Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Μάρκος Αυρήλιος, που θεωρείται και ως ένας από τους σημαντικότερους στωικούς φιλοσόφους, είχε ισχυριστεί πως: “Η απώλεια δεν είναι τίποτε διαφορετικό από την αλλαγή. Και η τελευταία αποτελεί απόλαυση της φύσης…”. Την συγκεκριμένη ρήση δείχνουν συχνά-πυκνά να ξεχνούν κορυφαία στελέχη, με αποτελέσματα αρκούντως προβληματικά, μέχρι και καταστροφικών σε ορισμένες περιπτώσεις.

Τα παραδείγματα πολλά όσο και… οδυνηρά, καθώς πλείστες επιχειρήσεις κατά το παρελθόν βίωσαν την κατάρρευση εν μια νυκτί επιχειρήσεις αποτυγχάνουν με ανοδικούς ρυθμούς.

Οπότε, το μέγα ζητούμενο είναι να διερευνηθεί τι ακριβώς βρίσκεται πίσω από ένα άκαμπτο πρότυπο διαταραχής και καταστροφής. Μα είναι ιδιαίτερα απλό: Οι εν λόγω επιχειρήσεις και οργανισμοί αποτυγχάνουν να προσαρμοστούν ταχύτατα σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο λειτουργικό τοπίο και περιβάλλον που χαρακτηρίζονται από μοναδικά επίπεδα Μεταβλητότητας, Αβεβαιότητας, Πολυπλοκότητας και Αμφιβολίας (Volatility, Uncertainty, Complexity, Ambiguity ή για συντομία VUCA). Το συγκεκριμένο ακρωνύμιο (VUCA) προέρχεται από τον αμερικανικό στρατό και έκανε την… παρθενική του εμφάνιση έπειτα από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης προκειμένου να περιγράψει έναν διαρκώς πιο δυναμικό, αλληλένδετο και πολυπολικό κόσμο. Η Μεταβλητότητα αντανακλά το διαρκώς αυξανόμενο επίπεδο αλλαγής και την επακόλουθη αναταραχή που προκαλείται από την ταχύτητα με την οποία λαμβάνει χώρα η αλλαγή. Η Αβεβαιότητα αναφέρεται στα μειωμένα επίπεδα προβλεψιμότητας που αντιμετωπίζουν σήμερα οι ιδιώτες και οι οργανώσεις κατά τη λήψη αποφάσεων. Η Πολυπλοκότητα μιλά για τις αυξανόμενες αλληλεξαρτήσεις των συστημάτων – είτε πρόκειται για τη διαχείριση των αλυσίδων εφοδιασμού είτε για τις παγκοσμίως συνδεδεμένες οικονομίες και κοινωνίες. Και τότε υπάρχει Αμφιβολία, που αντικατοπτρίζει έναν κόσμο γεμάτο από επιλογές και πιθανά αποτελέσματα, καθιστώντας τις επιπτώσεις των επιλογών και των συνεπειών των ενεργειών μας λιγότερο σαφείς. Σήμερα, η πλειοψηφία των ηγετών αντιλαμβάνεται την σημασία και την αξία της οργανωτικής ευελιξίας, καθώς επίσης και αποτελεσματική διαχείριση των αλλαγών. Ως αποτέλεσμα, συγκεντρώνουν ομάδες με την ικανότητα να “τρέχουν” τμήματα ενός προγράμματος αλλαγής και να αναπτύσσουν μια διαδικασία για να οργανώσουν την όλη προσπάθεια.

Και όμως, το περιβάλλον VUCA στο οποίο λειτουργούν συχνά οι επιχειρήσεις και οργανισμοί δημιουργεί “τυφλά” σημεία που μπορούν να υπονομεύσουν τις καλύτερες προσπάθειες και προθέσεις. Έτσι, στην πραγματικότητα, τα δεδομένα από κορυφαίους ερευνητές επιβεβαιώνουν ότι το 90% των μεγάλων προσπαθειών αλλαγής και καινοτομίας συνήθως δεν επιτυγχάνουν τα επιθυμητά αποτελέσματα εγκαίρως και με βάση τον σχετικό προϋπολογισμό. Αλλαγή, η οποία όπως αποδεικνύεται στην πράξη, είναι πιο δύσκολη να πραγματοποιηθεί με την ανάλογη επιτυχία.

Οι αποτελεσματικοί ηγέτες, ωστόσο, προβλέπουν και μετριάζουν τα εν λόγω “τυφλά” σημεία. Το κάνουν αυτό με την εξασφάλιση ότι θα αντιμετωπίσουν με ακρίβεια και επαρκώς τα θεμελιώδη “τι, πώς και τώρα” της κυρίαρχης αλλαγής και, στη συνέχεια, θα ασχολούνται με την εξελισσόμενη ζήτηση της βιομηχανίας τους. Συγκεκριμένα, καθιστούν προτεραιότητα την σαφή αντιμετώπιση, απάντηση και διατύπωση των ακόλουθων κρίσιμων ζητημάτων:

  • Τι θέλουμε να επιτύχουμε; (Και γιατί είναι αυτό σημαντικό;)
  • Πώς θα φτάσουμε εκεί; (Και πώς μπορούμε να υποστηρίξουμε καλύτερα την ομάδα μας;)
  • Τι πρέπει να κάνουμε τώρα; (Και τι θα μπορούσε να πάρει με τον τρόπο;)

Φυσικά, θέτοντας ερωτήσεις χωρίς να δώσετε τις κατάλληλες απαντήσεις, είναι βέβαιο πως δεν θα σας πάει και πολύ μακριά…

Σήμερα, σας προσφέρουμε πέντε αποδεδειγμένες πρακτικές που θα σας καθοδηγήσουν στην πορεία προς την επιτυχία:

Αναζητήστε ένα κοινό πλαίσιο κατανόησης
Το “κλειδί” για την απελευθέρωση της υψηλής απόδοσης είναι να μην ξεχνάτε στιγμή πως η πειθαρχημένη σκέψη διευκολύνει τη σκοπούμενη δράση. Μην διστάσετε να χρησιμοποιήστε τον απαιτούμενο χρόνο προκειμένου να αξιολογήσετε πού βρίσκεστε (η οργανωτική σας κατάσταση “Όπως είναι”) και πού θέλετε να καταλήξετε (το “Βρίσκεστε σε”) δημιουργεί μια ισχυρή, κοινή βάση συνεννόησης που αποτελεί το επιστέγασμα του ταξιδιού σας για συλλογική αλλαγή. Κάποιοι το αποκαλούν και ως δυνατότητα ενόρασης. Κι αυτό, καθώς δημιουργεί ένα συνεκτικό πλαίσιο αναφοράς που ενημερώνει τον καθένα για το γιατί κάνετε αυτό που κάνετε.

Δημιουργήστε τον απαιτούμενο χώρο για την επιτυχία
Δίχως άλλο, οι αποτελεσματικοί ηγέτες “αναγνωρίζουν” πως η ικανότητα μιας επιχείρησης να διαχειρίζεται την αλλαγή μπορεί εύκολα να κλονιστεί. Κάτι που μπορεί να φαντάζει ως μια λογική ακολουθία καλών προθέσεων και κινήσεων αλλαγών στις πρωτοβουλίες προς τον ηγέτη, μπορεί να δείχνει πολύ διαφορετική σε κάποιον που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του μετώπου, και δη όταν του ζητάται να ασχοληθεί ταυτόχρονα με πολλές όσο και νέες προσπάθειες. Η προσθήκη νέων προσδοκιών δίχως την μείωση ή εξάλειψη του υπάρχοντος φόρτου εργασίας αποδεικνύεται σε μια συνταγή που οδηγεί στην αποτυχία. Ένας τρόπος για να αποφευχθεί αυτό είναι να εντοπίσουμε τους ανθρώπους που επηρεάζονται περισσότερο από μια αλλαγή και να καταγράψουμε τι τους ζήτησε η επιχείρηση κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών εκτός των κανονικών ή συνηθισμένων τους καθηκόντων. Με τη χαρτογράφηση αυτών των δραστηριοτήτων, μπορείτε να προβλέψετε εκ των προτέρων πότε οι άνθρωποι θα κάνουν τα πρόσθετα (όσο και αναγκαία) βήματα για να κάνουν πράξη το extra mile και στη συνέχεια θα εργαστούν προκειμένου να δημιουργήσουν τον απαιτούμενο χώρο, εξαλείφοντας τις απαιτήσεις χαμηλότερης προτεραιότητας ή καθυστερώντας την επιθυμητή προσπάθεια.

Επικοινωνία νωρίς και συχνά!
Ένας από τους μοναδικούς λόγους για τους οποίους τόσες πολλές προσπάθειες αποτυγχάνουν δεν είναι άλλος από την δημιουργία μιας κοινής γλώσσας για αλλαγή. Με τη γλώσσα, εννοείται η καθιέρωση ενός σαφώς καθορισμένου συνόλου προτεραιοτήτων και κοινών μέτρων επιτυχίας. Επίσης, σας δίνει τη δυνατότητα να εστιάσετε την προσοχή και δυναμική σας σε ένα σχετικά μικρό αριθμό μέτρων απόδοσης (ο κανόνας δεν υπερβαίνει τα 4 με 6), τα οποία με τη σειρά τους χρησιμεύουν ως τα “πατροπαράδοτα” σημεία καταγραφής προόδου που χρειάζονται προκειμένου να σας καθοδηγήσουν με συνέπεια από την τρέχουσα πραγματικότητά στον επιθυμητό μελλοντικό σας στόχο!

Έξυπνη καθοδήγηση
Ας είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας, είναι πολύ πιθανό να έχουμε βιώσει μια ή περισσότερες προσπάθειες αλλαγής ή ανάπτυξης που σπαταλούσαν πόρους, ανθρώπινα ταλέντα και προσπάθειες. Εάν η σιωπηρή επικοινωνία αποτελεί το “καύσιμο” που διατηρεί την επιχείρησή σας να κινείται προς τον στόχο της, η διαφάνεια και η λογοδοσία θεωρούνται ως το… νόμισμα που σας “αγοράζει” την εμπιστοσύνη για να ξέρετε ότι ακολουθείτε την πιο συνετή και υπεύθυνη πορεία προς τα εμπρός. Για τους ανθρώπους, τους πελάτες κ.ά.

Επιβεβαιώστε γρήγορα τα μειονεκτήματα
Η θετική πρόοδος σε κάθε προσπάθεια πηγάζει από την αποτυχία για αυτό που είναι. Ουσιαστικά, πρόκειται για μια ευκαιρία να μάθουν και να ξαναρχίσουν, από καλύτερο σημείο έναρξης και αναφοράς. Η δυνατότητα δημιουργίας δυναμικών βρόχων ανατροφοδότησης για να ενθαρρυνθούν οι άνθρωποι να εκμεταλλευτούν τις επιτυχίες σε πραγματικό χρόνο και, το πιο σημαντικό, να μοιράζονται με θάρρος τα εμπόδια, θεωρείται ως η μυστική… συνταγή που αξιοποιούν οι οργανώσεις υψηλής απόδοσης. Η πρόκληση, όμως, είναι στην πραγματικότητα η επίτευξη αυτής της επιθυμίας. Οι πιο αποτελεσματικοί ηγέτες αλλαγής αναγνωρίζουν τη σημασία της δημιουργίας ενός περιβάλλοντος που επιβραβεύει συνήθως εκείνους που είναι υπεύθυνοι για την επιτυχία.

Προτείνεται η πραγματική αναγνώριση από κάποιον που βρίσκεται σε θέση επιρροής, συχνά μπροστά στους συναδέλφους του. Ταυτόχρονα, καθιστώντας ως εταιρική προτεραιότητα να μετατρέψει τις δυσκολίες σε ένα πολύτιμο “εμπόρευμα”, που διαχωρίζει το καλό από το μεγάλο – το μέτριο από το εξαιρετικό.