Την σημασία αλλά και τα «πώς» και τα «γιατί» του ψηφιακού μετασχηματισμού πραγματεύεται το βιβλίο «Το ψηφιακό μέλλον» το οποίο έχει επιμεληθεί ο καθηγητής Γεώργιος Ι. Δουκίδης.
Το βιβλίο Το Ψηφιακό Μέλλον (Εκδόσεις Ι. Σιδέρης, 2019) παρουσιάζει με τρόπο αναλυτικό και εμπεριστατωμένο την πορεία προς το μέλλον μέσα από τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Σε αυτό, εκτός από τον καθηγητή Γεώργιο Ι. Δουκίδη, γράφουν διακεκριμένοι καθηγητές και επαγγελματίες οι οποίοι, ο καθένας με τον δικό του τρόπο, πρωτοστατούν με ενεργητικό ρόλο στην ανάπτυξη που συντελείται, σε πολλά διαφορετικά επίπεδα, μέσω της ψηφιοποίησης κλάδων και επιχειρήσεων.
H συζήτηση για την 4η βιομηχανική επανάσταση
Στον πρόλογο του ο Θεόδωρος Φέσσας θέτει μέσα σε λίγες γραμμές, αλλά απόλυτα εμπεριστατωμένα και σφαιρικά, το πλαίσιο στο οποίο αναπτύσσονται τα θέματα που καλύπτει το βιβλίο. Οι επιχειρήσεις, η Πολιτεία και ο καθένας από εμάς ξεχωριστά είναι μέρη της θεμελιακής αλλαγής που συντελείται. Ο Πρόεδρος του Σ.Ε.Β. περιγράφει τις διεργασίες που συνεπάγεται η πορεία προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό για τις επιχειρήσεις.
Η υιοθέτηση ενός επιχειρηματικού μοντέλου προσαρμοσμένου στη νέα «ψηφιακή πραγματικότητα» είναι απαραίτητη, καθώς οι επιχειρήσεις καλούνται να χαράξουν νέα στρατηγική. Η διαδικασία δεν είναι μονοδιάστατη, καθώς οι επιχειρήσεις πρέπει να προσαρμόσουν κατάλληλα τη στρατηγική τους για να μπορέσουν να κινηθούν στο σύγχρονο ψηφιακό περιβάλλον, αλλά και για να καταφέρουν να επωφεληθούν από τις ευκαιρίες που προσφέρουν τα Big Data και η Τεχνητή Νοημοσύνη.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι προϋπόθεση ανάπτυξης και αυτό αφορά τόσο τις επιχειρήσεις, όσο και την Πολιτεία. Η Ελλάδα υστερεί σημαντικά στους διεθνείς δείκτες και στην υιοθέτηση τεχνολογιών όπως η ηλεκτρονική τιμολόγηση και οι υπηρεσίες Cloud, τονίζει ο κύριος Φέσσας.
Για να αντιστραφεί η κατάσταση χρειάζεται προσήλωση και επένδυση – κάτι που δεν αποτελεί πολυτέλεια, αλλά προϋπόθεση επιβίωσης. Για τους ανθρώπους, η προσαρμογή μέσα από την ανάπτυξη ατομικών και συλλογικών δεξιοτήτων είναι ο δρόμος. Η δια βίου μάθηση είναι ο κανόνας που θέτουν οι γρήγορα εξελισσόμενες τεχνολογίες.
Η στρατηγική σημασία του ψηφιακού μετασχηματισμού
Στο 2ο κεφάλαιο του βιβλίου, παρουσιάζεται ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο με τους τέσσερις πυλώνες του ψηφιακού μετασχηματισμού, βάση του οποίου οι εταιρείες μπορούν να εκτιμήσουν την τωρινή θέση τους και να προγραμματίσουν τις παρεμβάσεις τους με στόχο να μετασχηματιστούν ψηφιακά. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν είναι μια απλή «ψηφιακή αλλαγή», αλλά διαπερνά το σύνολο μιας επιχείρησης, από το στρατηγικό πλάνο, την οργανωσιακή ολιστικότητα των δράσεων, έως τις νοοτροπίες και τις δεξιότητες, για να οδηγήσει στον επιχειρηματικό μετασχηματισμό της.
Η κατάλληλη υλοποίηση πληροφοριακών συστημάτων σε μια επιχείρηση, εμπεριέχει σημαντικά πλεονεκτήματα:
– Αυξημένη παραγωγικότητα (μικρότερο κόστος ανά μονάδα προϊόντος)
– Βελτιωμένη ικανότητα επικοινωνίας και συνεργασίας ενδοεπιχειρισιακά, με χρήση κοινών δεδομένων
– Υποστήριξη λήψης αποφάσεων με μαθηματικά μοντέλα και δεδομένα με τεχνικές business analytics
– Καλύτερη ποιότητα προϊόντων και εξατομίκευση υπηρεσιών προς τους πελάτες, με βάση το δημογραφικό και αγοραστικό τους προφίλ, αλλά και με την αύξηση της εμπλοκής τους καθ’ όλη τη διάρκεια της επαφής τους
– Ταχύτερη ανταπόκριση στις απαιτήσεις της αγοράς (time-to-market) και βελτίωση της ανταγωνιστικής θέσης της επιχείρησης
Οι τέσσερις πυλώνες του ψηφιακού μετασχηματισμού
Το πλαίσιο του ψηφιακού μετασχηματισμού, μπορεί να περιγραφεί με τρόπο αποτελεσματικό, μέσω τεσσάρων πυλώνων, στους οποίους περιλαμβάνονται το σύνολο των έργων του, όπως αναφέρεται στο βιβλίο. Κάθε πυλώνας περιλαμβάνει τρία επίπεδα δράσεων, τα οποία αντιστοιχούν σε ισάριθμα πεδία επιχειρηματικής και τεχνολογικής ωριμότητας.
α. Ψηφιακός μετασχηματισμός της εμπειρίας πελατών
Οι κύριες δράσεις μέσα από τις οποίες γίνεται κατανοητός ο πελάτης διαμορφώνεται και αναβαθμίζεται η εμπειρία του, με ταυτόχρονο εκσυχρονισμό των πωλήσεων είναι:
– H κατανόηση του πελάτη και της συμπεριφοράς του, μέσα από τη χρήση συστημάτων CRM, με έρευνες ικανοποίησης, με χρήση προγραμμάτων πιστότητας και εν γένη με την καταγραφή της συμπεριφοράς του, τόσο στα φυσικά όσο και στα ψηφιακά κανάλια.
– Η αναβάθμιση της εμπειρίας του πελάτη, στα σημεία επαφής με την εταιρεία. Η δράση αφορά την καταγραφή και αυτοματοποίηση του customer journey, αλλά και την παράλληλη δημιουργία ενός ψηφιακού καναλιού εξυπηρέτησης, συμπληρωματικού του φυσικού. Οι περισσότερο προηγμένες εταιρείες χρησιμοποιούν τεχνολογίες IoT δημιουργώντας ένα υβριδικό περιβάλλον αλληλεπίδρασης για τον πελάτη λιανικής, με αυξημένους δείκτες εμπλοκής και διαδραστικότητας.
– Η αυτοματοποίηση και ο εκσυγχρονισμός της διαδικασίας πώλησης, με δημιουργία ειδικών εφαρμογών που λειτουργούν υποστηρικτικά των πωλητών αναβαθμίζοντας, παράλληλα, το ρόλο τους σε επιχειρηματικό σύμβουλο στις πωλήσεις B-B. O πωλητής μπορεί να παραμετροποιήσει προϊόντα με βάση εξειδικευμένες, κατά περίπτωση, ανάγκες.
β. Ψηφιακός μετασχηματισμός των επιχειρησιακών διαδικασιών
– Οι δράσεις που οδηγούν στα οφέλη από την ψηφιοποίηση των ενδο-επιχειρησιακών και δι-επιχειρισιακών διαδιακασιών, αλλά στην υποβοήθηση και αναβάθμιση της εργασίας, στελεχών και εργαζομένων, είναι:
– H ψηφιοποίηση και αναδιοργάνωση διαδικασιών, με στόχο τη μείωση των λαθών και του κόστους, με παράλληλη αύξηση της ταχύτητας και της λειτουργικής αποδοτικότητας. Παραδείγματα είναι η ανταλλαγή πληροφοριών και εμπορικών παραστατικών σε πραγματικό χρόνο.
– Η υποβοήθηση και αναβάθμιση της εργασίας των υπαλλήλων, με την ασφαλή και με εύχρηστο τρόπο συνεργασία και επικοινωνία. Σε ανώτερο επίπεδο, προχωρημένα μαθηματικά μοντέλα και χρήση ΑΙ αναβαθμίζεται η λήψη αποφάσεων.
– Η διοίκηση μέσω επιχειρηματικών επιδόσεων με μέτρηση της αποτελεσματικότητας των εργαλείων και των διαδικασιών σε καθημερινό, εβδομαδιαίο και μηνιαίο επίπεδο. Σε ανώτερο επίπεδο, η διοίκηση έχει πληροφόρηση πραγματικού χρόνου μέσω KPIs, ενώ σε οργανισμούς ορισμένων κλάδων (στην ιατρική, στη χημική βιομηχανία, κ.λ.π.), μπορεί να υλοποιηθεί precision management με χρήση smart-readers.
γ. Ψηφιακός μετασχηματισμός του επιχειρηματικού μοντέλου
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός επιφέρει αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας και αλληλεπίδρασης των εταιρειών. Οι κύριες δράσεις του πυλώνα είναι:
– Οι ψηφιακές τροποποιήσεις του επιχειρηματικού μοντέλου, με αφετηρία τη δημιουργία ψηφιακού καναλιού επικοινωνίας, για να ακολουθήσει η προσφορά ψηφιακών αγορών προς τους πελάτες, ενώ η ολοκλήρωση της στρατηγικής του ηλεκτρονικού επιχειρείν επιτυγχάνεται με την αυτοματοποίηση των συναλλαγών με όλους τους επιχειρηματικούς εταίρους.
– Η δημιουργία νέας ψηφιακής δραστηριότητας/υπηρεσίας. Αφερτηρία είναι η προσφορά, με πελατοκεντρική στόχευση, εξειδικευμένων υπηρεσιών σε premium πελάτες και ακολουθούν προσφορές υπηρεσιών που είναι συμπληρωματικές στις ήδη υπάρχουσες. Σε προχωρημένο επίπεδο, γίνονται καινοτομίες στην επιχειρηματική δομή, στα προϊόντα και στις υπηρεσίες και στην εμπειρία των πελατών. Με την ψηφιακή διεθνή επέκταση γίνεται ψηφιακή διασύνδεση των θυγατρικών και ακολουθεί η online διεθνής εξυπηρέτηση.
δ. Επιχειρηματική στρατηγική και υλοποίηση του ψηφιακού μετασχηματισμού
Για την πλήρη αξιοποίηση -όχι απλή χρήση- των ψηφιακών τεχνολογιών, η επιχειρηματική στρατηγική ολοκληρώνεται με τη στρατηγική για θέματα πληροφορικής. Ο ρόλος του του CIO και της διεύθυνσης πληροφορικής αναβαθμίζονται. Οι τρεις κύριοι πυλώνες, για την επιτυχή υλοποίηση έργων ψηφιακού μετασχηματισμού, είναι:
– H μακροπρόθεσμη διάσταση της στρατηγικής και η εμπλοκή του top management, καθώς οι επενδύσεις είναι υψηλές. Έναυσμα μπορεί να είναι η υλοποίηση διεθνών προτύπων, όπως το GDPR, ενώ το επόμενο βήμα περιλαμβάνει πολυετή πλάνα ψηφιακού μετασχηματισμού με επιχειρηματικούς στόχους.
– Η υλοποίηση αναγκαίων οργανωσιακών υποδομών, με νέα διεύθυνση για τον ψηφιακό μετασχηματισμό, συνεχή επίβλεψη της προόδου, ενώ σε πιο ολοκληρωμένο επίπεδο προωθείται η συνεργασία και συντονισμός με τους κύριους επιχειρηματικούς εταίρους στην υλοποίηση ψηφιακών έργων.
Σημαντικό ρόλο παίζει η ανάπτυξη δεξιοτήτων που προάγουν την αναγκαία οργανωσιακή ψηφιακή κουλτούρα. Σε αυτό το πλαίσιο, οι οργανισμοί αξιοποιούν δομές καινοτομίας, για την επίδειξη και άμεση υλοποίηση νέων υπηρεσιών.