να κάνουν.Μια σταδιακή αλλαγή στην εμπειρία του πελάτη και την αύξηση των εσόδων. Σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις, ωστόσο, η μετάβαση στις άμεσες πληρωμές σε εγχώριο ή ευρωπαϊκό επίπεδο καθοδηγείται από τις ρυθμιστικές αρχές. Οι κοινοί στόχοι για κάθε πρωτοβουλία είναι η δημιουργία της υποδομής για την αύξηση της ταχύτητας και της αποτελεσματικότητας των εγχώριων πληρωμών, δημιουργώντας παράλληλα την πλατφόρμα για βελτιωμένη εξυπηρέτηση των πελατών.Ως εκ τούτου, οι καινοτόμες νέες προτάσεις πελατών που βασίζονται στις άμεσες πληρωμές έχουν σε μεγάλο βαθμό δευτερεύουσα σημασία στο σχεδιασμό των συστημάτων και στον τρόπο με τον οποίο οι τράπεζες έχουν προσεγγίσει την ανάπτυξη σε επίπεδο πελατών.Πράγματι, με λίγες μόνο εξαιρέσεις, η χρήση των άμεσων πληρωμών στο χώρο της λιανικής πώλησης της επιχείρησης παραμένει σε μεγάλο βαθμό περιορισμένη στις πληρωμές μεταξύ ατόμων (P2P) ή να αντικαταστήσει τους ελέγχους και να επιταχύνει τις συναλλαγές, όπως λ.χ. οι πληρωμές λογαριασμών που διαφορετικά θα κινούταν μεταξύ άλλων οδών πληρωμής Automated Clearing House (ACH). Ωστόσο, καθώς οι Instant Payments καθίστανται ευρύτερα διαθέσιμα, η προσοχή αρχίζει να επικεντρώνεται στον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει αυτή η υποδομή στην αναμόρφωση της οικονομίας και της εμπειρίας των χρηστών στον χώρο των πληρωμών λιανικής.


Θα πρέπει να σημειωθεί πως μπορεί η υποδομή των Instant Payments να θεωρείται -πλέον- διαδεδομένη στην Ευρώπη, εντούτοις όμως ως concept δεν είναι καινούριο. Συγκεκριμένα, ήδη από το 1987 η Ελβετία λανσάρισε για πρώτη φορά μια μορφή διευθέτησης σε πραγματικό χρόνο, ενώ στην Αγγλία ένα σενάριο ταχύτερων πληρωμών παρουσιάστηκε το 2008.

Πιο πρόσφατα, ο ρυθμός εφαρμογής έχει επιταχυνθεί, ενώ πολλές αγορές θέτουν σε εφαρμογή οδικούς χάρτες προκειμένου να θέσουν σε λειτουργία τις νέες εγχώριες υποδομές τους κατά την προσεχή διετία. Για παράδειγμα η Ουγγαρία αποτελεί μια από τις πλέον πρόσφατες αγορές που δρομολόγησε ένα αντίστοιχο roadmap για τις άμεσες πληρωμές.

Όσο για την έναρξη εφαρμογής και λειτουργίας της SCT Inst στις 21 Νοεμβρίου 2017, αναμένεται να αποδειχθεί ζωτικής σημασίας, καθώς θα “ανοίξει” πανευρωπαϊκά τη δυνατότητα πραγματοποίησης άμεσων πληρωμών σε Ευρώ κατά μήκος 34 ευρωπαϊκών χωρών, παρέχοντας εκτενή μηχανισμό για εγχώριες πληρωμές για όσες αγορές δεν διαθέτουν ακόμη αντίστοιχη υποδομή. Αποτέλεσμα; Συναλλαγές συνολικού ύψους μέχρι € 15.000 θα μπορούν να μεταφερθούν μεταξύ των συμμετεχουσών τραπεζών εντός 10 δευτερολέπτων, με την προσδοκία ότι το όριο αξίας θα αυξηθεί με την πάροδο του χρόνου ως μέρος του ετήσιου κύκλου διαχείρισης της αλλαγής του SEPA. Θα πρέπει να υπογραμμιστεί πως πολλές αγορές διαθέτουν ξεχωριστά εθνικά συστήματα ανάπτυξης, παρά το γεγονός ότι μερικά αναμένεται να συμμετάσχουν -απλώς- στο SCT Inst.

Η αναγκαιότητα της διασφάλισης και προσφοράς άμεσων πληρωμών στρέφει τις τράπεζες να επενδύσουν την ευρύτερη υποδομή των συστημάτων πληρωμών. Όπως συνέβη και με τον SEPA κατά το παρελθόν, η ανάπτυξη των Instant Payments σε ολόκληρη την Ευρώπη λειτουργεί ως καταλύτης για επενδύσεις σε υποδομές πληρωμών λιανικής τραπεζικής. Αντιμετωπίζοντας την ανάγκη να προστεθούν νέες συνδέσεις και δυνατότητες στην υπάρχουσα πλατφόρμα τους για να υποστηρίξουν τις άμεσες πληρωμές, πολλές τράπεζες εκμεταλλεύονται την ευκαιρία να πραγματοποιήσουν πιο ουσιαστικές αναβαθμίσεις προκειμένου να εξασφαλίσουν νέες λειτουργίες, αυξάνοντας την επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα και την εν γένει διαχείριση.

Στη Δυτική Ευρώπη, το 59% των τραπεζών λιανικής αυξάνουν τις ΙΤ δαπάνες τους σε έργα για την ενίσχυση της βασικής αρχιτεκτονικής πληρωμών το 2017, σύμφωνα με τα αποτελέσματα πρόσφατης μελέτης της Ovum. Μάλιστα, πέρυσι μόλις το 1/5 αύξησε τις επενδύσεις του κατά 6%. Ως εκ τούτου, αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους τομείς ανάπτυξης των δαπανών. Το PSD2 εκτιμάται πως θα προκαλέσει ένα νέο “κύμα” καινοτομίας, μεταβάλλοντας τον τρόπο με τον οποίο θα διαπραγματεύονται οι καταναλωτές και οι έμποροι. Η έναρξη των πανευρωπαϊκών άμεσων πληρωμών δεν θα είναι το μόνο σημαντικό γεγονός για τη μετατροπή της αγοράς κατά τους προσεχείς μήνες. Ο Ιανουάριος του 2018 σηματοδοτεί το σημείο έναρξης ισχύος της δεύτερης ευρωπαϊκής οδηγίας για τις υπηρεσίες πληρωμών (PSD2) κατά μήκος της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 28 κρατών-μελών, η οποία θα επικαιροποιήσει την υφιστάμενη οδηγία και, κυρίως, θα αυξήσει τον ανταγωνισμό στην Ευρωπαϊκή τραπεζική αγορά, ανοίγοντας περαιτέρω την πρόσβαση σε λογαριασμούς σε ένα ευρύτερο πλαίσιο δραστηριοποίησης των παρόχων υπηρεσιών πληρωμών.

Το πλέον disruptive στοιχείο της οδηγίας αναμένεται να είναι οι αλλαγές που επιφέρουν οι διατάξεις για την πρόσβαση στα λογιστικά βιβλία (XS2A). Σύμφωνα με αυτό, οι πελάτες θα μπορούν να συναινούν σε δύο νέες ταξινομήσεις αξιόπιστων τρίτων μερών που έχουν τη δυνατότητα να αλληλεπιδρούν άμεσα με τους λογαριασμούς τους:

  1. Πάροχος Υπηρεσιών Πληροφόρησης Λογαριασμού (AISP) – στον οποίο η τράπεζα θα πρέπει να παρέχει τα δεδομένα συναλλαγών που ζητούνται
  2. Έναρξη πληρωμής παρόχων υπηρεσιών (PISP) – η οποία θα επιτρέψει σε μια τράπεζα να ενεργοποιήσει μια πληρωμή για λογαριασμό του πελάτη. Εν ολίγοις, οι τράπεζες θα πρέπει να παρέχουν APIs και σχετική υποστήριξη προγραμματιστών για αξιόπιστα τρίτα μέρη ώστε να παρέχουν υπηρεσίες που αξιοποιούν αυτές τις νέες δυνατότητες. Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών βρίσκεται στη διαδικασία επιβεβαίωσης των τεχνικών προτύπων για τις απαιτήσεις αυθεντικότητας, ώστε να διασφαλίζεται ότι ο κίνδυνος απάτης διατηρείται σε αποδεκτά επίπεδα. Για τις τράπεζες, τους εμπόρους και τον κλάδο των πληρωμών ευρύτερα, το μοντέλο PISP θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στον τρόπο με τον οποίο οι καταναλωτές και οι έμποροι θα συναλλάσσονται στο μέλλον. Σε αντίθεση με το “παραδοσιακό” μοντέλο τετραμερών καρτών, οι πελάτες θα «σπρώξουν» τα εκκαθαρισμένα κεφάλαια στους εμπόρους, με τις συναλλαγές ACH να αντικαταστήσουν τις συνολικές διαδικασίες που ισχύουν με το υφιστάμενο καθεστώς των πάσης φύσεως καρτών. Κάτι, που θα απλοποιήσει σημαντικά το υπάρχον μοντέλο πληρωμής, με λιγότερους παίκτες και αλληλεπιδράσεις.

Το PSD2 θα “εισάγει” την χρήση των Instant Payments στο ψηφιακό εμπόριο
Κι ενώ ο αντίκτυπος των άμεσων πληρωμών και του PSD2 θα καθοδηγήσει τις αλλαγές, ο ρυθμός θα επιταχυνθεί σε εκείνες τις αγορές που επηρεάζονται και από τις δύο ταυτόχρονα. Από μόνο του, το Instant Payment διασφαλίζει ξεκάθαρα προκαθορισμένα οφέλη έναντι των καθιερωμένων επιλογών, αλλά το PSD2 θα βοηθήσει στο “ξεκλείδωμα” της πλήρους δυναμικής του. Παρομοίως, το PSD2 θα έχει σημαντική disruptive επίδραση στο ευρωπαϊκό περιβάλλον πληρωμών, ανεξάρτητα από το εάν είναι έτοιμες οι άμεσες πληρωμές.

Οφέλη για εμπόρους
Οι έμποροι θα αντιμετωπίσουν ισχυρά κίνητρα κόστους για να προχωρήσουν στην αποδοχή των άμεσων πληρωμών μέσω καρτών πληρωμής και ψηφιακών πορτοφολιών (όπως λ.χ. το PayPal), ιδίως στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου. Αρχικά, η λήψη εκκαθαρισμένων κεφαλαίων θα σήμαινε ότι θα ήταν σε θέση να μειώσουν το κόστος αντιστροφής χρέωσης, όπου ο όγκος απομακρύνεται από τις συναλλαγές των Card Not Present (CNP). Η ταχύτερη λήψη πληρωμών θα έχει επίσης οφέλη διαχείρισης κεφαλαίων, ενδεχομένως βελτιώνοντας τη ρευστότητα και μειώνοντας την εξάρτηση από τις ανακυκλούμενες πιστωτικές διευκολύνσεις σε ορισμένες περιπτώσεις, με αποτέλεσμα την περαιτέρω εξοικονόμηση κόστους.

Ομοίως, το κόστος συναλλαγής για οποιονδήποτε έμπορο που επέλεξε να γίνει PISP ή να δέχεται άμεσες πληρωμές μέσω ενός διαμεσολαβητή είναι πολύ πιθανό να είναι χαμηλότερο από το τρέχον κόστος αποδοχής της κάρτας. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι υπάρχουν και άλλα οφέλη που επιφέρουν τόσο οι ψηφιακές πλατφόρμες πορτοφολιού όσο και οι κάρτες πληρωμών που προσθέτουν αξία στους εμπόρους μέσω της αύξησης των πρόσθετων πωλήσεων. Αυτό είναι το βασικό στοιχείο της προστιθέμενης αξίας των μεγαλύτερων πλατφορμών πορτοφολιού, ενώ τα κίνητρα πίστης, τα ευρύτερα εργαλεία εμπλοκής και οι όροι αποπληρωμής που υπάρχουν στις πιστωτικές κάρτες οδηγούν σε πρόσθετη δραστηριότητα των καταναλωτών και όγκων σε επίπεδο δαπανών. Για έναν έμπορο, είναι σαφές ότι η κίνηση προς την παροχή κινήτρων για τις Άμεσες Πληρωμές ως επιλογή πληρωμής για τους πελάτες θα πρέπει να πραγματοποιηθεί παράλληλα με αντίστοιχες πρωτοβουλίες για την εμβάθυνση του βαθμού εμπλοκής των πελατών.

Πράγματι, η ενδεχόμενη μείωση του κόστους από τη μεταφορά ενός μεριδίου καρτών πληρωμής σε στιγμιαίες πληρωμές, μπορεί να αντισταθμίσει σημαντικό μέρος της επένδυσης σε προγράμματα εμπλοκής πελατών για ορισμένους εμπόρους.

Στους κερδισμένους και οι πάροχοι ψηφιακών πορτοφολιών
Οι πάροχοι ψηφιακών πορτοφολιών θα πρέπει με τη σειρά τους να αναμένουν να επωφεληθούν από την ευκαιρία να γίνουν PISPs και να απομακρυνθούν από τη συνήθη χρήση των καρτών πληρωμής ως πηγές χρηματοδότησης για συναλλαγές πορτοφολιού. Όπως συμβαίνει και με τους εμπόρους, η μείωση των εξόδων πληρωμής ανά συναλλαγή και των αντιστροφών χρεώσεων θα αποτελέσουν τα κύρια οφέλη, αν και μπορούν να προσφερθούν υπηρεσίες “ταχύτατου διευθέτησης και διακανονισμού” ώστε να βοηθήσουν στη διαχείριση των μετρητών. Αυτό μπορεί, με τη σειρά του, να τους επιτρέψει να ανταγωνίζονται πιο “επιθετικά” για λόγους κόστους ώστε να αποκτήσουν ακόμη περισσότερους εμπόρους.

Νέα προϊόντα και υπηρεσίες θα συμβάλουν στην υιοθέτηση των άμεσων πληρωμών από τους καταναλωτές
Για τους καταναλωτές, ιδιαίτερα όταν είναι σε απευθείας σύνδεση, είναι πιθανό ότι η υιοθέτηση των Instant Payments ως άμεσης αντικατάστασης των υπαρχουσών μεθόδων θα είναι μια αργή διαδικασία.

Αυτό, πιθανότατα θα ξεκινήσει με εκείνους τους εμπόρους λιανικής πώλησης που πραγματοποιούν τακτικές συναλλαγές, όπως και όταν τα τρέχοντα στοιχεία πληρωμής (ιδίως τα στοιχεία της κάρτας σε αρχείο) απαιτούν ενημέρωση, είτε με τα στοιχεία της κάρτας που λήγουν είτε μετά από προτροπές εκ μέρους του λιανέμπορου. Η ευκολία αναμένεται να αποτελέσει το “κλειδί” της συγκεκριμένης διαδικασίας, με πλήθος καταναλωτών να διαλέγουν τις Άμεσες Πληρωμές ως μια εύκολη επιλογή προκειμένου να αντικαταστήσουν τις λεπτομέρειες των εργαλείων πληρωμής που λήγουν, όταν η διαδικασία γίνεται δίχως τριβές είτε διακρίνεται από επαρκή κίνητρα.

Δεδομένης της διαθεσιμότητας λύσεων που επιτρέπουν την εύκολη καταγραφή της κάρτας PAN και άλλων πληροφοριών χρησιμοποιώντας λ.χ. την κάμερα σε ένα smartphone, πρόκειται για μια περιοχή που θα απαιτούσε επενδύσεις. Ωστόσο, η εξοικονόμηση κόστους για τους εμπόρους θα τους δώσει τη δυνατότητα να προσφέρουν κίνητρα αλλαγής, τα οποία ενδέχεται να έχουν σημαντικότερο αντίκτυπο στην πρόκληση βραχυπρόθεσμων προληπτικών αλλαγών. Οι περισσότεροι καταναλωτές δεν ενδιαφέρονται για το πώς πραγματοποιούν μια συναλλαγή, καθώς η πληρωμή είναι το τελευταίο βήμα για να ξεπεραστεί η ολοκλήρωση της αγοράς ενός επιθυμητού αγαθού ή υπηρεσίας. Η ευκολία και η ταχύτητα ολοκλήρωσης της πληρωμής αποτελούν τους πρωταρχικούς λόγους, με την πιθανή ενσωμάτωση κινήτρων να αποτελέσει ολοένα και πιο σημαντικό μέρος του σχετικού μίγματος όταν πρόκειται για άμεσες πληρωμές. Αποτέλεσμα; Η χρήση πιστωτικών καρτών -ιδιαίτερα όταν οι έμποροι χρησιμοποιούν tokenized credentials- και τα ψηφιακά πορτοφόλια θα παραμείνουν σημαντικά στοιχεία του τοπίου πληρωμών λιανικής για κάποιο χρονικό διάστημα, παρά το γεγονός ότι είναι πιθανό να αυξηθεί η χρήση των Instant Payments.


Τα συστήματα καρτών προετοιμάζονται για την αλλαγή του μοντέλου πληρωμής
Οποιαδήποτε απομάκρυνση από την άμεση ή έμμεση χρήση καρτών πληρωμής θα αποτελούσε αναμφίβολα σημαντική πρόκληση για τα συστήματα καρτών. Για παράδειγμα, η MasterCard και η Visa έχουν επενδύσει σημαντικά στην ανάπτυξη εμπορικών λύσεων τα τελευταία χρόνια, κυρίως στην πρωτοβουλία 3D Secure 2.0 και στην καινοτομία γύρω από τις υπηρεσίες tokenization. Πράγματι, η κυκλοφορία διαφόρων προσφορών από άκρο σε άκρο για συγκεκριμένες εμπορικές κατακόρυφες χρήσεις (όπως λ.χ. η αυτόματη πώληση, το συνδεδεμένο αυτοκίνητο ή τα ταξί – όπως ήδη διαπιστώθηκε με την Uber) αποσκοπούν αποκλειστικά στην ενσωμάτωση του μοντέλου χρήσης κάρτας πληρωμών σε μια σειρά κάθετων αγορών.

Ταυτόχρονα, φιλικά προς τους κατασκευαστές API portals που ειδικεύονται στην ανάπτυξη προϊόντων, συμπεριλαμβανομένου του tokenization, των e-πορτοφολιών, των gateways πληρωμών και της αντιμετώπισης της απάτης, έχουν ως στόχο τη διατήρηση της θέσης τους στην αγορά. Ταυτόχρονα, οι τράπεζες λιανικής, ιδιαίτερα εκείνες με μεγάλα χαρτοφυλάκια ανακυκλούμενων πιστωτικών καρτών, θα βλέπουν τα έσοδα τους που προέρχονται από τόκους και των σχετικών καρτών πληρωμών να υποχωρούν ως αποτέλεσμα της μετάβασης προς τις άμεσες πληρωμές. Η ισχύς της θέσης τους στην αγορά που διαθέτουν τα εν λόγω συστήματα, με την ταυτόχρονη ανάγκη των τραπεζών να προστατεύουν τα έσοδα από τις κάρτες τους, θα διασφαλίσει ότι οι κάρτες πληρωμών θα εξακολουθήσουν να κατέχουν σημαντικό μερίδιο της αγοράς πληρωμών λιανικής.

Η συνεχής ανάπτυξη του e-εμπορίου θα αποτελέσει καταλύτη νέων αλλαγών
Πίσω από τις μεταβαλλόμενες μεθόδους που είναι διαθέσιμες προς τους καταναλωτές να πληρώνουν για την απόκτηση, αγορά ή χρήση αγαθών και υπηρεσιών “κρύβεται” η τεράστια ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου, που αλλάζει την ίδια τη φύση του λιανικού εμπορίου τόσο στην Ευρώπη όσο και παγκοσμίως. Μέχρι πρόσφατα, το ηλεκτρονικό εμπόριο αποτελούσε μια niche πραγματικότητα στις περισσότερες αγορές, καλύπτοντας τομείς όπως τα ταξίδια και τα ηλεκτρονικά αγαθά.

Αυτό που παρατηρήθηκε τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, είναι η συνεχής επέκταση ώστε να συμπεριληφθεί το πλήρες φάσμα των αγαθών και υπηρεσιών και δη σε ολόκληρη την γεωγραφική περιοχή δραστηριοποίησης. Αυτό προέκυψε από ένα μείγμα μεταβαλλόμενων προτιμήσεων των καταναλωτών, νέας τεχνολογίας για τους τελικούς χρήστες, όπως συμβαίνει λ.χ. με τη συντριπτική πλειοψηφία των ψηφιακών προϊόντων, καθώς επίσης και η ύπαρξη λιανεμπόρων που επιθυμούν να εκμεταλλευτούν αι προσποριστούν την εξοικονόμηση κόστους έναντι των “παραδοσιακών” καναλιών. Από την πλευρά τους, οι καταναλωτές τείνουν επίσης να εκτιμούν την μεγαλύτερη επιλογή, περισσότερες πληροφορίες και ένα αίσθημα ελέγχου κατά την διαδικασία πραγματοποίησης online αγορών, μεγάλο μέρος των οποίων έρχεται σε αντίθεση με τις υφιστάμενες προσεγγίσεις πωλήσεων εντός του φυσικού καταστήματος. Κι ενώ η Αγγλία εξακολουθεί να ηγείται της Ευρωπαϊκής αγοράς, με σχεδόν το 13% του συνόλου των λιανικών δαπανών να γίνονται online, εντούτοις όμως οι υψηλότεροι ρυθμοί αύξησης προήλθαν από άλλες, αντίστοιχα μεγάλες αγορές. Έτσι, λοιπόν, η Ιρλανδία και οι Κάτω Χώρες αναμένεται να καλύψουν το παρατηρούμενο χάσμα στην Μεγάλη Βρετανία κατά την προσεχή δεκαετία, με κάθε μια εκ των οποίων να προσεγγίζει το 20% των συνολικών λιανικών δαπανών να λαμβάνουν χώρα online μέχρι το 2027.

Σε εντελώς αντίθετη τροχιά, η Γαλλία ενδέχεται να χάσει έδαφος σε σύγκριση με άλλες αγορές, εξαιτίας της πιο αδύναμης υποδομής ηλεκτρονικού εμπορίου και της εν γένει απροθυμίας των λιανεμπόρων να αλλάξουν τα υφιστάμενα επιχειρηματικά τους μοντέλα. Μπορεί τα ποσοστά ανάπτυξης της Γαλλίας τα τελευταία πέντε χρόνια ήταν σταθερά πολύ χαμηλότερα από τον αντίστοιχο περιφερειακό μέσο όρο, ωστόσο διαθέτει το μεγαλύτερο περιθώριο βελτίωσης των επιδόσεων μεσοπρόθεσμα. Στο αντίθετο άκρο της σχετικής κλίμακας, στην Ουγγαρία το ηλεκτρονικό εμπόριο μπορεί να αποτελούσε ένα απολύτως εξειδικευμένο τμήμα της εκεί αγοράς, εντούτοις όμως πλέον έχει λάβει mainstream χαρακτηριστικά, καταγράφοντας αύξηση που ξεπερνά το 20% ετησίως κατά τη διάρκεια των τριών από τα τελευταία πέντε χρόνια. Την ίδια στιγμή, οι λιανέμποροι ανέπτυξαν με εντυπωσιακούς ρυθμούς τις δυνατότητές και τις ικανότητες τους στο διαδίκτυο.

Η μετατόπιση του ευρωπαϊκού εμπορίου προς την κατεύθυνση των ψηφιακών καναλιών έχει ωθήσει τους ίδιους τους εμπόρους να υιοθετήσουν ολοένα και περισσότερο μια omnichannel προσέγγιση, δίνοντας ξεχωριστή έμφαση στον τρόπο αποδοχής νέων μεθόδων πληρωμής ως βασικό μέρος των επιμέρους επενδυτικών στρατηγικών τους. Τα 2/3 των εμπόρων ανέφεραν σε σχετική έρευνα της Ovum πως αυξάνουν σταδιακά την επένδυσή τους σε ψηφιακά κανάλια πωλήσεων. Την ίδια στιγμή υποστηρίζουν πω προβαίνουν σε παρόμοιες αυξήσεις σε ότι αφορά τις καινούριες μεθόδους πληρωμής. Στοιχεί που αναμένεται να συμβάλουν στην τροφοδοσία των υφιστάμενων αλλαγών στη συμπεριφορά των καταναλωτών, θέτοντας τις απαιτούμενες βάσεις για την υποστήριξη και την εφαρμογή ενός περιβάλλοντος μετασχηματισμού, στο οποίο οι άμεσες πληρωμές και το PSD2 εκτιμάται πως θα διαταράξουν περαιτέρω τις καθιερωμένες συνήθειες της λιανικής πώλησης.