Τα Εκπαιδευτήρια Δούκα επενδύουν την τελευταία τετραετία σε σύγχρονες μεθόδους εκπαίδευσης, στις οποίες η τεχνολογία είναι απαραίτητο εργαλείο. Ο Κωνσταντίνος Δούκας, Διευθύνων Σύμβουλος των Εκπαιδευτηρίων Δούκα αναλύει πώς εξελίσσεται η προσπάθεια αυτή και ποια είναι εικόνα που έχει για το «Σχολείο του Μέλλοντος»

<‘Σελίδα 1: Η χρήση σύγχρονων τεχνολογιών στην εκπαιδευτική μεθοδολογία των εκπαιδευτηρίων Δούκα και κατά πόσο οι βαθμίδες ελευθερίας που πολλαπλασιάζονται διευκολύνουν ή δυσχεραίνουν τον εκπαιδευτικό’>
Netweek: Κύριε Δούκα, το σχολείο σας έχει γνωρίσει αρκετή δημοσιότητα την τελευταία κυρίως διετία, εξαιτίας της χρήσης σύγχρονων τεχνολογιών στην εκπαιδευτική μεθοδολογία. Ωστόσο, η προσπάθειά σας έχει ξεκινήσει πολύ νωρίτερα για να φτάσετε σε αυτό το επίπεδο σήμερα. Ποια είναι τα βήματα που έγιναν μέχρι την τρέχουσα κατάσταση;

Κωνσταντίνος Δούκας: Το «Σχολείο του μέλλοντος» ξεκίνησε ως όραμα πριν από 4,5 χρόνια περίπου και εξελίχθηκε μέσα από διαδοχικά βήματα γνώσης. Δικές μας ιδέες, αλλά και πετυχημένες πρακτικές από σχολεία κυρίως του εξωτερικού, δημιούργησαν το σχέδιο ανάπτυξης, το οποίο αρκετές φορές χρειάστηκε να διαμορφωθεί, ώστε να προσαρμοστεί στις σύγχρονες απαιτήσεις. Οι υποδομές, το εκπαιδευτικό υλικό και τέλος το ανθρώπινο δυναμικό, δηλαδή οι εκπαιδευτικοί μας, ήταν οι τρεις άξονες εξέλιξης του «σχολείου του μέλλοντος».

Από το ξεκίνημα κιόλας οι τρεις άξονες αναπτύχθηκαν παράλληλα. Αλλωστε, δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, καθώς το «σχολείο του μέλλοντος» δεν είναι μόνο τεχνολογικές υποδομές, αλλά μια αρμονική συνεργασία της τεχνολογίας με τον άνθρωπο μέσα στο πλαίσιο που ορίζει η σωστή μεθοδολογία εκπαίδευσης. Ετσι, ενώ οι τάξεις μας άρχισαν να εξοπλίζονται με αλληλεπιδραστικούς πίνακες και ασύρματα δίκτυα, μια ομάδα τεχνοκρατών και εκπαιδευτικών ξεκινούσε να αναζητά ή να δημιουργεί, όπου αυτό ήταν απαραίτητο, το εκπαιδευτικό υλικό που θα αξιοποιούσε τις τεχνολογικές λύσεις.

Μέσα από αυτή τη διαδικασία δημιουργήθηκε ένα πλάνο εκπαίδευσης που δεν θα καταργούσε αλλά θα συμπλήρωνε το αναλυτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Υπουργείου. Στην ομάδα παραγωγής του εκπαιδευτικού υλικού εντάξαμε και τους εκπαιδευτικούς, ώστε ως δημιουργοί να εκπαιδεύονται και οι ίδιοι στη χρήση του. Με τον τρόπο αυτό είχαμε μια ευκολότερη μετάβαση από το παραδοσιακό στο σύγχρονο μοντέλο εκπαίδευσης.

Netweek: Σχετικά με τη χρήση της νέας τεχνολογίας από τον εκπαιδευτικό, θεωρώ ότι υπάρχει μια εν γένει δυσκολία. Στο παραδοσιακό σύστημα εκπαίδευσης, ο εκπαιδευτικός έχει κάποιες βαθμίδες ελευθερίας. Σε ένα προηγμένο σύστημα εκπαίδευσης, όπως αυτό που εφαρμόζετε, οι βαθμίδες ελευθερίας πολλαπλασιάζονται. Αυτή η δυνατότητα υπερεπιλογής στη σύνθεση του μαθήματος, τελικά διευκολύνει ή δυσχεραίνει τον εκπαιδευτικό;

Κωνσταντίνος Δούκας: Ενας παραδοσιακός εκπαιδευτικός που έχει συνηθίσει να παραδίδει κάποιες σελίδες ύλης, να κάνει ερωτήσεις στην τάξη και στη συνέχεια να δίνει κάποιες σελίδες για ανάγνωση στο σπίτι, θα βρει στην αρχή το σύστημά μας δύσκολο. Ωστόσο, αν ενδιαφέρεται να βελτιώσει το εκπαιδευτικό του έργο, τότε, με την κατάλληλη προετοιμασία, θα διαπιστώσει τελικά ότι μέσα από το πλήθος του εκπαιδευτικού υλικού που έχει στη διάθεσή του, μπορεί να δημιουργήσει διαφορετικούς τύπους μαθήματος που κάθε φορά θα κεντρίζουν το ενδιαφέρον του μαθητή.

Αλλωστε και εμείς έχουμε φροντίσει για τη δημιουργία κάποιων σχεδίων μαθήματος. Για παράδειγμα, ο εκπαιδευτικός γνωρίζει ότι πρέπει να κάνει Γεωγραφία 3ης δημοτικού, έχει να μιλήσει για την Ελλάδα και έχει στη διάθεσή του τρία σχέδια μαθήματος. Την πρώτη μέρα μπορεί να μπει στην τάξη και να χρησιμοποιήσει το διαδραστικό πίνακα, ώστε να κάνει το μάθημα μέσα από ένα παιχνίδι γνώσεων. Την επόμενη μέρα μπορεί να χωρίσει τα παιδιά σε ομάδες και μέσω των tablet PCs να συνεργαστούν προκειμένου να ολοκληρώσουν κάποια projects.

Μέσα από αυτές τις δράσεις γίνεται παράλληλα και η αξιολόγηση του μαθητή, για την οποία μάλιστα συλλέγονται και στατιστικά στοιχεία. Επομένως, το παιδί δεν χρειάζεται να πάρει εργασία για το σπίτι, προκειμένου να αξιολογηθεί την επόμενη μέρα.
<‘here’>

<‘Σελίδα 2: Ο κίνδυνος να αποδειχτούν οι εκπαιδευτικοί τεχνολογικά «αναλφάβητοι» και τα επόμενα βήματα την εξελικτική πορεία των εκπαιδευτηρίων’>
Netweek: Η χρήση της τεχνολογίας από μαθητές και εκπαιδευτικούς δημιουργεί ίσως για τους εκπαιδευτικούς ένα μειονέκτημα, καθώς μπορεί να αποδειχτούν τεχνολογικά «αναλφάβητοι»; Εκτός αυτού, το άνοιγμα ενός παραθύρου πληροφοριών μπορεί να δημιουργήσει εύλογες απορίες που ο εκπαιδευτικός να μην μπορεί ή να μην γνωρίζει να απαντήσει;

Κωνσταντίνος Δούκας: Πιστεύουμε ότι το παιδί πρέπει να συμμετέχει στο μάθημα και να κρίνει την ποιότητα της πληροφορίας που λαμβάνει από τον εκπαιδευτικό. Σκοπός μας είναι να δημιουργήσουμε έναν πολίτη, ο οποίος βγαίνει στο παγκόσμιο δίκτυο, όπου μπορεί να δει τα πάντα και πρέπει να κρίνει ο ίδιος ποια είναι σωστά. Δεν πιστεύουμε στη λογική της απαγόρευσης.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, ο εκπαιδευτικός πρέπει να ξεφύγει από την ψυχολογία «να μην φανεί ότι δεν ξέρω», γιατί σίγουρα θα υπάρξουν κάποιες περιπτώσεις που θα βρεθεί σε «δύσκολη» θέση από μια ερώτηση μαθητή ή από τις τεχνολογικές γνώσεις ενός μαθητή, ειδικά όταν μιλάμε για τάξεις γυμνασίου ή λυκείου.
Αυτό δεν είναι πρόβλημα ή μάλλον γίνεται πρόβλημα όταν συμβαίνει συνέχεια. Σε ένα σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα, ο εκπαιδευτικός πρέπει να είναι στις επάλξεις, ενημερωμένος και φρέσκος. Αλλωστε, θεωρούμε ότι μια τέτοια στάση δίνει ενδιαφέρον στο έργο του και δεν το κάνει βαρετό.

Σε αυτή τη σχέση ανάμεσα σε εκπαιδευτικό και μαθητή, έργο της διοίκησης του σχολείου είναι να απαλλάξει τον εκπαιδευτικό από το άγχος της σωστής λειτουργίας των τεχνολογικών υποδομών. Δεν πρέπει ο εκπαιδευτικός να ανησυχεί, αν το ασύρματο δίκτυο ή τα tablet PCs λειτουργούν σωστά. Η προσοχή του πρέπει να είναι εστιασμένη στο εκπαιδευτικό του έργο. Βέβαια, από την άλλη πρέπει να είναι προετοιμασμένος, ώστε αν τα τεχνικά προβλήματα είναι ανυπέρβλητα, να μπορεί να κάνει ένα ενδιαφέρον παραδοσιακό μάθημα χωρίς τη χρήση των τεχνολογικών εργαλείων.

Netweek: Αυτό που έχετε δημιουργήσει, είναι μοναδική προσπάθεια για την Ελλάδα;

Κωνσταντίνος Δούκας: Στο επίπεδο που έχουμε φτάσει πλέον, θεωρώ ότι είμαστε πιο εξελιγμένοι από άλλες ελληνικές προσπάθειες, οι οποίες άλλωστε ξεκίνησαν αρκετά αργότερα από τη δική μας. Ωστόσο, υπάρχουν αρκετές αξιόλογες προσπάθειες που γίνονται από ιδιωτικά και δημόσια σχολεία, με κάποια εκ των οποίων έχουμε και συνεργασία. Πιστεύουμε ότι η κατάσταση αυτή θα αλλάξει ή πρέπει να αλλάξει σύντομα, ώστε το εκπαιδευτικό σύστημα να είναι πιο κοντά στην εποχή του.

Πέρσι, διοργανώσαμε ένα συνέδριο με θέμα «Το σχολείο του μέλλοντος και το μέλλον του σχολείου». Στο πλαίσιο του συνεδρίου διαπιστώσαμε πολύ μεγάλη ανταπόκριση από εκπαιδευτικούς του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, οι οποίοι είχαν τη δυνατότητα να δουν εφαρμογές της τεχνολογίας στην εκπαίδευση. Επομένως, το ενδιαφέρον για αλλαγές στο σύστημα εκπαίδευσης υπάρχει και χρειάζεται να γίνει το επόμενο βήμα, ώστε να υλοποιηθούν έργα που θα οδηγήσουν στην εξέλιξη του ελληνικού σχολείου.

Netweek: Ποια είναι τα επόμενα βήματα στην εξελικτική σας πορεία;

Κωνσταντίνος Δούκας: Το επόμενο σημαντικό μας βήμα είναι ότι από τον Σεπτέμβριο του 2009, δύο τάξεις του σχολείου μας θα χρησιμοποιούν μαθητικό υπολογιστή. Η εφαρμογή θα γίνει στις τάξεις της 4ης Δημοτικού και της 1ης Γυμνασίου, για τις οποίες έχουμε προετοιμάσει το κατάλληλο εκπαιδευτικό υλικό, ώστε ένα ποσοστό μεγαλύτερο από το 50% του μαθήματος να γίνεται μέσω του μαθητικού υπολογιστή.

Το αμέσως επόμενο βήμα είναι από τον Σεπτέμβριο του 2010, όλο το υπόλοιπο σχολείο, από την 3η Δημοτικού μέχρι και την 3η Λυκείου, θα διαθέτει μαθητικό υπολογιστή. Ειδικά για τα παιδιά του Δημοτικού, η χρήση του μαθητικού υπολογιστή, εκτός ενός νέου τρόπου μαθήματος, συνεπάγεται και τη μείωση του βάρους της σχολικής τσάντας, ένα θέμα που αποτελεί μείζον πρόβλημα για αυτές τις ηλικίες.
<‘here’>

<‘Σελίδα 3: Η πιθανότητα χρήσης τεχνολογιών εκπαίδευσης από απόσταση η telepresence, τα επιχειρηματικά οφέλη της επένδυσης και γιατί οι ανώτατες σχολές δεν ακολουθούν το πρότυπο του «Σχολείου του μέλλοντος»’>
Netweek: Βλέπετε στα άμεσα σχέδιά σας τη χρήση τεχνολογιών εκπαίδευσης από απόσταση ή telepresence;

Κωνσταντίνος Δούκας: Στον τομέα της τηλε-εκπαίδευσης έχουμε ήδη κάνει κάποια βήματα, κυρίως όμως με τη λογική της υποστήριξης και όχι με τη λογική της διεξαγωγής ενός μαθήματος. Δεν πιστεύουμε ότι η πρακτική «χάνω κάποιο μάθημα και στη συνέχεια το παρακολουθώ μέσω ενός video» μπορεί να συντελέσει στην ουσιαστική εκπαίδευση του μαθητή.

Θεωρούμε ως πυρήνα εκπαίδευσης την τάξη και το δάσκαλο. Ωστόσο, το telepresence θα μπορούσε να φανεί χρήσιμο σε περιπτώσεις συνεργασίας των μαθητών μας με μαθητές άλλων σχολείων. Σε αυτό το επίπεδο έχουμε κάνει ήδη κάποια δοκιμαστικά με σχολεία κυρίως του εξωτερικού.

Netweek: Η εικόνα σας αποτελεί ένα best practise για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Ωστόσο, τα παιδιά που βγαίνουν από τα εκπαιδευτήρια Δούκα, μπορούν να αξιοποιήσουν τις δεξιότητές τους στην ελληνική κοινωνία και στον ελληνικό επαγγελματικό χώρο. Επίσης, η επένδυση που έχετε κάνει έχει αποφέρει επιχειρηματικά οφέλη;

Κωνσταντίνος Δούκας: Οσον αφορά τους τελειοφοίτους και τους αποφοίτους μας, θα πρέπει να εξετάσουμε πώς μετράμε την επιτυχία. Αν η επιτυχία μετριέται με εισαγωγή στα ανώτατα ιδρύματα, τότε έχουμε πάρα πολύ ψηλά ποσοστά.

Netweek: Ωστόσο, οι ανώτατες σχολές, δεν ακολουθούν σήμερα το πρότυπο του «Σχολείου του μέλλοντος».

Κωνσταντίνος Δούκας: Αυτό είναι αλήθεια. Και δυστυχώς, τα παιδία μας στην 3η Λυκείου εκπαιδεύονται με ένα διαφορετικό, περισσότερο παραδοσιακό τρόπο, ώστε να μπορέσουν να δώσουν εξετάσεις, όπως τις απαιτεί το υπάρχον σύστημα. Ωστόσο, νομίζω ότι τα παιδιά που προετοιμάζονται τώρα στις μικρότερες τάξεις, θα βρουν στα επόμενα βήματά τους, ένα σύστημα σπουδών περισσότερο προσαρμοσμένο στις δεξιότητες που έχουν αποκτήσει από το σχολείο μας.

Οσον αφορά τον επαγγελματικό χώρο, πιστεύουμε ότι τα παιδιά αυτά θα είναι πιο προετοιμασμένα για αντεπεξέλθουν σε σύνθετες «αποστολές» που απαιτούν συλλογή γνώσεων από διαφορετικές πηγές, σύνθεση των γνώσεων και λήψη αποφάσεων με αυτοπεποίθηση. Υπάρχουν κάποιες στατιστικές που λένε ότι οι επαγγελματίες της ερχόμενης πενταετίας θα αλλάζουν μέσα στην επαγγελματική τους σταδιοδρομία μέχρι και τέσσερις εργασίες.

Επίσης, ενδιαφέρον παρουσιάζει μια έρευνα που είχε γίνει με ομάδες παιδιών, στις οποίες είχαν χρησιμοποιηθεί σύγχρονες και παραδοσιακοί μέθοδοι εκπαίδευσης. Σε μια βραχυπρόθεσμη αξιολόγηση οι δύο ομάδες είχαν κοντινά αποτελέσματα επιτυχίας. Ωστόσο, όταν η αξιολόγηση πραγματοποιήθηκε ένα χρόνο αργότερα, οι ομάδες παραδοσιακής εκπαίδευσης σημείωσαν υψηλά ποσοστά αποτυχίας.

Επομένως, θεωρώ ότι αυτό που προσφέρουμε στα παιδιά μέσα από το εκπαιδευτικό σύστημα που χρησιμοποιούμε, είναι ότι τα βοηθούμε να κάνουν τα πρώτα βήματα στην κατάκτηση της γνώσης και επιπλέον τους δίνουμε τα κατάλληλα εφόδια ώστε να συνεχίσουν μόνα τους αυτό το μακρύ και δύσκολο ταξίδι.
<‘here’>