Οι ζυμώσεις στην διεθνή τηλεπικοινωνιακή αγορά βρίσκονται σε ένα προχωρημένο σημείο, παρά το γεγονός ότι δεν υφίσταται ξεχωριστή οριοθέτηση αναφορικά με το πού τελειώνει η εξέλιξη 4G και ξεκινά αυτή της 5G, αρκετοί πάροχοι πιστεύουν ότι τα δίκτυα LTE αναμένεται να αποτελέσουν το θεμέλιο για τις τεχνολογίες 5G.

Τελευταία, στον τομέα των τηλεπικοινωνιών, έχει παρατηρηθεί μια εντεινόμενη κινητικότητα προς την κατεύθυνση του 5G. Οι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι συνεχίζουν να πραγματοποιούν ενέργειες που θα συμβάλουν στην βελτίωση της συνολικής κάλυψης, στην δραστική ενίσχυση της χωρητικότητας, στην εντυπωσιακή αύξηση των διαθέσιμων ταχυτήτων, καθώς επίσης και στην διείσδυση και επέκταση νέων υπηρεσιών με την αξιοποίηση των υφιστάμενων των δικτύων 4ης γενιάς (4G).

Επιπροσθέτως, η συντριπτική πλειοψηφία των τηλεπικοινωνιακών παρόχων προσεγγίζουν με μια σφαιρική όσο και ευρεία διάσταση το Long-Term Evolution (LTE), θεωρώντας εξίσου σημαντικές το σύνολο των βελτιώσεων του δικτύου: είτε πρόκειται για την κάλυψη, τη χωρητικότητα ή την ταχύτητά τους. Την ίδια στιγμή, αντιμετωπίζουν τις επενδύσεις LTE όχι μόνο για τη βελτίωση της τρέχουσας απόδοσης, αλλά και για την προετοιμασία για μελλοντικές υπηρεσίες. Μάλιστα, η προοπτική του 5G δεν φαίνεται να λειτουργεί περιοριστικά ή εμποδίζοντας τα εν γένει σχέδια για το LTE.

Όπως θεωρούν στελέχη της τηλεπικοινωνιακής αγοράς, δεν πρόκειται να υπάρξει κάποιου είδους επιβράδυνση στις επενδύσεις LTE κατά την προσεχή πενταετία, καθώς η ζήτηση είναι ήδη υπαρκτή και κατ’ επέκταση υπάρχουν σοβαροί λόγοι που δικαιολογούν επενδύσεις. Με τα LTE-Advanced, LTE-Advanced Pro και gigabit LTE, οι πάροχοι είναι σε θέση να αναβαθμίσουν δίκτυα 4G προκειμένου να επιτύχουν ταχύτητες που πλησιάζουν ή ακόμη και υπερβαίνουν το 1GBps, εφαρμόζοντας στην πράξη aggregation των παρόχων, 4×4 Multiple Input Multiple Output (MIMO), αλλά και συστήματα υψηλότερης διαμόρφωσης, όπως λ.χ. 256QAM.

Ποιες οι κινήσεις-επενδύσεις των telcos;
Αυτή τη στιγμή, σε παγκόσμιο επίπεδο, υφίστανται 194 προηγμένα LTE δίκτυα σε 95 χώρες σύμφωνα με στοιχεία μελέτης του Global mobile Suppliers Association (GSA). Εξ’ αυτών, τα 19 δίκτυα έχουν τη δυνατότητα LTE Advanced Pro σε 15 χώρες, ωστόσο ελάχιστες συσκευές μπορούν σήμερα και υποστηρίζουν τα δίκτυα υπερ-υψηλών ταχυτήτων. Για παράδειγμα, στην Αγγλία η εταιρεία EE προχώρησε σε επιμέρους αναβαθμίσεις του δικτύου της στο Λονδίνο και το Κάρντιφ χρησιμοποιώντας aggregation παρόχων για το φάσμα των 1800MHz και 2.6 GHz, 4×4 MIMO, καθώς επίσης και των 256 QAM, καταφέρνοντας να επιτύχει ταχύτητα download της τάξεως των 429MBps. Όσο για τις σταθερά υποσχόμενες ταχύτητες, προσεγγίζουν τα επίπεδα των 50MBps για όσους χρήστες διαθέτουν συμβατές συσκευές.

Μάλιστα, η ίδια εταιρεία στα προσεχή της σχέδια προγραμματίζει αναβαθμίσεις σε μια σειρά από πόλεις (λ.χ. Μάντσεστερ, Εδιμβούργο, Μπίρμινγκχαμ κ.ά.) εντός του τρέχοντος έτους. Κορυφαία στελέχη της ΕΕ υποστηρίζουν πως όσο μεγαλύτερη είναι η υψηλότερη ταχύτητά του δικτύου, τόσο καλύτερη κρίνουν πως είναι η συνολική απόδοση των πελατών τους. Τον περασμένο Φεβρουάριο, η Telia έκανε επίδειξη επίτευξης κορυφαίων δικτυακών ταχυτήτων που διαμορφώνοντας στα 700MBps μέσω της χρήσης τεχνικών LTE-Advanced Pro, συμπεριλαμβανομένων carrier aggregation και 4×4 MIMO. Επιπροσθέτως, πρόσφατα λανσάρισε αυτές τις δυνατότητες στο εμπορικό της δίκτυο στην Λιθουανία. Όπως αναφέρουν στελέχη της, η Telia είναι σε θέση να προσφέρει στους πελάτες της αυτό που επιζητούν οι ίδιοι από τα υφιστάμενα δίκτυα και τεχνολογίες της με ελάχιστες όσο και απαραίτητες μικρο-διορθώσεις.

Πριν από μερικές εβδομάδες, η Telekom Austria στην Σλοβενία, μέσω της θυγατρικής της εταιρείας Α1, έκανε επίδειξη ταχυτήτων LTE της τάξεως των 850MBps. Η ίδια εταιρεία σχεδιάζει να υλοποιήσει ένα εκτενές πλάνο επενδύσεων προκειμένου να κάνουν ακόμη ταχύτερο το LTE, αντί να αναμένουν έως ότου το 5G θα προσφέρει υψηλής ταχύτητας εφαρμογές προς τους πελάτες τους. Η δε πρόκληση σήμερα εναπόκειται στον βαθμό ετοιμότητας των φορητών συσκευών. Η συγκεκριμένη πτυχή δείχνει να προβληματίζει και τα στελέχη της Deutsche Telekom, η οποία και έχει παρουσιάσει κορυφαίες ταχύτητες 1.2GBps μέσω του LTE-Advanced Pro. Παρόλα αυτά, η ετοιμότητα διάθεσης της τεχνολογίας θα εξαρτηθεί από την ύπαρξη των κατάλληλων όσο και συμβατών συσκευών στην αγορά.

Και η εμπειρία των πελατών μετρά!
Εκτός, όμως από την παράθεση των υψηλότερων ταχυτήτων που κατάφεραν να πετύχουν σε ποικίλες δοκιμές τους οι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι, δεν λείπουν και εκείνοι που επιλέγουν να μην ρίξουν το κύριο βάρος τους στο εν λόγω χαρακτηριστικό (ισχυριζόμενοι πως η πλειοψηφία των πελατών δεν πρόκειται να τις βιώσουν ή αξιοποιήσουν στην ολότητά τους). Αντιθέτως, δείχνουν την προτίμησή τους στην εμπειρία που θα είναι σε θέση να προσφέρουν προς τους πελάτες-συνδρομητές τους. Προς αυτή την κατεύθυνση έχει συνταχθεί ένας από τους κορυφαίους παρόχους σε διεθνές επίπεδο, η Orange, η οποία αποσκοπεί στην βελτίωση της μέσης εμπειρίας των πελατών της, προχωρώντας σε συγκεκριμένες ενέργειες ανά χώρα δραστηριοποίησής της. Έτσι, λοιπόν, στην Ισπανία και την Γαλλία η εταιρεία αναβαθμίζει όσα δίκτυα βρίσκονται κατά μήκος εθνικών οδών, γραμμών κυκλοφορίας τρένων υψηλής ταχύτητας κ.ά., καθώς έχουν προκριθεί ως περιοχές στις οποίες οι πελάτες-συνδρομητές απολαμβάνουν ξεχωριστή αξία μέσω των φορητών συνδέσεων υψηλής ποιότητας.


Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η Telefonica, στελέχη της οποίας ισχυρίζονται πως ιδιαίτερα περιορισμένο ποσοστό πελατών ζητούν -αυτή τη στιγμή, τουλάχιστον- ταχύτητες gigabit. Το σημαντικό της υπόθεσης βρίσκεται στην διατύπωση “αυτή την στιγμή”, καθώς η εταιρεία δεν θα μείνει αδιάφορη απέναντι σε τυχόν ενίσχυση της ζήτησης. Η επίτευξη μεγαλύτερων ταχυτήτων LTE εξαρτάται -εν πολλοίς- από το μέγεθος του φάσματος και το αντίστοιχο των ζωνών συχνοτήτων που διαθέτει κάθε τηλεπικοινωνιακός πάροχος. Κάτι, που επηρεάζει και τις πιθανές αυξήσεις της χωρητικότητας από τη συνάθροιση των παρόχων. Όπως υποστηρίζουν τα ίδια στελέχη, είναι δυνατό να υπάρξει έκταση της τεχνολογίας σε 1GBps, τουλάχιστον από επιστημονικής και εργαστηριακής απόψεως, ωστόσο υπάρχει αρκετός δρόμος που πρέπει να καλύψει αναφορικά με την οπτική ίνα και το διαθέσιμο φάσμα προκειμένου να την παραδώσει. Υπό αυτό το πρίσμα, το πιο πιθανό σενάριο είναι το 1GBps να λάβει σάρκα και οστά με το 5G και όχι με το 4G.

Τα πάντα εξαντλούνται στην m-ευρυζωνικότητα;
Μια ακόμη πτυχή που θέτουν στην συνολικότερη προσέγγισή τους απέναντι στο LTE έχει να κάνει πρωτίστως με την κατάσταση του φάσματος και δευτερευόντως με το μέγεθός του. Κι αυτό, καθώς το φάσμα βρίσκεται διάσπαρτο ανάμεσα στις άλλες ζώνες και όχι συνεχόμενο. Οπότε, η ανανέωση και η αναδιάταξη της κατανομής του φάσματος ανάγεται σε μείζον ζήτημα.

Ένα σημαντικό τμήμα επαγγελματιών της διεθνούς τηλεπικοινωνιακής αγοράς θεωρεί πως το πλέον σημαντικό use case για το LTE είναι η επίτευξη σύνδεσης των μη-συνδεδεμένων, εισάγοντας -τουλάχιστον- αξιοπρεπείς ταχύτητες internet σε χρήστες που μέχρι σήμερα δεν διαθέτουν ή απολαμβάνουν κάποιας μορφής συνδεσιμότητα. Σε αυτή την περίπτωση, το ζητούμενο δεν είναι άλλο από το επίπεδο της κάλυψης. Ήδη, η Orange βρίσκεται στην διαδικασία εγκατάστασης καινούριου εξοπλισμού δικτύωσης προκειμένου να επεκτείνει την LTE κάλυψη. Πόσο, μάλλον, από τη στιγμή κατά την οποία μέχρι πρότινος θεωρούταν πιο φτωχή ακόμη και από τα δεύτερης γενιάς (2G) δίκτυα. Κι αυτό, ενώ τα αντίστοιχα 4G δίκτυα του ίδιου τηλεπικοινωνιακού παρόχου κατά μήκος της Ευρώπης καλύπτουν από 90 έως και 99% του συνολικού πληθυσμού! Η Deutsche Telekom από την πλευρά της, αποσκοπεί στο να πετύχει LTE κάλυψη εντός της Γερμανίας της τάξεως του 95% μέχρι το τέλος του 2018. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο 92%.

Εκτός από την κάλυψη, την ταχύτητα και τις βελτιώσεις σε επίπεδο χωρητικότητας για τις υπηρεσίες φορητής ευρυζωνικότητας, οι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι αναζητούν τρόπους και εναλλακτικές προκειμένου να διαθέσουν στην αγορά καινούριες υπηρεσίες Internet of Things (IoT) μέσω LTE. Αναμφίβολα, στο κοντινό μέλλον αναμένεται να υπάρξει εντυπωσιακά μεγάλη εξέλιξη της τεχνολογίας LTE. Η εξέλιξη, για παράδειγμα, δεν εξαντλείται αποκλειστικά στις βελτιώσεις χωρητικότητας, αλλά επίσης εισάγει νέες δυνατότητες για υπηρεσίες IoT μέσω των NB-IoT και LTE-M. Στο μεταξύ, η Deutsche Telekom διαθέτει ένα πανεθνικό δίκτυο NB-IoT στην Ολλανδία και σχεδιάζει να κάνει το ίδιο σε οκτώ ευρωπαϊκές αγορές συνολικά. Παρά το γεγονός ότι δεν υφίσταται ξεχωριστή οριοθέτηση αναφορικά με το πού τελειώνει η εξέλιξη 4G και ξεκινά αυτή της 5G, αρκετοί πάροχοι πιστεύουν ότι τα δίκτυα LTE αναμένεται να αποτελέσουν το θεμέλιο για τις τεχνολογίες 5G. Στο μέλλον, το 4G θα χρησιμεύσει ως φορητό ευρυζωνικό “εργαλείο”, ενώ οι πρώϊμες υπηρεσίες 5G αναμένεται να βρεθούν αντιμέτωπες με μια σειρά από καινούριες επιχειρηματικές εφαρμογές, όπως λ.χ. η μαζική συνδεσιμότητα μηχανών και οι υπηρεσίες εξαιρετικά χαμηλής καθυστέρησης. Αναμφίβολα, δίχως το 4G, το 5G δεν υφίσταται… Ανεξάρτητα από τον τρόπο με τον οποίο η διαδικασία της τυποποίησης καταλήξει, το 4G θα αποτελέσει αναπόσπαστο μέρος του 5G.

Υπό αυτή την έννοια, οποιαδήποτε επένδυση γίνεται σήμερα στο 4G εκ μέρους των τηλεπικοινωνιακών παρόχων, και οτιδήποτε άλλο κάνουν σε άλλους τομείς, όπως λ.χ. στην εικονικοποίηση, προσμετράται ως επένδυση για το επερχόμενο 5G. Αρκετοί πάροχοι αντιμετωπίζουν τις τρέχουσες δαπάνες τους για την ανάπτυξη δικτύου LTE ως διαδικασία προετοιμασίας για το 5G, στρέφοντάς τις προς τις οπτικές ίνες, την εικονικοποίηση του δικτύου και την ταχύτερη ανάπτυξη του LTE. Το 5G έχει το πλεονέκτημα ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει φάσμα πιο αποτελεσματικά σε σύγκριση με το 4G. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να αυξηθεί η ταχύτητα του LTE πέρα από ένα gigabit συγκεντρώνοντας περισσότερο φάσμα μαζί. Το θέμα είναι εάν αποτελεί και τον αποτελεσματικότερο τρόπο να γίνει πραγματικότητα. Για αυτό και οι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι έχουν προβεί σε εκτενείς αναλύσεις κόστους-οφέλους για να διαπιστωθεί αν είναι οικονομικά αποδοτικότερη η ενίσχυση της ταχύτητας του δικτύου με την ενίσχυση του LTE ή με την ανάπτυξη του 5G. Συμπερασματικά, το 5G προορίζεται να παρέχει ταχύτερες υπηρεσίες ευρυζωνικών υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας.

ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ
Πριν απo ελaχιστες ημeρες, η TIM ανακοίνωσε πως σημείωσε ταχύτητες της τάξεως του 1GBps στο 4G δίκτυό της με την χρήση τεχνολογίας Licensed Assisted Access (LAA). Ο Ιταλικός τηλεπικοινωνιακός πάροχος ομαδοποίησε τη ζώνη ραδιοσυχνοτήτων των 5GHz που δεν διέθετε άδεια χρήσης με τις τρέχουσες συχνότητες 4G για να φτάσει τις ταχύτητες λήψης, συνδυάζοντας την τεχνολογία LAA της Ericsson με τα 4×4 MIMO και 256QAM που χρησιμοποιούνται ήδη στο δίκτυο 4.5G της TIM. Στα σχέδια της εταιρείας είναι να λανσάρει εμπορικά την εν λόγω υπηρεσία αρχής γενομένης από τον Σεπτέμβριο στο Μιλάνο και το Τορίνο. Από την πλευρά τους οι Φιλανδικές Telia και Nokia πραγματοποίησαν δοκιμές μεταξύ δικτύων 4 και 5G στην συχνότητα των 3.5GHz. Μάλιστα, κατάφεραν να πετύχουν 1ms latency στο δίκτυο 5ης γενιάς.
Η συνεργασία μεταξύ των δικτύων 5G και 4G επιτρέπει τη χρήση του LTE ως βάση κάλυψης, ενώ το 5G χρησιμοποιείται για την επίτευξη καλύτερων ρυθμών μετάδοσης δεδομένων και χαμηλότερης καθυστέρησης

.