Είναι ρομαντικό να μιλάμε για αξίες στο πλαίσιο της επαγγελματικής μας ζωής; Ειδικά σε μια εποχή που ζητούμενο είναι η επιβίωση;
Είτε το συνειδητοποιούμε είτε όχι, οι αξίες είναι εκεί και διαποτίζουν την επικοινωνία και τις συναναστροφές μας. Ο καθένας και η καθεμία από εμάς κουβαλάει μια ξεχωριστή κουλτούρα λόγω παιδείας, φύλου, εμπειριών, μόρφωσης, απόψεων, ενδιαφερόντων… Οσο πιο συνειδητοποιημένοι είμαστε ως προς την κουλτούρα και τις αξίες μας, τόσο πιο εύκολα μπορούμε να λύνουμε καθημερινά διλήμματα και να αναγνωρίζουμε τη διαφορετικότητα ώστε να τη διαχειριζόμαστε με σεβασμό και αποτελεσματικότητα.
Οι αξίες μας, επαγγελματικές και μη, εκφράζονται τόσο μέσω όσων κάνουμε όσο και μέσω όσων δεν κάνουμε. Τίποτα δεν είναι τυχαίο! Οταν αναρωτιέμαι γιατί δεν τα πάω καλά με τον τάδε συνάδελφο ή γιατί η ομάδα μου δεν δείχνει να κινητοποιείται, το να αφιερώσω χρόνο στην ανάλυση και καταγραφή της κουλτούρας των άλλων ατόμων και της δικής μου, δίνει αμέσως εξηγήσεις και κατευθύνσεις. Συχνά καταλογίζουμε πρόθεση στη διαφωνία, ενώ προκύπτει από διαφορετικές αντιλήψεις.
Ενα παράδειγμα από τις συνεδρίες coaching με διευθυντικό στέλεχος. Το αρχικό αίτημα ήταν: «Θέλω να γίνω καλύτερος στη διοίκηση της ομάδας μου, να αναπτύσσω τους ανθρώπους και όχι απλώς να δίνω διαταγές!».
Οσος ζήλος κι αν υπάρχει για την επίτευξη του στόχου, δεν λειτουργούμε στο κενό. Στην πορεία αποσαφηνίστηκε ότι η εταιρεία ευνοεί ένα συγκεκριμένο είδος διοίκησης που τείνει στο «δίνω διαταγές!». Επίσης, λόγω της μη συνεπούς λειτουργίας συστήματος αξιολόγησης οι περισσότεροι εργαζόμενοι έχουν βολευτεί, χωρίς να επενδύουν ιδιαίτερα στην ανάπτυξή τους. Τι κάνεις, λοιπόν, όταν εσύ πιστεύεις στην ατομική υπευθυνότητα και πρωτοβουλία, αλλά το εταιρικό περιβάλλον έχει άλλη κουλτούρα; Καταλήγουμε στην αιώνια πάλη του ατόμου ενάντια στο σύστημα; Η συστημική θεώρηση των οργανισμών μιλάει για αλληλεπίδραση, αλλά όλοι καταλαβαίνουμε προς τα πού κλίνει η ζυγαριά.
Αρα στην εν λόγω περίπτωση:
- «Μένω και αποδέχομαι τους όρους του παιχνιδιού;»
- «Ρισκάρω και φεύγω;»
- «Ως θεωρητικός αντιρρησίας αναλώνομαι καθημερινά σε άκαρπες διαφωνίες;»
Ισως η απάντηση βρίσκεται στο πόσο ισχυρές είναι οι αξίες μου και τι τίμημα διατίθεμαι να πληρώσω για αυτές. Σε αυτή την περίπτωση το τσάμπα δεν υπήρξε ποτέ.