Η εντατική ψηφιοποίηση πλοίων, λιμανιών και ναυτιλιακών εταιρειών και εγκαταστάσεων και οι νέες δυνατότητες και οι προκλήσεις που αυτή η τεχνολογική μεταμόρφωση παρουσιάζει, δημιουργούν ένα εντελώς νέο χάρτη στον οποίο όλοι οι παίκτες του θαλάσσιου επιχειρείν καλούνται να πλοηγηθούν.

Η επίδραση της ψηφιοποίησης στην λειτουργία και τις στρατηγικές των ναυτιλιακών εταιρειών, αλλά και η συνεισφορά του ΙΤ στη βελτιστοποίηση του ευρύτερου οικοσυστήματος της ναυτιλίας, όπως αυτή διαμορφώνεται σε συνδυασμό και με τις προκλήσεις της παγκόσμιας πανδημίας, ήταν το θέμα του ψηφιακού, 7ου ShipIT Conference 2021 που διοργανώθηκε από το περιοδικό netweek και την AMMITEC.

Η τηλε-εργασία στη Ναυτιλία
Ο Κωνσταντίνος Μάντζιος επιστημονικός συνεργάτης της Boussias και συντονιστής του συνεδρίου, άνοιξε τις διαδικασίες σκιαγραφώντας το παραπάνω τοπίο, για να δώσει τον λόγο στον Στέλιο Σαμπάνη, Πρόεδρο της ΑΜΜΙΤΕC και Head of ICT της GasLog. Στην σύντομη τοποθέτηση του αυτός έδωσε το στίγμα της συγκεκριμένης συγκυρίας, όπως καθορίζεται ακόμα από τις απαιτήσεις της πανδημίας και της τηλεργασίας που επέβαλε στον κλάδο. Τον τρόπο που άλλαξε τις συνθήκες δουλειάς και επέβαλε νέες δοκιμασίες στην χάραξη στρατηγικών στον τομέα του shipping. Εκεί όπου οι εξελίξεις στον τομέα της κυβερνοασφάλειας ανέδειξαν τις ανάγκες εξέλιξης και προσαρμογής των παραδοσιακών μοντέλων στην αντιμετώπιση ειδικά του ransomware, αλλά και των ευρύτερων κενών ασφαλείας, όσο και της ανάγκης για το είδος του μετασχηματισμού που θα κρατήσει τις εταιρείες ασφαλείς, αλλά και ανταγωνιστικές στο νέο περιβάλλον.

Η Ευτυχία Μπενάκη, ΙΤ Manager CySO της Minerva Marine και Board Member της Ammitec, παρουσίασε τα αποτελέσματα της επίκαιρης έρευνας της Ammitec για τον βαθμό ωριμότητας της κυβερνοασφάλειας στον χώρο και τα συμπεράσματα που οι 50 IT managers από ισάριθμες Ελληνικές ναυτιλιακές προσέφεραν με την συμμετοχή τους στην έρευνα.
Στην ίδια θεματική γραμμή, ο Χρόνης Καπαλίδης, Principal του Information Security Forum και keynote academic speaker, ανέλυσε ειδικά το ζήτημα του ransoming των πλοίων, αλλά και των περιπτώσεων κυβερνοεπιθέσεων πέρα από το ίδια τα σκάφη και στις ευρύτερες υποδομές ναυσιπλοΐας. Αναφέρθηκε στις συνέπειες επιθέσεων τόσο σε πλοία, όσο και στη διασύνδεση τους με τις παγκόσμιες υποδομές, μέσα από συγκεκριμένα παραδείγματα πραγματικών περιστατικών, με τα οποία αναλύθηκε και χαρτογραφήθηκε η παγκόσμια εμπειρία απειλών και τα επίπεδα διαχείρισής της.

Στη συνέχεια η Κωνσταντίνα Συντίλα, Cybersecurity Specialist Leader Greece, Portugal, Cyprus, Malta της Cisco παρουσίασε τις τελευταίες τάσεις και τα αρχιτεκτονικά πρότυπα που επιτρέπουν μια ολιστική αντιμετώπιση των επικρατέστερων ρίσκων και απειλών στο IT του maritime industry. Πρόκρινε ανάμεσα τους την αρχιτεκτονική SASE (Secure Access Service Edge) στο cloud, τη Zero Trust αρχιτεκτονική μηδενικής εμπιστοσύνης και τη δομή XDR (Extented Detection and Response) που στοχεύει στη μείωση του χρόνου εντοπισμού και αντιμετώπισης κυβερνοεπιθέσεων κάτω από την γενικότερη “ομπρέλα ασφαλείας” των συστημάτων της Cisco, η οποία όπως ανέφερε ανακαλύπτει ενδεικτικά πάνω από 3 εκατομμύρια malicious domains την ημέρα.

Ακολούθησε η γρήγορη ανταλλαγή απόψεων ανάμεσα στον Χρόνη Καπαλίδη και τον Αργύρη Μακρυγιώργου, Head of Managed Cyber Security Services της Algosystems, γύρω από τις εξελίξεις στο χώρο της ασφάλειας της ψηφιοποίησης της ναυσιπλοΐας. Aλλά και τις αντιδράσεις της αγοράς σε αυτές, καθώς αυτή ωριμάζει και καταλήγει στις βέλτιστες πρακτικές. Ανέλυσαν έτσι με αμεσότητα τον κομβικό ρόλο του ανθρώπου σε αυτές, των επενδύσεων σε vessels αλλά και headquarters, αλλά και του ολιστικού security awareness, ενώ εστίασαν και στην “εκπαιδευτική” αξία του σοκ των επιθέσεων σε όλες τις πλευρές της αγοράς.

Στην συνεισφορά του ΙΤ στις επιχειρηματικές επιδόσεις μιας ναυτιλιακής εταιρείας εστίασε ο Νικήτας Νικητάκος, καθηγητής του τμήματος Shipping Trade and Transport του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Στην παρουσίαση του ο τρόπος που τα maritime data επηρεάζουν το business model των εταιρειών, αναλύθηκε βήμα το βήμα λεπτομερώς, με την ασφάλεια ως αναπόσπαστο μέρος αυτών δεδομένων. Αλλά και ο σε εξέλιξη μετασχηματισμός των ναυτιλιακών εταιρειών σε data driven οργανισμούς, που μέσω αυτών αλληλεπιδρούν με τα πλοία τους, το παγκόσμιο ναυτιλιακό περιβάλλον και τον ανταγωνισμό.

Ως πρώτος industry keynote speaker, o Σταύρος Μεϊντάνης, Managing Director & Chief Sustainability Officer της Capital -Executive Ship Management Corporation, συνέχισε με τις προκλήσεις και τις δυσκολίες του ship management στην εποχή της ψηφιοποιημένης ναυτιλίας. Ανέδειξε τις κορυφαίες προκλήσεις, όπως την εφαρμογή της ψηφιοποίησης σε τεχνικό και διοικητικό επίπεδο, την “καθαρότητα” των data με τα οποία λαμβάνονται οι αποφάσεις, την συνεργασία ανάμεσα σε νέες και παλιότερες τεχνολογίες, αλλά και τα νέα κανονιστικά πλαίσια όπως αυτό του decarbonization, σε ένα «effective fleet management process».

Στη συνέχεια ο Jose Milhazes, Business Process Innovation Manager της GasLog παρουσίασε την επίδραση του ψηφιακού μετασχηματισμού στην ευρύτερη ναυτιλία και πως αυτός μετατρέπει τις εταιρείες shipping, από οργανισμούς διαχείρισης assets σε «intelligence companies». Καθώς αυτές ακολουθούν όλο και πιο data driven διαδικασίες μέσα από σύγχρονα δίκτυα που διαρκώς παράγουν νέα δεδομένα προς επεξεργασία, για να αποδώσουν το value της επιχείρησης, σε μια αέναη αλυσίδα εφοδιασμού.

Ψηφιοποίηση και Cybersecurity
Την ενότητα του συνεδρίου αφιερωμένη στην κυβερνοασφάλεια της ψηφιοποίησης του shipping άνοιξε ο Russell Kempley, Chief Security Officer της CyberOwl παρουσιάζοντας μεταξύ άλλων και τα δεδομένα που προκύπτουν από την διασύνδεση των πάνω από 170 ειδικών του IT, από όλο τον κόσμο στην πλατφόρμα των risk assesment workshops της εταιρείας που μελετά το ζήτημα της ασφάλειας των data των στόλων ανά τον πλανήτη. Αλλά και τις τάσεις που διαγράφονται από τις αλλαγές στο τοπίο των απειλών, τις μεθόδους προστασίας, προετοιμασίας και αντίδρασης σε αυτές.

Ακολούθησε ο δρ. Μιχάλης Μιχαλολιάκος, Cybersecurity & Network Team Leader της TMS Cardiff Gas, ο οποίος από ένα διαφορετικό δρόμο προσέγγισε την κυβερνοασφάλεια, από τον αντίποδα της τεχνολογίας, θέτοντας το ζήτημα της δημιουργίας μια νέας “κουλτούρας ασφαλείας” και της θέσης του ανθρώπινου παράγοντα σε αυτή. Περιέγραψε το τοπίο των πιο πρόσφατων απειλών, τις εξελίξεις σε αυτό και το παρόν επίπεδο ασφαλείας, σαν λόγους που καλούν να εστιάσουμε σε κουλτούρα ασφαλείας και πως θα μετράμε την αποτελεσματικότητα της στην πράξη.

Ο Nicolas Furge, Πρόεδρος της Digital Marlink συνέχισε πάνω στο θέμα της κυβερνοασφάλειας στη διαδικασία migration data και operations προς το cloud και πως μπορεί να υποστηριχθεί κάθε πελάτης στο “ταξίδι” του αυτό, καθώς και η ναυτιλία περνάει στην cloud εποχή. “Data και διαδικασίες δεν μπορούν να γίνουν απλώς copy-paste από τη ναυτιλία στο cloud”, είπε χαρακτηριστικά υπογραμμίζοντας τις ιδιαιτερότητες του maritime data οικοσυστήματος. Σε αυτές ξεχωριστή θέση έδωσε στην συνολική εικόνα και έλεγχο που πρέπει να έχει διαρκώς ο πελάτης σε όλη την αλυσίδα OT και ΙΤ εφαρμογών από τα κεντρικά του γραφεία μέχρι το κάθε απομακρυσμένο σκάφος και τις λιμενικές ή άλλες εγκαταστάσεις, πριν περάσει στη δυνατότητα να επεμβαίνει εξ αποστάσεως στις λειτουργίες αυτές.

Κλείνοντας την ενότητα της κυβερνοασφάλειας, ο Νικήτας Κλαδάκης, Chief Executive Officer της Netbull, για να μεταφέρει ένα εντελώς νέο concept στην συζήτηση αναρωτήθηκε “έχει σκεφτεί κανείς από εσάς πως βλέπουν οι hackers την εταιρεία του;”. Περνώντας έτσι στη σημασία της “απέξω” εικόνας μιας εταιρείας ως στόχο, προκειμένου να μπορέσει ο υπεύθυνος ασφαλείας να ιχνηλατήσει τα μονοπάτια που θα ακολουθήσουν οι επιτιθέμενοι και να τα αποκόψει, πριν τα χρησιμοποιήσουν για να φτάσουν στα αδύναμα σημεία που θα βρουν, σαρώνοντας το ψηφιακό αποτύπωμα της εταιρείας.

AI & Shipping Industry
Η δεύτερη ενότητα του Συνεδρίου, αφιερωμένη στην επίδραση της τεχνητής νοημοσύνης στη σύγχρονη ναυτιλία, άνοιξε με την παρουσίαση του δρ. Κώστα Γαλάνη, Chairman of the Board του International Ship Recycling Association. Σε αυτή παρουσιάστηκαν τα πλεονεκτήματα και οι προκλήσεις της ψηφιοποίησης του τέλους ενός σκάφους που θα διαλυθεί, το εθνικό, περιφερειακό και παγκόσμιο νομικό πλαίσιο που εμπλέκεται στη διαδικασία, τις περιβαλλοντικές επιπλοκές της διαδικασίας διάλυσης του, τις προδιαγραφές ασφαλείας υλικών και ανθρώπων και πως όλες αυτές οι πλευρές της διαδικασίας βελτιστοποιούνται τεχνολογικά και ολοκληρώνονται συνδυάζοντας οικονομική και περιβαλλοντολογική βιωσιμότητα.

Στη συνέχεια ο Αναστάσιος Αραμπατζής, Cybersecurity / Information Security Content Writer παρουσίασε τον εξειδικευμένο υποτομέα της κυβερνοασφάλειας που αφορά τη διαχείριση των ταυτοτήτων των μηχανών. Στη εποχή που ένα σύγχρονο πλοίο είναι στην ουσία ένα “σύνολο από επιχειρησιακά συστήματα” που επικοινωνούν μεταξύ τους σε ΙΤ και cloud περιβάλλοντα, με όλα τα πλεονεκτήματα και κινδύνους που αυτό εμπεριέχει, εξήγησε γιατί ο έλεγχος της πρόσβασης σε αυτά τα περιβάλλοντα κάθε συστήματος προϋποθέτει την σύσταση ψηφιακών “ταυτοτήτων” κάθε συστήματος με βάση τις οποίες θα συσταθεί η νέα περίμετρος ασφαλείας.

Για τον Γιάννη Κόκοτο, Head of Process Automation Greece & Cyprus της ABB S.A. πάλι το πλοίο είναι πια “service”, καθώς μετασχηματίζεται στη νέα πραγματικότητα και τα marine operations του ψηφιοποιούνται πλήρως, για να παρέχουν customer value σε ένα βιώσιμο μέλλον. Στην παρουσίαση του περιέγραψε πως η ψηφιοποιήση αυξάνει τα data, τον έλεγχο, αλλά και την νοημοσύνη σκαφών και επιχειρήσεων και μαζί της την ικανότητα για αποφάσεις που οδηγούν σε ένα καλύτερο, ασφαλέστερο επιχειρηματικό μέλλον.
Από την πλευρά των ναυτιλιακών εταιρειών, ο Στέφανος Χρηστάκης, IT Innovation Manager της Euronav Ship Management προσέφερε μια λεπτομερή και εντυπωσιακή παρουσίαση του ψηφιακού μετασχηματισμού της εταιρείας -των 55 σκαφών της αλλά και του δικτύου της- μέσω pms- erp, rpa, machine learning, artificial intelligence εφαρμογών που τη μετέτρεψαν σε ένα innovation hub, ιδανικό για μελέτη και στο μέλλον.

Ο Χρήστος Χατζηγεωργίου Managing Director της Almi Marine Management S.A. προσέφερε ως keynote industry speaker για την οπτική από την πλευρά της διοίκησης μιας ναυτιλιακής εταιρείας, υπογραμμίζοντας την διαφορά ανάμεσα στην ροή των data και την πραγματική πληροφόρηση. Ειδικά όταν οι άνθρωποι στο κέντρο της ναυτιλιακής επιχειρηματικότητας προτιμούν την δεύτερη, παρότι όπως είπε, οι περισσότεροι vendors τείνουν να παρέχουν την πρώτη, αφού συχνά δεν καταλαβαίνουν τις συγκεκριμένες ξεχωριστές ανάγκες της ναυτιλίας.

Ο dr. Soren Vinther Hansen Director VesOPS ApS παρουσίασε τις δυνατότητες βελτιστοποίησης λειτουργίας των εμπορικών πλοίων με την χρήση high frequency data της VesOPS, που παρέχει monitoring software εξειδικευμένο σε εφαρμογές ναυτιλίας, εστιασμένο στην απόδοση και την εναρμόνιση της λειτουργίας των πλοίων σε περιβαλλοντικούς ή νομικούς κανονισμούς, αλλά και την ευρύτερη επιχειρησιακή στρατηγική και ασφάλεια.

Ναυτιλία και Smart Tech
H τρίτη ενότητα του συνεδρίου άνοιξε με την παρουσίαση του dr. Matthew Mahera, IT Manager της Metrostar και General Secretary της AMMITEC, πάνω στον τρόπο που οι σύγχρονες τεχνολογίες δεδομένων και τεχνητής νοημοσύνης συνεισφέρουν στη διαδικασία απανθρακοποίησης της ναυτιλίας, προσφέροντας πρωτόγνωρες δυνατότητες πρόγνωσης, πρόβλεψης και βελτιστοποίησης διαδικασιών λειτουργίας των πλοίων.

Ο δρ. Θεόδωρος Ντούσκας, Managing Director του ICT PROTECT, παρουσίασε μια ολοκληρωμένη πρόταση διαχείρισης ζητημάτων cybersecurity στη ναυτιλία, σε ένα σύστημα αλληλεπίδρασης ανάμεσα σε συστήματα σκαφών, λιμένων και του ευρύτερου ναυτιλιακού οικοσυστήματος, προστατευμένο από ένα πλέγμα διεθνών προτύπων και frameworks.
Στη συνέχεια ο Δημήτρης Ξερνός Consulting Technology Manager της PRIORITY, ανέλυσε την σημασία των Cybersecurity drills στην εποχή του ψηφιακού μετασχηματισμού της ναυτιλίας. Διασυνδεσιμότητα, ρομποτική αυτοματοποίηση, αναβάθμιση της ψηφιακής επικοινωνίας σχηματίζουν το νέο “έξυπνο πλοίο”, που έχει όμως ως τέτοιο, επαυξημένες ανάγκες κυβερνοασφάλειας, με το ρόλο των drills κομβικό σε αυτή.

Οι δυνατότητες της βελτίωσης και ενεργειακής αποδοτικότητας ενός στόλου μέσω του ISO 19030, έγιναν το επόμενο σημείο εστίασης μέσω της παρουσίασης του Χρήστου Παπανδρέου, Energy Efficiency & Fleet Performance της Athenian Sea Carriers. Σε αυτή ξεδιπλώθηκε ένα πλέγμα κανονισμών, κόστους, περιβαλλοντικής επιβάρυνσης, ανταγωνιστικότητας και άλλων παραγόντων που μια data driven λήψη αποφάσεων καλείται να πλοηγηθεί προς την βέλτιστη λειτουργία.

Ο Αναστάσιος Σαρρής, Channel Sales Business Developer SEE της Schneider Electric, παρουσίασε την επόμενη γενιά IT λύσεων στη ναυτιλία, στους τομείς του carbon impact, του total cost of ownership και τις επιδράσεις της πανδημίας στις μεταφορές, την δεδομένη ιστορικά στιγμή όπου, όπως ανέφερε, μελέτες δείχνουν την αύξηση των διασυνδεδεμένων ΙΤ συστημάτων και συσκευών στα πλοία να φτάνει ως και 800% μέχρι το 2024.

Ο dr. Michele Fiorini, Chair του Institution of Engineering Technology Italy Network, εστίασε στη συνέχεια στις πιο αξιόπιστες ανάμεσα στις τεχνολογίες ψηφιοποίησης ναυτιλίας και λιμανιών. Ξεκινώντας από την πρώτη ιστορικά εγκατάσταση ναυτικών ραντάρ, μέχρι την πρώτη διασύνδεση του με υπολογιστή και την σημερινή ψηφιακή πραγματικότητα, παρουσίασε της ανάγκες διαλειτουργικότητας και συμβατότητας των συστημάτων, αλλά και νέους παράγοντες εντατικοποίησης της ψηφιοποιήσης της ναυτιλίας μέσω big data, digital twins μοντέλων διαχείρισης, smart ships αλλά και smart ports.

Η Πάολα Χατζηλάμπρη, Director of Business Development, Michael Kyprianou -Advocates & Legal Consultants, συνέδεσε την τεχνολογία blockchain με την ναυτιλία αναλύοντας τον τρόπο με τον οποίο η τεχνολογία των distributed ledger data μπορεί να φέρει επιπλέον ταχύτητα και αξιοπιστία στο λογιστικό και νομικό κομμάτι της ναυτιλιακής διαδικασίας και κατ’ επέκταση να μειώσει το “γραφειοκρατικό αποτύπωμα” στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα.

Το συνέδριο ολοκληρώθηκε με την παρουσίαση του Θεμιστοκλή Σάρδη, IT Manager της Costamare Shipping και Vice President της AMMITEC, πάνω στις προκλήσεις του παγκόσμιου Shipping IT στην COVID -19 εποχή. Παρουσιάστηκε αναλυτικά ο τρόπος με τον οποίο το ΙΤ ανθρώπινο δυναμικό της συγκεκριμένης εταιρείας αντιμετώπισε τις νέες προκλήσεις της πανδημίας, σε επίπεδο κυβερνοασφάλειας, εξοπλισμού, συντονισμού, λειτουργίας μέσω cloud και εξ αποστάσεως εργασία, σε ξηρά και θάλασσα. Αλλά και τα λιμάνια, αφού εν μέσω πανδημίας έπρεπε να παραληφθούν και να ενεργοποιηθούν ψηφιακά, ετοιμοπαράδοτα πλοία στην άλλη πλευρά του πλανήτη, ακόμα και με την χρήση smart glasses και κινητών που έδιναν εικόνα του μηχανοστασίου πίσω στα κεντρικά μέσω δορυφόρου. NW