Η διεύρυνση των ενσύρματων και ασύρματων τηλεπικοινωνιακών δικτύων δίνει στις εφαρμογές τηλεματικής τη δυνατότητα να φτάσουν ακόμα μακρύτερα και να προσφέρουν ποιοτικότερα αποτελέσματα. Με λίγη παρατηρητικότητα και λίγη τύχη, περπατώντας φέτος σε κάποια ελληνικά δάση, είναι πιθανό να εντοπίσετε μηχανισμούς, συνήθως καλά καμουφλαρισμένους πάνω σε δέντρα. Πρόκειται για μονάδες συλλογής και αποστολής δεδομένων, οι οποίες συνεισφέρουν στο έργο της καταπολέμησης των πυρκαγιών.

Κάθε μονάδα αποτελείται από μια κάμερα ή σε άλλες περιπτώσεις από έναν αισθητήρα θερμοκρασίας και έναν πομπό, ο οποίος μέσω ασύρματου δικτύου στέλνει τις πληροφορίες που συλλέγει σε ένα κεντρικό σύστημα συλλογής και ανάλυσης πληροφοριών.

Οπως συμβαίνει με αρκετές τεχνολογίες, έτσι και στη συγκεκριμένη περίπτωση, τεχνητά αισθητήρια όργανα λειτουργούν ως συνεργάτες των ανθρώπων που επιτηρούν το δάσος, αυξάνοντας τις πιθανότητες έγκαιρης αντιμετώπισης μιας πυρκαγιάς.

Στο ανάλογο πλαίσιο κινείται ένα πιλοτικό έργο, το οποίο έχει ξεκινήσει η ΔΕΗ, με απώτερο στόχο την αντικατάσταση των συνεργείων μέτρησης της κατανάλωσης ρεύματος με νέες συσκευές μέτρησης (ρολόγια), οι οποίες θα έχουν τη δυνατότητα να στέλνουν αυτόματα τα δεδομένα στα κεντρικά συστήματα της εταιρείας. Με το συγκεκριμένο έργο, η ΔΕΗ, εκτός της κατάργησης των συνεργείων μέτρησης, θα έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει δυναμικά τιμολόγια για τους πελάτες της, ανάλογα με την κατανάλωσή τους, επιδοτώντας ώρες χαμηλής κατανάλωσης ή αυξάνοντας το κόστος σε ώρες αιχμής. Το ίδιο συμβαίνει σήμερα με το νυχτερινό ρεύμα, αλλά σε ένα πολύ στενότερο πλαίσιο.

Ενα τρίτο μεγάλων διαστάσεων έργο, συνολικού προϋπολογισμού 55 εκατ. ευρώ, δεν φαίνεται να βρίσκει προσωρινά το δρόμο προς την υλοποίηση. Πρόκειται για το έργο τηλεματικής του ΟΑΣΑ, το οποίο είχε προκηρυχτεί αρχικά το 2001 και επαναπροκυρήχτηκε το 2006, αλλά τελικά οδηγήθηκε σε ακύρωση. Σκοπός του έργου ήταν η κατάργηση του παραδοσιακού εισιτηρίου, με ένα ψηφιακό εισιτήριο, αλλά και η εγκατάσταση στις στάσεις συστημάτων που θα ενημέρωναν με ακρίβεια για τα δρομολόγια των λεωφορείων.

Υψηλή η διείσδυση διαχείρισης στόλου οχημάτων
Οσοι παρακολουθούν F1 έχουν δει πλάνα από το κέντρο ελέγχου της κάθε ομάδας, όπου καταγράφονται με εξαιρετική λεπτομέρεια πληροφορίες από τα συστήματα του αυτοκινήτου κατά τη διάρκεια του αγώνα. Τα ίδια συστήματα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε οποιοδήποτε μεταφορικό όχημα που κινείται στο δρόμο, στο νερό ή στον αέρα. Ωστόσο, το τελικό κόστος, αλλά και η πρακτική εφαρμογή της πληροφορίας, είναι αυτή που καθορίζει τις λειτουργίες μιας εμπορικής λύσης διαχείρισης στόλου.

Η απλούστερη πληροφορία και αυτή που χρησιμοποιείται καθολικά από τις εφαρμογές διαχείρισης στόλου είναι η θέση του οχήματος. Στόχος είναι η εποπτεία του οχήματος, αλλά και η καλύτερη διαχείριση του στόλου σε πολύπλοκα προγράμματα δρομολογίων.

Ισως το καλύτερο παράδειγμα διαχείρισης στόλου είναι λύσεις που αφορούν τη διαχείριση ασθενοφόρων, πυροσβεστικών και αστυνομικών οχημάτων. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η ακριβής θέση του οχήματος ή των οχημάτων σε σχέση με τη θέση του περιστατικού μπορεί να συμβάλει στην ταχύτερη επέμβαση ή στον καλύτερο αποκλεισμό μιας περιοχής.

Η τεχνολογία που χρησιμοποιείται για τον εντοπισμό του οχήματος είναι πολύ απλή και το κόστος της δεν είναι υψηλό. Πρακτικά, το κάθε όχημα εφοδιάζεται με μια συσκευή που συνδυάζει ένα GPS και ένα κινητό τηλέφωνο Το GPS της συσκευής εντοπίζει τη θέση του οχήματος, η οποία στη συνέχεια αποστέλλεται μέσω SMS σε ένα χάρτη που βρίσκεται στα κεντρικά της εταιρείας. Ουσιαστικά, το κόστος λειτουργίας της λύσης εξαρτάται από το πόσο συχνά έχει προγραμματιστεί η συσκευή να αποστέλλει το SMS, άρα και τη θέση του οχήματος. Συνήθως, το μέγεθος της συσκευής δεν ξεπερνά αυτό της ανθρώπινης παλάμης, ενώ πλέον υπάρχουν και λύσεις που δεν ξεπερνούν το μέγεθος ενός σπιρτόκουτου.

Πέρα από την πληροφορία θέσης, μια λύση διαχείρισης στόλου θα μπορούσε, με τους κατάλληλους αισθητήρες, να καταγράφει τη θερμοκρασία κρίσιμων μερών του οχήματος, την ποσότητα καύσιμου ή ακόμα και φυσιολογικά χαρακτηριστικά του οδηγού.

Κάθε χρόνο και λιγότερες οι εφαρμογές της τηλεϊατρικής
Το νησιωτικό σύμπλεγμα της χώρας θα μπορούσε να αποτελέσει ιδανικό πεδίο εφαρμογής λύσεων τηλεϊατρικής, ωστόσο, η ανάπτυξη δεν είναι η αναμενόμενη.
Σήμερα, 40 Κέντρα Υγείας και Αγροτικά Ιατρεία, κυρίως στις Κυκλάδες, το Βόρειο και το Ανατολικό Αιγαίο έχουν εξοπλισμό που θα μπορούσε να εξυπηρετήσει σε κάποιες περιπτώσεις διάγνωση εξ αποστάσεως. Ομως, τόσο η ποιότητα των τηλεπικοινωνιακών υποδομών, όσο και ελλείψεις προσωπικού, έχουν οδηγήσει στην ελαχιστοποίηση ή ακόμα και στη μη χρήση των συστημάτων.

Ο Γιώργος Αθανασίου, μοναδικός ειδικευμένος γιατρός στην Αλόννησο, έχοντας στην ευθύνη του 3000 μόνιμους κατοίκους του νησιού και πολλαπλάσιους τους θερινούς μήνες αναφέρει ότι «το σύστημα δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες, καθώς λειτουργεί μέχρι το μεσημέρι και η ταχύτητα διασύνδεσης δεν είναι επαρκής». «Απόγευμα, νύχτα και αργίες είναι αδύνατο να συμβουλευτούμε γιατρό», συμπληρώνει ο ίδιος. Βέβαια για τα καρδιολογικά περιστατικά, το νησί καλύπτεται από ιδιωτικό δίκτυο τηλεϊατρικής, το οποίο λειτουργεί όλο το 24ωρο.

Το κενό του κράτους προσπαθεί να καλύψει μια ενέργεια της Vodafone, η οποία πραγματοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος κοινωνικής ευθύνης της εταιρείας.

Συγκεκριμένα, το πρόγραμμα «Τηλεϊατρική» υποστηρίζεται από την τηλεπικοινωνιακή υποδομή της Vodafone και το Ιατρικό Αθηνών και λειτουργεί σε συνεργασία με Διαδημοτικό Δίκτυο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

Το πρόγραμμα λειτουργεί τα τελευταία τρία χρόνια και πρόσφατα η Vodafone αποφάσισε να το επεκτείνει και να καλύψει πέρα των ασθενών με χρόνιες παθήσεις, και τους πολίτες που θεωρούνται «υψηλού κινδύνου» (για παράδειγμα άνδρες 40-60 ετών, παχύσαρκοι, νέοι που αθλούνται ή πρόκειται να αθληθούν). Με τον τρόπο αυτό αποτελεί εργαλείο έγκαιρης διάγνωσης ασθενειών. Οι πολίτες στους οποίους απευθύνεται έχουν δωρεάν πρόσβαση σε εξετάσεις προληπτικής ιατρικής, μέσω του προγράμματος της «Τηλεϊατρικής» που λειτουργεί στο δήμο τους.

Επίσης, πιλοτικά από το 1999 λειτουργεί μια μονάδα τηλεϊατρικής στο νοσοκομείο «Σωτηρία», η οποία χρηματοδοτείται από ευρωπαϊκά προγράμματα. Η μονάδα την περασμένη χρονιά αξιολογήθηκε ως ένα από τα πέντε πιο σημαντικά έργα στην κατηγορία των δημοσίων οργανισμών στο πλαίσιο του διαγωνισμού «e-Inclusion awards 2008», όπου αξιολογήθηκαν συνολικά 469 συμμετοχές.

Σαν να ήσουν εκεί
Η τηλεματική αξιοποιεί τα εργαλεία της Πληροφορικής και τις υπηρεσίες των τηλεπικοινωνιών, για να επεκτείνει την ανθρώπινη παρουσία σε μέρη που δεν μπορεί να ή δεν χρειάζεται να υπάρχει αυτή. Η εξερεύνηση άλλων πλανητών, αλλά και οι σύγχρονες στρατιωτικές επιχειρήσεις με μη επανδρωμένα οχήματα, είναι ίσως μερικοί από τους πιο εξελιγμένους τομείς της τηλεματικής.

Εφαρμογές τηλεματικής για επιχειρηματική ή ιδιωτική χρήση είναι διαθέσιμες για περισσότερες από δύο δεκαετίες. Αυτό που έχει αλλάξει ριζικά τα τελευταία χρόνια, είναι ο πολλαπλάσιος όγκος πληροφοριών που μπορεί να μεταφερθεί, λόγω της βελτίωσης των ενσύρματων και ασύρματων τηλεπικοινωνιακών δικτύων.

Επίσης, συστήματα με πολύ μεγαλύτερη επεξεργαστική ισχύ κάνουν πλέον εφικτή τη διαχείριση και ανάλυση της πληροφορίας, τόσο στον τόπο που συλλέγεται όσο και στον τόπο που καταλήγει.