Οι ακυρώσεις τριών διαγωνισμών δημοσιών φορέων, συνολικού προϋπολογισμού 23 περίπου εκατ. ευρώ μέσα στον Ιανουάριο του 2009, δημιουργούν ένα σοβαρό ζήτημα, όσον αφορά τη βιωσιμότητα εταιρειών που βασίζουν σημαντικό ποσοστό των δραστηριοτήτων τους σε έργα του δημοσίου τομέα.

Μόνο η ακύρωση του διαγωνισμού του ΟΣΕ που αφορούσε στην υλοποίηση πληροφοριακού συστήματος υποστήριξης υποδομής, συνεπάγεται ότι η αγορά πληροφορικής θα στερηθεί περίπου 15 εκατ. ευρώ. Το συγκεκριμένο έργο επηρεάζει τα οικονομικά στοιχεία αρκετών εταιρειών μεταξύ των οποίων η Intracom, Info-Quest, PC System και Profile, ενώ δεν πρέπει να αγνοούμε και τις επιπτώσεις στην ποιότητα υπηρεσιών που παρέχει ο ΟΣΕ.

Και αυτή είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου, καθώς την τελευταία τριετία ο ΟΣΕ έχει ματαιώσει έργα συνολικού προϋπολογισμού πάνω από 25 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τη διοίκηση πληροφορικής του ΟΣΕ, οι λόγοι που οδήγησαν στη ματαίωση του διαγωνισμού είναι η καθυστέρηση της αξιολόγησης, η οποία σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στη καθυστέρηση απόφασης επί των ασφαλιστικών μέτρων που ακολούθησαν την κατάθεση προσφορών.

Άλλα 8 εκατ. ευρώ θα λείψουν από την αγορά εξαιτίας της ακύρωσης του διαγωνισμού «Ανάπτυξη Πληροφοριακού Συστήματος και Προμήθεια Εξοπλισμού για το Εθνικό Σύστημα Θεωρήσεων (N-VIS)», τον οποίο είχε προκηρύξει το Υπουργείο Εξωτερικών μέσα στο 2007 και συμμετείχαν οι εταιρείες Byte, Q&R και Space Hellas.

Οι πρόσφατες ακυρώσεις αποτελούν ένα μικρό μόνο ποσοστό του συνόλου των ακυρωθέντων διαγωνισμών την τελευταία τριετία, οι οποίοι σύμφωνα με εκτιμήσεις μπορεί να ξεπερνούν και τα 200 εκατ. ευρώ. Όπως μας λέει ο Λάμπρος Καρατάσιος, Εμπορικός Διευθυντής της Q&R, «Οχι μόνο τα χρήματα αυτά έχουν λείψει από την αγορά πληροφορικής, αλλά προκειμένου οι εταιρείες να συμμετέχουν στους διαγωνισμούς υποβάλλουν εγγυητικές που αντιστοιχούν στο 5% του προϋπολογισμού των έργων».

Αυτό σημαίνει ότι αρκετά εκατομμύρια ευρώ είναι αυτή τη στιγμή δεσμευμένα, πιέζοντας ακόμα περισσότερο τις μικρότερες κυρίως επιχειρήσεις. Τα έργα που δείχνουν περισσότερο επιρρεπή σε ακυρώσεις είναι αυτά που προκηρύσσουν απευθείας οι δημόσιοι φορείς. Σχεδόν όλα τα Υπουργεία είναι «χρεωμένα» με σημαντικά ποσά από διαγωνισμούς που έχουν ακυρωθεί ή παραμένουν παγωμένοι για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Αντιθέτως, τα έργα που διαχειρίστηκε η ΚτΠ Α.Ε. παρου-σιάζουν ψηλά ποσοστά υλοποίησης. Το Συλλογικό όργανο των ελληνικών εταιρειών πληροφορικής, αν και έχει ανεβάσει τους τόνους αρκετές φορές, δεν έχει καταφέρει να επιλύσει το σοβαρό αυτό πρόβλημα, το οποίο έχει αποκτήσει πλέον διαχρονική υπόσταση.

Λύσεις, όπως κάποια οικονομική ποινή σε περίπτωση που ο φορέας ματαιώνει ή ακυρώνει το διαγωνισμό ή η επιτάχυνση των δικαστικών αποφάσεων σε περίπτωση ενστάσεων, δεν θεωρούνται άμεσα εφαρμόσιμες, καθώς προσκρούουν σε θεσμούς και παγιωμένες διαδικασίες. Επομένως, ποιες είναι οι πράξεις, πέρα των προτάσεων, που μπορεί να κάνει ο ΣΕΠΕ με στόχο την εύρεση λύσεων;

Στη σχετική ερώτηση που θέσαμε προς το Σύνδεσμο δεν είχαμε απάντηση μέχρι τη στιγμή που ολοκληρώθηκε το συγκεκριμένο θέμα. Ωστόσο, πολλές εταιρείες μέλη του Συνδέσμου αισθάνονται ιδιαίτερα άβολα με την τρέχουσα κατάσταση, η οποία εν μέσω και περιόδου οικονομικής κρίσης τις επηρεάζει ποικιλοτρόπως.

Οι εγγυήσεις παραμένουν «παγωμένες», οι προβλέψεις των ισολογισμών αποδεικνύονται εσφαλμένες και το μόνο που φαίνεται να αυξάνεται είναι οι απορίες των επιχειρήσεων σχετικά με δεκάδες διαγωνισμούς που ματαιώνονται και επαναπροκηρύσσονται, ένα έως τρία έτη αργότερα, πολλές φορές με τις ίδιες προδιαγραφές.