Ο Δήμαρχος Τρικκαίων, Δημήτρης Παπαστεργίου, είναι ένας από τους πρωτοπόρους της τοπικής αυτοδιοίκησης και, ταυτόχρονα, δημιουργικός λάτρης της τεχνολογίας. Από την αποκλειστική συνέντευξή του στο Netweek γίνονται κατανοητοί οι λόγοι που ο ψηφιακός μετασχηματισμός της πόλης των Τρικάλων αποτελεί σημείο αναφοράς και έμπνευση για τους Δήμους όλης της χώρας.

Πολλά είναι τα ασυνήθιστα με το «φαινόμενο Παπαστεργίου» για την Τοπική Αυτοδιοίκηση στη χώρα μας. Έχουμε συνηθίσει να κρίνουμε Δημάρχους με βάση κατά πόσο κάνουν το αυτονόητο για την πόλη τους – και όχι αδίκως καθώς, και αυτό ακόμη, αποτελεί, ουκ ολίγες φορές, ζητούμενο. Όμως, ο Δημήτρης Παπαστεργίου δεν αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση μόνο για την ένταση των δράσεων του, αλλά και για το είδος αυτών. Το να αναλάβει ένας Δήμαρχος την πρωτοβουλία να μετασχηματίσει ψηφιακά την πόλη του, είναι είδηση για τη χώρα μας, ενώ δεν είναι υπερβολή να ισχυριστούμε ότι πολλές από τις πρωτοβουλίες του Δημήτρη Παπαστεργίου είναι καινοτομικές σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Για το Netweek, το κατεξοχήν περιοδικό τεχνολογίας που ασχολείται και προωθεί τον ψηφιακό μετασχηματισμό, αποτελεί επιτυχία το γεγονός ότι ο Δήμαρχος, εν μέσω ενός Οκτώβρη καταιγιστικών εξελίξεων, κατάφερε να βρει χρόνο να απαντήσει στις ερωτήσεις μας. Χωρίς κλισέ, χωρίς ξύλινη γλώσσα, όπως θα έκανε κάθε άνθρωπος που ασχολείται με την τεχνολογία με χειροπιαστά αποτελέσματα.

Πριν… σας τον παραδώσουμε, αξίζει να αναφέρουμε ότι μερικές ημέρες μετά την αποκλειστική συνέντευξη του στο Netweek, ο Δημήτρης Παπαστεργίου έλαβε τιμητική διάκριση για το έργο του στο Δήμο Τρικκαίων, στα Mobile Excellence Awards 2019.

    NW: Τι σας ενέπνευσε για να δημιουργήσετε τις ψηφιακές δράσεις στο Δήμο Τρικκαίων και, κυρίως, ποια ήταν η κινητήρια δύναμη που σας ώθησε ως Δήμαρχο για να τις υλοποιήσετε;

Δημήτρης Παπαστεργίου: Στην Ελλάδα είχαμε πολλές φορές το εξής θέμα: Πρώτα βρίσκαμε τη λύση και μετά ανακαλύπταμε πού να τη χρησιμοποιήσουμε. Σε άλλες περιπτώσεις, αφήναμε τη λογική εκτός του χώρου δράσεων και των προσανατολισμών μας. Διοίκηση, Αυτοδιοίκηση και πολίτες, είχαμε μια μάλλον στρεβλή εικόνα ως προς το τι σημαίνει ανάπτυξη. Το λογικό είναι, πρώτα να εντοπίζουμε το πρόβλημα, στη συνέχεια να βλέπουμε τις διαθέσιμες δυνάμεις προς επίλυση και στη συνέχεια να το επιλύουμε. Και αυτό, όλο αυτό το ζητούμενο, μπορεί να βοηθηθεί από την τεχνολογία, ως εργαλείο. Κυρίαρχο είναι η καινοτομία, ως τρόπος σκέψης, ως πράξη, ως νοοτροπία. Αν καινοτόμο είναι να χρησιμοποιήσω τεχνολογική λύση για έλεγχο διαρροών στα αντλιοστάσια λυμάτων, το κάνω. Αν καινοτομία είναι να ελαχιστοποιήσω τη χρήση χαρτιού στον Δήμο Τρικκαίων, το κάνω. Αν καινοτομία είναι, να εφαρμόσω τον νόμο για τον κάπνισμα… το κάνω. Αλλά πάντα η πράξη χρειάζεται ομάδα, συνεργασία, συζήτηση, συμπόρευση. Αυτά είναι τα «όπλα» μας στον Δήμο Τρικκαίων.

    Πώς έχει επιδράσει το ψηφιακό οικοσύστημα που έχετε δημιουργήσει στην καθημερινή ζωή των δημοτών, έως σήμερα; Πώς έχουν αξιοποιήσει οι υπηρεσίες του Δήμου τις νέες δυνατότητες «αυτογνωσίας», τις οποίες διαθέτει η πόλη των Τρικάλων;

Όταν πρωτοεμφανίστηκε το Λεωφορείο Χωρίς Οδηγό τον Αύγουστο 2015 στους δρόμους των Τρικάλων (για πρώτη φορά παγκοσμίως, σημειώνω), λάβαμε ένα e-mail. Ο αποστολέας του, μας κατηγορούσε ότι θα αφήναμε εκτός επαγγέλματος δεκάδες οδηγούς μέσων μαζικής μεταφοράς. Όμως, η απάντηση ήταν απλή: «Μόλις απέλυσες έναν ταχυδρόμο»…

Το νέο συνήθως τρομάζει. Το νέο αντιμετωπίζεται ως πρόβλημα. Αλλά το νέο είναι το μέλλον. Το νέο χρειάζεται εφόδους σε πεδία δράσης που θα διαμορφώνουν νέους δρόμους για να κάνουν οι Δήμοι αυτό για το οποίο πληρώνονται από τους πολίτες: Να προσφέρουν καλύτερες υπηρεσίες. Όταν ξεκινήσαμε το σύστημα λήψης αιτημάτων, το «20000», συναντήσαμε δυσπιστία. Όχι γιατί δεν θα δούλευε, αλλά επειδή κανείς δεν είχε μάθει ότι οι Δήμοι μπορούν να δουλεύουν για τον πολίτη. Τώρα, η καθημερινή χρήση του συστήματος (μέχρι τις 10 το βράδυ!), επιβεβαιώνει το ότι είναι απαραίτητο, λειτουργικό, χρήσιμο και επιλύει προβλήματα.

Έχουμε δώσει λύσεις, έχουμε εισάγει νέους τρόπους ελέγχου των οικονομικών του Δήμου (σύστημα, π.χ., ελέγχου ηλεκτροδότησης και κατανάλωσης ενέργειας) που δεν είναι ορατά στον πολίτη. Είναι όμως χρήσιμα. Όταν μπορούμε να βρούμε τη διαρροή στον αγωγό ύδρευσης με ακρίβεια λίγων μέτρων, όταν μπορούμε να ανασχεδιάσουμε τις διαδρομές των απορριμματοφόρων, σημασία έχει το αποτέλεσμα για τον πολίτη. Άρα, παλεύουμε για αυτό, μαζί με άλλες ευκολίες, όπως η στάθμευση και η ενημέρωση.

    Με βάση την έως τώρα εμπειρία σας, από τις ψηφιακές δράσεις που έχετε αναπτύξει στο Δήμο Τρικκαίων, ποια ή ποιες θεωρείτε ότι είναι πιο ενδιαφέρουσες;

Όπως είπα και πριν, σημασία έχει η υπηρεσία στον πολίτη με λιγότερα έξοδα για τον Δήμο. Θεωρώ πολύ σημαντικό το σύστημα αιτημάτων, το «20000» (ήταν και ο πρώτος στη σειρά τηλεφωνικός αριθμός των Τρικάλων). Μεγάλη σημασία δίνω στο σύστημα στάθμευσης που σε λίγους μήνες, από πιλοτικό θα είναι πραγματικό, επιλύοντας ζητήματα στο κυκλοφοριακό, το fleet management στα οχήματα, τον φωτισμό που θα μειώσει το κόστος για την ηλεκτροδότηση.

Αλλά κυρίως, σημαντικότερο όλων, θεωρώ τη νοοτροπία που αλλάζει, που δίνει τη δυνατότητα συνεργασίας νέων επιστημόνων – ορισμένοι εκ των οποίων είναι τρικαλινοί – με θετικά αποτελέσματα για τον προγραμματισμό ως δυνατότητα εργασίας στον συγκεκριμένο τομέα σε όλη τη χώρα.

    Πώς αποτιμάτε την αξία και το αντίκτυπο των πρωτοβουλιών σας για την τοπική αυτοδιοίκηση; Μοιραστείτε μαζί μας το feedback και την ανταπόκριση που απολαμβάνετε από άλλους δημάρχους.

Το συνέδριο Restart mAI City που διοργανώσαμε στα τέλη Σεπτεμβρίου για τη Σύγχρονη και Βιώσιμη Πόλη, ήταν μια απάντηση στην ερώτησή σας. Οι σχεδόν 500 σύνεδροι και Δήμαρχοι από κάθε γωνιά της χώρα μας, ήταν μια δήλωση και μια αγωνία. Η δήλωση αφορούσε στο ότι «θέλουμε να δούμε νέους τρόπους προσφοράς στους δημότες και για αυτό παίρνουμε ιδέες από τα Τρίκαλα». Η αγωνία ήταν το ότι «χρειαζόμαστε πρόσθετα εργαλεία, πραγματική Αυτό-Διοίκηση, λογικές κινήσεις σε ζητήματα αρμοδιοτήτων, καταπολέμηση γραφειοκρατίας».

Αυτά όλα τα συζητάμε καθημερινώς με τους συναδέλφους μου, που επισκέπτονται τα Τρίκαλα ή ζητούν λύσεις ή ανταλλάσουμε απόψεις για υπάρχουσες λύσεις. Αυτό που ανέφερα πριν για τη συνεργασία, είναι το σημαντικότερο: Συνέργειες όλων με όλους.

    Ποιο είναι το όραμα σας για την πόλη των Τρικάλων; Ποια είναι τα βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα σχέδιά σας σχετικά με το ψηφιακό οικοσύστημα της πόλης;

Τα διάφορα προγράμματα τρέχουν σε διαφορετικές ταχύτητες. Ορισμένα είναι έτοιμα, ορισμένα είναι πιλοτικά, ορισμένα λειτουργούν με πιο αργούς ρυθμούς. Θέλουμε να φέρουμε όλα τα προγράμματα – άρα και όλες τις δράσεις – στο ίδιο επίπεδο, με γνώμονα την προσφορά στον πολίτη. Το ΑΤΜ πιστοποιητικών που έχουμε ήδη εξελίξει, θα αλλάξει συνολικά τον τρόπο και τον χρόνο επίδοσης πιστοποιητικών. Τα συστήματα ελέγχου ενέργειας (όπως στο Κολυμβητήριο) θα δώσουν τη δυνατότητα μείωσης του κόστους. Η λεωφόρος της τεχνολογίας είναι ανοιχτή. Εμείς τη διαβαίνουμε με θάρρος.

    Ποιες είναι οι προσδοκίες σας, σε ό,τι αφορά την καινοτομία, από το νέο Δ.Σ. της Κ.Ε.Δ.Ε. που θα προκύψει από τις επικείμενες εκλογές του Νοεμβρίου;

Στην κατάθεση της υποψηφιότητάς μου για την προεδρία της ΚΕΔΕ, είχα πει επί λέξει: «Να κάνουμε την καινοτομία, τρόπο ζωής».

Δηλαδή, να βάλουμε την τεχνολογία στους Δήμους απλοποιώντας διαδικασίες, μειώνοντας κόστος, βελτιώνοντας την ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρουμε.

Αλλά και να φέρουμε ξανά τους Δήμους μας στη θέση που τους αρμόζει, με σύγχρονες υποδομές, σοβαρούς, δυνατούς, ασφαλείς, για να βρεθούν ακόμη πιο κοντά στους Δημότες.

Με λίγα λόγια, να εξυπηρετήσουμε τους Δημότες μας, όχι μόνο για τα σκουπίδια και τα φώτα, όχι μόνο για τα αδέσποτα και τη λακκούβα, αλλά και για το περαιτέρω: Την ουσιαστική ανάπτυξη. Οι Δήμοι είναι ο θεσμός που στέκεται δίπλα στον πολίτη σε κάθε τι. Καιρός να καινοτομήσουμε και να βγούμε μπροστά για όλη την κοινωνία.