Στο πλαίσιο του συνεδρίου Hands-on Business Finance που διεξήχθη σήμερα στη Αθήνα από την BOUSSIAS Conferences και το CFO Agenda, κορυφαίοι Chief Economists της χώρας ανέλυσαν την προοπτική της ελληνικής οικονομίας, με συγκρατημένη αισιοδοξία.
Στην ομιλία του ο Ηλίας Λεκκός, Group Chief Economist της Τράπεζας Πειραιώς τόνισε ότι τον τελευταίο χρόνο δεν είδαμε τόσο μεγάλη ύφεση όσο είχε αρχικά εκτιμηθεί παρόλο το γεγονός ότι οι αποταμιεύσεις φέτος θα κυμανθούν στο -6.5%, παραμένοντας σε αρνητικό πρόσημο σε σχέση με την κατανάλωση. Όπως ανάφερε χαρακτηριστικά, τα διαθέσιμα εισοδήματα ανέρχονται στα 126 δισ. ευρώ ενώ η κατανάλωση αγγίζει τα 133 δισ, ευρώ, όπερ σημαίνει ότι καταναλώνουμε ως χώρα 7 δισ. ευρώ πάνω από τα εισοδήματά μας. Η αρνητική αποταμίευση λειτούργησε ως “μαξιλάρι” για την οικονομία και την προστάτευσε από μεγαλύτερη ύφεση.
Ωστόσο, αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί μακροχρόνια και η μόνη περίπτωση για να αντιστραφεί είναι ένα επενδυτικό σοκ. Και οι παράγοντες που μπορούν να ωθήσουν τις επιχειρήσεις να επενδύσουν είναι: η αύξηση της ζήτησης (πρώτα βελτιώνεται η ζήτηση και μετά έρχεται η επένδυση), η μείωση του επιτοκίου δανεισμού, η διενέργεια προγράμματος δημοσίων επενδύσεων και, φυσικά, ο περιορισμός του δείκτη αβεβαιότητας.Όπως εκτιμά ο Ηλίας Λεκκός, για τα αμέσως επόμενα χρόνια οι νέες επενδύσεις θα έχουν αρνητικό πρόσημο σε σχέση με τις αποσβέσεις. Από τη διετία 2019-2020, εκτιμά όμως ότι ο δείκτης αυτός θα αναστραφεί προς το θετικό. Ισχυρίστηκε τέλος ότι η ανάπτυξη του ΑΕΠ από το 2019 και μετά θα κυμαίνεται με ένα μέσο ρυθμό της τάξης του 2-2,5%.
Απεγκλωβισμός από τους κλάδους χαμηλής προστιθέμενης αξίας
Στο αντίστοιχο μοτίβο κινήθηκε και η ομιλία του Μιχάλη Μασουράκη, Chief Economist του ΣΕΒ (σύνδεσμος επιχειρήσεων & βιομηχανιών). O Μ. Μασουράκης έθιξε το θέμα των αρνητικών επενδύσεων στη χώρα, επισημαίνοντας ότι ο αρνητικός λόγος νέων επενδύσεων προς τις αποσβέσεις σημαίνει ότι δεν υπάρχουν χρήματα ούτε για τη συντήρηση του μηχανολογικού εξοπλισμού των επιχειρήσεων. Σε αρνητικό επίπεδο κινείται και η εθνική αποταμίευση φέρνοντας στην επιφάνεια το πρόβλημα ανεπάρκειας κεφαλαίων που θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε για να δημιουργήσουμε από μόνοι το επενδυτικό σοκ που χρειάζεται η ελληνική οικονομία.
Είναι σημαντικό, λοιπόν, να γίνει η χώρα μας φιλική στις επενδύσεις και να ξεφύγει από τη σκιά του παρελθόντος, λαμβάνοντας σημαντικές διαρθρωτικές πρωτοβουλίες όπως είναι, για παράδειγμα, η απελευθέρωση κλειστών επαγγελμάτων. Ως ένα βήμα προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης, ο Μ. Μασουράκης τόνισε ότι η ελληνική οικονομία είναι εγκλωβισμένη σε κλάδους χαμηλής προστιθέμενης αξίας και χρειάζεται να απεγκλωβιστεί από αυτούς, επενδύοντας σε κλάδους με εξαγωγική προοπτική.
Σημάδια σταθεροποίησης της ελληνικής οικονομίας
Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ήταν και η ομιλία του Δρ. Πλάτων Μονοκρούσου, Deputy General Manager,Group Chief Economist της Eurobank. Ο Δρ. Μονοκρούσος έκανε λόγο για τις διεθνείς οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις, δίνοντας έμφαση τόσο σε παράγοντες που αυξάνουν το ρίσκο (όπως πχ. το Brexit ή το δημοψήφισμα στην Ιταλία), όσο και σε παράγοντες με θετική προοπτική, όπως η αύξηση των επιτοκίων της FED και η παράταση της ποσοτικής χαλάρωσης από την ΕΚΤ. Συνολικά εκτίμησε ότι οι θετικές εξελίξεις φαίνεται να ξεπερνούν τις αρνητικές και αναμένεται η παγκόσμια οικονομία να ευνοήσει την ανάπτυξη.Όσον αφορά την Ελλάδα, οι εκτιμήσεις του Δρ. Μονοκρούσου ήταν συγκρατημένα αισιόδοξες, καθώς θεωρεί ότι τα χειρότερα είναι πίσω, ενώ έχει περιοριστεί σημαντικά το ρίσκο του Grexit.
Η επίπτωση των capital controls επίσης ήταν τελικά μικρότερη από την αναμενόμενη, ενώ καταγράφηκε 0,2% ανάπτυξη του ΑΕΠ για το δεύτερο τρίμηνο του έτους (έναντι του προηγούμενου), χωρίς να αποκλείεται μεγέθυνση των μεγεθών σε τριμηνιαία βάση και στα υπόλοιπα τρίμηνα. Αν και το ΑΕΠ θα υποχωρήσει συνολικά κατά 0,3% σε ετήσια βάση δεν αναμένει να υπάρχουν προβλήματα το 2016 για την επίτευξη του στόχου. Έτσι θα δημιουργηθεί ένα «μαξιλάρι» που θα χρησιμοποιηθεί για τις δημόσιες επενδύσεις. Ο Δρ. Πλάτων Μονοκρούσος θεωρεί οι ελληνικές τράπεζες έχουν αρχίσει ήδη να αποκτούν πρόσβαση στις διεθνείς αγορές, δανειζόμενες από το διεθνές τραπεζικό σύστημα, ενώ είναι πλήρως ανακεφαλαιομένες.
Αυτό θεωρεί ότι είναι ένα πρώτο βήμα για την εμπιστοσύνη των επενδυτών. Στο ίδιο πλαίσιο, πιστεύει ότι αν η χώρα ξεπεράσει την αξιολόγηση του Δεκεμβρίου, αναμένεται να εισέλθει στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Σίγουρα υπάρχου σημάδια σταθεροποίησης της ελληνικής οικονομίας, ωστόσο χρειάζεται να γίνουν σημαντικές διαρθρωτικές αλλαγές. Στο πλαίσιο αυτό σημαντικό ρόλο θα παίξει η διαχείριση των «κόκκινων» δανείων από τις τράπεζες οι οποίες έχουν δεσμευτεί να μειώσουν κατά 40% το δανειακό τους χαρτοφυλάκιο έως το 2019. Στόχος είναι να λυθεί το πρόβλημα των «στρατηγικών» κακοπληρωτών, ώστε με τα κεφάλαια που θα αντληθούν από αυτούς να διοχετευτούν στους αξιόπιστους πελάτες.