Οι καταιγιστικές αλλαγές που λαμβάνουν χώρα στον τομέα των τραπεζικών πληρωμών και οι ευκαιρίες που δημιουργούν για δομικές αλλαγές σε παραδοσιακές και ψηφιακές τράπεζες, βρέθηκαν στο επίκεντρο του Payments 360 Conference 2019 που πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία στις 13 Ιουνίου, με διοργανωτή το Banker’s Review Conferences της BOUSSIAS.

Τόπος συνάντησης το ξενοδοχείο Divani Caravel, όπου εξειδικευμένα στελέχη από τον τομέα των πληρωμών, είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν σημαντικές ομιλίες γύρω από τις τελευταίες τάσεις και εξελίξεις σε θέματα που σχετίζονταν κυρίως με την αξιοποίηση της τεχνολογίας στη βελτίωση των παγκοσμίων συστημάτων πληρωμών. Στο πλαίσιο του συνεδρίου, οι συμμετέχοντες είχαν επιπλέον την ευκαιρία να δουν πρακτικά παραδείγματα σχετικά από υπηρεσίες που λειτουργούν και έχουν ξεκινήσει να μεταμορφώνουν την εικόνα του τομέα.

Το 45% των πληρωμών στην Ελλάδα συνεχίζει να γίνεται με μετρητά. Είναι μια πραγματικότητα που συντηρείται από συνήθεια, αλλά και ευκολία στη διαδικασία. Τα συστήματα ψηφιακών πληρωμών δεν είναι ακόμα πλήρως έτοιμα να κάνουν σωστά τη δουλειά τους και θεωρητικά αν το ρυθμιστικό πλαίσιο δεν πίεζε να γίνουν πράγματα, ίσως το 45% να ήταν πολύ μεγαλύτερο.
Ωστόσο, η κατάσταση αλλάζει και είναι πολύ οι παράγοντες που συντελούν, όπως οι αλλαγές στις συνήθειες των νεότερων γενεών και το ψηφιακό εμπόριο, το οποίο είναι αδύνατο χωρίς τις ψηφιακές πληρωμές.

Στο βήμα του Payments 360 Conference 2019 φιλοξενήθηκαν, εκτός των Ελλήνων και διεθνούς φήμης ομιλητές όπως ο Alex Exarchos, Principal Market Infrastructure Expert της ΕΚΤ, ο οποίος παρουσίασε μια αναλυτική εικόνα του προγράμματος TARGET και της πλατφόρμας TIPS άμεσων πληρωμών της ΕΚΤ και ο Σάββας Μαυρίδης, ο οποίος ανέλυσε τα στοιχεία της επικής μάχης που διεξάγεται αυτήν την περίοδο στον τομέα των πληρωμών μεταξύ παραδοσιακών τραπεζών και νεοεισερχομένων επιχειρήσεων από τον τομέα της τεχνολογίας.

Περισσότερο ανοιχτές πλατφόρμες
Η πραγματικότητα είναι ότι πριν την εμφάνιση των fintech, οι οποίες έχουν προσελκύσει πάνω από 150 δισεκατομμύρια δολάρια επενδύσεων, το περιβάλλον των πληρωμών ήταν πιο προσδιορισμένο και ο καθένας μέσα σε αυτό ήξερε λίγο πολύ τι ρόλο έχει. “Ξαφνικά”, σε απομακρυσμένες αρχικά αγορές, έκαναν την εμφάνισή τους κάποιοι νέοι παράγοντες που έτυχαν τής αποδοχής των συναλλασσόμενων, όπως για παράδειγμα η M-PESA στην Κένυα, η Revolut στην Ευρώπη και η Alibaba στην Κίνα.

Οι εταιρείες αυτές είχαν τη δυνατότητα να έχουν κερδοφορία, χρεώνοντας τούς πελάτες τους με χαμηλότερες προμήθειες σε σχέση με τις τράπεζες και αξιοποιώντας ενέργειες cross selling. Επομένως, δεν μπορούμε να μιλάμε πλέον για “ανοιχτό” ή “κλειστό” σύστημα, αλλά για το πόσο ανοιχτό θα είναι το… ανοιχτό σύστημα.

Σύμφωνα με τον Σάββα Μαυρίδη, ο οποίος έχει πολυετή εμπειρία ως Management Consultant σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και έχει εμπλακεί σε πολλά project σχετικά με τον τομέα των πληρωμών, οι ανοικτές πλατφόρμες πληρωμών διευκολύνουν την ψηφιοποίηση μεταφοράς χρημάτων αναπτύσσοντας ένα «κύμα» οικονομικής ευημερίας σε όλα τα τμήματα της οικονομίας εφόσον διασφαλίζεται η φιλικότητα, η ακρίβεια, η άμεση διευθέτηση, η ασφάλεια και η εγγύηση των συναλλαγών. Όπως πιστεύει το mobile banking διαμορφώνει παγκόσμια μία ψηφιακή κοινότητα με στόχο την άμεση μεταφορά κάθε μορφής κεφαλαίων.

Το θεσμικό πλαίσιο δεν είναι πρακτικά ακόμα έτοιμο για τόση ελευθερία ροών, αλλά και αυτό φαίνεται να αλλάζει πάντοτε μέσα σε ένα περιβάλλον, όπου η ασφάλεια των συναλλαγών είναι προτεραιότητα. Όπως ανέφερε στην ομιλία του ο Αλέξανδρος Έξαρχος, Principal Market Infrastructure Expert στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, έχει ξεκινήσει ήδη ο μετασχηματισμός του τοπίου των πληρωμών μέσω του νέου ενοποιημένου συστήματος TARGET, το οποίο θα τεθεί σε ισχύ από τον Νοέμβριο του 2021, με στόχο την αποτελεσματικότερη ενιαία λειτουργία των κυριότερων υπηρεσιών που προσφέρει η ΕΚΤ στους τομείς του Διακανονισμού Πληρωμών μεγάλης αξίας, Τίτλων και Άμεσων Πληρωμών.

Η τεχνολογία γίνεται πολύπλοκη
Μέσα σε λιγότερο από μια δεκαετία, τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και το blockchain πέρασαν από τον «πειραματικό» στον επιχειρηματικό χώρο εν ριπή οφθαλμού. Οι παραδοσιακές τράπεζες είδαν την ταινία να εξελίσσεται σε ταχύτητα 64x, ενώ ακόμα και οι πιο δυναμικές startup ψάχνονται για να βρουν τα πατήματά τους. Σε αυτό το περιβάλλον, οι τράπεζες σήμερα κάνουν λόγο για “συνεργασίες” με την κοινότητα των startup, και οι startup καταβροχθίζουν διαθέσιμα κεφάλαια, προκειμένου να βρουν τα πατήματά τους στο δρόμο της κερδοφορίας.

Όπως ανέφερε στο συνέδριο ο Σωτήρης Μελιούμης, Co-founder & CEO, SoNiceSoNice UK (SN2) & b-Liquid MT, οι επιχειρήσεις είναι ανοικτά συστήματα που αλληλεπιδρούν συνεχώς με τα ευρύτερα κοινωνικοοικονομικά οικοσυστήματα στα οποία ανήκουν. Σε αυτά τα οικοσυστήματα μεγάλη επιρροή έχουν οι περιοχές των διασυνοριακών σύνθετων αλυσίδων εφοδιασμού. Αυτές οι αλυσίδες εξαρτώνται από αρκετούς σημαντικούς παράγοντες, όπως οι κανονιστικές συνθήκες, οι συνεχείς αλλαγές στις εμπορικές νομοθεσίες και οι μη προβλέψιμες μεταβαλλόμενες συναλλαγματικές ισοτιμίες.

Η αδυναμία στάθμισης των ως άνω ορατών και αλληλεπιδραστικών παραγόντων και η αποσπασματική οργάνωση και διαχείρισή τους εδώ και δεκαετίες, οδήγησε στο ιλιγγιώδες δυσανάλογο κόστος συναλλαγής των 43 τρισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως. Με κάποιο τρόπο το κόστος αυτό θα πρέπει να μειωθεί και ένας τρόπος είναι η καλύτερη αξιοποίηση της τεχνολογίας.
Πρακτικά το ερχόμενο διάστημα, θα γίνουμε μάρτυρες αρκετών try & fail ενεργειών. Επίσης είναι αναμενόμενο να δούμε και κάποια χτυπήματα κάτω από τη ζώνη μεταξύ των ανταγωνιστών. Το όλο σύστημα θα ισορροπήσει λογικά σε μια νέα κατάσταση, όπου το ιδανικό θα είναι τα οφέλη να έχουν μοιραστεί όσο το δυνατόν πιο δίκαια σε όλους.

Πρακτικές εφαρμογές και disruption
Στο πρώτο από τα δύο πάνελ, οι συμμετέχοντες από διαφορετικούς επιχειρηματικούς τομείς, είχαν τη δυνατότητα να μοιραστούν με το κοινό πρακτικές εφαρμογές της τεχνολογίας στον τομέα των πληρωμών, ενώ στο δεύτερο πάνελ εκπρόσωποι των ελληνικών τραπεζών εξέθεσαν τους προβληματισμούς τους, σχετικά με το disruption που προκαλεί η τεχνολογία στην αγορά τους και πως ο εξειδικευμένος τομέας των πληρωμών δείχνει το δρόμο για τις στρατηγικές που θα πρέπει να εφαρμοστούν τα ερχόμενα χρόνια, προκειμένου να δημιουργηθούν οι νέες ισορροπίες.

Μεγάλοι Χορηγοί του συνεδρίου ήταν η EDPS και η NETinfoPAY. Χορηγοί οι εταιρείες fiserv και SIA. Και υποστηρικτές οι εταιρείες cardlink, EveryPay, FILLIT, MyBank και Mellon Technologies. Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε υπό την Αιγίδα της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών και είχε την τιμητική υποστήριξη του Hellenic Blockchain Hub. Τέλος, τη διερμηνεία ανέλαβε η εταιρεία Podium, ενώ η αλληλεπίδραση με το κοινό έγινε με την εφαρμογή Conferience. Στο επόμενο τεύχος του περιοδικού netweek θα υπάρχει αναλυτική κάλυψη του συνεδρίου.