Ποιος είναι online;

Η νέα έρευνα του Παρατηρητηρίου για την Κοινωνία της Πληροφορίας, ανέδειξε σημαντικές στατιστικές πληροφορίες και εντυπωσιακές αυξήσεις σχετικά με το προφίλ των χρηστών Internet.

Πηγή: Παρατηρητήριο για την ΚτΠ / Απόδοση: Χριστίνα Ροζάκη / [email protected] 

Μέσα από 2.316 τηλεφωνικές συνεντεύξεις και τη χρήση ερωτηματολογίων, η νέα έρευνα του Παρατηρητήριου για την ΚτΠ κάλυψε το σύνολο του πληθυσμού της χώρας ηλικίας μεταξύ 16-74 ετών. Το κυριότερο εύρημα είναι ότι παρατηρήθηκε αύξηση στους περισσότερους δείκτες. Η διείσδυση του Διαδικτύου στα ελληνικά νοικοκυριά σημειώνει σταθερή ανοδική πορεία, με σχεδόν 4 στα 10 νοικοκυριά να είναι συνδεδεμένα στο Διαδίκτυο, και με το μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης της πρόσβασης να βρίσκεται στο 17,6%. Επίσης, τα δημογραφικά χαρακτηριστικά, δείχνουν ότι τις πρώτες θέσεις χρήσης κατέχουν: α. οι άνδρες, β. οι νέοι, ιδιαίτερα των ηλικιών 16-24, γ. τα άτομα υψηλού μορφωτικού επιπέδου, και δ. οι κάτοικοι των μεγάλων αστικών κέντρων.

Η χρήση των νέων τεχνολογιών
Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές και το Διαδίκτυο έχουν ενταχθεί δυναμικά στην καθημερινή ζωή των Ελλήνων, καθώς ο μισός πληθυσμός της χώρας (51%) χρησιμοποιεί ηλεκτρονικό υπολογιστή, ενώ ένα παραπλήσιο ποσοστό Ελλήνων (44%) έχει πρόσβαση στο Διαδίκτυο. Σε σχέση με το 2005, αφενός παρατηρείται 46% αύξηση της χρήσης του Η/Υ, και αφετέρου 91% αύξηση της πρόσβασης στο Διαδίκτυο. Συγκεκριμένα, 4 στους 10 Ελληνες είναι τακτικοί χρήστες του Internet, σημειώνοντας 40% αύξηση σε σχέση με το 2007. Ωστόσο, η απόσταση από τον μέσο όρο της ΕΕ27 παραμένει σημαντική: 62% έναντι 39%.

Ο τόπος πρόσβασης
Οχτώ στους 10 τακτικούς χρήστες του Internet έχουν πρόσβαση από το σπίτι, ενώ ακολουθεί ο χώρος εργασίας, που αφορά κυρίως εργαζομένους γραφείου, όπως διοικητικά/ διευθυντικά στελέχη (66%), επιστήμονες (62%), υπαλλήλους γραφείου (70%) και άτομα ανώτατης εκπαίδευσης έως 45 ετών (55%). Η πρόσβαση στο Διαδίκτυο από Internet Cafe, εκπαιδευτικούς χώρους και σημεία ασύρματης ευρυζωνικής πρόσβασης (wi-fi hotspots), πραγματοποιείται κυρίως από νέους έως 25 ετών. Αυτά τα στοιχεία συμβαδίζουν με τα αντίστοιχα του ευρωπαίου πολίτη, καθώς το 86% του πληθυσμού της ΕΕ27 συνδέεται στο Διαδίκτυο από το σπίτι, το 42% από το χώρο εργασίας και το 13% από εκπαιδευτικούς χώρους.

Η ελληνική περιφέρεια
Ανοδική τάση στη χρήση Η/Υ και Διαδικτύου παρατηρήθηκε και στη χώρα μας γενικότερα. Στις Περιφέρειες Αττικής σημειώθηκε αύξηση 57,3% και 57% αντίστοιχα, στο Νότιο Αιγαίο 45,4% και 47,2% αντίστοιχα, και στην Κρήτη 44,6% και 43,8% αντίστοιχα. Αντίθετα, οι Περιφέρειες Πελοποννήσου, Δυτικής Μακεδονίας Ηπείρου και Θεσσαλίας εμφανίζουν τα χαμηλότερα ποσοστά, υπολειπόμενες κατά 10 και πλέον ποσοστιαίες μονάδες των εθνικών μέσων όρων.

Οι λόγοι χρήσης
Οι έλληνες χρήστες έχουν διευρύνει τις δραστηριότητές τους στο Διαδίκτυο. Πέρα από την αναζήτηση πληροφοριών και τη χρήση email, σημειώθηκε μια σημαντική μεταβολή, σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, στην ανάγνωση ηλεκτρονικών εφημερίδων και περιοδικών (45%), την ακρόαση ραδιοφώνου και παρακολούθηση τηλεόρασης (44%), ενώ περίπου 4 στους 10 χρήστες το αξιοποιούν για υπηρεσίες σχετικές με ταξίδια, 3 στους 10 για την απόκτηση λογισμικού και περίπου 2 στους 10 χρήστες για την πραγματοποίηση τηλεφωνικών κλήσεων μέσω Διαδικτύου και για αναζήτηση εργασίας.

Η έλλειψη εμπιστοσύνης
Η πιο ανησυχητική στατιστική είναι ότι στην τελευταία θέση της κατάταξης έρχονται οι υπηρεσίες ηλεκτρονικής τραπεζικής με διείσδυση μόλις 12%. Στο προφίλ των χρηστών e-banking υπερτερούν οι άνδρες, τα άτομα ανώτατης μόρφωσης, τα ανώτατα διοικητικά/ διευθυντικά στελέχη, οι επιστήμονες, ενώ η κρίσιμη μάζα χρηστών εντοπίζεται στην Αθήνα. Η κατάταξη στην τελευταία θέση είναι ενδεικτική της έλλειψης εμπιστοσύνης σχετικά με την ασφάλεια των συναλλαγών, την ίδια στιγμή που ο αντίστοιχος ευρωπαϊκός μέσος όρος διαμορφώνεται στο 47%.

Η χρήση των νέων τεχνολογιών ανά φύλο
Τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες παρατηρείται σημαντική αύξηση στη χρήση του Η/Υ στο διάστημα 2005-2008. Ωστόσο, παρά το μεγαλύτερο βαθμό αύξησης που σημειώνει ο δείκτης στο γυναικείο πληθυσμό (100%, έναντι 85% στους άνδρες), οι γυναίκες συνεχίζουν να υπολείπονται κατά 14 περίπου ποσοστιαίες μονάδες (37% έναντι 51%). Παρόμοια είναι η εικόνα όσον αφορά στη χρήση του Διαδικτύου. Το ποσοστό των γυναικών που χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο εκτιμάται στο 36%, ενώ στους άνδρες ανέρχεται σε 51%, με το βαθμό βελτίωσης σε σχέση με το 2005 να κυμαίνεται σε παρόμοια επίπεδα (28% και 21,7% αντίστοιχα).

Το πιο αξιοσημείωτο εύρημα, ωστόσο, είναι ότι κατά το 2008, η απόσταση μεταξύ ανδρών και γυναικών διευρύνθηκε, αντί να συρρικνωθεί, όπως θα ήταν αναμενόμενο. Παρόλα αυτά, αξίζει να σημειωθεί ότι η απόσταση μεταξύ ανδρών και γυναικών ως προς τη χρήση του Η/Υ και του Διαδικτύου φαίνεται να εξομαλύνεται στις νεαρότερες ηλικίες και ιδιαίτερα στην ηλικιακή ομάδα 16-25.

Η νέα γενιά μειώνει το «ψηφιακό χάσμα»
Με 9 στα 10 νεαρά άτομα να είναι χρήστες Internet, αποδεικνύεται ότι η νέα γενιά αφομοιώνει ταχύτερα και ομαλότερα τις επερχόμενες εξελίξεις, καθώς τις αντιμετωπίζει ως φυσική εξέλιξη των πραγμάτων και όχι ως αλλαγές. Το αποτέλεσμα αυτό είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό, καθώς υποδηλώνει τη σταδιακή μείωση, τόσο του «ψηφιακού χάσματος» ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες, όσο και του ποσοστού των ψηφιακά αναλφάβητων Ελλήνων.

Συγκριτικά, μάλιστα, με τους μέσους όρους της Ευρώπης, παρατηρείται πλέον μια σύγκλιση μεταξύ των ελλήνων νέων μεταξύ 16-24, και των συνομήλικών τους στην ΕΕ27, καθώς σημειώθηκε εντυπωσιακή άνοδος στη χρήση Η/Υ και Διαδικτύου μεταξύ 2007 και 2008 (87% σε 92%, και 75% σε 87% αντίστοιχα).

Αντιθέτως, υπάρχει ένα τεράστιο χάσμα ανάμεσα σε Ελλάδα και Ευρώπη όσον αφορά τις μεγαλύτερες ηλικίες – ιδίως αυτές άνω των 45 ετών. Πιο συγκεκριμένα, όσο αυξάνεται η ηλικία τόσο αυξάνεται το χάσμα, φτάνοντας τις σχεδόν 20 μονάδες για τις ηλικίες 65-74. Αυτό τονίζει ότι χρειάζεται να καταβληθεί μεγάλη προσπάθεια προκειμένου οι ηλικιακά μεγαλύτεροι Ελληνες να εξελιχθούν σε καλύτερους ψηφιακούς ανταγωνιστές των Ευρωπαίων.