Μερικές φορές οι νέοι ορισμοί περικλείουν ένα μεγάλο κομμάτι του πριν, αλλά προβάλλουν ένα μικρό κομμάτι του τώρα. Συμβαίνει κάτι τέτοιο με το SaaS;
Ο όρος Application Service Provider (ASP) αναγεννά μνήμες από τις αρχές της τρέχουσας δεκαετίας και λίγο πριν, όταν εκατοντάδες εταιρείες σε παγκόσμιο επίπεδο και λίγες στην Ελλάδα, προσπάθησαν να δημιουργήσουν ένα νέο επιχειρηματικό μοντέλο διάθεσης λογισμικού.
Το αποτέλεσμα δεν ήταν επιτυχημένο και υπήρχαν αρκετοί λόγοι που οδήγησαν σε αυτή την εξέλιξη. Ωστόσο, στα εκατοντάδες άρθρα που γράφτηκαν για αυτό το θέμα, υπήρχε ένας κοινός τόπος. Τόσο οι προμηθευτές (εκ των υστέρων βέβαια) όσο και οι υποψήφιοι πελάτες παραδέχονται ότι το Web στις αρχές της δεκαετίας δεν είχε διαμορφώσει τα χαρακτηριστικά που θα μπορούσαν να το κάνουν μια πετυχημένη επιχειρηματική πλατφόρμα.
Μέσα στην ευρεία έννοια του Web υπάρχουν αρκετοί ειδικοί παράγοντες, όπως η αξιοπιστία, η ταχύτητα, η ασφάλεια, η ευκολία και η φορητότητα των εφαρμογών. Oλοι οι παραπάνω παράγοντες σήμερα είναι βελτιωμένοι σε σχέση με το παρελθόν. Επομένως, το σύγχρονο οικοσύστημα τεχνολογιών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών είναι ευνοϊκότερο για την ανάπτυξη του μοντέλου SaaS.
Ωστόσο, το αυξημένο ενδιαφέρον των εταιρειών για το μοντέλο SaaS δεν οφείλεται μόνο στο καλό κλίμα. Η φράση-κλειδί σε κάθε πώληση SaaS είναι «μείωση κόστους». Το γεγονός ότι οι πωλήσεις την τελευταία διετία έχουν σταθερά ανοδική πορεία σημαίνει ότι η υπόσχεση των πωλητών, συνήθως, επαληθεύεται.
Τέλος, ένας παράγοντας που οδηγεί την εξέλιξη και έχει ιδιαίτερη βαρύτητα για την ελληνική πραγματικότητα, είναι το ενδιαφέρον των μικρομεσαίων επιχειρήσεων για μηχανοργάνωση. Με άλλα λόγια, θα λέγαμε ότι η πίτα που διεκδικεί το SaaS είναι σήμερα σημαντικά μεγαλύτερη.
Η καλή «γεύση» στο τέλος αναγνωρίζεται
Μια από τις αξίες που είναι συνδεδεμένες με την επιχειρηματική ευρωστία είναι οι κτηριακές εγκαταστάσεις. Η παραδοσιακή λογική λέει πως η επιχείρηση που έχει δική της κτηριακή εγκατάσταση είναι βιωσιμότερη μιας άλλης που δεν έχει. Η σύγχρονη λογική λέει ότι οι τράπεζες θα βρουν κάτι να πάρουν από μια επιχείρηση που έχει δική της κτηριακή εγκατάσταση. Επομένως, η μίσθωση επιχειρηματικών χώρων και η πώληση και μίσθωση χώρου (sales & lease back) είναι πλέον επιχειρηματικές πρακτικές που δεν θεωρούνται «υποδεέστερες» ακόμα και για πολύ μεγάλες εταιρείες.
Αυτή η αλλαγή στον τρόπο σκέψης είναι σημαντική γιατί μπορεί να επηρεάσει και τον τομέα του επιχειρηματικού λογισμικού. Η επιχείρηση μαθαίνει να επιζητά τη χρήση και όχι την ιδιοκτησία, να πληρώνει ένα «ελεγχόμενο» μηνιάτικο και να έχει εργαζόμενους και όχι γραφειοκράτες.
Το μοντέλο SaaS δένει αρμονικά με τις σύγχρονες απαιτήσεις και ευτυχώς για τους αρθρογράφους τεχνολογίας δημιουργεί νέες ανησυχίες. Η βασικότερη είναι «ποιος συντηρεί το τεχνολογικό οικοδόμημα, στο οποίο στεγάζεται η ψηφιακή γνώση της επιχείρησης;». Η επάρκεια υπολογιστικής ισχύος, τηλεπικοινωνιακών υποδομών, καινοτομίας για την εξέλιξη του λογισμικού και ασφάλειας των πληροφοριών δεν είναι πλέον στο χέρι της δικής σας επιχείρησης. Κάποιος άλλος θα πρέπει να μεριμνά για όλα αυτά, όπως θα κάνατε εσείς.
Πράγματι, η σκέψη του outsourcing δημιουργεί ανησυχία. Το πρόβλημα, όμως, είναι κατά βάση ψυχολογικό. Αν σκεφτούμε για παράδειγμα ότι κάνουμε outsourcing την εκπαίδευση των παιδιών μας ή και τη ζωή τους ακόμα σε ένα δημόσιο/ ιδιωτικό σχολείο ή παιδικό σταθμό ή ότι κάνουμε outsourcing την υγεία μας σε ένα δημόσιο ή ιδιωτικό γιατρό, τότε μάλλον η ιδέα του outsourcing μιας επιχειρηματικής εφαρμογής θα πρέπει να δημιουργεί μικρότερη ανησυχία.
Δεδομένου δε ότι δεν βρισκόμαστε στο ξεκίνημα της ανάπτυξης του μοντέλου SaaS, υπάρχει ήδη ένα ικανοποιητικό πλήθος εταιρειών που έπαιξαν το ρόλο των πιονέρων, διαπίστωσαν και διόρθωσαν προβλήματα μαζί με τους προμηθευτές και έχουν δημιουργήσει ένα ασφαλέστερο περιβάλλον για τους ακόλουθους.
Αρκετές έρευνες υποστηρίζουν ότι μέχρι και το 75% του προϋπολογισμού IT μιας επιχείρησης καλύπτει ανάγκες διαχείρισης και συντήρησης των υποδομών Πληροφορικής. Αυτός σίγουρα είναι ένας καλός λόγος για να περιορίσει τις ανησυχίες σας. Δεν είναι όμως ο μόνος.
Σύμφωνα με τις νεότερες αναφορές των αναλυτών, το μοντέλο SaaS έχει περάσει σε ένα νέο επίπεδο εξέλιξης. Η βασική διαφορά στο επίπεδο αυτό είναι η δυνατότητα διαμόρφωσης μιας εφαρμογής ανάλογα με τις επιχειρηματικές ανάγκες, ένα χαρακτηριστικό που συνήθως συναντάμε στις in house εφαρμογές.
Πρακτικά, οι σύγχρονες SaaS λύσεις έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν στην επιχείρηση παραπάνω από το 90% της ευελιξίας των αντίστοιχων in house λύσεων. Επιχειρήσεις που ξεκίνησαν με τη βασική διαμόρφωση μιας λύσης, διαπιστώνουν πλέον ότι έχουν χτίσει πάνω σε αυτή διαδικασίες, όπως θα έκαναν και με μια in house εφαρμογή.
Για τις επιχειρήσεις, αυτό είναι ίσως το καλύτερο νέο. Τα θέμα απώλειας ή διαρροής των δεδομένων είναι ακόμα και σήμερα ένας βασικός ανασταλτικός παράγοντας, για την αποδοχή του μοντέλου SaaS. Ισως, όμως, οι επιχειρήσεις θα έπρεπε να μειώσουν την ανησυχία τους σε αυτό τον τομέα, καθώς οι περισσότερες έρευνες δείχνουν ότι προστατεύουν λιγότερο τα δεδομένα τους από ότι κάνει ένας προμηθευτής SaaS.
Αντιθέτως, ψηλά στην κλίμακα της ανησυχίας θα πρέπει να βρίσκεται η δυνατότητα του προμηθευτή να εξελίσσει το λογισμικό που προσφέρει, ώστε αυτό να καλύπτει τις διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες της επιχειρηματικής λειτουργίας.
Έλλειμμα εφαρμογών στην ελληνική αγορά
Χιλιάδες εργαζόμενοι σε επιχειρήσεις και ιδιώτες χρησιμοποιούν σήμερα το μοντέλο SaaS χωρίς οι περισσότεροι να το συνειδητοποιούν.
Το gmail.com, yahoo.com και hotmail.com προσφέρουν τις υπηρεσίες email, κειμενογράφου, λογιστικού φύλλου, ημερολογίου συναντήσεων, ψηφιακής βιβλιοθήκης και πολλές άλλες, χωρίς ο χρήστης να έχει εγκατεστημένες στον υπολογιστή του τις αντίστοιχες εφαρμογές.
Επίσης, πολλές επιχειρήσεις, οι οποίες δεν διαθέτουν το δικό τους email server χρησιμοποιούν συνήθως τον email server ενός Internet παρόχου, για να πραγματοποιούν την ηλεκτρονική τους αλληλογραφία.
Αυτό που λείπει ακόμα από την ελληνική αγορά είναι η ποικιλία των επιχειρηματικών λογισμικών, όπως εμπορολογιστικές εφαρμογές, ERP, CRM, διαχείριση προμηθειών και δεκάδες άλλες κάθετες εφαρμογές που χρησιμοποιούνται σε διάφορους επιχειρηματικούς κλάδους και θα μπορούσαν να λειτουργήσουν με το μοντέλο SaaS.