Ως ώριμη πλέον τεχνολογία, τα 5G campus networks είναι εδώ για να συμβάλουν στον ψηφιακό μετασχηματισμό των πάντων, διασφαλίζοντας την αναγκαία πανταχού παρούσα συνδεσιμότητα, με βασικά πλεονεκτήματα τη μηδενική χρονοκαθυστέρηση, την πολύ υψηλή χωρητικότητα και ασύλληπτες ταχύτητες μετάδοσης δεδομένων.

Παγκόσμια έρευνα της ΕΥ με τίτλο “Reimagining Industry Futures Study” έδειχνε, πριν από λίγους μήνες, πως το 77% των επιχειρήσεων και των οργανισμών που ρωτήθηκαν ενδιαφέρονταν να εγκαταστήσουν ιδιωτικά δίκτυα 5G για να υποστηρίξουν κυρίως εφαρμογές ΙοΤ και όχι μόνο, ποσοστό που αποδεικνύει ότι οι μεγάλοι χρήστες γίνονται ολοένα πιο δεκτικοί σε νέες καινοτομικές λύσεις. Κάτι που επιβεβαιώνει και ανάλογη έρευνα του Global mobile Suppliers Association (GSA) η οποία κατέγραψε τον Δεκέμβριο του ’22 σχεδόν 1000 μεγάλες επιχειρήσεις και οργανισμούς που έχουν αναπτύξει LTE ή 5G ιδιωτικά δίκτυα, σε 72 χώρες ανά τον κόσμο. Το «τζίνι» βγήκε από το λυχνάρι, λοιπόν… Η ωρίμανση του κλάδου, από πλευράς τεχνολογικών δυνατοτήτων, η οποία συμβαδίζει με την εκτόξευση των αναγκών εν όψει ψηφιακού μετασχηματισμού, έχει προκαλέσει έντονο δημιουργικό οργασμό σε παγκόσμιο επίπεδο από πλευράς παρόχων, με πολλές συνέργειες να ανακοινώνονται διαρκώς, ώστε να καλυφθούν οι αυξανόμενες ανάγκες της αγοράς.

Ο ειδησεογραφικός απολογισμός μόλις των τελευταίων λίγων εβδομάδων απέφερε την ανακοίνωση συμφωνίας μεταξύ DT και Microsoft, που συνεργάζεται επίσης με τη Harman, εταιρεία του ομίλου Samsung, αλλά και την Qualcomm, την εξαγορά της ιταλικής Athonet από την ΗΡΕ με στόχο εγκαταστάσεις 5G Private Networks, την εντεινόμενη δραστηριοποίηση των Ericsson, Nokia, Siemens, αλλά και της Kyndryl, χωρίς να ξεχνάμε την ολοένα πιο υπολογίσιμη Huawei, που πριν από λίγους μήνες έκανε παρουσίαση για Private 5G στην Κύπρο. Στην Ελλάδα, πρωταγωνιστής στο χώρο από πλευράς εγκαταστάσεων είναι τα δυο τελευταία χρόνια η Cosmote, με τη Vodafone να έχει επίσης υλοποιήσει αντίστοιχο έργο στον ΟΛΠ. Όμως, υπάρχει κινητικότητα, όπως αποδεικνύει το πρόσφατο Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ Ταμείου Φαιστός και Θριάσιου Εμπορευματικού Κέντρου για την ανάπτυξη και λειτουργία ιδιωτικού δικτύου και την παροχή υπηρεσιών στο αναπτυσσόμενο κέντρο logistics, στην περιοχή. Παράλληλα, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, η Cisco ετοιμάζεται να εγκαταστήσει ιδιωτικό δίκτυο 5G στο Κέντρο Καινοτομίας που διατηρεί στη Θεσσαλονίκη, για επιδεικτικούς σκοπούς.

Σε μια προσπάθεια να κάνει μια πρώτη αποτίμηση της κατάστασης σήμερα, στον χώρο των ιδιωτικών 5G δικτύων, το netweek μίλησε με αναλυτές, εκπροσώπους παρόχων, πελάτες, αλλά και ερευνητές, ζητώντας τις απόψεις, τα σχόλια και τις εμπειρίες τους γι’ αυτό το θέμα, που σίγουρα θα μας απασχολήσει πολύ τους επόμενους μήνες.

Καταλύτης ανάπτυξης τα ιδιωτικά δίκτυα 5G
To mobile οικοσύστημα, δηλαδή οι πάροχοι υπηρεσιών, δικτύων και συσκευών 4/5 G επιδιώκουν την καθιέρωση αυτής της τεχνολογίας ως βασικό σκέλος του ψηφιακού μετασχηματισμού επιχειρήσεων, οργανισμών και πόλεων, βασικό δομικό στοιχείο της ψηφιακής υποδομής τους. Αυτό προσφέρουν τα private networks, υποσχόμενα την πολυπόθητη αύξηση της παραγωγικότητας και καινοτομία σε εφαρμογές, ενώ δεν πρέπει να υποτιμάται και η ενισχυμένη ασφάλεια σε όλα τα επίπεδα. Προσωπικά, ελπίζω να δώσουν και ώθηση στο ΙοΤ, γιατί τα πιο ‘απτά’ use cases των private networks βρίσκονται σε συσκευές, μηχανές, drones, γυαλιά κι άλλα αξεσουάρ που ο σύγχρονος εργαζόμενος πρέπει να χρησιμοποιεί στο πεδίο.

Ποιοι είναι οι βασικοί παράγοντες ανάπτυξης;

Δύο είναι οι κύριοι παράγοντες ανάπτυξης των private networks: ο ένας έχει να κάνει με τη σχέση μεταξύ mobile connectivity και use cases του ψηφιακού μετασχηματισμού, ειδικά σε περιπτώσεις που έχουμε connected assets, connected workers και συσκευές που ξεφεύγουν απ’ τους στατικούς υπολογιστές γραφείων, σε κινητά, tablet, έξυπνα γυαλιά και φορετές συσκευές (wearables) που φέρουν οι εργαζόμενοι στο πεδίο. Δηλαδή, αυτά τα δίκτυα εξυπηρετούν υπαρκτές και αυξανόμενες ανάγκες. Ο δεύτερος έχει να κάνει με το ότι το mobile connectivity προσφέρει ως τεχνολογία, ήδη από το 4G κι ακόμα περισσότερο στο 5G, νέες δυνατότητες χάρη στα εξελισσόμενα 3GPP πρότυπα (που υποστηρίζονται από τεράστιο οικοσύστημα παρόχων τηλεπικοινωνιών, κατασκευαστών εξοπλισμού και συσκευών) ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες εταιρειών, βιομηχανιών, έρευνας, όπως π.χ. ανάγκες σε κυβερνοασφάλεια, custom προσαρμογής των υπηρεσιών και χαρακτηριστικών των δικτύων, πηγαίνοντας πέρα από τη συνδεσιμότητα του γενικού πληθυσμού συνδρομητών-καταναλωτών.

Τα σοβαρά κίνητρα για την υιοθέτησή τους ποια είναι;

Στις εταιρείες που υιοθετούν private networks γίνεται πολύς λόγος για την ασφάλεια και τη δυνατότητα ελέγχου του δικτύου, αλλά και την αναβάθμιση των τεχνολογιών δικτύων που χρησιμοποιούν. Οι εταιρείες δείχνουν μεγάλο ενδιαφέρον όταν μαθαίνουν ότι τα δεδομένα τους μπορούν να μένουν υπό τον έλεγχό τους και στις εγκαταστάσεις τους, ακόμα κι αν αυτές βρίσκονται σε διαφορετικές τοποθεσίες, στην ίδια ή σε διαφορετικές χώρες. Οι κάθετες αγορές – early adopters είναι ορυχεία, λιμάνια, αεροδρόμια και εργοτάξια, ενώ ακολουθούν εργοστάσια και αποθήκες, νοσοκομεία, δίκτυα ενέργειας, καθώς επίσης μεγάλα πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα και ΟΤΑ. Εταιρείες που πραγματικά θέλουν να καινοτομήσουν, υιοθετούν private networks, ενώ πειραματίζονται με νέα μοντέλα λειτουργίας, π.χ. ψηφιακό εργοστάσιο, (κατά το δυνατόν) ασύρματες γραμμές παραγωγής, shop floors και αποθήκες, σε συνδυασμό με 4G/5G mobile συσκευές, πχ. ρομπότ και drones.

Τι γίνεται σήμερα στην αγορά;

Σε επίπεδο αγοράς, οι πάροχοι υπηρεσιών και εξοπλισμού τηλεπικοινωνιών πρωταγωνιστούν στην προσφορά λύσεων. Χρησιμοποιώντας ως ορόσημο την εξαγορά της Cradlepoint από την Ericsson, και οι τρεις μεγάλοι πάροχοι εξοπλισμού δικτύων, Nokia, Huawei, Ericsson, έχουν πλέον αναβαθμίσει τα private networks κι αυτό που λέμε enterprise, σε κομμάτια της βασικής εταιρικής στρατηγικής τους. Επίσης, το 5G φαίνεται να έχει προκαλέσει κύμα καινοτομίας μεταξύ των μικρότερων εταιρειών που βασίζονται στο software για ανάπτυξη πλατφορμών και προγραμμάτων δικτύων (εκεί απευθύνονται οι λύσεις τύπου ‘5G-in-a-box’ ή ‘5G-as-a-Service’), όπως η Expeto και η Celona, στις Big Tech, όπως οι Microsoft και Google, αλλά και κάποιες λύσεις περισσότερο εστιασμένες σε cybersecurity, διαχείριση δικτύων και φάσματος για private networks. Τέλος, οφέλη προσπορίζονται και όσοι εργάζονται απευθείας με τις εταιρείες, δηλαδή συμβουλευτικές και system integrators, όπως οι Capgemini, Accenture, Atos κλπ.

Ποιες είναι οι διεθνείς τάσεις;

Τα private networks απαντώνται σε διαφόρους τύπους, ανάλογα με το ποιος κατέχει και διαχειρίζεται τον εξοπλισμό και το φάσμα, σε τι βαθμό ‘ακουμπούν’ στο ‘έξω δίκτυο’, ποιος φέρει το κόστος εγκατάστασης και ποιος τα διαχειρίζεται μακροπρόθεσμα. Σε αριθμό έργων βρισκόμαστε σε τάξη μεγέθους μερικών δεκάδων χιλιάδων, ενώ η αξία βρίσκεται προς το παρόν κυρίως στην εγκατάσταση, με τον εξοπλισμό και τις συσκευές να ακολουθούν. Τα περισσότερα είναι σε τεχνολογία 4G, αλλά το 5G κερδίζει συνεχώς έδαφος. Η αγορά αναπτύσσεται κυρίως σε Ασία και Β. Αμερική, και ακολουθεί η Ευρώπη (Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία κ.ά.). Προσωπικά, θεωρώ πραγματικά ενδιαφέρον ό,τι γίνεται σε Ιαπωνία και Ν. Κορέα, επειδή είναι χώρες με ανεπτυγμένη βιομηχανική βάση και καινοτόμο κλάδο τηλεπικοινωνιών, ενώ η πολιτική τους ενθαρρύνει πιο συντεταγμένα τις εγχώριες εταιρείες να στραφούν προς τα private networks.

Να πούμε και για την ελληνική πραγματικότητα;

Οι πρώτες σκέψεις που θα έκανα για την Ελλάδα είναι για τις μεγάλες βιομηχανίες που έχουν μόνο να κερδίσουν σε επίπεδο operations, όπως πετρέλαια και ενέργεια (ειδικά οι ΑΠΕ, που διαθέτουν πολλές «διασπαρμένες» εγκαταστάσεις), εργοστάσια τροφίμων και φαρμάκων και γενικώς οπουδήποτε υπάρχει εργοτάξιο εξωτερικά ή σε απομακρυσμένες περιοχές. Τα logistics, σε μεταφορές και διαχείριση αποθηκών, μπορούν να έχουν απομακρυσμένο έλεγχο, τηλεματική, έξυπνες κάμερες κ.ά., και το ίδιο ισχύει για λιμάνια και αεροδρόμια. Τέλος, τα private networks θα ήταν επωφελή σε τομείς του δημοσίου με υψηλές απαιτήσεις σε ασφάλεια δεδομένων και συνεχή λειτουργία, όπως η άμυνα, οι υποδομές και τα δίκτυα μεταφορών.

«Ξεκλειδώσαμε» σημαντικές νέες δυνατότητες στα μεταλλεία

Περιγράψτε μας το project που υλοποιήσατε στην Ελληνικός Χρυσός, σχετικά με την εγκατάσταση και λειτουργική χρήση τοπικού δικτύου στο μεταλλείο σας, στη Χαλκιδική…

Στο πλαίσιο του ψηφιακού μετασχηματισμού της εταιρείας, προχωρήσαμε σε συνεργασία με την Cosmote, στην εγκατάσταση του πρώτου Campus Network στην Ελλάδα στο υπόγειο μεταλλείο της Ολυμπιάδας, με βασικό στόχο την ενίσχυση της ασφάλειας και τη συνολική βελτιστοποίηση της παραγωγικής λειτουργίας του. Πρόκειται για ιδιαίτερα σύνθετο και πολύπλοκο τεχνολογικά έργο, το μοναδικό στην Ελλάδα σε βάθος 300μ. κάτω από το έδαφος, που καλύπτει στοές έκτασης περίπου 15χλμ.
Η αξιοποίηση του δικτύου επιτρέπει τη σύνδεση ανάμεσα στους εργαζόμενους στα υπόγεια με τους συναδέλφους τους στην επιφάνεια, τη λειτουργία προσωπικών συστημάτων ασφαλείας για εργαζόμενους και οχήματα, καθώς και τη χρήση κινητών χωρίς διακοπή στα υπόγεια, ράδιο ασυρμάτου μέσω της τεχνολογίας Voice over LTE, αλλά και τη χρήση υπηρεσίας δεδομένων με ταχύτητες πάνω από 500Mbps. Αυτή η καινοτόμος τεχνολογική λύση θα ξεκλειδώσει σημαντικές νέες δυνατότητες για τα Μεταλλεία Κασσάνδρας, καθώς εξασφαλίζεται τόσο η δικτυακή κάλυψη, όσο και η αναγκαία χωρητικότητα για την ανάπτυξη νέων ψηφιακών εφαρμογών γύρω από τις καθημερινές λειτουργίες του μεταλλείου.

Ποιο είναι το σημερινό στίγμα αυτού του project και ποιες οι δυνατότητες που παρέχει;

Μέσω του δικτύου των 15 χλμ. κάτω από την επιφάνεια, έχουμε πλέον τη δυνατότητα να παρακολουθούμε όλη την παραγωγική δραστηριότητά μας. Έχει αυξηθεί ο παραγωγικός χρόνος, καθώς οργανώνονται αποτελεσματικότερα οι βάρδιες, η παραγωγή και η διαχείριση του στόλου, ενώ παράλληλα, έχουμε στη διάθεσή μας κρίσιμα επιχειρησιακά δεδομένα σε πραγματικό χρόνο. Η επέκταση του έργου, παράλληλα με την ανάπτυξη του μεταλλείου, θα αποφέρει επίσης ενεργειακά οφέλη. Δεδομένου ότι το μεγαλύτερο ποσοστό κατανάλωσης ενέργειας σε ένα υπόγειο μεταλλείο, αφορά στα συστήματα αερισμού των στοών, η περαιτέρω αξιοποίηση του δικτύου θα επιτρέψει την απομακρυσμένη ρύθμιση της παροχής και κατ’ επέκταση της ποιότητας του αέρα (ventilation on demand), εκεί ακριβώς όπου λαμβάνουν χώρα εργασίες εξόρυξης και όχι αδιάκριτα στο σύνολο του μεταλλείου, με αποτέλεσμα -πέραν της σημαντικής αύξησης του επιπέδου ασφάλειας- να μειώνεται σημαντικά και η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας.

Ποια είναι τα σημαντικότερα οφέλη που έχετε αποκομίσει από την αξιοποίηση αυτής της τεχνολογίας και ποιες οι μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετωπίσατε στην υλοποίηση;

Έχουμε ήδη τα πρώτα θετικά αποτελέσματα στην παραγωγικότητα ενώ, μέσω της παρακολούθησης της ατμοσφαίρας στα υπόγεια, έχει ενισχυθεί ακόμη περισσότερο η ασφάλεια των εργαζομένων. Επιπλέον, πρόκειται για ένα ιδιωτικό δίκτυο, το οποίο αυξάνει την ασφάλεια, καθώς κάνει χρήση υψηλής κρυπτογράφησης.
Η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν στη φάση της υλοποίησης, καθώς η μεταφορά και εγκατάσταση του εξοπλισμού έπρεπε να γίνει παράλληλα με τις τρεις βάρδιες, σ΄ όλη τη διάρκεια του project.
Τέλος, απαιτήθηκε αρκετός χρόνος για την εκπαίδευση των οδηγών – χρηστών του τεχνικού εξοπλισμού στον νέο τρόπο εργασίας, μέσω tablets.

Το συγκεκριμένο project ήταν πρωτοβουλία της ελληνικής θυγατρικής ή κάτι ανάλογο λειτουργεί ήδη σε υποδομές της μητρικής, διεθνώς;

Υπάρχει παρόμοια υλοποίηση στο Val-d’Or του Καναδά, με διαφορετική όμως μεθοδολογία και σε διαφορετικές συχνότητες. Το συγκεκριμένο έργο ήταν μια πρωτοβουλία της Ελληνικός Χρυσός, στο πλαίσιο του προγράμματος εκσυγχρονισμού και ψηφιακής ενδυνάμωσης της μεταλλευτικής διαδικασίας, αλλά και ενίσχυσης της ασφάλειας στη λειτουργία του μεταλλείου. Η εφαρμογή διεθνώς αναγνωρισμένων πρακτικών σ’ αυτόν τον τομέα αποτέλεσε βασική επιδίωξη της εταιρείας. Η υποστήριξη και ο εκσυγχρονισμός ενός δικτύου επικοινωνίας στα υπόγεια του μεταλλείου προκρίθηκε ως βέλτιστη λύση δικτύου και η Cosmote επιλέχθηκε ως ο καταλληλότερος πάροχος τέτοιων υπηρεσιών, καθώς διαθέτει εξειδικευμένη τεχνογνωσία στα private campus.

Πώς βλέπετε την επόμενη ημέρα; Υπάρχει, έστω και στα χαρτιά, προοπτική για scale-up ή πιθανότητα επέκτασης και σε εφαρμογές που δεν έχετε ακόμα ακουμπήσει;

Στα σχέδια της εταιρείας είναι η περαιτέρω αξιοποίηση του campus network με την ανάπτυξη νέων εφαρμογών και τεχνολογιών, όπως η τηλεμετρία οχημάτων και η εγκατάσταση σε αυτά συστημάτων αποφυγής σύγκρουσης (collision avoidance system), ο αερισμός κατ’ απαίτηση (ventilation on demand), κ.ά.
Σύντομα, η εγκατάσταση συστημάτων τηλεχειρισμού οχημάτων και μηχανημάτων αναμένεται να ‘ξεκλειδώσει’ σημαντικές δυνατότητες, όπως πχ. η απομακρυσμένη εξόρυξη, με χειρισμό του εξοπλισμού από την επιφάνεια. Παράλληλα, θα επιτρέψει τη διασύνδεση συστημάτων ασφαλείας (emergency call – evacuations) με συστήματα εντοπισμού εργαζομένων, κάτι που θα ενισχύσει περαιτέρω την ασφάλειά τους. Η εφαρμογή όλων των παραπάνω καινοτόμων τεχνολογιών και εφαρμογών θα χρησιμοποιεί ως υποδομή το υπόγειο δίκτυο που, πέραν της αναγκαίας χωρητικότητας, εγγυάται υψηλές ταχύτητες σε σταθερή και αδιάλειπτη βάση.

Στην Cosmote οδηγούμε τις τεχνολογικές εξελίξεις

Έχετε, ως COSMOTE, υλοποιήσει τις περισσότερες εγκαταστάσεις private/campus networks στη χώρα μας – άρα την τεχνογνωσία την έχετε και με το παραπάνω. Όμως, αυτές δεν παύουν να είναι μετρημένες στα δάχτυλα. Γιατί δεν έχουν εξαπλωθεί ευρύτερα τέτοιες εφαρμογές; Άγνοια; Υψηλό κόστος;  Άλλες προτεραιότητες; Υπάρχει ενδιαφέρον από την αγορά, έστω κι αν δεν μεταφράζεται ακόμα σε συμβόλαια και εγκαταστάσεις;

Στην COSMOTE παρέχουμε στις επιχειρήσεις καινοτόμες λύσεις που οδηγούν στον ταχύτερο ψηφιακό μετασχηματισμό τους και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους. Με την υλοποίηση σύνθετων έργων τεχνολογίας, όπως τα campus networks, αποδεικνύουμε έμπρακτα ότι οδηγούμε τις τεχνολογικές εξελίξεις.
Ήδη η COSMOTE έχει σχεδιάσει και εγκαταστήσει campus network στο εργοστάσιο παραγωγής ηλιακών θερμοσιφώνων της Calpak στο Λουτράκι σε συνεργασία με την Ericsson (το πρώτο του είδους, στην Ελλάδα), στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών (το πρώτο 5G ιδιωτικό δίκτυο της χώρας), και στο υπόγειο μεταλλείο της Ελληνικός Χρυσός στην Ολυμπιάδα Χαλκιδικής, ένα πρωτοποριακό campus network σε βάθος 300μ. Τα campus networks βασίζονται σε νέα τεχνολογία και εμπλουτίζονται συνεχώς με καινούργιες λειτουργίες. Ταυτόχρονα, αναπτύσσονται γύρω τους πλήθος εφαρμογών και συσκευών.
Όσο αυτοί οι τομείς ωριμάζουν και οι ρομποτικές μηχανές αυτοματοποιούν τη βιομηχανία, θα βλέπουμε ολοένα μεγαλύτερη αξιοποίηση των ιδιωτικών δικτύων. Για την περαιτέρω διάδοσή τους, στην COSMOTE επιδεικνύουμε τις δυνατότητές τους στους πελάτες μας στο πραγματικό περιβάλλον εφαρμογής τους και συνάπτουμε συνεργασίες με εταιρείες που αναπτύσσουν σχετικές εφαρμογές και συσκευές.

Ποια θεωρείτε εσείς τα σημαντικότερα οφέλη από τη χρήση ιδιωτικών δικτύων, τα οποία προβάλετε και στους υποψήφιους πελάτες σας;

Τα campus networks προσφέρουν κορυφαία ποιότητα και αξιοπιστία χωρίς παρεμβολές, αποδίδουν πολύ υψηλές ταχύτητες, εξυπηρετούν μεγάλο πλήθος συνδέσεων και υπερέχουν σε ασφάλεια και σταθερότητα, σε σχέση με άλλες λύσεις ασύρματης δικτύωσης, καθώς αξιοποιούν συγκεκριμένο φάσμα. Υποστηρίζουν την πλήρη κινητικότητα ανθρώπων, μηχανών και συστημάτων, ενώ παρέχουν απόλυτη ευελιξία για κάθε μελλοντική χρήση σε άλλες εφαρμογές.

Τι περισσότερο προσφέρει στους χρήστες και στην καθημερινότητά τους η μετάβαση από το 4G στο 5G; Πόσο εύκολα ή δύσκολα μπορεί να γίνει αναβάθμιση; Για τους «πρωτάρηδες» το κόστος είναι απαγορευτικό; Υπάρχει δυνατότητα χρήσης –as-a-Service;

Τα 5G campus networks προσφέρουν σχεδόν μηδενική χρονοκαθυστέρηση, υψηλή χωρητικότητα και ταχύτητα μετάδοσης δεδομένων, επιτρέποντας την υλοποίηση ακόμη πιο εξελιγμένων εφαρμογών σε βιομηχανικό περιβάλλον. Ωστόσο, απαιτείται μελέτη της κάθε περίπτωσης, ώστε η λύση να προσαρμόζεται στις απαιτήσεις της και να γίνεται χρήση της σωστής – κάθε φορά – τεχνολογίας. Αυτό δεν αλλάζει το μοντέλο χρήσης που παραμένει as-a-Service. Η αναβάθμιση και η εξέλιξη των ιδιωτικών δικτύων έρχεται μαζί με τις απαιτήσεις των use cases, των χρηστών και των συσκευών που τα χρησιμοποιούν, ενώ οι διαφορετικές τεχνολογίες δικτύων, 4G και 5G, μπορούν να συνυπάρχουν.

Προϋπόθεση για επιτυχημένο Ψηφιακό Μετασχηματισμό

Περιγράψτε μας το project που υλοποιήσατε στον ΔΑΑ, όσον αφορά στην εγκατάσταση και λειτουργική χρήση τοπικού δικτύου 5G. Ποια ανάγκη ήρθε να καλύψει;

Η Επιχειρηματική Μονάδα Συστημάτων Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών του ΔΑΑ επιδιώκει διαχρονικά την υιοθέτηση και εφαρμογής καινοτόμων τεχνολογιών και ψηφιακών λύσεων, αναγνωρίζοντας ότι οι τηλεπικοινωνιακές υποδομές μας αποτελούν έναν από τους πιο νευραλγικούς τομείς για την αξιοποίηση υπηρεσιών φωνής και δεδομένων, που χρειάζονται όχι μόνο οι επιβάτες οι οποίοι χρησιμοποιούν το αεροδρόμιό μας, αλλά κι όλοι οι φορείς που δραστηριοποιούνται εμπορικά και επιχειρησιακά στην ευρύτατη αεροδρομιακή κοινότητα.
Σ’ αυτό το πλαίσιο, υλοποιήθηκε σε συνεργασία με την Cosmote, η πιλοτική εφαρμογή (PoC) διαχείρισης συμβάντων και φυσικής ασφάλειας εσωτερικών ή εξωτερικών χώρων, με χρήση του πρώτου 5G Campus Network που εγκαταστάθηκε στον ΔΑΑ, με στόχο να διαπιστώσουμε τα πλεονεκτήματα της νέας τεχνολογίας 5G και την επίδρασή της στη βελτιστοποίηση τόσο της απόδοσης, όσο και της ποιότητας επιλεγμένων υπηρεσιών του αερολιμένα.
Η λύση που εφαρμόστηκε αφορούσε στη μετάδοση σε πραγματικό χρόνο εικόνας υψηλής ευκρίνειας και ήχου κατά τη διάρκεια της διαχείρισης κρίσιμου περιστατικού με μετάδοση από ένα (ή παραπάνω) οχήματα στη περιοχή του πεδίου ελιγμών αεροσκαφών προς το Κέντρο Επιχειρησιακών Λειτουργιών του αεροδρομίου και άλλα Κέντρα Ελέγχου & Λειτουργίας Κρατικών Αρχών (ΥΠΑ, Αστυνομία, Πυροσβεστική κ.λπ.).
Η εφαρμογή παρείχε μετάδοση σε πραγματικό χρόνο (real-time) υψηλής πιστότητας (HD, High Definition) ήχου και εικόνας με χρήση κινούμενης κάμερας, μέσω ασύρματης υποδομής (5G), ενώ διαπιστώθηκε μηδενική καθυστέρηση, μεγάλη χωρητικότητα και δυνατότητα τμηματοποίησης, ώστε οι διάφορες υπηρεσίες να μην επηρεάζονται από τις αυξομειώσεις του φόρτου, ενώ παράλληλα εξασφαλίζεται η ιδιωτικότητα της επικοινωνίας.
To πιλοτικό πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο του 2021. Ο χρόνος προετοιμασίας του ήταν περίπου δυο μήνες μετά την υλοποίηση της κατασκευής του 5G δικτύου στο campus του ΔΑΑ και σ’ αυτήν απασχολήθηκαν 3 μηχανικοί, 4 χρήστες και 3 αξιολογητές.

Ποιο είναι το στίγμα αυτού του project και ποιες οι δυνατότητες που παρέχει σ’ εσάς και, γενικότερα, στην αεροδρομιακή κοινότητα;

Το πιλοτικό έργο αξιολογήθηκε πολύ θετικά από τους διαχειριστές του περιστατικού, που έγινε στο Κέντρο Επιχειρήσεων. Οι αρμόδιοι κλήθηκαν να πάρουν άμεσα αποφάσεις για την αντιμετώπιση του συμβάντος, έχοντας εξαιρετική αίσθηση και αντίληψη του πεδίου εξέλιξής του, όμοια με εκείνη της επιτόπου παρουσίας, ενώ είχαν την ευχέρεια περαιτέρω εξειδίκευσης και εστίασης σε λεπτομέρειες με τρόπο σχεδόν ευκολότερο απ’ ό,τι θα χρειάζονταν με φυσική παρουσία στο πεδίο. Έτσι, η πιλοτική εφαρμογή, αξιολογείται ως αναγκαίο βοήθημα για την εύρυθμη, αποτελεσματική, αποδοτική και απρόσκοπτη λειτουργία των υπηρεσιών που παρέχονται στην περιοχή Κίνησης Αεροσκαφών και, κυρίως, για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, καθώς και την επιτήρηση της περιοχής για διασφάλιση της συμμόρφωσης με το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο, σ’ ό,τι αφορά στην ασφάλειά της.

Ποια είναι τα πιο σημαντικά οφέλη που έχετε αποκομίσει από την αξιοποίηση αυτής της τεχνολογίας και ποιες οι μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετωπίσατε, στη φάση της υλοποίησης;

Τα σημαντικότερα οφέλη που προέκυψαν από την υλοποίηση του συγκεκριμένου πιλοτικού είναι η επικοινωνία σε πραγματικό χρόνο, με μηδενική καθυστέρηση και με ασφάλεια διαβίβασης που προσφέρει μία βέλτιστη live streaming HD video εμπειρία, η αξιόπιστη επικοινωνία που ανταποκρίνεται στην κρισιμότητα της συγκεκριμένης υπηρεσίας (διαθεσιμότητα και σταθερή απόδοση), η αυξημένη κάλυψη, η οποία περιλαμβάνει το σύνολο της έκτασης του αεροδρομίου και παρέχει δυνατότητα πρόσβασης απ’ όλα τα σημεία της περιοχής κίνησης αεροσκαφών αλλά και η σημαντικά ταχύτερη μετάδοση real time βίντεο και γενικά throughput (uplink & downlink).
Επίσης, ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στη σταθερότητα της ποιότητας ανεξάρτητα από το σημείο και την ταχύτητα κίνησης των οχημάτων της πίστας, αλλά και στην αυξημένη ασφάλεια λόγω της δυνατότητας τμηματοποίησης και διαχωρισμού της υποδομής.
Η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίσαμε από κοινού με την Cosmote, στην υλοποίηση του συγκεκριμένου πιλοτικού έργου, αφορούσε πρωτίστως στη φάση του σχεδιασμού ραδιοκάλυψης του 5G δικτύου και συγκεκριμένα στην περιοχή κίνησης των οχημάτων στην πίστα και του τροχόδρομους του ΔΑΑ, προκειμένου να αποφευχθούν «τυφλά» σημεία τα οποία θα μπορούσαν να δημιουργήσουν θέματα ποιότητας στην παρεχόμενη υπηρεσία.

Πώς βλέπετε την επόμενη ημέρα; Υπάρχει, έστω και στα χαρτιά, προοπτική για scale-up, ώστε να αποκτήσετε νέες δυνατότητες και, βεβαίως, να επεκταθείτε σε εφαρμογές που δεν έχετε ακόμα ακουμπήσει;

Αναμφίβολα, η αξιοποίηση των δυνατοτήτων της τεχνολογίας του 5G Campus Network στην Ελλάδα που υλοποίησε η COSMOTE στον ΔΑΑ, σε συνδυασμό με το Internet of Things, την Τεχνητή Νοημοσύνη, τις εφαρμογές εικονικής και επαυξημένης πραγματικότητας, αποτελούν τις βασικές προϋποθέσεις για την ανάπτυξη των εφαρμογών που θα επιτρέψουν στον ΔΑΑ την υλοποίηση της στρατηγικής του, η οποία αφορά στον ψηφιακό μετασχηματισμού του Οργανισμού.
Μ’ αυτό τον τρόπο, επιταχύνεται η ανάπτυξη της επόμενης γενιάς των υπηρεσιών αεροδρομίων, τις οποίες ο ΔΑΑ προτίθεται να προσφέρει στους επιβάτες του, τις αεροπορικές εταιρείες και τους φορείς Επίγειας Εξυπηρέτησης, για την κάλυψη των επιχειρησιακών αναγκών τους, αλλά και στις επιχειρήσεις που λειτουργούν στο αεροδρόμιο.

Νέες ευκαιρίες στην ανάπτυξη καινοτόμων εφαρμογών
Η συνεισφορά των ιδιωτικών δικτύων 5G στις επιχειρήσεις αναμένεται να είναι σημαντική, διότι πέρα από απλά δίκτυα πρόσβασης, τα δίκτυα 5G μπορούν να αξιοποιηθούν ως προγραμματιζόμενες πλατφόρμες, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες στην ανάπτυξη καινοτόμων εφαρμογών.

Σ’ αυτό το πλαίσιο, οι εφαρμογές δεν θα λειτουργούν απλά πάνω από ένα γρηγορότερο δίκτυο με καλύτερες επιδόσεις, αλλά θα μπορούν να διασυνδεθούν με το υποκείμενο δίκτυο 5G, ώστε να αντλήσουν επιπλέον πληροφορίες για τον χρήστη, οι οποίες θα εμπλουτίσουν το context awareness της εφαρμογής και θα υποστηρίξουν νέες καινοτόμες υπηρεσίες.

Αυτή η τεχνολογία είναι ήδη διαθέσιμη στο ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα EVOLVED-5G, το οποίο αναπτύσσει καινοτόμες εφαρμογές για δίκτυα 5G στο πλαίσιο της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης, ενώ ταυτόχρονα παρέχει υλικό εκπαίδευσης και πρόγραμμα κατάρτισης σε startup, σχετικά με τις νέες δυνατότητες που προσφέρουν τα ιδιωτικά δίκτυα 5G στην ανάπτυξη νέων εφαρμογών.

 

 

 

Game changer το Private 5G
Το Private 5G είναι αυτό που λέμε ‘game changer’ – μπορεί να αλλάξει το παιχνίδι κι όλα όσα ξέραμε ως τώρα! Το 2023 είναι η χρονιά του 5G, καθώς αναμένουμε να αξιοποιηθεί στην «έξυπνη» βιομηχανία και την παραγωγή βάσει δεδομένων, όπου η συνδεσιμότητα παίζει ουσιαστικό και ιδιαίτερα κρίσιμο ρόλο. Το 60% από τους early adopters σε τέτοιες πλατφόρμες δηλώνουν πλέον ότι το 5G τους βοήθησε να επιτύχουν πολύ υψηλότερες επιδόσεις στη λειτουργία των εγκαταστάσεών τους. Το 5G, το Edge Computing και φυσικά το Cloud, είναι οι τεχνολογίες που παίζουν καταλυτικό ρόλο στον ψηφιακό μετασχηματισμό των πάντων, στην πορεία προς την έξυπνη βιομηχανία και τη λειτουργία βάσει δεδομένων.

Οι δυνατότητες του Private 5G είναι «κομμένες και ραμμένες» στα μέτρα, τις ανάγκες, αλλά και τις τεχνολογικές απαιτήσεις κάθε βιομηχανίας, καθώς περιλαμβάνουν τοπικό και ανεξάρτητο δίκτυο, αποκλειστική χρήση φάσματος και προσαρμογή σε συγκεκριμένες ανάγκες. Χάρη στην προηγμένη ασύρματη υποδομή, προσφέρουν ιδανικές συνθήκες και απαραίτητη συνδεσιμότητα για την υιοθέτηση μιας σειράς νέων ψηφιακών υπηρεσιών στον σχεδιασμό και προγραμματισμό της παραγωγής, στη διαχείριση της αλυσίδας τροφοδοσίας, στην υλοποίηση της παραγωγής, σε θέματα ελέγχου ροής και ποιότητας, αλλά και στην τελική φάση της ολοκλήρωσης και αποστολής του έτοιμου πλέον προϊόντος στον χρήστη / καταναλωτή.