Τα ολοένα και λιγότερα σαφή όρια ανάμεσα στις online και offline αγορές καθιστούν απαραίτητη την ένταξη της τεχνολογίας στον πυρήνα της στρατηγικής των επιχειρήσεων λιανικής. Και όπως αποδείχθηκε στο Retail Technology Conference 2014, το οποίο πραγματοποιήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου, στο αμφιθέατρο Maroussi Plaza, οι ελληνικές επιχειρήσεις είναι έτοιμες για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της σύγχρονης αγοράς και να καλύψουν τις προσδοκίες των πελατών τους.

Το συνέδριο, το οποίο πραγματοποιήθηκε για τρίτη φορά από το περιοδικό netweek παρακολούθησαν περισσότερα από 150 υψηλόβαθμα στελέχη της ελληνικής αγοράς retail. Οι εργασίες του συνεδρίου άνοιξαν με χαιρετισμό του Αντώνη Μακρή, Προέδρου του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Λιανικής Πώλησης Ελλάδος (ΣΕΛΠΕ) και του Χρήστου Μπανού, Γενικού Διευθυντή Αγοράς της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου.

Το νέο τοπίο στο retail
Οι έλληνες καταναλωτές θεωρούν σημαντική την υιοθέτηση ηλεκτρονικών τεχνολογιών υποβοήθησης αγορών τους πωλητές στα φυσικά καταστήματα και αποζητούν την omnichannel σύγκλιση online και offline καναλιών αγορών. Αυτό ήταν ένα από τα βασικά συμπεράσματα της Ετήσιας Έρευνας Ηλεκτρονικού Εμπορίου του ELTRUN, η οποία παρουσιάστηκε στο συνέδριο από τον ερευνητή του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Χρήστο Λάζαρη. Σύμφωνα με την έρευνα, το 54% των καταναλωτών αναγορεύει ως πάρα πολύ σημαντικό παράγοντα για τη λήψη αγοραστικών αποφάσεων μέσα στο φυσικό κατάστημα τη χρήση ηλεκτρονικών τεχνολογιών υποβοήθησης αγορών από το προσωπικό, ενώ θεωρεί ότι το Wifi και τα Mobile Apps στο φυσικό κατάστημα δίνουν προστιθέμενη αξία, καθώς μπορούν να αποτελέσουν τον συνδετικό κρίκο online και offline.

Οι αλλαγές στις προτιμήσεις των καταναλωτών και η εδραίωση του «ψηφιακού μετασχηματισμού» (digital disruption) ως επιχειρηματική τάση επιφέρουν αλλαγές και νέες ανάγκες στην αγορά retail. Στην παρουσίασή του, ο Παναγιώτης Τσούμπας, Solutions Implementation Director της First Data έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στις προβλέψεις για συχνότερη χρήση των προπληρωμένων καρτών και την αυξημένη διάδοση των mobile συναλλαγών –κυρίως ως απόρροια της διάδοσης των online αγορών. Ο Π. Τσούμπας επεσήμανε ότι οι νέες τάσεις δημιουργούν καινούργιες προκλήσεις για τους retailers, όπως είναι ο σχεδιασμός νέων loyalty schemes ανταμοιβής των πιστών πελατών, αναδιαμόρφωση των φυσικών καταστημάτων ώστε να υπάρχει χώρος για τα νέα τερματικά πληρωμών και απλοποίηση πραγματοποίησης των συναλλαγών ώστε να διευκολύνονται οι πληρωμές.

Στο πλαίσιο της εδραίωσης του omnichannel retail, οι επιχειρήσεις του κλάδου έρχονται αντιμέτωπες με τη διττή πλέον φύση του σύγχρονου καταναλωτή, ο οποίος είναι experience και information driven ταυτόχρονα * όπως επεσήμανε στην παρουσίασή του ο Θεόδωρος Φαράζογλου, Sales Manager της Samsung Greece, η χρήση σύγχρονων τεχνολογιών στο retail αναβαθμίζει την εμπειρία του πελάτη στο φυσικό κατάστημα, δίνοντας του ταυτόχρονα τη δυνατότητα να επικοινωνεί με μεγαλύτερη αμεσότητα με τον retailer αλλά και να αντλεί περισσότερες πληροφορίες για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που τον ενδιαφέρουν.

Η ένταξη των smartphones στην καθημερινότητα των καταναλωτών είναι μια ακόμα δύναμη που μεταλλάσσει τον κλάδο του retail και καθιστά απαραίτητη τη χρήση νέων τεχνολογιών. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο Ιάσων Αντωνόπουλος, Product Development Director της M-STAT, το 81% των καταναλωτών χρησιμοποιούν το κινητό τους τηλέφωνο όταν ψωνίζουν, προκειμένου να βρουν σχετικές πληροφορίες: είναι χαρακτηριστικό ότι οι καταναλωτές συνηθίζουν να στέλνουν φωτογραφίες και SMS για feedback από φίλους και γνωστούς όταν βρίσκονται σε ένα κατάστημα, σε ποσοστό 30% και 40% αντίστοιχα. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι πολύ σημαντικό για τους retailers να χρησιμοποιούν τεχνολογίες που να εκμεταλλεύονται τη δυναμική της χρήσης των smartphones.

Τα super market του μέλλοντος
Η χρήση της τεχνολογίας αναμορφώνει και τον τρόπο προσέγγισης των καταναλωτών από τις επιχειρήσεις retail, και ειδικότερα τα super markets. Ο Λευτέρης Κιοσές, Υπεύθυνος Ερευνών του ΙΕΛΚΑ (Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών) κατέδειξε ότι, σε διεθνές επίπεδο, τα τρόφιμα έχουν το δεύτερο μεγαλύτερο κοινό στα social media, και αυτή είναι μια τάση που κερδίζει έδαφος και στην Ελλάδα, καθώς τα social media φαίνεται, σύμφωνα με τις έρευνες του Ινστιτούτου, να παίζουν σημαντικό ρόλο στην ενημέρωση των καταναλωτών και στην προώθηση προϊόντων. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της AB Βασιλόπουλος, καθώς, όπως παρουσίασε η Πολυξένη Τζέκα, Web & Social Content Coordinator της εταιρείας, η χρήση των mobile apps, οι καμπάνιες μέσα από τα social media (κυρίως σε Facebook, Twitter και Foursquare) ενισχύουν το loyalty των πελατών και τους παράσχουν ομοιογενή εμπειρία αγορών σε όλα τα κανάλια διανομής, όπως ευαγγελίζεται το omnichannel όραμα της AB Βασιλόπουλος.

Η αλυσίδα super market Μασούτης ανήκει επίσης στις εταιρείες που αξιοποιούν τις δυνατότητες των σύγχρονων τεχνολογιών για να αναβαθμίσουν την εμπειρία των καταναλωτών στα φυσικά καταστήματα, αλλά και στο e-shop. Ο Σάββας Τορτοπίδης, Διευθυντής Πληροφορικής της Μασούτης έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στη χρήση beacon technology που προωθείται στα καταστήματα της αλυσίδας, τονίζοντας ότι προσφέρουν στον καταναλωτή τη δυνατότητα να εντοπίσει στοχευμένες προσφορές στο κατάστημα, να συγκρίνει τιμές προϊόντων (μια δυνατότητα την οποία σπουδαιολογεί ο σύγχρονος καταναλωτής, όπως κατέδειξαν οι έρευνες), να αξιοποιήσει τα διαθέσιμα ψηφιακά κουπόνια και να πραγματοποιήσει ευκολότερα τις αγορές τους.

Το omnichannel retail στην πράξη
Παρά την αυξημένη διείσδυση του ηλεκτρονικού εμπορίου στην καθημερινότητα των καταναλωτών, το φυσικό κατάστημα παραμένει ένα βασικό στοιχείο της omnichannel retail στρατηγικής. Ο Giovanni Δημητριάδης, Stores Design, Retail Marketing Deputy Director του ομίλου ΟΤΕ παρουσίασε το σύγχρονο concept σχεδιασμού των καταστημάτων ΟΤΕ, τα οποία υποστηρίζουν τη multimedia εμπειρία και «δανείζονται» στοιχεία από τα online καταστήματα, αναφορικά με τη δυνατότητα πρόσβασης σε περιεχόμενο και με την άμεση και εύκολη σύγκριση προϊόντων. Η σύγκλιση μεταξύ online και φυσικού περιβάλλοντος εγείρει νέα ζητήματα στρατηγικής και διαδικασιών για τις επιχειρήσεις retail. Ιδιαίτερη σημασία έχει ο σχεδιασμός της εφοδιαστικής αλυσίδας, καθώς, όπως επεσήμανε στην παρουσίασή του ο Σταμάτης Ανδριανόπουλος, Executive Consultant της Planning, χρειάζεται ευθυγράμμιση μεταξύ των δύο πλευρών του business σε ό,τι αφορά την προτεραιότητα των παραγγελιών, τη λειτουργία μοντέλων που υποστηρίζουν online παραγγελία και παραλαβή από το κατάστημα και το λανσάρισμα promotional campaigns, ειδικά για τα e-shops ή τα φυσικά καταστήματα αντίστοιχα.

Η τεχνολογία στην αλυσίδα αξίας του retail Μέσω της τεχνολογίας, οι retailers έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν πιο λεπτομερή customer segments και προφίλ για τους πελάτες τους, να υπολογίσουν το ROI των προωθητικών ενεργειών τους αλλά και να σχεδιάσουν πιο στοχευμένες promotional campaigns. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο Στέφανος Τσολακίδης, Business Development & Alliances Manager της QlikView, οι retailers πρέπει να δώσουν μεγάλη έμφαση στις επενδύσεις σε Business Intelligence, καθώς, μέχρι το τέλος του 2016, το product intelligence θα καθοδηγεί σε μεγάλο βαθμό τις αποφάσεις για το pricing, ενώ οι top 150 retailers θα βελτιώσουν το ROI των hyper-personal loyalty schemes, μέσω του unified customer engagement.

Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Σωτήρης Σιγάλας, Head of Retail των Marks & Spencer ανέπτυξε το case study της M&S loyalty card και το πώς η εταιρεία αξιοποιεί τα δεδομένα που συγκεντρώνει για να δημιουργήσει customer segments και να σχεδιάσει αποτελεσματικές promotional campaigns. Η τεχνολογία μπορεί να δώσει καινοτόμες λύσεις και σε ό,τι αφορά τη συγκέντρωση πληροφοριακών δεδομένων για τον πελάτη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το case study χρήσης της τεχνολογίας eye-tracking στα σούπερ μάρκετ Χαλκιαδάκης, το οποίο παρουσίασε ο δημιουργός της σχετικής τεχνολογίας Δρ. Ιωάννης Ασλανίδης, Ιδρυτής και Ιατρικός Διευθυντής της Εμμετρωπία * η τεχνολογία eye-tracking καταγράφει σε πραγματικό χρόνο το «ταξίδι» του καταναλωτή μέσα στο κατάστημα, δίνοντας πληθώρα δεδομένων στην επιχείρηση για τα σημεία που τραβούν την προσοχή του.

Δεδομένου ότι οι πληρωμές είναι το πεδίο που επηρεάζεται περισσότερο από το digital disruption, οι τράπεζες παίζουν καθοριστικό ρόλο στον ψηφιακό μετασχηματισμό του retail. Η Ντόρα Κοκκαλάκη, Account Manager ePayments της Τράπεζας Πειραιώς παρουσίασε στο συνέδριο τη λύση Easy Pay Point, η οποία ικανοποιεί τις ανάγκες των πελατών που, παρά τη διεύρυνση των λύσεων πληρωμών, προτιμούν να πραγματοποιούν τις συναλλαγές τους με μετρητά. Μέσω των έξυπνων τραπεζικών λύσεων, οι καταναλωτές μπορούν να πληρώνουν σε μετρητά με ασφάλεια και ευκολία, αποφεύγοντας τις ουρές και τους περιορισμούς των εργάσιμων ωρών.

Ο στρατηγικός ρόλος του Διευθυντή Πληροφορικής
Σε ένα συνέδριο αφιερωμένο στην τεχνολογία, δεν θα μπορούσε να μην συζητηθεί ο ρόλος του Διευθυντή Πληροφορικής στον μετασχηματισμό των επιχειρήσεων retail. Ο Γιάννης Μπάστας, R&D Director Technical Management της Unilever υπερθεμάτισε της αναγκαιότητας πιο στενής συνεργασίας του IT με το business, προκειμένου να ανταποκριθούν οι επιχειρήσεις στις προκλήσεις του digital disruption. Στο πάνελ συζήτησης, στο οποίο συμμετείχαν οι Γιώργος Βουτυράς, Διευθυντής Οργάνωσης και Πληροφορικής, ΜΕΤΡΟ ΑΒΕΕ, Πάνος Ηλιόπουλος, IT Director, Dixons South-East Europe και o Άκης Χαμαμτζόγλου, IT Director, Public τονίστηκε η σημαντικότητα χρήσης τεχνολογιών όπως είναι τα beacons και οι ανέπαφες πληρωμές, ενώ σχολιάστηκε έντονα η ανάγκη re-structuring των εταιρειών retail, ώστε να αξιοποιούνται πλήρως οι δυνατότητες που παρέχουν οι σύγχρονες τεχνολογίες.