Η έκτη αίσθηση και το ΑΙ

Έπειτα από τόσα χρόνια στην αγορά, έχεις αναπτύξει μια έκτη αίσθηση που -κατά μυστηριώδη τρόπο- σου «λέει» πράγματα και «δείχνει» κατευθύνσεις, έστω κι αν τα στοιχεία είναι (θεωρητικά) λειψά… Συχνά συμβαίνει αυτό, αλλά ακόμα συχνότερα μελέτες και έρευνες έρχονται έμπρακτα να επιβεβαιώσουν αυτή την έκτη αίσθηση.

Κάτι τέτοιο συνέβη πάλι πρόσφατα, με μια έρευνα της KPMG σχετικά με την κατάσταση της Τεχνητής Νοημοσύνης στην αμερικάνικη μεν αγορά που, όμως όλοι ξέρουμε, ότι αποτελεί τον «προπομπό» για τις παγκόσμιες επιδόσεις – τουλάχιστον στον ανεπτυγμένο και, εν μέρει, στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Η έρευνα εστίασε στη δυναμική του ΑΙ σε πέντε τομείς: λιανική, χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, υγεία, μεταφορές και τεχνολογία, υποβάλλοντας σχετικές ερωτήσεις σε συνολικά 750 στελέχη, προφανώς decision-makers.

Σε ποιόν απ’ όλους αυτούς τους τομείς, η Τεχνητή Νοημοσύνη παίζει τον σημαντικότερο ρόλο και αξιοποιείται όλο και περισσότερο; Όσοι ποντάρισαν στον τελευταίο, την τεχνολογία, κέρδισαν – το 83% των ερωτηθέντων συμφώνησε σ’ αυτό κι ακόμα περισσότεροι, το 93%, τόνισαν ότι το ΑΙ θα επηρεάσει θετικά την αποδοτικότητα του συνόλου των επιχειρήσεων, καθώς όσες ψηφιοποιούν τις διαδικασίες τους, κερδίζουν πόντους έναντι του ανταγωνισμού. Φυσικά, οι «καθυστερημένοι» και οι «αρνητικοί» αργά ή γρήγορα θα μας χαιρετίσουν!

Η ίδια έρευνα έκανε και… «καλλιστεία», ανάμεσα στις διάφορες τεχνολογίες, πάντα κάτω από την ομπρέλα του ΑΙ, ως προς τη σπουδαιότητά τους τουλάχιστον για τα δυο επόμενα χρόνια –το εγγύς μέλλον- καθώς για αργότερα… Κύριος οίδεν! Οι τρεις επικρατέστερες είναι η Μηχανική Μάθηση (28%), η Γνωσιακή Υπολογιστική (19%) και τα Ρομποτικά Συστήματα (18%).

Υπάρχουν κι άλλα πολλά ενδιαφέροντα σημεία, όπως οι φόβοι για θέματα ιδιωτικού απορρήτου (70%) και απώλειας θέσεων εργασίας(37%) ενώ δυο στους τρεις θέλουν περισσότερη ρύθμιση. Όλοι, πάντως, συμφωνούν στη θέσπιση κινήτρων για την προσέλκυση ταλέντων… Κι αυτό δεν χρειάζεται να είσαι παλιός, για να το καταλάβεις!

Ρομπότ και ηθική

Όλο και περισσότερο βλέπουμε ταινίες όπως το Matrix, Terminator κλπ όπου τα ρομπότ καταλαμβάνουν τον κόσμο και κυριαρχούν στην «ανθρωπότητα». Από τη μία λοιπόν έχουμε την επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης με πραγματικά αδιανόητες εφαρμογές, αλλά, από την άλλη, εγείρεται επιτακτική η ανάγκη να συζητήσουμε (και ιδανικά να καταλήξουμε σε ξεκάθαρες θέσεις) για ηθικά και πρακτικά ζητήματα αλλά και τους κινδύνους που προκύπτουν από την επικράτηση των έξυπνων μηχανών. Χωρίς να θέλω να καταστροφολογήσω, η εισαγωγή των ρομπότ στη ζωή μας θα έχει ανυπολόγιστες συνέπειες με την κυριολεκτική έννοια του όρου (που δε μπορούν να υπολογιστούν!).

Εντάξει, το σκουπάκι που μπαίνει κάτω από τα έπιπλα και σκουπίζει μόνο του μαθαίνοντας παράλληλα και τη διαδρομή που πρέπει ν’ ακολουθήσει ανάμεσα στα τραπεζάκια και τους καναπέδες, είναι επανάσταση στη ζωή της νοικοκυράς (ή του νυκοκοίρη!), ενδεχομένως χωρίς παράπλευρες συνέπειες. Αντίστοιχα οι ηλεκτρονικοί γραμματείς όπως η Alexa, Siri και Google assistant μαθαίνουν εύκολα τη δουλειά τους χωρίς να μας αφήνουν φοβερά κενά και ερωτηματικά σε θέματα ηθικής και αποφάσεων, ειδικά όταν χρησιμοποιούνται μόνο σε προσωπικό επίπεδο. Τι γίνεται όμως όταν οι μηχανές καλούνται να παίξουν ουσαστικό ρόλο σε μια κοινωνία, λαμβάνουντας αποφάσεις και παίρνοντας πρωτοβουλίες;

Τα ρομπότ θα μας «φάνε τις δουλειές»
Ένας βασικός φόβος που κυριαρχεί ιδιαίτερα στις απερχόμενες γενιές, είναι ότι οι μηχανές θα μας «φάνε τις δουλειές». Είναι όμως έτσι;

Προφανώς και θα χαθούν δουλειές! Αυτές όμως οι δουλειές που θα χαθούν, σε πρώτη φάση θα είναι δουλειές στερεότυπες και «μηχανικές», που έτσι κι αλλιώς δε θα ήταν ευχάριστες και δημιουργικές για τον άνθρωπο. Αντίστοιχα η τεχνητή νοημοσύνη θα δημιουργήσει νέες, βασισμένες σε πιο προχωρημένες δεξιότητες, πολύπλοκη σκέψη, ανάλυση και σύνθεση. Εννοείται φυσικά ότι και αυτή καθ’ εαυτή η δημιουργία των ρομπότ, από την φάση της σύλληψης, σχεδίασης και κατασκευής, θα είναι δουλειά για εξειδικευμένους επιστήμονες με υψηλές αμοιβές!

Τα ρομπότ θα είναι αλάνθαστα; Ένας κλασσικός όρος της πληροφορικής είναι “Garbage In – Garbage Out”. Αυτό σημαίνει πως η τεχνητή νοημοσύνη προϋποθέτει ακριβή δεδομένα και σωστό προγραμματισμό! Είναι όμως πιο ασφαλές να λαμβάνει τις αποφάσεις ένα ρομπότ; Ή ένας άνθρωπος; Ποιος είναι πιθανόν να κάνει τα λιγότερα λάθη;

Έγινε πολύς θόρυβος για το θανατηφόρο ατύχημα με το Tesla αυτόνομο αυτοκίνητο. Τραγικό όντως. Έχουμε αναρωτηθεί όμως πόσα θανατηφόρα ατυχήματα έχουμε κάθε μέρα από ανθρώπους οδηγούς; Τουλάχιστον το αυτόνομο αυτοκίνητο δεν πίνει, ακολουθεί πιστά τον Κ.Ο.Κ., δεν μιλάει στο κινητό και δεν αποσπάται από συζητήσεις με το συνεπιβάτη!

Τα συστήματα ΤΝ, θα έχουν δικαίωμα να εκτελούν οποιαδήποτε πράξη;
Υποτίθεται ότι στην τεχνητή νοημοσύνη τα συστήματα ανανεώνονται και εξελίσσονται μόνα τους, γράφοντας τα ίδια τον κώδικα που τους υπαγορεύει τις πράξεις τους. Θα επιτρέπεται επομένως στα ρομπότ να σκοτώνουν; Να κακοποιούν;

Ποιος θα το αποφασίζει, αφού θα «μαθαίνουν» και θα εκπαιδεύονται με βάση αυτά που θα βλέπουν να γίνονται γύρω τους; Ίσως να έχετε διαβάσει για κάποια αμερικάνικα πολεμικά ρομπότ που είχαν χρησιμοποιηθεί παλιότερα στον πόλεμο του Ιράκ, τα οποία αποσύρθηκαν όταν άνοιξαν πυρ κατά των δικών τους (!), ευτυχώς χωρίς θύματα.

Επίσης πριν μερικούς μήνες κυκλοφόρησε ένα βίντεο (που όμως δεν έχει επιβεβαιωθεί πως είναι αληθινό) που δείχνει ένα ρομπότ της Boston Dynamics (αμερικανική εταιρεία κατασκευής ρομπότ) να κάνει επίδειξη σκοπευτικών και αμυντικών δυνατοτήτων σε μια περιοχή στην έρημο, με τρόπο πραγματικά εντυπωσιακό αλλά ταυτόχρονα και τρομακτικό. Όσοι το είδαν, σίγουρα σκέφτηκαν: και τι θα γίνει αν αστοχήσει; Αν στρέψει το όπλο σε λάθος στόχο; Από την άλλη βέβαια, κάποιος μπορεί να σκεφτεί πως το μέλλον των πολεμικών επιχειρήσεων είναι να πολεμάνε τα ρομπότ και οι άνθρωποι να μένουν αλώβητοι στα μετόπισθεν…

Τελικό συμπέρασμα είναι προφανώς ότι τα αυτόνομα όπλα, που θα λειτουργούν μέσω τεχνητής νοημοσύνης, δε θα έχουν κρίση ανάλογη της ανθρώπινης, που είναι απαραίτητη ώστε να μπορούν να αξιολογούν την αναγκαιότητα της επίθεσης (και των εγκληματικών πράξεων), να μπορούν να ξεχωρίζουν τους αμάχους από τους «πολεμιστές» και να ακολουθούν τους άγραφους νόμους του πολέμου. Άρα μπορούμε να φανταστούμε σκηνικά αντίστοιχα του «Εξολοθρευτή».

Η πρωτοπόρος ΤΝ
Στη συνέχεια έρχεται το ερώτημα: Τι θα γίνει αν η τεχνητή νοημοσύνη αναπτυχθεί τόσο, ώστε να ξεπεράσει τον άνθρωπο σε ευφυϊα και τελικά να αποκτήσει πλήρη έλεγχο επάνω του; Τότε θα φτάσουμε στον κλασσικό «φόβο», ότι τα ρομπότ και τα computers θα καταστήσουν τους ανθρώπους περιττούς; Μήπως αυτό σημάνει τελικά και το τέλος της ανθρωπότητας;

Μια άλλη ανησυχία είναι πως, αν τα ρομπότ αναπτυχθούν τόσο, ώστε να έχουν αισθήσεις και κυρίως συναισθήματα, δε θα ήταν λογική η σκέψη να τους αποδοθούν δικαιώματα; Οι τρεις νόμοι της ρομποτικής, του Ισαάκ Ασίμωφ, θα καταργηθούν τελικά; Ή θα αναθεωρηθούν ώστε να αντιμετωπίζουμε τα ρομπότ ως ισότιμα με τους ανθρώπους; Πάμε τώρα στο τελευταίο θέμα που προκύπτει από το γεγονός ότι τα ρομπότ και γενικότερα οι «μηχανές» που λειτουργούν με τεχνητή νοημοσύνη, έχουν ήδη βρεθεί σε θέσεις ενεργής λήψης αποφάσεων.

Πώς εξασφαλίζεται η ανεξαρτησία και η ουδετερότητά τους ώστε να μην ακολουθούν, επαναλαμβάνουν και κυρίως αναπαράγουν στερεότυπα στις αντιλήψεις, την ιδεολογία, την κουλτούρα και άρα τις συμπεριφορές;
Οι αλγόριθμοι της τεχνητής νοημοσύνης χρησιμοποιούνται ήδη σε εφαρμογές αναγνώρισης προσώπων, για προσλήψεις σε επιχειρήσεις, όπου εκεί μπορεί για παράδειγμα η λήψη της απόφασης για την πρόσληψη του Α ή του Β να επηρεάζεται από το φύλο, το χρώμα ή τα φυλετικά χαρακτηριστικά, με τον ίδιο τρόπο που λειτουργούν τα στερεότυπα όταν η αντίστοιχη διαδικασία εκτελείται από ανθρώπους.

Η εκπαίδευση των ρομπότ για τη συγκεκριμένη εργασία, γίνεται προφανώς μέσω επεξεργασίας δισεκατομμυρίων δεδομένων, τα οποία περιέχουν ήδη τις φυλετικές (και άλλες) διακρίσεις εξαιτίας της ηθικής των ανθρώπων που ως τώρα λάμβαναν αυτές τις αποφάσεις. Πώς εξασφαλίζουμε επομένως ότι το ρομπότ δε θα κάνει τις ίδιες διακρίσεις με τους ανθρώπους; Είναι πραγματικά πάρα πολύ δύσκολο να «διδάξουμε» την ηθική στις μηχανές.

Ο λόγος απλός: Ο άνθρωπος δε μπορεί να μεταφέρει με αντικειμενικό και ποσοτικά μετρήσιμο τρόπο τους κανόνες ηθικής. Ο άνθρωπος σε διλήμματα ηθικής αποφασίζει πιο πολύ με το ένστικτό του, τη διαίσθησή του και την ενσυναίσθηση και αυτά είναι σχεδόν αδύνατον να μεταφερθούν στις μηχανές. Για να μπορέσουμε όμως να «πλησιάσουμε» αρκετά στην ηθική ορθότητα των αποφάσεων των μηχανών, χρειάζονται τα εξής:
– Σαφείς απαντήσεις σε πληθώρα ηθικών διλημμάτων.
– Εκπαίδευση των μηχανών μέσω ανάλυσης δεδομένων εκατομμυρίων αντίστοιχων περιπτώσεων.
– Διαφάνεια στον προγραμματισμό των μηχανών, ώστε να υπάρχει δυνατότητα σαφούς αιτιολόγησης κάθε πράξης τους.

Προφανώς λοιπόν είναι τρομακτική η προοπτική της ολοένα μεγαλύτερης διείσδυσης των ρομπότ στην καθημερινή ζωή και τα ζητήματα που ανακύπτουν είναι ιδιαίτερα πολύπλοκα. Όμως η τεχνητή νοημοσύνη ήρθε για να μείνει και είναι μονόδρομος! Το κλειδί είναι να διευρυνθεί ο διάλογος και να συμμετέχουν σε αυτόν όλοι οι επιστημονικοί και κοινωνικοί φορείς ώστε οι παράπλευρες συνέπειες να έχουν προβλεφθεί, συζητηθεί επαρκώς και να μην είναι εκπλήξεις!

H Kατερίνα Ραπτάκη είναι Διευθύντρια τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών του ομίλου εταιρειών Navios, η οποία αποτελεί μία από τις ηγέτιδες δυνάμεις στην ποντοπόρο ναυτιλία. Ο όμιλος, που διαθέτει 4 εισηγμένες στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης εταιρείες, με παραρτήματα σε όλο τον κόσμο, κατέχει και διαχειρίζεται περισσότερα από 200 πλοία (χύδην φορτίου, τάνκερ, κοντέινερ). Η Κατερίνα έχει διατελέσει επίσης πρόεδρος της AMMITEC, της Ένωσης Διευθυντών Πληροφορικής στη Ναυτιλία.

Σπούδασε Ναυπηγός Μηχανολόγος Μηχανικός στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) και διαθέτει 33ετή εμπειρία στις τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών. Με περισσότερα από 18 χρόνια στο χώρο της ναυτιλίας, και με βαθιά γνώση και εμπειρία σε θέματα δορυφορικών συστημάτων, λογισμικού για τη ναυτιλία, επιχειρηματικής ευφυϊας (BI), ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, διαχείρισης κινδύνων και κανονιστικής συμμόρφωσης, η Κατερίνα Ραπτάκη έχει αναλάβει διευθυντικές θέσεις στους κλάδους κατασκευών και ναυτιλίας. Διαθέτει μεγάλη εμπειρία στη διαχείριση μεγάλων έργων, στο στρατηγικό σχεδιασμό και διοίκηση ομάδων.

Τεχνολογική αντεπίθεση

Η πορεία όμως, αυτή τη φορά, αποδείχθηκε ιδιαίτερα προκλητική, λόγω της εμφάνισης της επιδημίας του κορωνοϊού. Δεν αποφεύγω να τον αναφέρω, καθώς η παρουσία του έχει αλλάξει μέχρι στιγμής -οδεύουμε προς το τέλος Μαρτίου- ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων. Από μια άποψη, η επιδημία έχει κάνει εντονότερες καταστάσεις τις οποίες, στη δική μου οπτική, βιώνουμε καθημερινά:

Πάντοτε υπάρχει ο κίνδυνος να συμβεί κάτι αρνητικό σε ό,τι αφορά την υγεία, πάντοτε υπάρχει ο κίνδυνος να συμβεί μια οικονομική εξέλιξη που θα θέσει εργαζομένους και επιχειρήσεις σε δοκιμασία. Έτσι και τώρα, μόνο που η δοκιμασία είναι διαφορετική. Όπως προσωπικά και ευθαρσώς -προς τιμήν του- είπε ένας επιχειρηματίας, τον οποίο εκτιμώ για τη διορατικότητα και την τόλμη του, «για εμένα η κρίση αυτή είναι ευκαιρία». «Όπως ευκαιρία ήταν και η προηγούμενη».

Πράγματι έτσι είναι. Ας δούμε τι συμβαίνει γύρω μας. Οι εταιρείες που έχουν φροντίσει να μετασχηματιστούν ψηφιακά επαρκώς, μπορούν και λειτουργούν αποδοτικότερα. Αντίθετα, οι εταιρείες που δεν έχουν ψηφιοποιήσει επαρκώς τη λειτουργία τους αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα. Για παράδειγμα, φανταστείτε τις ελληνικές τράπεζες να μην είχαν υιθετήσει πρακτικές FinTech.

Φανταστείτε τι θα είχε συμβεί αν ήταν υποχρεωτικό να μεταβεί κάποιος στην τράπεζα… για να ενημερώσει το βιβλιάριο. Τα δάνεια ακολουθούν. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν είναι πολυτέλεια, αλλά αυτονόητο status που διασφαλίζει την επιχειρηματική συνέχεια και κάνει τους ικανότερους να ξεχωρίσουν. Αυτή είναι η πραγματικότητα.

Εν τω μεταξύ, ένας άλλος τομέας της τεχνολογίας αναμένεται να βοηθήσει τον άνθρωπο να αντιληφθεί γρηγορότερα τα αδύνατα σημεία του CοVID-19 για να τον καταπολεμήσει. Tο Data Analysis είναι ένα βαρύ όπλο στα χέρια μας εναντίον του συγκεκριμένου ιού αυτή τη στιγμή.

Καληνύχτα και καλή τύχη…

Πιστή, λοιπόν, στην πορεία που έχει χαράξει και ακολουθεί μετ’ επιτάσεως εδώ και μιάμιση -τουλάχιστον- δεκαετία, πριν καν… ζεστάνει τη νέα της καρέκλα, ξεκίνησε τη συνήθη «εξωστρέφειά» της.

Α, για να μην μπερδευόμαστε και παρεξηγούμαστε, δεν αναφερόμαστε, ούτε επικρίνουμε την απαραίτητη κινητικότητα που συνάδει εκ του ρόλου και της θέσεως της, αλλά σε μια πρακτική που βρίθει από προσωποποιημένα οφέλη και κίνητρα. «Ξεσκόνισμα» ή αλλιώς «image making», ονομάζεται δίχως περιστροφές και έχει έναν και μοναδικό σκοπό: Την έμπρακτη αυτοπροβολή!

Το ερώτημα, λοιπόν, που προκύπτει είναι διττό: Αφενός μεν, πότε τοποθετεί χρονικά την επόμενη μεταγραφή της και αφετέρου δε, έχουν γνώση οι φύλακες ή αλλιώς τα σημερινά της αφεντικά. Για το τελευταίο δεν έχουμε και πολλές ελπίδες…

«Στην Ελλάδα είσαι oτι δηλώσεις». Προ ημερών, μάλιστα, η συγκεκριμένη πρόταση βρήκε την πλέον πειστική της εφαρμογή στην περίπτωση της «Αναδυόμενης». Βλέπετε, όσο… πλουμιστό κι εάν φαντάζει ένα βιογραφικό σημείωμα, η αλήθεια των λεγομένων του βρίσκεται στην ίδια την αγορά! Εκεί, όλες οι θέσεις που μπορεί κάποιος να κατέχει αποκτούν την σημασία που τους πρέπει, καταδεικνύοντας ουσιαστικά την αξία και τα προσόντα που κάποιο στέλεχος δύναται να έχει.

Ωστόσο, κάποιοι… φωστήρες σκέφτηκαν πως μιας και ακυρώθηκαν οι καρναβαλικές εκδηλώσεις σε ολόκληρη την χώρα ελέω του φόβου εξάπλωσης του κορονοϊού, είχαν μια χρυσή ευκαιρία να σκορπίσουν άφθονο γέλιο προς και σε όλους.

Με ποιο τρόπο; Αναθέτοντας μια από τις πλέον κρίσιμες για την σύγχρονη επιχειρηματικότητα δράσεις σε κάποιον που έχει συνδέσει το όνομα και την εξαιρετικά πρόσφατη προϊστορία του, με μια αποτυχημένη διαδικασία καθιέρωσης και ουχί μετασχηματισμού. Διαδικασία που όλοι γνωρίζουμε το πόσο πιο δύσκολη είναι στην πράξη. Πως το έλεγε ο περίφημος αμερικανός δημοσιογράφος, Edward Roscoe Murrow; «Goodnight and good luck…».

Με εξόχως «μελανά» χρώματα περιγράφουν ανώτερα στελέχη χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων την κατάσταση που επικρατεί σε έναν πολλά υποσχόμενο χώρο, όπου έχουν δαπανηθεί άπειρες ώρες, καθώς επίσης και σημαντικά κεφάλαια στήριξής του.

Η απογοήτευσή τους έγκειται πρωτίστως στο γεγονός ότι οι «γκαραζιέρηδες» κάθε άλλο παρά δείχνουν να έχουν τα αυτιά τους ανοικτά και τα μυαλά άμεσα συνδεδεμένα, όσο και προσανατολισμένα προς την διαμόρφωση και ανάδειξη λύσεων που θα βοηθήσουν τους εντολείς τους να εξελίξουν το συνολικότερο offering τους.

Όπως για παράδειγμα η περίπτωση ενός… κουρού, ουπς, ξεχάσαμε να προσθέσουμε το «γ» στο «κουρού», ο οποίος διατεινόταν για την μοναδικότητα της εφαρμογής του, η οποία ωστόσο δεν ήταν κάτι παραπάνω από μια κόπια (κακής μορφής) προηγούμενης λύσης που «έτρεχε» επί διετία (και βάλε) στον ίδιο τον εντολέα του! Την οποία, μάλιστα, έκτοτε έχει αναβαθμίσει και εμπλουτίσει δις! Ούτε καν τα προσχήματα δεν κρατούν…

Quo Vadis AI: Το δίκαιο, η οικονομία και η κοινωνία μπροστά στις προκλήσεις της Τεχνητής Νοημοσύνης

Υψηλού επιπέδου διάλογος με κορυφαίους ξένους και Έλληνες ομιλητές, εκπροσώπους της Πολιτείας, διεθνών οργανισμών, της ακαδημαϊκής κοινότητας και της αγοράς έλαβε χώρα στο συνέδριο «Quo Vadis AI: Το δίκαιο, η οικονομία και η κοινωνία μπροστά στις προκλήσεις της Τεχνητής Νοημοσύνης» που διοργανώθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2020 από το Ινστιτούτο για το Δίκαιο Προστασίας της Ιδιωτικότητας, των Προσωπικών Δεδομένων και την Τεχνολογία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Δημοσίου Δικαίου (EPLO) και την BOUSSIAS.

Η ραγδαία αύξηση των εφαρμογών της ΤΝ, η οποία προκαλεί ανατροπές, δημιουργεί ευκαιρίες και οδηγεί στον ριζικό μετασχηματισμό της οικονομίας, της κοινωνίας και του κράτους, αλλά και το ρυθμιστικό πλαίσιο που θα διασφαλίσει την προστασία των προσωπικών δεδομένων και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, βρέθηκαν στο επίκεντρο των εργασιών του συνεδρίου.Το συνέδριο παρακολούθησαν περισσότε ροι από 250 σύνεδροι, νομικοί, ανώτατοι δικαστικοί, ηγετικά στελέχη του κλάδου της τεχνολογίας, πανεπι στημιακοί και στελέχη της δημόσιας διοίκησης.

Πολιτικές και θεσμικό πλαίσιο
Στην εισαγωγική ομιλία της πρώτης ενότητας με τίτλο «Σχεδιάζοντας το μέλλον της Τεχνητής Νοημοσύνης: Πολιτικές και θεσμικό Πλαίσιο», ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκος Πιερρακάκης, αναφέρθηκε στην ανάπτυξη εθνικής στρατηγικής για την Τεχνητή Νοημοσύνη και στην υλοποίηση τουλάχιστον ενός πιλοτικού έργου ανά τομέα πολιτικής, το οποίο θα βασίζεται σε τεχνολογίες ΤΝ.

Αναφερόμενος στη Λευκή Βίβλο που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δύο ημέρες πριν από το συνέδριο, προτείνοντας ένα πλαίσιο για αξιόπιστη ΤΝ με βάση την αριστεία και την εμπιστοσύνη, τόνισε ότι οι ίδιες αρχές θα διέπουν και τη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού που θα παρουσιάσει το υπουργείο ως τα τέλη Μαρτίου. Αναφέρθηκε στις μεγάλες αλλαγές που ήδη δρομολογούνται, στην ανάγκη για νέες δεξιότητες (σημειώνοντας ότι αυτό μπορεί να γίνει καλύτερα με ιδιωτική πρωτοβουλία) και, τέλος, στη διαλειτουργικότητα των μητρώων ως αναγκαία συνθήκη ανάπτυξης των εφαρμογών ΤΝ, χαρακτηρίζοντας την κυκλοφορία των δεδομένων ως «λειτουργία του νευρι- κού συστήματος» του κράτους.

Στο πάνελ της πρώτης ενότητας, με συντονίστρια την πρόεδρο του Ινστιτούτου για το Δίκαιο Προστασίας της Ιδιωτικότητας, των Προσωπικών Δεδομένων και την Τεχνολογία, καθηγήτρια του πανεπιστημίου Αιγαίου, Λίλιαν Μήτρου, εξετάσθηκε η σχέση ρύθμισης και ηθικής, αλλά κι εκείνη μεταξύ ανθρώπου και μηχανής καθώς και η υποστήριξη ανθρώπινων δραστηριοτήτων ή/και η λήψη αποφάσεων μέσω ΤΝ.

Στην παρέμβασή της, η ευρωβουλευτής του ΚΙΝΑΛ και πρόεδρος της Επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το Μέλλον της Επιστήμης & Τεχνολογίας, Εύα Καϊλή, ανέδειξε πτυχές της στρατηγικής της ΕΕ, υπογράμμισε τις νέες ευκαιρίες για τη χώρα μας (και γενικά τις μικρότερες χώρες-μέλη) «αρκεί να βρεθεί στη σωστή θέση τη σωστή στιγμή» και τόνισε ότι από την επόμενη χρονιά θα διατεθούν από την Ευρωπαϊκή Ένωση σημαντικές πιστώσεις για την ανάπτυξη της ΤΝ, σε μια προσπάθεια να προλάβει η Ευρώπη τις ΗΠΑ και την Κίνα που προπορεύονται.

Αναφέρθηκε, τέλος, στη σημασία δημιουργίας ενός «οικοσυστήματος εμπιστοσύνης», προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο φόβος των χρηστών για τους εν δυνάμει κινδύνους της ΤΝ και να αντιμετωπιστεί ο κίν- δυνος της χειραγώγησης. Ο Γεν. Διευθυντής του ΣΕΠΕ, μέλος του ΔΣ του Digital Europe και αναπληρωτής πρόεδρος του WITSA, Γιάννης Σύρρος, υπεραμύνθηκε της ανάγκης για ισχυροποίηση της ψηφιακής Ευρώπης, μέσα στην επόμενη πενταετία, με αναφορές στο τεράστιο εύρος εφαρμογών της ΤΝ, χωρίς να αγνοήσει και τους κινδύνους στην αγορά εργασίας, που πρέπει να αντιμετωπιστούν με νέες και βελτιωμένες δεξιότητες. Τόνισε, τέλος, την προσοχή που πρέπει να δοθεί σε θέματα ηθικής και συμφώνησε στην αναγκαιότητα ρύθμισης, αρκεί να μην παρεμποδίζεται η ανάπτυξη της καινοτομίας.

Στη δική της παρέμβαση, η Zsuzsanna Mátrai, Corporate Affairs Dir., Corporate, External & Legal Affairs, Microsoft Central & Eastern Europe, περιέγραψε τα οφέλη από την αξιοποίηση της ΤΝ στην καθημερινότητά μας και τη συλλογική ευθύνη που έχουμε όλοι σ΄ αυτό, ενώ υπογράμμισε ότι η εταιρία της ήταν η πρώτη στον κλάδο που καθιέρωσε πλαίσιο ηθικής και αρχών, δημιουργώντας επιτροπή που ασχολείται με την ηθική και την ΤΝ.

Από την πλευρά του, ο Μιχάλης Κασσιμιώτης, Managing Director, Hewlett-Packard Enterprise, Hellas & Cyprus υπογράμμισε ότι οι εταιρείες τεχνολογίας υπηρετούν την ανθρωπότητα, εξελίσσοντας τον τρό- πο που οι πολίτες ζουν και εργάζονται. Στη δική του εισήγηση, ο Γιώργος Γιαννακόπουλος, συνιδρυτής της SciFY, μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας ΤΝ και ερευνητής στο ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», δέχθηκε ότι δεν γνωρίζουμε προς τα πού πηγαίνει η ΤΝ, ζητώντας τα- πεινοφροσύνη και εγρήγορση, μαζί με διαίσθηση και ενσυναίσθηση απ’ όλους όσοι ασχολούνται μ’ αυτό το θέμα. Τονίζοντας ότι απαιτούνται συμπράξεις, μελέτη επιπτώσεων, αλλά και ανάλογη μελέτη σ’ ό,τι αφορά στις βέλτιστες εφαρμογές.

Προστασία του απορρήτου και των δικαιωμάτων
Στη δεύτερη ενότητα του συνεδρίου, με τίτλο «Τεχνητή Νοημοσύνη & Ηθική: Προστασία των προσωπικών δεδομένων και των θεμελιωδών δικαι- ωμάτων», κεντρικός ομιλητής ήταν ο Alessandro Mantelero, Ass. Professor, Polytechnic University of Turin, Scientific Expert on AI & Data Protection, Council of Europe, τόνισε τη μεγάλη ανάγκη για δια- φάνεια σε ό,τι αφορά στις εφαρμογές της ΤΝ, με την επισήμανση ότι οι υφιστάμενοι κανόνες δικαίου δεν λύνουν όλα τα προβλήματα, γιατί η πραγματικότητα τους υπερβαίνει.

Υποστήριξε ότι οι κανόνες ηθικής πρέπει να βρουν εφαρμογή και σε θέματα ΤΝ, καθώς ενσωματώνουν το αναγκαίο αίσθημα ευθύνης, επο- μένως δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε εξαρχής τον τροχό, και ολοκλήρωσε με αναφορά στους κινδύνους και τις προκλήσεις, φέρνοντας ως παράδειγμα τη δια- φορετική στάση ΗΠΑ και Κίνας σ’ αυτό το θέμα.

Ο Μιχάλης N. Πικραμένος, αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Επικρατείας και αναπλ. καθηγητής Νο- μικής Σχολής ΑΠΘ, συντόνισε το δεύτερο πάνελ, στο οποίο συζητήθηκε η προστασία των δεδομένων, η απαίτηση για διαφάνεια, όσον αφορά στις αλγοριθμι- κές διεργασίες και αποφάσεις, αλλά και η σχέση δικαί- ου και τεχνολογίας.

Η Λίλιαν Μήτρου ξεκίνησε με τη δήλωση πως ο Γενικός Κανονισμός Προστασίας Δεδομένων είναι μεν ένα εργαλείο επαρκές και σε θέματα ΤΝ, αλλά προφανώς χρειάζεται μελέτη επιπτώσεων και αντιμετώπιση των όποιων προβλημάτων ήδη κατά τον σχεδιασμό των αλγορίθμων και των εφαρμογών αλλά και μέσω της ενσωμάτωσης των κανονιστικών απαιτήσεων στα τεχνικά χαρακτξριστικά. Έθεσε, επίσης, θέματα λογοδοσίας, πιστοποίησης και βασικών αρχών του κανονιστικού πλαισίου, επισημαί- νοντας επίσης τον κίνδυνο μιας βιαστικής (όσο και μιας αργής) νομοθέτησης.

Ο Απόστολος Βόρρας, Principal – Head of Data Protection & Privacy, Deloitte Legal, τόνισε, από την πλευρά του, ότι ζούμε πλέον σε μια λογαριθμική κοι- νωνία, όπου προωθείται η αυτοματοποίηση των πά- ντων, αλλά τα «μαύρα κουτιά» της ΤΝ θα πρέπει να ελέγχονται σ’ ό,τι αφορά στη διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων και τη λήψη σωστότερων, δηλ. πιο αντικειμενικών και τεκμηριωμένων αποφάσεων, με διαβαθμισμένη (αν χρειαστεί) διαφάνεια

Ο Γιώργος Στάμου, αν. καθηγητής, Τομέας Τεχνολογίας, Πληροφορικής & Υπολογιστών του ΕΜΠ παρουσίασε κυρίως την τεχνολογική πλευρά του προβλήματος, υποστη- ρίζοντας τη χρηστή χρήση της ΤΝ στην καθημερινότητά μας και σημειώνοντας πως πολλοί επιστήμονες δουλεύουν ήδη σ’ αυτό το θέμα, καθώς η τεχνολογία μπορεί και πρέπει να δίνει λύσεις…

Όλοι συμφώνησαν, εν κατακλείδι, πως η Ευρώπη διακρίνεται και πρωτοπορεί σ’ ό,τι αφορά στο ανθρώ- πινο πρόσωπο της ΤΝ, μεριμνώντας να τεθούν οι ανα- γκαίες δικλείδες ασφαλείας.

Η ΤΝ καταλύτης της Ανάπτυξης
Στην τρίτη και καταληκτική ενότητα του συνεδρίου, με τίτλο «Η Τεχνητή Νοημοσύνη ως καταλύτης της ανάπτυξης στην Οικονομία και τη Διοίκηση», κεντρικός ομιλητής ήταν ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, καθηγητής Γιάννης Στουρνάρας, ο οποίος ανέφερε ξεκινώντας από μια αναδρομή στην ιστορία και τις χρήσεις της ΤΝ πως η ελληνική οικονομία μπορεί να ωφεληθεί από την αξιοποίησή της ως και κατά 195 δις € την περίοδο 2020-2035. Υπενθύμισε ότι το χάσμα της Ευρώπης με τις ΗΠΑ σ’ αυτόν τον τομέα παραμένει στο 35% και ζήτησε επανεκπαίδευση στις νέες δεξιότητες, τονίζοντας ότι όσοι δεν ακολουθήσουν «θα χαθούν από την αγορά εργασίας».

Αναφέρθηκε, τέλος, στις μεγάλες προκλήσεις σ’ ό,τι αφορά την εγκυρότητα των αλγορίθμων, την αδι- αφάνεια, τα προβλήματα κυβερνοασφάλειας, αλλά και στους ηθικούς κανόνες που επιβάλλουν την παρουσία σημαντικών δικλείδων ασφάλειας στα υπολογιστικά συστήματα και τις υποδομές, απέναντι στις προκλήσεις για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τον αποκλεισμό των διακρίσεων.

Στο τελευταίο πάνελ, με συντονιστή τον Νικόλα Κανελλόπουλο, Πρόεδρο του Ινστιτούτου για τη Δικαιοσύνη και την Ανάπτυξη και εκτελεστικό διευθυντή του Ινστιτούτου για την Προστασία της Ιδιωτικότητας, των Προσωπικών Δεδομένων και την Τεχνολογία του», συμμετείχαν ο Υφυπουργός Έρευνας & Ανάπτυξης, Χρήστος Δήμας, ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Θεόδωρος Φέσσας, και οι Rony Medaglia, Assoc. Professor, Department of Digitalization, Copenhagen Business School, Κώστας Παπαδημητρίου, αναπλ. πρόεδρος Νομικής Σχολής, ΕΚΠΑ, Hans Jessen, EY Global Innovation Leader και Μίλτος Παύλου, Project Manager, Research & Data Unit, EU Agency for Fundamental Rights.

«Η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν είναι το μέλλον, είναι το παρόν» είπε στην τοποθέτησή του ο Υφυπουργός Χρήστος Δήμας, προσθέτοντας ότι «ενώ στην Ελλάδα έχουμε εξαιρετική έρευνα, δεν έχουμε ακόμα καταφέρει να τη συνδέσουμε με την καινοτομία και την αγορά, στο βαθμό που θα έπρεπε.

Αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίο η ΓΓΕΤ μετακινήθηκε από τις δομές του υπουργείου Παιδείας σ’ εκείνες του υπουργείου Ανάπτυξης…» Αναφέρθηκε, επίσης, σε δυο σημαντικές πρωτοβουλίες του υπουργείου, αφενός τη δημιουργία Πολιτείας Καινοτομίας (σε χώρο άνω των 18 στρεμμάτων, επί της Πειραιώς, με σημαντικό προϋπολογισμό της τάξεως των 50 εκ. €), με στόχο τις συνέργειες μεγάλων και μικρότερων επιχειρήσεων οι οποίες ασχολούνται με R&D σε συνδυασμό με ερευνητικά κέντρα και νεοφυείς, αφετέρου τη δημιουργία Μητρώου Νεοφυών Επιχειρήσεων, ως σημείο εκκίνησης για την Ψηφιακή Πύλη της χώρας.

Στόχος είναι να χαρτογραφηθεί ολόκληρο το οικοσύστημα, ώστε να γίνει εφικτός ο σχεδιασμός πολιτικών για αυτές, όπως πχ. μηδενικές ασφαλιστικές εισφορές τα δυο πρώτα χρόνια, ειδικά φορολογικά κίνητρα, επιδοτήσεις κλπ. μαζί με υπερεκπτώσεις δαπανών για R&D από τις επιχειρήσεις στη χώρα μας. «Τώρα είμαστε στο 30% και στόχος μας είναι να το υπερτριπλασιάσουμε, ώστε να γίνουμε ανταγωνιστικοί σε διεθνές επίπεδο», όπως τόνισε ο υφυπουργός.

Ο πρόεδρος του ΣΕΒ εστίασε στις μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης που δίνονται στις επιχειρήσεις στην εποχή της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης αλλά και τους φόβους για απώλεια θέσεων εργασίας, υποστηρίζοντας ότι, με την ανάπτυξη της βασισμένης σε δεδομένα ΤΝ, οι άνθρωποι θα περιοριστούν σταδιακά σε επιτελικές θέσεις, κάνοντας ακόμα λόγο για την προοπτική εβδομάδας τεσσάρων ημερών. Επεσήμανε, ωστόσο, ως παράγοντα υστέρησης, ότι μόλις 3% των ελληνικών επιχειρήσεων δρομολογούν λύσεις που περιλαμβάνουν ΤΝ στις δραστηριότητές τους, έναντι 48% που είναι ο μέσος όρος στην ΕΕ…

Παίρνοντας τη σκυτάλη, ο καθηγητής Medaglia μίλησε κι αυτός για εβδομάδα τεσσάρων εργάσιμων ημερών, εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη δημοσιοποίηση της Λευκής Βίβλου της ΕΕ και υπογράμμισε πως «οι αλγόριθμοι της ΤΝ δεν μπορούν ούτε να διαφθαρούν ούτε να μεροληπτήσουν», ζητώντας ομοίως μέτρα προστασίας, αλλά και χαρτογράφηση εκ μέρους των αρμοδίων οργάνων της ΕΕ, όσον αφορά στα ωφελήματα από την ΤΝ… Από την πλευρά του, ο καθηγητής Κ. Παπαδημητρίου χαρακτήρισε το θέμα της ΤΝ «εξόχως κοινωνικού ενδιαφέροντος», επαίνεσε τη διαφαινόμενη μείωση των εβδομαδιαίων ωρών εργασίας και υπογράμμισε πως η ΤΝ μπορεί να συμβάλει θετικά στην οργάνωση και αποτελεσματικότητα του μειωμένου ωραρίου, με καλύτερο και πιο αντικειμενικό έλεγχο των προσλήψεων, βάσει πλαισίου αξιών.

Ο εκπρόσωπος της ΕΥ, Hans Jessen, τόνισε ότι η ΤΝ αναδιαμορφώνει το τοπίο σε πολλούς τομείς, φέρνοντας ως παραδείγματα τη σωστή επιλογή στελεχών με τη βοήθεια ΤΝ και τις βελτιώσεις στο χώρο της εφοδιαστικής αλυσίδας, ενώ δεν παρέλειψε και μια μικρή αναφορά στην πρόσφατη έναρξη συνεργασίας της εταιρίας του με το ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» σε θέματα ΤΝ. Τέλος, ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, Μίλτος Παύλου, εξέφρασε επίσης την ανάγκη υιοθέτησης πλαισίου ηθικών κα- νόνων ευχόμενος να γίνει κι αυτό αποδεκτό, όπως το GDPR, υπογράμμισε τον ηγετικό ρόλο της ΕΕ σε θέ- ματα κοινωνικής συνοχής, δικαιοσύνης και ανάπτυξης, ενώ μίλησε και για την πρόοδο που σημειώνουν κοινές έρευνες στον χώρο της ΤΝ από Εσθονούς, Φινλανδούς, Ολλανδούς, Γάλλους και Ισπανούς ερευνητές.

Lenovo: Η υπολογιστική ισχύς της Ducati

Oύτε η Ducati, ούτε η Lenovo χρειάζονται ιδιαίτερες συστάσεις. Για την ακρίβεια, για τη Lenovo δεν χρειάζεται να πούμε σχεδόν τίποτα στους αναγνώστες του Netweek. Μπορούμε όμως να πούμε πολλά για τη Ducati και για τη σχέση των δύο εταιρειών που σκοπό έχει να κάνει τις μοτοσυκλέτες του Ιταλού κατασκευαστή ταχύτερες. Όπως τόνισαν τα στελέχη της Ducati, ήταν η πρώτη φορά που έδιναν συνέντευξη τύπου έχοντας απέναντί τους δημοσιογράφους τεχνολογίας και όχι μοτοσυκλέτας.

Την επίσκεψη μας στη Μπολόνια, έκανε ακόμη πιο ενδιαφέρουσα η δεύτερη συνέντευξη τύπου που παρευρεθήκαμε, την οποία έδωσαν στελέχη της Lenovo αυτή τη φορά και είχε θέμα τις πρόσφατες ανακοινώσεις στη CES 2020 της εταιρείας στους υπολογιστές, οι οποίοι απευθύνονται σε ένα μεγάλο εύρος χρηστών, από τον επαγγελματία που δουλεύει, κατά κανόνα, εκτός γραφείου, έως τον startupper που αναζητά αποδοτικούς και απλούς τρόπους για να εκφράσει τη δημιουργικότητά του και, φυσικά, να παίζει .

Data Analysis και αγωνιστικές μοτοσυκλέτες
Η συνεργασία της Lenovo με τη Ducati ξεκίνησε το 2018 και οι καρποί που άμεσα απέδωσε οδήγησαν στην επέκταση της συνεργασίας των δύο εταιρειών για τα επόμενα χρόνια. Ποια όμως μπορεί να είναι η σχέση μιας εργοστασιακής αγωνιστικής ομάδας, όπως η Ducati Corse, που λαμβάνει μέρος στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα μοτοσυκλέτας, με την ανάλυση δεδομένων; Η ανάλυση δεδομένων με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης είναι γνωστό ότι ωθεί άλλους κλάδους, όπως για παράδειγμα την ιατρική έρευνα.

Για να ηγηθεί μια εταιρεία στον κλάδο της πρέπει να χρησιμοποιήσει την τεχνολογία παραγωγικά και επιθετικά και αυτό κάνουν στην Ducati, σε συνεργασία με τη Lenovo. Κάθε αγωνιστικό τριήμερο MotoGP, η Ducati Corse συλλέγει 1GB δεδομένων ανά αναβάτη, περί τα 20Gb συνολικά σε όλη την αγωνιστική σεζόν. Αν αναλογιστούμε ότι, πέρα από τους δύο εργοστασιακούς οδηγούς, η Ducati συλλέγει δεδομένα και από τις δορυφορικές-μη εργοστασιακές της ομάδες, μπορεί να γίνει κατανοητός ο όγκος των δεδομένων που πρέπει να αναλυθούν.

«Παλαιότερα, είχαμε έλλειψη δεδομένων», λέει ο Gabriele Conti, Ηead of Electronic Systems Department, Ducati. «Πλέον, τα δεδομένα είναι τόσα πολλά που θέμα είναι η επεξεργασία τους», καταλήγει. Σε αυτό το σημείο είναι που το High Performance Computing των data center της Lenovo γίνεται πολύτιμo για τη Ducati.

Τα δεδομένα από 60 περίπου αισθητήρες πάνω στη μοτοσυκλέτα συλλέγονται και επεξεργάζονται με την AI engine της Lenovo, για να αποκτηθούν πληροφορίες, οι οποίες θα οδηγήσουν σε ασφαλείς αποφάσεις. Στην ανάπτυξη των αλγορίθμων γίνεται χρήση Machine Learning.

«Αυτός ο όγκος δεδομένων δεν μπορεί να επεξεργαστεί από τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Μετακινούμαστε από τον άνθρωπο στο AI», τονίζει ο Gabriele Conti. Ο σχεδιασμός των data center της Ducati από τη Lenovo έχει αυτό το σκοπό, όπως και κάθε αναβάθμιση που γίνεται σε επίπεδο hardware και υπηρεσιών.

Η αξιοπιστία των συστημάτων σε κάθε επίπεδο είναι καίριας σημασίας, είτε αφορά τους servers, είτε τα Lenovo Thinkpad που είναι στο γκριντ εκκίνησης μαζί με τις μοτοσυκλέτες, για την φόρτωση των δεδομένων mapping στις μοτοσυκλέτες.

«Αν για κάποιο λόγο υπάρξει κώλυμα στη λειτουργία του laptop στο γκριντ εκκίνησης, η αντίστοιχη μοτοσυκλέτα δεν θα εκκινήσει στον αγώνα. Τόσο απλά. Αυτό είναι ανεπίτρεπτο να συμβεί», λέει ο Konstantin Kostenarov, Chief Technology Officer, Ducati.

Pfizer: Το χρονοδιάγραμμα λειτουργίας του digital hub στη Θεσσαλονίκη

Σύμφωνα με τον αρχικό προγραμματισμό, προβλέπεται ότι το digital hub θα ανοίξει 200 θέσεις εργασίας υψηλής εξειδίκευσης στους τομείς της Tεχνητής Νοημοσύνης, των big data/Analytics κ.ά. Το χρονοδιάγραμμα της επένδυσης βρίσκεται σε εξέλιξη, με κάποιες ωστόσο αποκλίσεις, εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων που επιβλήθηκαν για την αντιμετώπιση του κορονοϊού.

Οι καθυστερήσεις, όπως ανέφερε στέλεχος της εταιρείας που ασχολείται με την επένδυση, οφείλονται κατά μείζονα λόγο στη διακοπή των εργασιών στο τελικό κτίριο, έκτασης 3.000 τ.μ., που θα φιλοξενήσει το ψηφιακό εργαστήριο. Υπεύθυνος του hub έχει οριστεί στέλεχος της φαρμακοβιομηχανίας από την Ιταλία, ενώ οι διαδικασίες για την στελέχωση του, οι οποίες ξεκίνησαν στις αρχές της χρονιάς με την επιλογή του οικονομικού διευθυντή και του διευθυντή ανθρωπίνου δυναμικού «έτρεχαν» κανονικά καθ’ όλη τη διάρκεια του lockdown.

Στόχος είναι το εργαστήριο τις Pfizer να έχει τεθεί σε πλήρη λειτουργία εντός της επόμενης χρονιάς. Σημειώνεται πως στη Θεσσαλονίκη θα λειτουργήσει το ένα εκ των συνολικά έξι κέντρων ψηφιακής τεχνολογίας, Τεχνητής Νοημοσύνης και ανάλυσης μεγάλου όγκου δεδομένων που προγραμματίζει σε παγκόσμιο επίπεδο η Pfizer. Πιο συγκεκριμένα, η εταιρεία θα δημιουργήσει άλλα τέσσερα παρόμοια κέντρα στις ΗΠΑ και ένα ακόμη στο Κέιμπριτζ του Ηνωμένου Βασιλείου. 

Δύο ήταν οι βασικοί λόγοι που ώθησαν τη διοίκηση της Pfizer να επιλέξει τη Θεσσαλονίκη. Ο πρώτος έχει να κάνει με τη συγκέντρωση μεγάλου αριθμού Ελλήνων επιστημόνων υψηλής κατάρτισης και ο δεύτερος με την γεωγραφική τοποθέτηση της πόλης, η οποία αποτελεί κόμβο διασύνδεσης της Ελλάδας με τις χώρες των Βαλκανίων.

Η Tencent θα επενδύσει 70 δισ. δολάρια σε υποδομές τεχνολογίες

Άλλοι τομείς στους οποίους θα επενδύσει ο τεχνολογικός γίγαντας από την Κίνα θα είναι το blockchain, οι servers, τα κέντρα δεδομένων, το IoT, τα 5G δίκτυα και η κβαντική υπολογιστική.  Η Tencent είναι κυρίως γνωστή για το δημοφιλές app μηνυμάτων WeChat και για μια σειρά από παιχνίδια, αλλά σκοπεύει να επεκταθεί στην παροχή και άλλων υπηρεσιών, καθώς βλέπει ότι οι περισσότερες επιχειρήσεις ρίχνουν το βάρος τους στο cloud.

Σύμφωνα με στοιχεία της Canalys, το μερίδιο της Tencent στην αγορά cloud της Κίνας, στην οποία την πρώτη θέση έχει η Alibaba, ανήλθε σε 18% το τέταρτο τρίμηνο. Η Tencent είχε δηλώσει τον περασμένο μήνα ότι θα επενδύσει 200 δισ. γουάν στις υποδομές cloud την επόμενη τριετία.

Finartix: Οι αγορές στόχοι και τα επόμενα βήματα μετά το deal με την Arηs Group

Η Arηs Group με έδρα το Λουξεμβούργο ιδρύθηκε το 2003 και σήμερα διαθέτει δεκατρείς θυγατρικές και κύκλο εργασιών που ανέρχεται στα 180 εκατ. ευρώ.

    Ποια είναι τα κύρια σημεία της παρουσίας σας στην αγορά από τον Σεπτέμβριο του 2019 – οπότε και ξεκίνησε την δραστηριοποίηση της η Finartix – και ύστερα;

A. Διαμαντέας: Η Finartix σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα έχει ήδη υπογράψει συμβάσεις αντιπροσώπευσης με αναγνωρισμένους  οίκους τραπεζικών λύσεων στους τομείς του Core Banking, Digital Βanking, Payments, Cards Management, Business Intelligence, Loan Automation και Collections. Παρέχουμε ολοκληρωμένο φάσμα υπηρεσιών σε όλες τις παραπάνω δραστηριότητες, προσβλέποντας σε στρατηγικές και όχι ευκαιριακές συνεργασίες. Επίσης, έχουμε συνάψει σημαντικές συμφωνίες συνεργασίας και προώθησης με συνεργάτες στο εξωτερικό.

    Σε ποιες αγορές θα στοχεύσετε ως Finartix κατά το προσεχές χρονικό διάστημα;

Ν. Μαυραγάνης: Πέραν της Κύπρου που θεωρείται για εμάς φυσική προέκταση της ελληνικής αγοράς, στόχο μας αποτελεί η αγορά της νοτιοανατολικής Ευρώπης με Ρουμανία και Βουλγαρία ως πρώτη προτεραιότητα και επιλεκτικά accounts στις λοιπές χώρες της ΝΑ Ευρώπης. Η ανατολική Αφρική συμπεριλαμβάνεται στα σχέδια επέκτασής μας λόγω σημαντικής πρότερης εμπειρίας στην περιοχή αυτή. Επίσης, έχουμε σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης στο Βέλγιο, το Λουξεμβούργο λόγω της ισχυρής παρουσίας του Arhs Group στις εν λόγω χώρες.

    Υπάρχουν ήδη αγορές εκτός συνόρων, στις οποίες έχετε εισέλθει;

Ν. Μαυραγάνης: Ήδη έχουμε προχωρήσει σε σημαντικές επαφές στις αγορές της Κύπρου, της ανατολικής Αφρικής και της Ρουμανίας. Πρόσφατα η εταιρεία άρχισε δραστηριότητα και στην νοτιοανατολική Ασία με συμμετοχή σε διαγωνισμό ψηφιακού μετασχηματισμού τράπεζας. Επίσης στην Ρουμανία, σε συνεργασία με έναν εκ των «Big 4» συμμετέχουμε σε διαγωνισμό συμβουλευτικών υπηρεσιών για τον ψηφιακό μετασχηματισμό τοπικής τράπεζας. Τέλος, έχουμε ξεκινήσει τις ενέργειες προσέγγισης της αγοράς Λουξεμβούργου και Βελγίου μέσω συνεργειών με τις εταιρείες του ομίλου.

    Θα διευρύνετε με κάποιον τρόπο το χαρτοφυλάκιο των προϊόντων σας κατά το προσεχές χρονικό διάστημα;

Α. Διαμαντέας: Το χαρτοφυλάκιο των προϊόντων μας ήδη περιλαμβάνει προηγμένες λύσεις στην περιοχή του digital/mobile. Η στρατηγική μας προς το παρόν επικεντρώνεται στη σχεδίαση, προώθηση, υλοποίηση και υποστήριξη λύσεων με τα καλύτερα – best-of-breed – προϊόντα της αγοράς. Σε επόμενο στάδιο, θα περάσουμε σε ανάπτυξη λύσεων αφού επιλέξουμε σωστά την περιοχή στην οποία θα επενδύσουμε.

Όσον αφορά στην Arhs Developments Hellas, η εταιρεία διαθέτει περισσότερους από 130 άρτια καταρτισμένους επαγγελματίες πληροφορικής και συμβούλους και δραστηριοποιείται στην διαχείριση σύνθετων έργων και συστημάτων πληροφορικής για την αγορά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των Ευρωπαϊκών Οργανισμών αλλά και για τον ιδιωτικό τομέα τόσο στην ελληνική όσο και διεθνή αγορά. Με κύκλο εργασιών στα 3,56 εκατ. ευρώ για το 2019, αυξημένο κατά 70% σε σχέση με το προηγούμενο οικονομικό έτος αλλά και αναμενόμενη οργανική ανάπτυξη κατά 75% για το 2020.

    Ποια είναι τα οφέλη που μπορεί να εξασφαλίσει μέσω του deal με την Αrηs η Finartix;

N. Μαυραγάνης: Με δεδομένο ότι οι τραπεζικές λύσεις που προσφέρουμε είναι “πρώτης γραμμής” και ανταγωνιζόμαστε κορυφαίες εταιρίες του χώρου σε αγορές δύσκολες και υψηλού κόστους εμπορικής ανάπτυξης, η συμμετοχή της Finartix στο Arhs Group, μας προσφέρει ένα καταξιωμένο όνομα, μια απόδειξη σταθερότητας και εγγύησης αποτελέσματος.

Επίσης, μας προσφέρεται η δυνατότητα να αναπτυχθούμε γρηγορότερα, να προσελκύσουμε έμπειρα στελέχη, και να εκμεταλλευθούμε την τρέχουσα παρουσία της Arhs σε 6 χώρες της δυτικής Ευρώπης, που πλέον είναι υποψήφιες αγορές για την επέκτασή μας.  Είναι σημαντικό επίσης να αναφέρουμε ότι τα χαρτοφυλάκια λύσεων των δύο εταιρειών είναι συμπληρωματικά και καθόλου ανταγωνιστικά, γεγονός που προσφέρει μια πολύ υγιή βάση συνεργασίας.

Στα «σκαριά» το πρώτο ESA Business Incubation Centre στην Ελλάδα

Το Κέντρο θα ενισχύει τη μεταφορά τεχνογνωσίας σε σχέση με τα διαστημικά προγράμματα και θα ενθαρρύνει, παράλληλα, την ανάπτυξη των νεοφυών επιχειρήσεων και της επιχειρηματικότητας. Το τελευταίο διάστημα, το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης βρίσκεται σε συνεχή επαφή και συνεννόηση με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) προκειμένου να μελετηθούν όλες οι λεπτομέρειες γύρω από τη δημιουργία του Κέντρου.

Τα ESA BIC λειτουργούν σε διάφορες περιοχές, στη ζώνη λειτουργίας του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος και φιλοξενούν εταιρείες start-up οι οποίες επιθυμούν να ασχοληθούν με τεχνολογίες και εφαρμογές, που μπορούν να έχουν χρήση στα διαστημικά προγράμματα. Η ESA λειτουργεί 20 τέτοια κέντρα σε όλη την Ευρώπη, τα οποία δέχονται κάθε χρόνο περίπου 180 start up. Μέχρι στιγμής έχουν «αποφοιτήσει» από τις θερμοκοιτίδες αυτές γύρω στις 700-800 εταιρείες.

Απλοποίηση διαδικασιών για τη συμμετοχή ελληνικών επιχειρήσεων στους διαγωνισμούς της ESA
Σημειώνεται ότι στο πλαίσιο του σχεδίου για την ανάπτυξη της ελληνικής βιομηχανίας Διαστήματος, η γγ Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων του του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης ανακοίνωσε παρεμβάσεις με στόχο την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων του κλάδου, σε συνεργασία με την ESA. Πιο συγκεκριμένα, απλουστεύεται η διαδικασία για τη συμμετοχή των ελληνικών εταιρειών στους ανταγωνιστικούς διαγωνισμούς προμηθειών (Competitive Invitations To Tender) των διαστημικών προγραμμάτων της ESA.

Η απόφαση προβλέπει την κατάργηση της υποχρέωσης που είχαν ως σήμερα οι ελληνικές επιχειρήσεις να προσκομίζουν επιστολή υποστήριξης από την Ελληνική Δημοκρατία στον φάκελο της υποψηφιότητάς τους στην ESA. Παράλληλα, η Ελλάδα θα δημοσιεύσει μέσα στο καλοκαίρι πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τη συμμετοχή ελληνικών επιχειρήσεων σε θεματικά προγράμματα για τον τομέα του Διαστήματος.