Ο Αναστάσιος Βάθης, Διευθυντής Πληροφορικής στο 401 Γεν. Στρατιωτικό Νοσοκομείο, «ακτινογραφεί» την τυπική δομή της Πληροφορικής στη σύγχρονη επιχείρηση και εξηγεί τη συμβολή της πρώτης στην οικονομική «υγεία» της δεύτερης

Mια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τον Διευθυντή Πληροφορικής είναι το κόστος αυτοματοποίησης των λειτουργιών μιας επιχείρησης. Το κόστος αυτό, ακόμα και με την υιοθέτηση σύγχρονων λύσεων Πληροφορικής, τείνει αυξανόμενο, αποτελώντας μια πολύ σημαντική για την επιχείρηση οικονομική επένδυση. Επιπρόσθετα, η προσαρμογή των συστημάτων Πληροφορικής στις νέες προκλήσεις μιας διαρκώς μεταβαλλόμενης αγοράς, γίνεται όλο και πιο δύσκολη, απαιτώντας όλο και περισσότερους πόρους και χρόνο. Τα παραπάνω, απειλούν να γίνουν ανασταλτικοί παράγοντες για τις σύγχρονες επιχειρήσεις, ανεξάρτητα του οικονομικού τους μεγέθους.

Αφομοίωση νέων τεχνολογιών και αντιμετώπιση των προκλήσεων της οικονομικής συγκυρίας
Οσοι έχουν δραστηριοποιηθεί στο χώρο της Πληροφορικής για μεγάλο διάστημα, αναρωτιούνται όλο και σε μεγαλύτερο βαθμό, πώς φτάσαμε στο σημείο η εισαγωγή υπολογιστικών συστημάτων και αυτοματοποίησης των διαδικασιών μιας επιχείρησης, να αποτελεί αντικείμενο προβληματισμού της διοίκησης, αντί να είναι το βασικό εργαλείο εκσυγχρονισμού της. Είναι όμως πραγματική αυτή η εικόνα, ή η έλλειψη έγκαιρου προγραμματισμού σε συνδυασμό με την εφαρμογή μη ορθολογικών λύσεων, τείνει να αποτελέσει τον κανόνα της υλοποίησης των λύσεων Πληροφορικής στο σημερινό επιχειρηματικό τοπίο;

Και εξηγούμαι: Η ανάγκη εφαρμογής λύσεων «εδώ και τώρα» και η έλλειψη κατάλληλης εμπειρίας, πολλές φορές οδηγούν στην κακή αντιγραφή και στην ανάπτυξη συστημάτων Πληροφορικής τα οποία, αντί να δώσουν λύσεις, οδηγούν σε αγκυλώσεις και αλόγιστη δαπάνη πόρων μόνο και μόνο για τη δημιουργία της αίσθησης ότι «έχουμε μηχανογράφηση».

Ο θόρυβος που πρόσφατα επικράτησε στην κατεύθυνση της μείωσης του κόστους λειτουργίας των μηχανογραφικών κέντρων των επιχειρήσεων στο πλαίσιο μιας πιο οικολογικής ανάπτυξης, αν και απολύτως σωστός, πιστεύω πως αντιμετωπίζει αποσπασματικά το πρόβλημα. Για την υιοθέτηση των κατάλληλων λύσεων στο πρόβλημα της μείωσης του κόστους αυτοματοποίησης της λειτουργίας μιας επιχείρησης, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όλες οι παράμετροι του προβλήματος και αυτό να αντιμετωπίζεται συνολικά, ξεκινώντας από το computer room και καταλήγοντας στον τελευταίο χρήστη, με στόχο την αντιμετώπιση του συνολικού κόστους τόσο της λειτουργίας, όσο και κάθε μελλοντικής επέκτασης και εκσυγχρονισμού.

Στην κατεύθυνση αυτή, τα τελευταία χρόνια είναι διαθέσιμες όλες οι απαραίτητες τεχνολογίες.

Αυτό που χρειάζεται είναι η υιοθέτησή τους και ο έγκαιρος και σωστός σχεδιασμός στην απόφαση υλοποίησης ενός ολοκληρωμένου συστήματος που, παρότι θα απαιτήσει μια σοβαρή αρχική οικονομική επένδυση (και πολλές φορές όχι μόνο) όντας σχεδιασμένο ευέλικτα, θα συνοδεύσει την επιχείρηση χωρίς προβλήματα για τα επόμενα χρόνια, απαιτώντας στη διάρκεια αυτών μόνο κάποιες στοχευμένες επεμβάσεις για να συνεχίσει να αποτελεί παράγοντα πολλαπλασιασμού της απόδοσής της.

Ο βασικός «σκελετός» της Πληροφορικής
Αν και οι λύσεις μπορεί να διαφέρουν για την κάθε επιχείρηση, οι τομείς υλοποίησης δεν παύουν να είναι οι ίδιοι:
• Κεντρικά συστήματα
• Λογισμικό
• Δικτύωση συστημάτων – διασύνδεση εφαρμογών
• Εξοπλισμός χρηστών
• Αύξηση της παραγωγικότητας – βελτίωση της εικόνας της επιχείρησης
• Μείωση κόστους των αναλωσίμων καθώς και
• Μείωση εξόδων συντήρησης και επέκτασης – εκσυγχρονισμού.

Ειδικότερα, όπως μπορεί να αναλυθεί στον περιορισμένο χώρο ενός άρθρου και όσο αφορά:
1. Κεντρικά συστήματα
Η εφαρμογή της τεχνολογίας virtualization αποτελεί πλέον μονόδρομο παρέχοντας μόνο πλεονεκτήματα. Απαιτείται βέβαια η ύπαρξη «γενναιότητας» από πλευράς διοίκησης και επιμονής από την πλευρά του Διευθυντή Πληροφορικής για την καταλληλότερη κατά περίπτωση υλοποίησή της. Με την εφαρμογή των λύσεων που υπάρχουν (μερικές εδώ και χρόνια), το τμήμα Πληροφορικής μπορεί να έχει διαθέσιμο το κατάλληλο hardware για την υποστήριξη των χρηστών στον τόπο και χρόνο που αυτό θα απαιτηθεί. Επιπλέον, μπορεί να αναδιαθέσει τους πόρους των συστημάτων, να αναβαθμίσει ή συντηρήσει τον εξοπλισμό χωρίς χρόνο με το σύστημα «εκτός» (down time) και να σχεδιάσει τις κατάλληλες παρεμβάσεις στο μέλλον με αυτοπεποίθηση. Τις περισσότερες φορές, μάλιστα, η λύση του virtualization, μας δίνει την «πολυτέλεια» της υλοποίησης του «επόμενου» συστήματος με τη χρήση των πόρων του παρόντος.

Στην εύλογη ερώτηση της διοίκησης «μα πρέπει να αγοράσουμε περισσότερους από έναν servers;» ο Διευθυντής Πληροφορικής θα πρέπει να είναι προετοιμασμένος να απαντήσει πειστικά, αναλύοντας το πώς η επένδυση σε εξοπλισμό κεντρικών συστημάτων δεν συνεπάγεται αναγκαστικά μεγαλύτερο συνολικό κόστος κτήσης (TCO). Το ότι, στη νέα λύση θα μπορέσει να ενταχθεί ένα μεγάλο μέρος του προϋπάρχοντος εξοπλισμού, με ελάχιστη συνήθως όχληση τόσο για τους χρήστες όσο και επιβάρυνση στην λειτουργίας της επιχείρησης, θα αποτελέσει ένα επιπλέον επιχείρημα που θα πρέπει να αναλυθεί στη διοίκηση με σαφή τρόπο.

2. Λογισμικό
Οι σύγχρονες τάσεις στην υλοποίηση του λογισμικού, επιτάσσουν ξανά τη δοκιμασμένη αρχιτεκτονική πελάτη-εξυπηρετητή (client-server) για την κάλυψη του μεγαλύτερου μέρους των αναγκών. Και πάλι, εδώ είναι απαραίτητο ο Διευθυντής Πληροφορικής να μπορεί να πείσει με ουσιαστικά επιχειρήματα τόσο τη διοίκηση, όσο και τους χρήστες για την ανάγκη εφαρμογής και τα οφέλη που αυτή θα έχει σε καθένα χωριστά.

Σήμερα, οι περισσότερες ανάγκες μπορούν να καλυφθούν μέσα από εφαρμογές σε περιβάλλον web, οι οποίες βελτιώνονται και προσαρμόζονται εύκολα, απαιτούν σχετικά μικρή επένδυση σε τεχνογνωσία και είναι εύκολο να μεταφερθούν σε νέο υπολογιστικό περιβάλλον (portability) η να επεκταθούν (scalability).

Η παραπάνω προσέγγιση δεν αποτελεί πανάκεια και θα πρέπει να εξεταστεί λεπτομερώς από το τμήμα Πληροφορικής της εταιρείας, το οποίο θα πρέπει να είναι και το μόνο που θα φέρει την ευθύνη πρότασης των λύσεων εκείνων που θα μπορέσει να υποστηρίξει καλύτερα και οι οποίες θα είναι οι καταλληλότερες για κάθε ένα σημείο της επιχείρησης.

3. Δίκτυα
Μια από τις μεγαλύτερες, πιστεύω, παρανοήσεις είναι αυτή του υψηλού κόστους ανάπτυξης του εταιρικού δικτύου. Εδώ, σε μεγαλύτερο βαθμό από κάθε άλλο τομέα, υπάρχει πληθώρα λύσεων και το μόνο μου απομένει, είναι η σωστή σχεδίαση με πρόβλεψη για το μέλλον.

Είναι αλήθεια πως, από όλες τις επενδύσεις μιας επιχείρησης σε συστήματα Πληροφορικής, αυτή που απαξιώνεται πρώτη (πολλές φορές από την επόμενη μέρα που αρχίζει να λειτουργεί) είναι αυτή της δικτυακής υποδομής. Η απάντηση στο πρόβλημα, είναι στην προμήθεια και εγκατάσταση ευέλικτων ενεργών στοιχείων, με δυνατότητα εύκολης επέκτασης καθώς και αναβάθμισης και η υλοποίηση μέσω αυτών, εικονικών (virtual) δικτύων (VLANs). Η υλοποίηση αυτή μπορεί να μειώσει δραστικά τόσο το κόστος αρχικής κτήσης όσο και αντιμετώπισης μελλοντικών προκλήσεων.

Μια κατάλληλα προσαρμοσμένη υλοποίηση, θα μπορέσει να προσδώσει τη ζητούμενη προσαρμοστικότητα του δικτύου στις απαιτήσεις τόσο της επιχείρησης όσο και των χρηστών. Και πάλι, το τελικό αποτέλεσμα εξαρτάται τόσο από την ουσιαστική ανάλυση των απαιτήσεων από το τμήμα Πληροφορικής, όσο και από τη πειστική παρουσίαση ρεαλιστικών λύσεων στη διοίκηση για τη λήψη απόφασης. Ενα επιπλέον ενισχυτικό στοιχείο θα μπορούσε να είναι η υλοποίηση ενός πλάνου σταδιακής υλοποίησης ή και μετάπτωσης, το οποίο μπορεί να μειώσει το κόστος και να το κατανείμει σε μεγάλο χρονικό βάθος.

Τέλος, ως χωριστός αλλά κρίσιμος παράγοντας θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και το ελάχιστο επίπεδο ασφαλείας που θα πρέπει να επιτευχθεί.

4. Εξοπλισμός τελικών χρηστών
Στον τομέα του εξοπλισμού των τελικών χρηστών, παρότι είναι διαθέσιμη πληθώρα τεχνολογιών, τα βασικά κριτήρια επιλογής δεν πρέπει αναγκαστικά να έχουν σχέση με λύσεις που υιοθετήθηκαν σε άλλες, έστω και συγγενείς επιχειρήσεις, αλλά να λαμβάνουν πρωτίστως υπόψη όλα τα παραπάνω στοιχεία και να μην είναι ασύνδετες από το συνολικό πλάνο που σχεδίασε το προσωπικό Πληροφορικής. Δεν πρέπει να ξεχνάμε άλλωστε ότι αυτό θα είναι και το προσωπικό που θα κληθεί να αναπτύξει και να υποστηρίξει το όλο σύστημα.

Σε καμιά δε περίπτωση δεν θα πρέπει η επιλογή του εξοπλισμού, ή και η υιοθέτηση των όποιων λύσεων, να είναι αποτέλεσμα προσωπικών επιθυμιών των χρηστών, όσο ψηλά και αν βρίσκονται στην εταιρική αλυσίδα. Βασικό ρόλο στην τήρηση του κανόνα αυτού έχει ο Διευθυντής Πληροφορικής. Ολες λοιπόν οι λύσεις όσο αφορά το hardware (αρχιτεκτονική, σύνθεση, περιφερειακός εξοπλισμός) το λειτουργικό σύστημα και άλλες λεπτομέρειες (disk-less PCs, network boot, virtual terminals, network services) θα πρέπει να εντάσσονται αρμονικά στη συνολική σχεδίαση.

Ο κρισιμότερος όμως παράγοντας (πέρα από τον ίδιο τον χρήστη) για την επιτυχή αξιοποίηση του εξοπλισμού των χρηστών και την μεγιστοποίηση της απόδοσής του, είναι η σχεδίαση ενός λεπτομερούς πλάνου συντήρησης και σταδιακής αντικατάστασής του από την πρώτη κιόλας μέρα κτήσης του.

Τα τελικά οφέλη για την επιχείρηση είναι κατά πολύ μεγαλύτερα από το όποιο οικονομικό κόστος και μεταφράζονται τόσο σε αυξημένη παραγωγικότητα και υψηλότερο ηθικό των υπαλλήλων της, όσο και σε καλύτερη εικόνα της επιχείρησης «προς τα έξω».

Η οικονομική επιτυχία περνά από τα χέρια του Διευθυντή Πληροφορικής
Ο ρόλος του Διευθυντή Πληροφορικής σε μία επιχείρηση ήταν πάντα κομβικός και, παρότι αυτό δεν ήταν πάντα εύκολα αντιληπτό, η οικονομική επιτυχία αυτής -αν και έμμεσα- βασιζόταν πολλές φορές στη σωστή του κρίση.

Το γεγονός αυτό αποκτά, με βεβαιότητα, ακόμα πιο αποφασιστική σημασία στην τρέχουσα οικονομική συγκυρία. Οι διοικήσεις πρέπει σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη φορά, να εμπιστευθούν και να δώσουν όλα τα απαραίτητα εφόδια στο προσωπικό Πληροφορικής που τους υποστηρίζει και οι Διευθυντές Πληροφορικής θα πρέπει τώρα να αποδείξουν τι πραγματικά μπορεί η Πληροφορική να κάνει για την εξασφάλιση της οικονομικής υγείας της επιχείρησής τους. Καλή δύναμη και φρόνηση σε όλους μας και μην ξεχνάτε: «ο τολμών νικά»!