Εδώ και αρκετά χρόνια το ελεύθερο λογισμικό έχει εισβάλει στην ζωή μας, αλλά όπως είναι φυσικό οι επιχειρήσεις δυσπιστούν απέναντι σε οτιδήποτε τους προσφέρεται δωρεάν, υποπτευόμενες ότι είτε η ποιότητά του είναι χαμηλότερη είτε εμπεριέχει κάποιο ελάττωμα που θα τις ζημιώσει μελλοντικά.

Το Open Source για τον CEO αποτελεί απλώς ένα λογισμικό που διατίθεται δωρεάν και με όλο του τον κώδικα. Για τον CIO όμως, το παραπάνω φαντάζει αρκετά απλοϊκό. Αν και πρώτα θα έπρεπε να ανατρέξουμε στις διαφορές μεταξύ Open Source και Free Software ή ακόμα και στις διάφορες άδειες χρήσεις τους (GLP, OSI, FLS), μπορούμε να επικεντρωθούμε στο GPL λογισμικό σε οποιαδήποτε εφαρμογή εκτός του desktop.

Πλεονεκτήματα
Η επιλογή χρήσης του Open Source από το e-shop.gr μόνο τυχαία δεν μπορεί να θεωρηθεί αφού μέχρι στιγμής απολαμβάνει τα παρακάτω πλεονεκτήματα:
1. Χαμηλότερο κόστος λειτουργίας
Το Open Source λογισμικό (λειτουργικό σύστημα, βάσεις δεδομένων, ERP/CRM) παρέχεται δωρεάν και για απεριόριστο αριθμό χρηστών. Επίσης, ο εξοπλισμός σε hardware που απαιτείται είναι αρκετά φθηνότερος, μειώνοντας έτσι τα έξοδα. Χαρακτηριστικά, η εγκατάσταση LAMP (Linux Apache MySQL PHP) προσφέρει μια ολοκληρωμένη πλατφόρμα που μπορεί να αντεπεξέλθει σε μεγάλο φορτίο.

2. Αξιοπιστία
Στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι εφαρμογές open source έχουν δοκιμαστεί για χρόνια και έχουν δείξει την ανωτερότητά τους, όπως οι server εφαρμογές Linux (Redhat/Fedora distributions), ο Apache Web Server και η βάση δεδομένων Postgresql. Για παράδειγμα, τον τελευταίο χρόνο οι web servers στο e-shop.gr όπως και οι βάσεις δεδομένων δεν έχουν “κρασάρει” ούτε μια φορά και ο μόνος λόγος που χρειάζονται κάποια επανεκκίνηση είναι για την ενημέρωση του λογισμικού τους. Το παραπάνω δεν είναι παράλογο, διότι πριν τη διάθεση ενός major release έχουν γίνει πάρα πολλές beta δοκιμές και διορθώσεις γιατί φυσικά όλοι μπορούν να δουν, να σχολιάσουν και να διορθώσουν τον κώδικα.

3. Αποδοτικότητα
Σε συγκριτικές δόκιμες που έχουν γίνει αποδεικνύεται ότι η ταχύτητα και η αποδοτικότητα πολλών Open Source εφαρμογών, με την χρήση ίδιου hardware, είναι μεγαλύτερη. Χαρακτηριστική είναι η διαφορά στο πλήθος των κλήσεων που μπορεί να εξυπηρετήσει το Asterisk σε σχέση με ανάλογο commercial PBX, άμα το δοκιμάσουμε στο ίδιο hardware. Ακόμα, η χρήση εφαρμογών όπως το memcached που «παίζει» στα μεγαλύτερα sites όπως youtube, digg, προσφέρει, με μηδενικό κόστος, μεγάλη αύξηση στην ταχύτητα των εφαρμογών.

4. Ασφάλεια δεδομένων
Λόγω του ανοικτού τους κώδικα οι εφαρμογές Open Source ελέγχονται από χιλιάδες ανθρώπους και τα όποια προβλήματά τους ανακαλύπτονται πολύ γρήγορα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ταχύτατη διευθέτηση των προβλημάτων που εμφανίζονται στο Linux με την μορφή patches. Ακόμα, οι ιοί που υπάρχουν για Linux/BSD είναι ελάχιστοι σε σχέση με την πλατφόρμα των Windows.

5. Ευκολότερα και φθηνότερα upgrades
Επειδή η επιχείρηση διαθέτει πρόσβαση στον κώδικα του λογισμικού που χρησιμοποιεί, μπορεί να ζητήσει επεκτάσεις ή αλλαγές από το ΙΤ department ή ακόμα και από την κοινότητα του ανοικτού λογισμικού. Ετσι ο “κατασκευαστής” δεν διαθέτει μονοπωλιακή δύναμη, οπότε αποφεύγονται οι υποχρεωτικές αναβαθμίσεις ή υπέρογκες χρεώσεις για μικρές εργασίες που συνήθως προσφέρονται με μορφή ετήσιας συντήρησης. Αν η επιχείρηση δεν είναι ικανοποιημένη, παρότι υπάρχει πληθώρα εναλλακτικών modules, μπορεί να ζητήσει την συγγραφή τους μέσω του time line tree που υπάρχει, χωρίς να απαιτηθεί η αντικατάσταση των εφαρμογών που χρησιμοποιεί.

6. Διαρκές και εκτενές support
Στις εφαρμογές Open Source όμως η επιχείρηση μπορεί να διορθώσει η ίδια ότι χρειάζεται στην εφαρμογή και δεν υποχρεώνεται να αναβαθμίσει τίποτε αν δεν το επιθυμεί. Μπορεί να επέμβει άμεσα στα σημεία που οι χρήστες ζητάνε βελτίωση χωρίς να εξαρτάται από τους κατασκευαστές εμπορικού λογισμικού, οι οποίοι συνήθως προσφέρουν απλά bug fixes, υποχρεώνουν σε νέες αναβαθμίσεις χωρίς ουσιαστικό σκοπό και σταματούν την υποστήριξη προγραμμάτων και λειτουργικών σε μικρό χρονικό διάστημα.

Μια δοκιμή που πείθει
Θεωρώ ότι τα πλεονεκτήματα της χρήσης open source λογισμικού σε οποιαδήποτε εφαρμογή, σε επίπεδο server αυτή τη χρονική στιγμή, είναι τόσο μεγάλα που κάθε επιχείρηση πρέπει να τα μελετά πολύ σοβαρά. Αναγνωρίζοντας ότι ο κάθε οργανισμός ή η κάθε εταιρεία έχει διαφορετικές απαιτήσεις, ανάγκες και προτεραιότητες σε ενδεχόμενο προβληματισμό για το αν ένα λογισμικό ανοιχτού κώδικα είναι κατάλληλο ή όχι, η πρακτική  είναι απλή: μπορεί να το δοκιμάσει σε μια λύση χαμηλού ρίσκου και χρόνου εγκατάστασης, όπως ένας server LAMP που εξυπηρετεί ενδοεταιρικά webmail.