Ο Βασίλης Ιωαννίδης, IT Director της μεγάλης αλβανικής εταιρείας Μegatek (αντίστοιχη της Praktiker), αποτυπώνει στο netweek τις κυριότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ένας Έλληνας Διευθυντής Πληροφορικής που απασχολείται σε έναν μεγάλο οργανισμό retail του εξωτερικού.
netweek: Ποιος είναι ο ρόλος του CIO σήμερα και πόσο έχει αλλάξει αυτός ο ρόλος σε σχέση με το παρελθόν; Ποιες είναι οι κυριότερες αρμοδιότητες του; Πώς βλέπεται να εξελίσσεται αυτός ο ρόλος στο μέλλον;
Βασίλης Ιωαννίδης: Ο ρόλος του CIO μπορεί και πρέπει να είναι καταλυτικός σε μια επιχείρηση. Η συμβολή του σε οποιαδήποτε λειτουργία της εταιρείας είναι σημαντική, καθώς το πληροφοριακό σύστημα κάθε σύγχρονης εταιρείας αποτελεί το πιο νευραλγικό κομμάτι της και, άρα. Αν παραγκωνιστεί, ελλοχεύει ο κίνδυνος να τροφοδοτήσει τη διοίκηση με λανθασμένες πληροφορίες και να την οδηγήσει στη λήψη λανθασμένων στρατηγικών επιλογών. Ο CIO καλείται σήμερα να είναι ο αρωγός, αλλά και ο «καλός αγωγός» μεταξύ του επιχειρείν και της Διεύθυνσης Πληροφορικής. Κατέχει μια θέση ισορροπιών και αυξημένης σπουδαιότητας που, όμως, αποδίδει τα μέγιστα αν υπάρχει σωστή πληροφόρηση, στον σωστό χρόνο, από τις εμπλεκόμενες πλευρές.
Στο παρελθόν, τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά καθώς, πρωτίστως, ο ρόλος του CIO δεν υπήρχε ως έννοια, με αποτέλεσμα ο υπεύθυνος Πληροφορικής να είναι πιο πολύ «εκτελεστικό όργανο» ειλημμένων αποφάσεων των διοικούντων, με ότι αυτό σήμαινε. Ο σύγχρονος CIO καλείται τώρα, αλλά και στο μέλλον, να συνδιαμορφώσει τη στρατηγική της επιχείρησης με την απρόσκοπτη ροή ευφυούς πληροφόρησης σε πραγματικό χρόνο, που ένα ικανό υψηλό στέλεχος θα αξιοποιήσει για να κάνει τη διαφορά στην αγορά που δραστηριοποιείται η εκάστοτε εταιρεία. Φυσικά, στον ρόλο του CIO εμπίπτουν και θέματα αγοράς εξοπλισμού IT, στελέχωσης της Διεύθυνσης Πληροφορικής, αλλά και κάτι που είναι εξίσου σημαντικό πιστεύω, το λεγόμενο “coaching” των ανθρώπων του ΙΤ που απαρτίζουν την ομάδα.
netweek: Mε ποιους τρόπους το ΙΤ συμβάλλει στην επιχειρηματική ανάπτυξη της εταιρείας σας; Tι κάνετε για να διασφαλίσετε ότι το ΙΤ είναι στενά συνδεδεμένο με την επιχείρηση;
Βασίλης Ιωαννίδης: Για να μπορέσει να συμβάλλει το IT στην ανάπτυξη οποιασδήποτε εταιρείας πρέπει πρώτα από όλα να έχει ανοιχτά τα κανάλια επικοινωνίας με τα υπόλοιπα τμήματα. Στη δική μας περίπτωση, η επικοινωνία είναι καθημερινή με διάφορα τμήματα για να έχουμε τον παλμό της επιχείρησης κοντά μας και να νιώθουμε τις ανάγκες άμεσα, όταν αυτές προκύπτουν και αρκετές φορές πριν αυτές προκύψουν, δημιουργώντας, έτσι, ένα κλίμα εμπιστοσύνης μεταξύ του IT και των χρηστών του συστήματος. Είναι μια συνεχής προσπάθεια και απαιτεί εγρήγορση και καλή επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων, γι’ αυτό το πιο σημαντικό είναι να υπάρχει καλοπροαίρετη συνεργασία και άρρηκτη αμφίδρομη επικοινωνία του CIO με την υπόλοιπη ομάδα του IT. Για να το θέσω απλά, ο CIO δεν πρέπει να κάθεται στον «θρόνο» του, αλλά να είναι μέρος της ομάδας – και γιατί όχι – να συνδράμει όπου και όταν αυτό χρειαστεί. Μια επιχείρηση για να κάνει τη διαφορά στην αγορά χρειάζεται να διαθέτει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα έναντι των άλλων. Και αυτό προσπαθούμε να κάνουμε, δίνοντας εργαλεία/πληροφορία στους κατάλληλους ανθρώπους. Δεν είναι πάντα εύκολο σε μια οικονομική αγορά, όπως αυτή διαμορφώνεται αυτή την περίοδο, αλλά αυτός είναι ο στόχος και γι’ αυτό εργαζόμαστε.
netweek: Πόσο σημαντικό είναι το κτίσιμο μιας καλής σχέσης του CIO με τη διοίκηση; Πόσο σημαντικό είναι να έχει αυτός μια καλή σχέση με τους vendors και τους συνεργάτες του και πώς μπορούν να κτιστούν τέτοιες σχέσεις;
Βασίλης Ιωαννίδης: Όπως ανέφερα και παραπάνω, οι σχέσεις και η επικοινωνία εν γένει είναι ένα από τα σημαντικότερα θέματα που πρέπει να κατέχει και να συντηρεί ένας CIO. Η καλή σχέση με τη διοίκηση είναι κάτι που χτίζεται, δεν χαρίζεται. Όπως και όλες οι σχέσεις φυσικά περνάνε από διάφορες φάσεις, αλλά είναι μέρος της διαδικασίας ωρίμανσης. Η διοίκηση μιας σύγχρονης επιχείρησης οφείλει να ακούει έναν «δοκιμασμένο» CIO, αλλιώς δεν χρειάζεται να τον πληρώνει. Από την άλλη, ένας CIO οφείλει να ακούει τη διοίκηση και να συμβάλλει στην ανάπτυξη των πωλήσεων, πρέπει, δηλαδή, να μπορεί να δει τη «μεγάλη εικόνα» που λένε και αυτό είναι που θα τον κρατήσει στην αγορά. Γιατί, πλέον, η Πληροφορική έχει μεταμορφωθεί μέσω των τεχνολογιών “cloud” και “mobile” σε παίχτη που θα κάνει τη διαφορά και θα διαμορφώσει την εικόνα μιας εταιρείας από παρωχημένη σε μοντέρνα και ανταγωνιστική, η οποία θα προσελκύσει το κοινό που απευθύνεται.
Πολλά έχουν αλλάξει και, ειδικά την τελευταία 5ετία, πολλές εταιρείες αποφασίζουν να κάνουν outsourcing πολλά κομμάτια τους ή ακόμα και να έχουν μια υποδομή IT “υβριδική” (hybrid cloud). Αυτό καθιστά πολύ σημαντική την αναζήτηση σοβαρών υποψήφιων συνεργατών που να καταλαβαίνουν τη σημαντικότητα της αποστολής που τους αναθέτεις. Η σχέση μεταξύ CIO και προμηθευτών μπορεί να αποβεί μοιραία για μια επιχείρηση αν δεν διαγνωσθεί γρήγορα και δεν λυθεί η όποια δυσκαμψία προκύπτει κατά τη συνεργασία των δύο μερών. Ο χρόνος είναι αμείλικτος, το ίδιο και η αγορά. Καλό είναι να μην αλλάζεις συχνά συνεργάτες που κάνεις σοβαρά έργα μαζί τους (ERP, Business Intelligence κ.λπ.), γιατί είναι κάτι που μπορεί να επιφέρει καθυστερήσεις.
netweek: Ποιες είναι οι κυριότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζετε ως Διευθυντής Πληροφορικής σε μια άλλη χώρα; Πόσο δύσκολο είναι για εσάς να ξεπεράσετε το πρόβλημα της διαφορετικής κουλτούρας και νοοτροπίας; Τι συμβουλές θα δίνατε στους συναδέλφους που θα ήθελαν να κάνουν ένα αντίστοιχο βήμα;
Βασίλης Ιωαννίδης: Οι προκλήσεις είναι πολλές και διαφορετικής βαρύτητας. Σημαντικό ρόλο παίζει και η γλώσσα, καθώς είναι διαφορετικό να είσαι σε μια χώρα όπου η αγγλική γλώσσα είναι η καθομιλουμένη και διαφορετικό μια άλλη γλώσσα. Αυτό από μόνο του είναι πρόκληση. Η διαφορά κουλτούρας και νοοτροπίας είναι ιδιαιτέρα σημαντική, ειδικά αν έρχεσαι από μια αγορά Πληροφορικής, αλλά και επιχειρηματικής κουλτούρας που είναι πιο ανεπτυγμένη. Αυτή η διαφορά σε κάνει να πρέπει να ελέγχεις την παραμικρή λεπτομέρεια από τη σχεδίαση μέχρι και την εκτέλεση για να είσαι σίγουρος ότι όλα γίνονται ως οφείλουν. Είναι κουραστικό, αλλά σε κρατάει σε εγρήγορση, μέχρι να μάθεις και να σε μάθουν.
Γενικά είναι μια θετική εμπειρία και προσωπικά με έχει ωφελήσει σε επαγγελματικό επίπεδο. Πιστεύω ότι κάθε νέα εμπειρία που συλλέγουμε έχει τη δυναμική να μας κάνει καλύτερους, αρκεί να χρησιμοποιηθεί σωστά. Όπως καθετί καινούργιο θέλει τον χρόνο προσαρμογής του και την ανάλογη υπομονή από τα εμπλεκόμενα μέρη, είτε από τον επαγγελματικό χώρο είτε από τον προσωπικό-οικογενειακό χώρο. Εγώ θα συμβούλευα οποιονδήποτε έχει τη δυνατότητα να κάνει μια μεταπήδηση σε μια άλλη χώρα, να ζυγίσει τα σημαντικά οφέλη που – πρέπει – να προκύπτουν και, αν υπάρχει ισορροπία στην επαγγελματική και την προσωπική ζωή, να προχωρήσει.
netweek: Ποια είναι τα σημαντικότερα προσόντα για τα στελέχη μιας Διεύθυνσης Πληροφορικής σήμερα; Τι κίνητρα δίνετε στα στελέχη σας για την εξέλιξη της καριέρας τους;
Βασίλης Ιωαννίδης: Πάντα εξαρτάται από τη θέση για την οποία προορίζεται κάποιος, αλλά τα βασικά χαρακτηριστικά πρέπει να είναι κοινά και, προσωπικά, τα συνοψίζω στα εξής: ειλικρίνεια, αγάπη για το αντικείμενο, βασική πανεπιστημιακή εκπαίδευση ή ανάλογη εμπειρία που προκύπτει με τα χρόνια και ομαδικό πνεύμα. Η ειλικρίνεια είναι κάτι που απαιτώ από τους συναδέλφους μου γιατί μόνο έτσι μπορεί να χτιστεί μια σωστή ομάδα, με κοινούς στόχους και με εμπιστοσύνη. Ας μην ξεχνάμε ότι περισσότερο χρόνο περνάμε στο γραφείο παρά στο σπίτι μας. Άρα, χρειάζεσαι άτομα για να στήσεις μια ομάδα που να μπορείς να περνάς καλά, δουλεύοντας με κοινό ορίζοντα. Η αγάπη για το αντικείμενο, ειδικά για μας τους ανθρώπους της Πληροφορικής, είναι πολύ σημαντική γιατί είμαστε σε ένα τομέα που αλλάζει συνεχώς και δημιουργεί νέες προκλήσεις, τις οποίες αν τις αφήσεις απλά θα σε αφήσουν με τη σειρά τους και έτσι θα βρεθείς να ψάχνεσαι τι έγινε και έμεινες εκτός αγοράς.
Η συνεχής εκπαίδευση πρέπει να μπει στην καθημερινότητα μια πετυχημένης Διεύθυνσης Πληροφορικής, καθώς αποτελεί και κίνητρο για τα στελέχη και ιδιαίτερα για τους νεότερους που ψάχνουν να εξελιχθούν και να κατανοήσουν καλύτερα τις δυνατότητές τους και τις κλίσεις τους. Η ανάδειξη στελεχών ανάλογα των δεξιοτήτων τους είναι σημαντικό κομμάτι ενός που θέλει να λέγεται “leader” και όχι “manager” και, φυσικά, στα μάτια των υπολοίπων της ομάδας κάνει τη διαφορά. Το οικονομικό είναι ένα κίνητρο, αλλά δεν θεωρώ ότι είναι το βασικότερο.
netweek: Σε ποιους τομείς της Πληροφορικής και σε ποιες τεχνολογίες πιστεύετε ότι θα πρέπει να επενδύει μια εταιρεία όπως είναι η δική σας;
Βασίλης Ιωαννίδης: Μια εταιρεία που δραστηριοποιείται στο χώρο του retail πρέπει να επενδύσει αρχικά σε μια στιβαρή υποδομή που θα καταγραφεί όλες τις διεργασίες της. Με λίγα λόγια, πρέπει να γίνει μια σοβαρή επένδυση σε ένα σύστημα ERP (Enterprise Resource Planning), όπου θα γίνεται χρήση από όλα τα τμήματα της επιχείρησης. Αυτό θα δημιουργήσει ένα κοινό «κουβά» καταγραφής σε πρώτη φάση. Θα πρέπει να επενδύσει, επίσης, σε ένα άρτιο και ευέλικτο σύστημα POS (Point Of Sale) για την εξυπηρέτηση των σημείων πώλησης. Αυτό είναι σημαντικό να είναι ευέλικτο και αρχιτεκτονικά «ανοιχτό», ώστε να μπορεί σε εύλογο χρονικό διάστημα η διοίκηση να φέρει στον πελάτη μια νέα υπηρεσία που θεωρεί ότι θα ωφελήσει και τους δύο, στο μικρότερο χρόνο, με το μικρότερο κόστος.
Στη συνέχεια, σε μια μεγάλη εγκατάσταση με μεγάλες αποθήκες όπως είναι η δική μας, εξίσου σημαντικό είναι κι ένα σύστημα WMS (Warehouse Management System), το οποίο σου δίνει τη δυνατότητα να γνωρίζεις που ακριβώς βρίσκεται «φυσικά» ένα προϊόν, ώστε να μειώσεις τον χρόνο συλλογής παραγγελιών προς εκτέλεση, αλλά και για να έχεις καλύτερο έλεγχο της αποθήκης και της παραγωγικότητάς της. Φυσικά, σε μια τέτοια αρχιτεκτονική όπως σκιαγραφήθηκε παραπάνω, σημαντικότατο είναι να υπάρχει μια συμπαγής και αρμονική αμφίδρομη επικοινωνία αυτών των συστημάτων σε σχεδόν πραγματικό χρόνο (near-“real time”) που πρέπει να σχεδιαστεί σε αρχικό στάδιο και να δοκιμαστεί εξαντλητικά, ώστε να καλυφθούν τα περισσότερα σενάρια που μπορεί να αντιμετωπίσει στην καθημερινή λειτουργία της η εταιρεία.
Τα παραπάνω συστήματα θα καλύψουν την ανάγκη καταγραφής μετά έρχεται το στάδιο της πληροφόρησης. Εδώ δρα το σύστημα “Business Intelligence”. Η πληροφορία από μόνη της είναι σημαντική και πρέπει να διαχέεται στους ανθρώπους που παίρνουν αποφάσεις, μικρές ή μεγάλες. Ο υπάλληλος είναι, πλέον, ένας “information worker” που πρέπει να έχει τα κατάλληλα εργαλεία για να εκτελέσει την εργασία του, με τον πιο ασφαλή για την επιχείρηση τρόπο, στον μικρότερο χρόνο. Οι «στατικές» αναφορές έχουν απαξιωθεί και, πλέον, ο υπάλληλος θέλει να έχει τη δυνατότητα να «παίξει» με τα δεδομένα και να μάθει περισσότερες πληροφορίες για την ίδια την πληροφορία.
Όσο τα ιστορικά δεδομένα μιας επιχείρησης πληθαίνουν, τόσο πιο επιτακτική και πιο ελκυστική είναι μια τέτοια λύση. Τέλος, οι πωλήσεις στο διαδίκτυο είναι κάτι που πρέπει να απασχολεί όλες τις επιχειρήσεις ανεξαρτήτως μεγέθους και δραστηριότητας. Αυτοί είναι οι βασικοί πυλώνες για να χτίσεις κάτι με σοβαρές πιθανότητες εξέλιξης στο μέλλον,χωρίς να χρειαστεί να τα αλλάζεις όλα κάθε φορά που αλλάζει στρατηγική η εταιρεία.
netweek: Μπορείτε να αναφερθείτε σε κάποια καινοτόμα ΙΤ projects που υλοποιήσατε πρόσφατα, αλλά και την επίδραση τους στην επιχειρηματική λειτουργία ; Σε ποιες τεχνολογίες σκοπεύετε να επενδύσετε στο μέλλον;
Βασίλης Ιωαννίδης: Επειδή η εταιρεία είναι σχετικά νέα, έπρεπε τα προηγούμενα χρόνια να στηθούν σωστά οι βάσεις. Είχαμε όμως τη δυνατότητα, τον τελευταίο χρόνο, να στήσουμε ένα σύγχρονο Intranet, το οποίο και εξελίσσουμε, για τις ανάγκες της επικοινωνίας/συνεργασίας των τμημάτων και για την αυτοματοποίηση διαδικασιών, καθώς επίσης και το εταιρικό e-shop. Σε επίπεδο εξοπλισμού κάναμε το πρώτο βήμα για τη δημιουργία ενός Disaster Recovery Site και φέτος θα το εμπλουτίσουμε με ένα Business Continuity Plan, στο οποίο η εταιρεία αποφάσισε να επενδύσει δυναμικά. Φέτος, γενικά, θα είναι ένα αρκετά «busy» έτος γιατί έχουμε να υλοποιήσουμε έργα που πιστεύουμε θα κάνουν τη διαφορά σε σχέση με άλλες επιχειρήσεις στην τοπική αγορά, σίγουρα, αλλά και στην ευρωπαϊκή αγορά.
Επειδή το κατάστημά μας εκτείνεται σε περισσότερο από 14.000τ.μ., οι mobile εφαρμογές για smartphones με την ακριβή τοποθεσία των προϊόντων θα εξυπηρετήσουν αρκετά, και θα κάνουν πιο ενδιαφέρουσα και διαδραστική την όλη εμπειρία του πελάτη. Επίσης, σημαντικό είναι και το έργο “scan as you shop”, ήτοι να ξέρεις το κόστος σε ότι βάζεις στο καλάθι σου πριν πας στο ταμείο. Το “Queue busting” για τις ημέρες υψηλής κίνησης συμπεριλαμβάνεται σε αυτά που θα υλοποιήσουμε φέτος με την ομάδα μου και τη στήριξη, πάντα, της διοίκησης. Ευτυχώς πρέπει να εξελισσόμαστε για να επιβιώνουμε και αυτό το κάνει ενδιαφέρον.