Η συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση τελικής ενέργειας σε συνδυασμό με τις αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας (πετρέλαιο, ηλεκτρισμός) δημιουργούν προβλήματα ανταγωνισμού στα προϊόντα και τις υπηρεσίες του τριτογενή τομέα.
Η αναδιάρθρωση της ενεργειακής οικονομίας που συντελείται τις τελευταίες δεκαετίες με αποτέλεσμα το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν της χώρας να παράγεται κατά τα ? από τους κλάδους του τριτογενούς τομέα (τουρισμός, εμπόριο, υπηρεσίες, κ.λπ.), αναμένεται να συνεχιστεί και ο τριτογενής τομέας, σύμφωνα με εκτιμήσεις, να πλησιάσει το 2020 το 82% του ΑΕΠ. Επιπλέον δεν πρέπει να ξεχνάμε την υποχρέωση μείωσης του CO2 το 2020, η οποία ουσιαστικά θα προέλθει από την εξοικονόμηση ενέργειας.
Η κατανάλωση των data centers
Ένας κλάδος που αντιμετωπίζει με σκεπτικισμό τις εξελίξεις είναι οι επιχειρήσεις στις οποίες λειτουργούν μεγάλα τμήματα μηχανογράφησης (data centers). Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών, οι τράπεζες, τα τμήματα εξυπηρέτησης πελατών και πολλά άλλα. Η εξοικονόμηση ενέργειας, η αδιάλειπτη παροχή ενέργειας και οι απαιτούμενες συνθήκες λειτουργίας, αποτελούν ένα τρίπτυχο για την ανταγωνιστική λειτουργία τους. Τα κέντρα μηχανογράφησης των εταιρειών έχουν πολλαπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια για να μπορέσουν να εξυπηρετήσουν τους καταναλωτές, χωρίς όμως να έχουν σχεδιαστεί με βάση τις αρχές για την βέλτιστη ορθολογική χρήση των ενεργειακών αναγκών τους.
Η εγκατεστημένη ισχύς σε ένα τυπικό Data Center κυμαίνεται από 215 W/m2 έως 1075 W/m2, ενώ αν είναι εξοπλισμένο με νέα μηχανήματα, μικρότερα σε μέγεθος, αλλά μεγαλύτερα σε ισχύ, φτάνει μέχρι και 4300 W/m2. Εν κατακλείδι, τα Data Centers καταναλώνουν πολλαπλάσια ενέργεια από τους υπόλοιπους χώρους ενός κτιρίου γραφείων. Περίπου το 75% των καταναλώσεων ηλεκτρικής ενέργειας των χώρων, όπου λειτουργούν Data Centers, αφορά την ίδια κατανάλωση των μηχανημάτων μηχανογράφησης, ενώ το υπόλοιπο 25% αφορά τη λειτουργία του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού για την εξασφάλιση των επιθυμητών συνθηκών των χώρων (π.χ. αερισμός, ψύξη και φωτισμός).
Ενεργειακό όφελος
Η συνολική εξοικονόμηση ενέργειας που μπορεί να επιτευχθεί εκτιμάται ότι φτάνει σε ένα ποσοστό 10%, που όσο κι αν φαίνεται μικρό, σε απόλυτους αριθμούς αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό ενεργειακό όφελος και επιπλέον αφορά σε ένα τμήμα μόνο ενός κτιρίου, στο οποίο μπορούν επίσης, να γίνουν συνολικά επεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας. Ενδεικτικά, σε ένα χώρο 100 m2 μπορεί να επιτευχθεί ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας που αντιστοιχεί σε 10.000 ευρώ, ενώ αντίστοιχα σε ένα χώρο 500 m2 το ετήσιο όφελος φτάνει τις 50.000 ευρώ.
Όσον αφορά την ίδια κατανάλωση των μηχανημάτων, τα περιθώρια εξοικονόμησης ενέργειας εντοπίζονται κυρίως στο σωστό σχεδιασμό των χώρων (σύμφωνα με τις προδιαγραφές λειτουργίας του εξοπλισμού) και στην επιλογή νέων ενεργειακά αποδοτικών μηχανημάτων.
Τα περιθώρια εξοικονόμησης ενέργειας στον βοηθητικό Η/Μ εξοπλισμό αφορούν κυρίως τον αερισμό (π.χ. βελτιστοποίηση ροής και κίνησης του προσαγόμενου αέρα), την ψύξη (π.χ. χρήση ενεργειακά αποδοτικών κλιματιστικών συσκευών, χρήση inverters στους ανεμιστήρες και στις αντλίες, ψύξη προσαγόμενου αέρα από την απορριπτόμενη θερμότητα, εφαρμογή συστήματος ελεύθερης ψύξης με νωπό αέρα – free cooling) και τον φωτισμό (π.χ. λαμπτήρες υψηλής απόδοσης, χρήση αισθητήρων φωτεινότητας και κίνησης). Επίσης, η εγκατάσταση ενός συστήματος ενεργειακής διαχείρισης (BEMS) μπορεί να βελτιστοποιήσει τον έλεγχο και την παρακολούθηση του Η/Μ εξοπλισμού βελτιώνοντας έτσι την ενεργειακή απόδοση, καθώς και την αξιοπιστία του συστήματος.
Τέλος, η εγκατάσταση ενός συστήματος συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας (ψύξης με ψύξη απορρόφησης) μπορεί να συμβάλλει σε πολλές περιπτώσεις στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, καθώς και στην αδιάλειπτη λειτουργία του κέντρου για τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας.
Σε κάθε περίπτωση πρέπει να γίνει συνείδηση ότι η ενεργειακή αποδοτικότητα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη και στο σχεδιασμό των νέων κτιρίων – εγκαταστάσεων, όπως άλλωστε ορίζει ο Νόμος που ψηφίστηκε πρόσφατα και επιβάλλει την ενεργειακή μελέτη στα νέα κτίρια, αλλά και τη μείωση των λειτουργικών εξόδων σε υφιστάμενα κτίρια και ιδιαίτερα όταν διαθέτουν τμήματα ειδικών χρήσεων, όπως Data Centers.
Ο Γιώργος Καμάρας είναι Διευθύνων Σύμβουλος της helesco A.E.