Λίγο πριν το τέλος του 2017, η Vodafone Hellas ανακοίνωσε ένα πιλοτικό έργο αναβάθμισης κεραιών με στόχο την υποστήριξη υπηρεσιών NB-IoT. Η Κάτια Σταθάκη, Εμπορική Διευθύντρια Εταιρικών Πελατών και ο Κώστας Θεοδωρόπουλος, Διευθυνών Σύμβουλος της Zelitron. μας εκθέτουν τη στρατηγική της εταιρείας σε αυτόν τον τομέα, ο οποίος βρίσκεται σε πολύ αρχικά στάδια ανάπτυξης στη χώρα μας.
NW: Παράλληλα τρεις τηλεπικοινωνιακές πλατφόρμες διεκδικούν μερίδιο από την αγορά του ΙοΤ. Οι 4G και Narrow Band επιλογές είναι ήδη διαθέσιμες και αναμένεται η επιλογή του 5G. Ποιες είναι οι διαφορές που θα έκαναν μοναδική μια από τις παραπάνω επιλογές για κάποιες εφαρμογές ή μήπως δεν υπάρχει τέτοιο όριο;
Η επιλογή Narrow Band προβάλλεται ως αυτή με το μικρότερο Total cost of ownership (TCO), ισχύει κάτι τέτοιο;
Σε όλο τον κόσμο οι πάροχοι εξετάζουν τις υπηρεσίες NB-IoT τόσο σε σχέση με τα υπάρχοντα δίκτυα της κινητής όσο κυρίως με το 5G, το οποίο με τις εξελιγμένες δυνατότητές του θα μπορεί να υποστηρίξει χιλιάδες συσκευές NB-IoT ανά σταθμό βάσης σε βάθος χρόνου. Η βασική πτυχή που πρέπει να μας απασχολεί, είναι η οικονομική αποδοτικότητα του 5G, η οποία μπορεί να είναι έως και 10 φορές μεγαλύτερη σε σχέση με τα υφιστάμενα δίκτυα.
Πιστεύουμε ότι υπάρχει πολύς δρόμος μπροστά μας και δεν θα πρέπει να βιαζόμαστε. Όπως και για τις προηγούμενες τεχνολογίες, οι οποίες στηρίζονται στα δίκτυα της κινητής, έτσι και για το 5G θα απαιτηθεί πολύς καιρός τόσο μέχρι οι κατασκευαστές συσκευών να δημιουργήσουν οικονομικά ανταγωνιστικούς τερματικούς εξοπλισμούς όσο και μέχρι η ζήτηση για υπηρεσίες NB-IoT από την αγορά να πυκνώσει.
Ουσιαστικά, οι δύο αυτές διαδικασίες είναι παράλληλες και αλληλένδετες. Σημειωτέον ότι κάθε νέα γενιά δικτύου τηλεπικοινωνιών έχει έναν κύκλο ζωής τουλάχιστον 10 ετών, με την πλήρη εφαρμογή των δυνατοτήτων του να «τρέχει» μετά τα πρώτα τρία – τέσσερα χρόνια.
Το μεγάλο πλεονέκτημα του NB-IoT είναι ότι αποτελεί ουσιαστικά ένα «εικονικό» δίκτυο που αναπτύσσεται στις υφιστάμενες δικτυακές υποδομές. Έτσι, το κόστος ενεργοποίησης ανά σταθμό βάσης είναι πάρα πολύ χαμηλό – μιας και μιλάμε μόνο για λογισμικό – ενώ οι δυνατότητές του είναι καινοτόμες και σημαντικές. Υπ’ αυτή την έννοια, η ανάπτυξη ενός NB-IoT δικτύου είναι ιδιαίτερα οικονομικό εγχείρημα.
Τα έργα που έχει υλοποιήσει μέχρι τώρα η Vodafone βασίζονται στο 4G πρωτόκολλο, αν και στην πράξη πολλά από αυτά θα μπορούσαν να εξυπηρετηθούν ακόμα και με 3G πρωτόκολλο. Ωστόσο, η εταιρεία αποφάσισε να επενδύσει σε Narrow Band. Σε ποιους αγοραστές θα απευθυνθείτε με αυτήν την επιλογή;
Το NB-IoT ως «εικονικό» στενοζωνικό δίκτυο έχει ελάχιστες φασματικές απαιτήσεις και μπορεί να ενεργοποιηθεί σε υφιστάμενους σταθμούς βάσης, χωρίς την ανάγκη υλοποίησης επενδύσεων σε υποδομές. Η χρήση NB-IoT που ήδη κάνουμε ως Vodafone Ελλάδας και την οποία θα επιταχύνουμε την επόμενη περίοδο, αφορά το δίκτυο 4G και τη φασματική περιοχή των 800 MhZ, η οποία έχει αποδοθεί για χρήση 4G και παράλληλα χαρακτηρίζεται από σημαντική και σπάνια διεισδυτικότητα – μία ιδιότητα απαραίτητη για τη χρήση υπηρεσιών NB-IoT.
Ο όμιλος Vodafone υιοθέτησε και υποστηρίζει το NB-IoT σε παγκόσμιο επίπεδο για δύο λόγους: Πρώτον γιατί αποτελεί μία ασύρματη τεχνολογία δικτύου χαμηλής ισχύος που είναι ειδικά σχεδιασμένη για την διασύνδεση συσκευών με χαμηλές ευρυζωνικές και ενεργειακές απαιτήσεις. Και δεύτερον διότι ως δίκτυο παρέχει ευρύτερη και βαθύτερη κάλυψη δικτύου χάρη στη χρήση της φασματικής περιοχής των 800 MHz, η οποία επιτρέπει την επικοινωνία μεταξύ συσκευών από δυσπρόσιτες ή δύσβατες τοποθεσίες. Οι διεθνείς παραδοχές του NB–IoT είναι ότι μπορεί να διασυνδέσει απλές συσκευές, να μειώσει το λειτουργικό κόστος μία επιχείρησης και να δημιουργήσει νέα επιχειρηματικά μοντέλα. Εκτιμούμε ότι αυτό θα ενεργοποιήσει πολλούς κλάδους και επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται, μεταξύ άλλων, στους τομείς των smart cities («έξυπνοι» κάδοι, «έξυπνα» πάρκινγκ, δημόσιος ηλεκτροφωτισμός νέας γενιάς), της ενέργειας, της ύδρευσης, της περιβαλλοντικής παρακολούθησης, της γεωργίας ακριβείας και της κτηνοτροφίας. Επίσης, θα υπάρξουν σύντομα NB–IoT εφαρμογές και για απλούς καταναλωτές. Χάρη στην εξαιρετική κάλυψη και την αξιόπιστη συνδεσιμότητα, θα μπορούν να επωφεληθούν από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του NB–IoT επιχειρήσεις όλων των μεγεθών. Το πεδίο εφαρμογής είναι εκτεταμένο.
Στο πεδίο του Narrow band είναι διαθέσιμες πολλές λύσεις, οι οποίες επειδή βασίζονται σε ανοιχτά πρωτόκολλα έχουν έλξει το ενδιαφέρον μικρομεσαίων προμηθευτών. Οι ομάδες αυτές έχουν εφευρετικότητα και μπορούν να προσφέρουν custom made λύσεις με χαμηλό κόστος. Πώς θα μπορέσει η Vodafone να απαντήσει σε αυτήν την πρόκληση; Η μήπως δε το βλέπετε σαν πρόκληση αλλά ως πεδίο συνεργασίας;
Το οικοσύστημα που χτίζεται χρόνια τώρα γύρω από το IoT προφανώς και θα επεκταθεί και στην περιοχή του NB-IoT, με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο. Υπό αυτή την έννοια εκτιμούμε ότι σίγουρα θα αντιμετωπίσουμε ανταγωνισμό από δυναμικές επιχειρήσεις – και αυτό είναι κάτι που δεν το υποτιμούμε, αλλά ούτε και το φοβόμαστε. Και αυτό για δύο λόγους. Κατ’ αρχήν η Vodafone είναι αυτή τη στιγμή ο μοναδικός πάροχος που παρέχει συνολικά end-to-end λύσεις IoT που περιλαμβάνουν τα πάντα: Το δίκτυο και την συνδεσιμότητα, την πλατφόρμα και τα συστήματα, τις εφαρμογές, τον εξοπλισμό και κυρίως την ασφάλεια και την αξιοπιστία.
Θεωρούμε ότι τα τελευταία δύο είναι τα πλέον σημαντικά. Εάν οι πάροχοι υπηρεσιών ΙοΤ δεν είναι πιστοποιημένοι και δεν εφαρμόζουν τις απαραίτητες τεχνολογίες και πολιτικές ασφάλειας δεδομένων τότε η ασφάλεια των τελευταίων δεν είναι 100% σίγουρη. Υπάρχει κίνδυνος για όλα αυτά από εφαρμογές, τις οποίες υλοποιούν χρήστες από μόνοι τους, αγοράζοντας ηλεκτρονικό εξοπλισμό από κάποιο κατάστημα, καθώς κανείς δεν εγγυάται την ασφάλεια των δεδομένων τους. Η Vodafone και η Zelitron ως πάροχοι ολοκληρωμένων υπηρεσιών ΙοΤ φροντίζουν να παρέχουν υπηρεσίες οι οποίες εξασφαλίζουν την ασφάλεια των δεδομένων και την ιδιωτικότητα των χρηστών, υλοποιώντας τις κατάλληλες τεχνολογίες και πολιτικές ασφάλειας.
Ο δεύτερος λόγος που μας κάνει να νοιώθουμε ισχυροί στο πεδίο του ΙοΤ είναι αυτό που διαπιστώνει η ίδια η αγορά. Κορυφαίοι αναλυτές, όπως η Gartner και η Analysys Mason αναγνωρίζουν τη Vodafone ως έναν παγκόσμιο ηγέτη του ΙοΤ σε κάθε επίπεδο. Αυτά δεν είναι θεωρητικές απόψεις. Επιχειρήσεις από όλο τον κόσμο εμπιστεύονται τον όμιλό μας για υπηρεσίες ΙοΤ. Πλέον η Vodafone έχει υπερβεί τις 54 εκατομμύρια συνδέσεις ΙοΤ, οι οποίες αυξάνονται συχνά με ρυθμό ενός εκατομμυρίου νέων συνδέσεων ανά μήνα.
Αυτή η εξέλιξη, σύμφωνα με το τελευταίο Βαρόμετρο για το ΙοΤ, συνδέεται και με το NB-IoT, καθώς το 28% όσων σχεδιάζουν να υιοθετήσουν υπηρεσίες ΙοΤ στο μέλλον, ήδη διερευνούν λύσεις χαμηλών ενεργειακών αναγκών – όπως το NB-IoT – έχοντας ως στόχο την αυξημένη κάλυψη δικτύου και την μεγαλύτερη οικονομική αποδοτικότητα. Αυτά τα δύο χαρακτηριστικά πιστεύουμε ότι θα επιταχύνουν την έλευση της επόμενης γενιάς των υπηρεσιών ΙοΤ και τη ζήτηση από την πλευρά του επιχειρηματικού κόσμου. Παράλληλα, παραμένουμε ανοιχτοί σε συνεργασίες και δεν αποκλείουμε πιθανούς εξειδικευμένους εταίρους, καθώς το πεδίο εφαρμογής του ΙοΤ είναι μεγάλο.
Δεδομένου ότι η ανακοίνωση σας σχετικά με το Narrow band αφορά σε αυτή τη φάση περιορισμένη πιλοτική εφαρμογή. Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα ανάπτυξης; Η μήπως αυτό είναι εξαρτώμενο από το ενδιαφέρον που θα συναντήσετε στην πορεία;
Προφανώς η ζήτηση καθορίζει την προσφορά. Αλλά και για την δημιουργία ζήτησης απαιτείται να υπάρχει ένα καινοτόμο προϊόν με αρχή, μέση και τέλος που θα παρέχεται σε μία τιμή την οποία η αγορά θα μπορεί να πληρώσει. Η πρωτότυπη NB-IoT εφαρμογή μέτρησης για την παρακολούθηση κυψελών μελισσών από απόσταση, που παρουσιάσαμε πρόσφατα, θα λανσαριστεί σύντομα – αρχικά σε broadband ΙοΤ μορφή.
H Vodafone επενδύει σε τεχνολογίες ΝΒ–ΙοΤ και δηλώνει έτοιμη να προσφέρει NB–IoT υπηρεσίες στους πελάτες της. Τους επόμενους μήνες θα ενεργοποιήσουμε δίκτυα ΝΒ-ΙοΤ και θα ξεκινήσουμε να παρέχουμε υπηρεσίες στους πελάτες μας σε στοχευμένα πεδία. Η επένδυσή μας στο ΝΒ–ΙοΤ είναι στρατηγικού χαρακτήρα και μακρόπνοη.
Καθώς πρόκειται για μία εντελώς νέα τεχνολογία πιστεύουμε ότι θα πρέπει να δώσουμε επαρκή χρόνο στην αγορά για να κατανοήσει τα οφέλη της. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι θα μείνουμε με σταυρωμένα χέρια.
Μια ματιά στα έργα που έχετε εντάξει κάτω από την κατηγορία IoΤ, αποκαλύπτει ότι πρόκειται για έργα που προϋπήρχαν σε μεγάλο ποσοστό. Γεγονός είναι ότι η πορεία του IoT στην ελληνική αγορά, η οποία δεν έχει βιομηχανικές μονάδες, όπως χώρες που το IoT έχει αρχίσει να βρίσκει εφαρμογή, δεν είναι ακόμα ανοδική. Ποιοι είναι οι πελάτες που βλέπετε αυτήν την περίοδο και ενδιαφέρονται για IoT λύσεις;
Οι περιπτώσεις εταιρικών πελατών μας που έχουμε δημοσιοποιήσει είναι μόλις ένα μικρό κομμάτι της πελατειακής βάσης της Vodafone που χρησιμοποιεί υπηρεσίες IoT.
Εμείς βλέπουμε ότι η αγορά ανταποκρίνεται στην προσφορά IoT υπηρεσιών, καθώς τα οφέλη του είναι σημαντικά. Σίγουρα, τα μικρότερα μεγέθη και οι ιδιομορφίες της Ελληνικής αγοράς δεν επιτρέπουν τόσο εύκολα την ανάπτυξη εφαρμογών σε μεγάλη κλίμακα, όπως συμβαίνει στις δυτικοευρωπαϊκές βιομηχανικές αγορές. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι επιχειρήσεις όλων των μεγεθών δεν ενδιαφέρονται για λύσεις ΙοΤ. Αντίθετα, το ενδιαφέρον των ελληνικών επιχειρήσεων για το ΙοΤ είναι ζωηρό και το εισπράττουμε καθημερινά, καθώς αναγνωρίζουν τα πλεονεκτήματα των συγκεκριμένων τεχνολογιών.
Τα μηνύματα που λαμβάνουμε από τους εταιρικούς πελάτες μας είναι ότι θέλουν να αξιοποιήσουν σύγχρονες υποδομές και τεχνολογίες που θα τους κάνουν πιο ανταγωνιστικούς, καθώς αναγνωρίζουν την ανάγκη επένδυσης στην καινοτομία, ώστε να μπορούν να ανταγωνίζονται επιτυχώς στην αγορά. Η ίδια η φύση της ψηφιοποίησης της οικονομίας έχει οριζόντιο χαρακτήρα και απευθύνεται de facto σε πολλούς και διαφορετικούς κλάδους, με κοινό ζητούμενο τη βελτιστοποίηση διαδικασιών και τη μείωση του λειτουργικού κόστους, χαρακτηριστικά που μπορούν και να προσφέρουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, αλλά και να ενδυναμώσουν και τους δικούς τους πελάτες.