Aν και το mainframe συμπληρώνει πάνω από 50 χρόνια ζωής, μια νέα μελέτη της Compuware έρχεται να αποκαλύψει ότι αυτή η τεχνολογία εξακολουθεί να παραμένει σημαντική για τους CIOs.

Πηγή: Compuware, Απόδοση: Γιώργος Φετοκάκης, [email protected]:

Με σκοπό να καταγραφεί και να κατανοηθεί καλύτερα ο ρόλος των mainframes στις μελλοντικές ψηφιακές επιχειρήσεις η Compuware διεξήγαγε μια διεθνή έρευνα στην οποία συμμετείχαν 350 CIOs από μεγάλους οργανισμούς. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, οι ηγέτες του IT χρειάζεται να επανεξετάσουν τις επενδύσεις στα mainframes για να συνεχίσουν να εκμαιεύουν τα μέγιστα από την υψηλής αξίας πνευματική ιδιοκτησία του κώδικα που έχει αναπτυχθεί γι΄ αυτά, σε έναν κόσμο όπου η επιτυχία εξαρτάται όλο και περισσότερο από επιθετικές τεχνολογικές καινοτομίες.

Το mainframe στην ψηφιακή εποχή
Το ΙΤ έχει αλλάξει δραματικά από τότε που εμφανίστηκαν για πρώτη φορά τα mainframes. H τεχνολογία που διαθέτουν οι άνθρωποι σήμερα είναι εκθετικά πιο ισχυρή από την αντίστοιχη που χαρακτηρίζε τα data centers των μεγάλων οργανισμών πριν από 50 χρόνια. Οι καταναλωτές του σήμερα έχουν την ευελιξία να μεταβούν από μια συσκευή στην άλλη και περιμένουν να έχουν πρόσβαση σε όλες τις υπηρεσίες, σε όλες τις πλατφόρμες και οποιαδήποτε στιγμή. Από την άλλη, οι επιχειρήσεις εξαρτώνται σήμερα σχεδόν εξολοκλήρου από τα πληροφοριακά τους συστήματα και οποιαδήποτε δυσλειτουργία σε αυτά μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη λειτουργία τους. Εκτός αυτού, η τεχνολογία αποτελεί σήμερα σημαντικό ανταγωνιστικό παράγοντα για τις επιχειρήσεις κάθε κλάδου.

Εν μέσω αυτού του ταχέως εξελισσόμενου περιβάλλοντος του ΙΤ, ένα πράγμα παρέμεινε ανεπηρέαστο: η δεσπόζουσα θέση του mainframe. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι τα mainframes παρέμειναν τα ίδια. Το ακριβώς αντίθετο. Τα mainframe προσαρμόζονταν συνεχώς στις ανάγκες της επιχείρησης. Αυτή η προσαρμοστικότητα είναι που του επέτρεψε να επιβιώσει τις τελευταίες πέντε δεκαετίες. Αν και πολλοί προέβλεπαν το τέλος του mainframe εδώ και χρόνια, αυτό χρησιμοποιείται σήμερα περισσότερο από ποτέ και, μάλιστα, για την εξυπηρέτηση ενός μεγαλύτερου εύρους φορτίου. Το mainframe υποστηρίζει όλα τα είδη της καινοτομίας – από τα Big Data έως το mobility – και συνεργάζεται καλά με όλα τα μοντέλα cloud. Με την εισαγωγή στο περιβάλλον του mainframe του Linux και της Java, οι δυνατότητες που δημιουργούνται είναι μεγαλύτερες από ποτέ.

Εκτός από τη μεγάλη ικανότητα προσαρμογής στις υφιστάμενες ανάγκες των επιχειρήσεων, ο λόγος που το mainframe εξακολουθεί να δεσπόζει ακόμα και σήμερα είναι το γεγονός ότι αποτελεί την, παγκοσμίως, περισσότερα αξιόπιστη, διαβαθμίσιμη και ασφαλή υπολογιστική πλατφόρμα. Προσφέρει, επίσης, σχεδόν ανεξάντλητες επιδόσεις και χαμηλότερα περιφερειακά κόστη σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη πλατφόρμα. Ίσως, το πιο σημαντικό από όλα είναι ότι οι εφαρμογές του mainframe αποτελούν την πηγή για τους επιχειρησιακούς κανόνες και διεργασίες που συνθέτουν το DNA μια επιχείρησης. Οι μεγάλοι οργανισμοί επενδύουν εδώ και δεκαετίες στον κώδικα των εφαρμογών για mainframes, όπερ σημαίνει ότι αυτός αποτελεί πνευματική τους ιδιοκτησία ανυπολόγιστης αξίας.

Εξέλιξη και προσαρμοστικότητα
Οι επιχειρήσεις σήμερα χρειάζεται να εκμεταλλεύονται, αλλά και να εξελίσσουν, τον κώδικα των mainframes, για να μπορέσουν να διακριθούν στο σημερινό απαιτητικό περιβάλλον της ψηφιακής οικονομίας. Ως εκ τούτου, όσοι οργανισμοί αποτύχουν να διασφαλίσουν ότι αυτή η πνευματική του ιδιοκτησίας θα υποστηρίζεται και θα χρησιμοποιηθεί κατάλληλα αυξάνουν το επίπεδο ρίσκο τους. Παρά τη σπουδαιότητα του mainframe φαίνεται να υπάρχει μια ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλιά του: Οι γενιές μηχανικών που δημιούργησαν τον κώδικα, ο οποίος κάνει τα mainframes τόσο πολύτιμα, σύντομα θα αποχωρήσουν, παραδίδοντας τα ηνία στη νέα γενιά, η οποία δεν διαθέτει τις δεξιότητες και την εμπειρία που είχαν αυτοί.

Σίγουρα η μετάβαση δεν θα είναι εύκολη. Το περιβάλλον των mainframes είναι πολύπλοκo και ο κώδικας δεκαετίας που έχει αναπτυχθεί γι’ αυτά συχνά δεν συνοδεύεται με επαρκή τεκμηρίωση. Εκτός αυτού, ιστορικά οι developers των mainframes και αυτοί των υπόλοιπων εταιρικών εφαρμογών εργάζονται σε διαφορετικά σιλό. Όλα τα παραπάνω δημιουργούν σημαντικά εμπόδια για τη μεταφορά της εμπειρογνωμοσύνης από τους παλιότερους στους νεότερους. Οι ηγέτες του ΙΤ, ωστόσο, χρειάζεται να ενεργήσουν προληπτικά και να δράσουν άμεσα για να διασφαλίζουν αυτή την εσωτερική αλλαγή γενεών. Και, δυστυχώς, δεν έχουν πολύ χρόνο γι’ αυτό.

Τα νέα φορτία
Με βάση τα αποτελέσματα της έρευνας που έκανε η Compuware, είναι ξεκάθαρο ότι οι CIOs αναγνωρίζουν την ισχύ και τη δυναμική των mainframes. Αναγνωρίζουν, επίσης, ότι θα παραμείνει αναπόσπαστο κομμάτι του οργανισμού τους για τα χρόνια που έπονται. Αυτό εξηγεί γιατί το 88% των συμμετεχόντων στην έρευνα αναφέρει ότι το mainframe θα αποτελέσει καίριο περιουσιακό στοιχείο της επιχείρησης τουλάχιστον για την επόμενη δεκαετία. Όσον αφορά τις εφαρμογές των mainframes, αυτές έχουν αναπτυχθεί και επανακαθοριστεί στη διάρκεια αρκετών δεκαετιών, ενώ έχουν κτιστεί ώστε να είναι υψηλά παραμετροποιήσιμες και να ικανοποιούν τις ξεχωριστές ανάγκες μεμονωμένων εταιρειών. Αυτή η τεράστια επένδυση σε κεφάλαιο και ανθρώπινη ενέργεια έχει δημιουργήσει 220 δισ. γραμμές ενεργού κώδικα, που αποδεικνύει την υψηλής αξίας πνευματική ιδιοκτησία. Η έρευνα αποκάλυψε, επίσης, ότι το mainframe καλείται να φέρει εις πέρας νέα και διαφορετικά φορτία.

Σύμφωνα με τους συμμετέχοντες στην έρευνα, αυτά τα φορτία δημιουργούνται από ψηφιακές πρωτοβουλίες όπως είναι η επέκταση του mobility στα εταιρικά περιβάλλοντα και ο αυτοματισμός της εφοδιαστικής αλυσίδας. Όλα αυτά συχνά απαιτούν και τροποποιήσεις του υπάρχοντος κώδικα των mainframes. Απόδειξη του γεγονότος ότι τα έξτρα φορτία στα mainframes δημιουργούνται από τις νέες εφαρμογές που βοηθάνε στον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων αποτελεί το γεγονός ότι το78% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι τα mainframes παίζουν ένα στρατηγικό ρόλο στην ενεργοποίηση της ψηφιακής καινοτομίας. Ειδικότερα, δε, οι CIOs θεωρούν το mainframe χρήσιμο για την εκμετάλλευση της ισχύος των Big Data.

Τι κάνουν οι CIOs
Αν και οι ηγέτες του ΙΤ τρέφουν μεγάλη εκτίμηση για τα mainframes, η μελέτη αποκάλυψε ότι οι δράσεις τους δεν ευθυγραμμίζονται με τις αντιλήψεις τους. Όταν έρθει η ώρα να δώσουν προτεραιότητες στις επενδύσεις τους, η εξέλιξη του κώδικα των mainframes βρίσκεται στον πάτο – παρά το γεγονός ότι οι CIOs αναγνωρίζουν την αξία της σχετικής πνευματικής ιδιοκτησίας. Η μελέτη έδειξε, επίσης, ότι ενώ οι CIOs αναγνωρίζουν ότι δυσκολεύονται να πετύχουν στα mainframes τα επίπεδα ασφάλειας και ευστάθειας που επιθυμούν. Κάτι που καταδεικνύει την απόσταση που υπάρχει ανάμεσα σε αυτό που γνωρίζουν οι CIOs ότι πρέπει να γίνει και στον τρόπο που οι οργανισμοί κατανέμουν τους διαθέσιμους πόρους.

Η συνεχιζόμενη οικοδόμηση υπολογιστικών περιβαλλόντων εκτός mainframes φαίνεται να είναι ελάσσονος σημασίας, δεδομένου του πολύ μικρού παράπλευρου κόστους των mainframes – όπου τα φορτία μπορούν να αυξηθούν έως και κατά 50% ή περισσότερο χωρίς να χρειαστεί η προσθήκη επιπλέον προσωπικού. Με τις δυνατότητες εξελιγμένου virtualization και της ευελιξίας διαχείρισης φόρτων εργασίας που διαθέτει, το mainframe είναι εξαιρετικά βολικό για την τροφοδοσία των private clouds. Άλλωστε, σχεδόν οι μισοί από τους ερωτηθέντες CIOs το χρησιμοποιούν γι’ αυτό το σκοπό, ενώ επτά στους δέκα συμφωνούν ότι είναι μια πολύ καλή ιδέα για να την υλοποιήσουν.

Χάσμα τεχνογνωσίας και έλλειμμα τεκμηρίωσης
Οι οργανισμοί έχουν κάνει σημαντικές επενδύσεις σε mainframe applications τις τελευταίες δεκαετίες, δαπανώντας εκατομμύρια, αν όχι δισεκατομμύρια, ευρώ για να τις υποστηρίξουν και να τις εξελίξουν. Ο κώδικας των mainframes εξελίσσεται συνεχώς για να ικανοποιεί τις ανάγκες των ψηφιακών επιχειρήσεων του σήμερα. Eχει εμπλουτιστεί στη διάρκεια όλων αυτών των δεκαετιών με τρισεκατομμύρια γραμμές, χαρακτηριζόμενες από υψηλή παραμετροποίηση και μεγάλη αξία. Η παραμετροποίηση αποτελεί ευχή και κατάρα μαζί, καθώς δημιουργεί κενά στην τεκμηρίωση ένεκα της μακροβιότητας του κώδικα. Οι περισσότεροι CIOs ανησυχούν ότι η ανεπαρκής τεκμηρίωση θα εμποδίσει τη διάχυση της γνώσης και θα αυξήσει τα επίπεδα ρίσκου.

Μια από τις περισσότερο αξιοσημείωτες ασυνέχειες που εντοπίστηκαν από την έρευνα έχουν να κάνουν με την αποχώρηση των βετεράνων τεχνικών των mainframes. Παρά του ότι οι εταιρείες φροντίζουν να περιορίσουν τα προβλήματα της έλλειψης δεξιοτήτων που προκαλούνται από την αποχώρηση έμπειρου προσωπικού, σχεδόν τέσσερις στους δέκα CIOs δεν έχουν προγραμματίσει ένα σχέδιο μετάβασης για να καλύψουν το κενό που προκαλείται από την αποχώρηση των βετεράνων. Όσον αφορά τους CIOs που έχουν αναπτύξει ένα σχέδιο μετάβασης, η πιο προσφιλής τακτική είναι να αναπτύσσονται εργαλεία που βοηθάνε τις ομάδες υποστήριξης να επιλύσουν τα προβλήματα που εμφανίζονται στα mainframes.

Αν και αυτό δεν αποτελεί κατ’ ανάγκη κάτι το κακό, είναι κάτι που γίνεται μετά την εμφάνιση των προβλημάτων, χωρίς να διαθέτει οποιαδήποτε πτυχή πρόληψης. Μια περισσότερο proactive προσέγγιση είναι η επένδυση στην εκπαίδευση υπαρχόντων developers πάνω στα mainframes ή/και η ανάπτυξη εργαλείων που θα κάνουν ευκολότερη τη μετάβαση για τους λιγότερους έμπειρους developers. Αρκετοί CIOs ανέφεραν ότι σχεδιάζουν να προσλάβουν (ή το έχουν κάνει ήδη) νέο προσωπικό. Ωστόσο και σε αυτή την περίπτωση οι CIOs χρειάζεται να εκπαιδεύσουν το νέο προσωπικό (51%), ώστε να μπορέσει αυτό να προσφέρει την ποιοτική δουλειά που απαιτείται.

Ενοποιημένη προσέγγιση
Ένα φαινόμενο που παρατηρείται όλο και πιο συχνά είναι ότι οι οργανισμοί χρειάζεται να αναπτύξουν εφαρμογές, αναμιγνύοντας και «ταιριάζοντας» συστατικά από διαφορετικές πλατφόρμες. Αυτή η προσέγγιση επιτρέπει στους CIOs να παρέχουν νέες δυνατότητες στους πελάτες, υπαλλήλους και τους άλλους συσχετιζόμενους, ταχύτερα και με μικρότερο κόστος. Ωστόσο, αυτό σημαίνει, επίσης, ότι χρειάζεται να υπάρχει μια στενότερη συνεργασία ανάμεσα στις ομάδες του mainframe και στις υπόλοιπες ομάδες του ΙΤ. Για παράδειγμα, οι περισσότεροι developers που δεν αναπτύσσουν εφαρμογές για mainframes έχουν άγνοια για το πώς τα MIPS επηρεάζουν την επιβάρυνση (και το κόστος) του mainframe – έτσι, μπορεί να δομούν τον κώδικα των εφαρμογών τους με τρόπους που να προκαλούν την αναίτια αύξηση των MIPS.

Αυτές οι συνέπειες μπορούν να αποφευχθούν μόνο μέσα από μια περισσότερο ενοποιημένη προσέγγιση (όπως εκτιμά το 75% των CIOs) κατά την ανάπτυξη των εφαρμογών. Πάλι, φαίνεται ότι υπάρχει μια ξεκάθαρη διαφορά ανάμεσα στο τι οι CIOs πιστεύουν ότι είναι ιδανικό και σε αυτό που πραγματικά συμβαίνει μέσα στους οργανισμούς τους. Οι επιχειρήσεις τους τείνουν, επίσης, να διαθέτουν διαφορετικές ομάδες developers για διαφορετικές πλατφόρμες (σε ποσοστό 68%).Αυτό το πρόβλημα θα μπορούσε ενδεχόμενα να επιλυθεί με την χρήση web-based πλατφορμών που επιτρέπουν στους developers να εργαστούν σε διαφορετικές πλατφόρμες χρησιμοποιώντας ένα κοινό σετ εργαλείων.

Κουλτούρα
Πέρα από τα τεχνικά ζητήματα που απομονώνουν το mainframe από τον υπόλοιπο οργανισμό, τα υφιστάμενα ζητήματα κουλτούρας θέτουν μια ακόμα πρόκληση για τους CIOs. Οι ομάδες mainframes, για παράδειγμα, έχουν καλλιεργήσει μια «κουλτούρα υπεροχής» σε βάθος δεκαετιών που επιτυγχάνει αξιοθαύμαστα επίπεδα αξιοπιστίας μέσα από μια ιδιαίτερα επιφυλακτική προσέγγιση σε testing και updates -αυτό από την άλλη δημιουργεί μια πηγή επιχειρηματικού ρίσκου, όταν υπάρχει αδυναμία ταχύτατης ανταπόκρισης στις μεταβαλλόμενες επιχειρηματικές ανάγκες.

Οι ηγέτες του ΙΤ χρειάζεται να σκεφτούν για τις δεξιότητες και τα εργαλεία που θα χρειαστεί η νέα γενιά developers, ώστε να μπορέσουν να εκμαιεύσουν τα μέγιστα από τα mainframes και να καθιερώσουν μια περισσότερο ευέλικτη νοοτροπία εργασίας για να προωθήσουν την καινοτομία και να ανταποκριθούν στις αδυσώπητα μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς. Τέλος, είναι άξιο λόγου το πόσο μεγάλο είναι το διακύβευμα για τους CIOs, όσον αφορά την «υγεία» των mainframe υποδομών τους. Οποιαδήποτε αποτυχία μεταφράζεται σε τεράστιο ρίσκο για την επιχείρηση, όσον αφορά την απώλεια εσόδων, μείωση της παραγωγικότητας, καταστροφής της φήμης και αδυναμία τήρησης της συμμόρφωσης.

Εν κατακλείδι
Οι CIOs συνεχίζουν να εκτιμούν την αξία του mainframe. Κατανοούν την ισχύ και την οικονομία που προσφέρει και – το πιο σημαντικό από όλα – αντιλαμβάνονται το μέγεθος της επένδυσης που κάνουν οι οργανισμοί τους στην πνευματική ιδιοκτησία που σχετίζεται με τον κώδικα των εφαρμογών που τρέχουν στο mainframe. Οι CIOs αναγνωρίζουν, επίσης, ότι υπάρχουν αρκετές προκλήσεις που καλούνται να διαχειριστούν, όπως η ευθύνη μεταφοράς τεχνογνωσίας από την παλιά στη νέα γενιά του τεχνικού προσωπικού, όπως και τα προβλήματα που προκύπτουν από την έλλειψη επαρκούς τεκμηρίωσης. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση οι CIOs χρειάζεται να βιαστούν, να διευκολύνουν και να υποστηρίξουν τη μετάβαση από την παλιά στη νέα γενιά, καθώς ο χρόνος μετράει αντίστροφα και τα περιθώρια στενεύουν.