Στο τελευταίο CIO Barometer εξετάστηκε ένα δείγμα Διευθυντών Πληροφορικής που εργάζονται σε εταιρείες της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής, καθώς και σε δημόσιους φορείς, με περισσότερους από 500 εργαζόμενους. Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας αποτυπώνουν τις σημαντικές μεταβολές που λαμβάνουν χώρα σήμερα στις Διευθύνσεις Πληροφορικής.

Το CIO Barometer 2012 υπογραμμίζει τις κοινωνικές και οικονομικές εξελίξεις, που επαναπροσδιορίζουν τις λειτουργίες του τμήματος IT. Επίσης, εξετάζει άλλες τάσεις, όπως το consumerization του IT, την «έκρηξη» στον όγκο των αδόμητων δεδομένων και το cloud computing. Η Διεύθυνση Πληροφορικής πρέπει τώρα, περισσότερο από ποτέ, να τεθεί σε στρατηγικό επίπεδο. Πρέπει να βοηθήσει τη γενική διαχείριση να εκμεταλλευτεί στο έπακρο τις νέες τεχνολογίες, αποφεύγοντας να «βραχυκυκλωθεί» από τα επιχειρησιακά και λειτουργικά τμήματα. Ο δρόμος προς το outsourcing, όμως, δεν είναι πάντα στρωμένος με ροδοπέταλα, αφού δεν έχουν επιλυθεί ακόμη όλα τα τεχνικά προβλήματα, ενώ υπάρχουν ακόμη πολλές οικονομικές, κοινωνικές και νομικές δυσκολίες που σχετίζονται με την ανάπτυξη του cloud.

Παρόλα αυτά, υπάρχουν δύο πολλά υποσχόμενοι παράγοντες που ενθαρρύνουν την πορεία του. Ο πρώτος είναι τα οφέλη που σχετίζονται με το mobility και το flexibility. Οι χρήστες θα έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε δεδομένα οπουδήποτε και αν βρίσκονται και από ποικίλα τερματικά. Οι ηγέτες της επιχείρησης πρέπει να βεβαιωθούν ότι οι εργαζόμενοι μπορούν να επικοινωνήσουν και να συνεργαστούν εύκολα από το γραφείο τους, το γραφείο του πελάτη, ακόμη και από το σπίτι τους. Ο δεύτερος είναι τα οφέλη στις δαπάνες. Οι οικονομίες κλίμακας για τις επιχειρησιακές εφαρμογές είναι σημαντικές. Η επεξεργασία των δεδομένων σε IT server farms μειώνει τα κόστη: οι ενεργειακές δαπάνες μειώνονται και η χρήση των servers βελτιστοποιείται, μοιράζοντας τις εργασίες σε διάφορες εταιρείες με την πάροδο του χρόνου.

Οι επιχειρήσεις αντιμέτωπες με το IT consumerization
Οι χρήστες παίρνουν τον έλεγχο του IT, δεν είναι πλέον η ίδια η εταιρεία που υπαγορεύει τις τεχνολογικές επιλογές στους εργαζόμενους. Οι καινοτομίες στην τεχνολογία δεν προσδιορίζονται πλέον από τις απαιτήσεις της επιχείρησης, αλλά από την ικανοποίηση των χρηστών, ενώ οι «ιδιωτικές» συνήθειες χρήσης εξαπλώνονται μέσα στον επαγγελματικό χώρο. «Γοητευμένοι» από συσκευές, όπως το iPhone και το iPad, και από τις εύχρηστες δυνατότητές τους, οι χρήστες έχουν γίνει «θύματα» της διάδοσής τους στον εργασιακό χώρο. Είναι πρόθυμοι να χρησιμοποιήσουν τους δικούς τους πόρους για να γίνουν πιο παραγωγικοί στη δουλειά τους, ενώ η τάση του BΥΟD πιέζει ακόμη περισσότερο τις επιχειρήσεις να προσαρμοστούν. Το BYOD δίνει τη δυνατότητα επικοινωνίας με το 80% των εργαζομένων μέσω του Internet, δίνοντας πρόσβαση σε δεδομένα στον μεγαλύτερο δυνατό αριθμό εργαζομένων.

Σύμφωνα με την TNS Sofres (η οποία υποστήριζε τη διεξαγωγή της έρευνας), το 45% των εργαζομένων ισχυρίζονται ότι οι προσωπικές τους συσκευές και το software που χρησιμοποιούν είναι πιο χρήσιμα στη δουλειά τους, συγκριτικά με τα εργαλεία και τις εφαρμογές που παρέχονται από την εταιρεία τους. Προσπαθούν να δημιουργήσουν τις δικές τους εφαρμογές, υπηρεσίες και περιεχόμενο από ευρέως διαθέσιμες πηγές στο Internet. Πολλοί, δε, από αυτούς προτίθενται να δαπανήσουν δικά τους χρήματα, ώστε να μπορούν να δουλεύουν με τις τεχνολογίες που επιθυμούν. Οι managers και οι Διευθυντές Πληροφορικής γνωρίζουν ότι η χρήση των πιο πρόσφατων τεχνολογιών αποτελεί προτεραιότητα για τους εργαζομένους και γι’ αυτό το 88% των διευθυντών πιστεύουν ότι η χρήση τέτοιων τεχνολογιών από τους εργαζόμενους μπορεί να βελτιώσει την ικανοποίησή τους από την εργασία τους.

Η ανταπόκριση, η αποδοτικότητα και η εξοικονόμηση χρόνου, κατά τη διαδικασία πρόσβασης σε δεδομένα, είναι οι κυριότεροι λόγοι που οι εταιρείες υιοθετούν τις τεχνολογίες mobile. Η ανάπτυξη φορητών τερματικών έρχεται, παρόλα αυτά, αντιμέτωπη με αρκετά εμπόδια. Πρώτον, το 72% των εταιρειών παραδέχονται ότι η χρήση τους οδήγησε σε περιστατικά παραβίασης ασφαλείας. Δεύτερον, οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν την έλλειψη επαγγελματικών εφαρμογών. Οι ήδη υπάρχουσες είναι μόνο εν μέρει προσαρμοσμένες για χρήση σε smartphones και tablets. Τέλος, πολλές εταιρείες δεν γνωρίζουν πως να διαχειριστούν τις δυσκολίες και τις ευκαιρίες που εμφανίζονται με το IT consumerization.

Η εξέλιξη της Διεύθυνσης Πληροφορικής
Η πίεση από τους ανταγωνιστές και τους πελάτες είναι ένας από τους μεγαλύτερους εξωτερικούς παράγοντες που επηρεάζουν τις αλλαγές στον τεχνολογικό τομέα. Οι ηγέτες μιας επιχείρησης χρησιμοποιούν την τεχνολογία για να ενισχύσουν την εμπειρία του πελάτη, να μεταμορφώσουν τα κανάλια διανομής και να περιορίσουν τις περιττές εσωτερικές δαπάνες. Ο συνεχώς μεγαλύτερος ρόλος της τεχνολογίας σημαίνει παρόλα αυτά πως η επιρροή των Διευθύνσεων Πληροφορικής ολοένα και αυξάνεται. Αν και το 81% των ηγετών που ρωτήθηκαν πιστεύουν ότι η τεχνολογία αποτελεί θεμελιώδη πτυχή του επιχειρησιακού μοντέλου, πολλοί από αυτούς δεν εξαρτώνται από τις Διευθύνσεις Πληροφορικής για να ικανοποιήσουν την ανάγκη αυτή, καθώς πολύ συχνά το βλέπουν ως εμπόδιο παρά ως συνεργάτη. Το κλειδί για την επιτυχία στον τεχνολογικό τομέα είναι πρώτον η αλλαγή του λειτουργικού μοντέλου της εταιρείας.

Το θέμα όμως δεν είναι μόνο τεχνολογικό. Είναι, επίσης, διαχειριστικό και ανθρώπινο. Οι μεγαλύτερες δυσκολίες που συναντώνται, όταν γίνονται αλλαγές στον τεχνολογικό τομέα, είναι η έλλειψη δεξιοτήτων, προβλήματα σχετικά με την εταιρική κουλτούρα και η πολυπλοκότητα των πληροφοριακών συστημάτων. Η εμφάνιση του cloud computing, του Big Data και του BYOD αλλάζει δραματικά τις πρακτικές και τις συνήθειες των εργαζομένων, καθώς και της Διεύθυνσης Πληροφορικής. Αυτές οι εξελίξεις επαναπροσδιορίζουν τις λειτουργίες των Διευθύνσεων Πληροφορικής που αφορούν την υποστήριξη των αλλαγών της εταιρείας και τη στρατηγική για την καινοτομία. Προτεραιότητα της Διεύθυνσης Πληροφορικής πρέπει να είναι οι αλλαγές μέσα στην ίδια την εταιρεία. Πρέπει να υποστηρίξει την ανάπτυξη της επιχείρησης και να αποτελέσει καταλύτη για την καινοτομία.

Το IT παίζει έναν ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο στον τεχνολογικό μετασχηματισμό του οργανισμού. Οι λειτουργίες του, επομένως, αφορούν περισσότερο το management και τη στρατηγική, παρά αποκλειστικά την τεχνολογία. Οι CIOs είναι managers επιφορτισμένοι με την ευθύνη να φέρουν την αλλαγή. Η πρόκληση είναι να βρουν τη σωστή ισορροπία μεταξύ δημιουργίας αξίας για τις δραστηριότητες της εταιρείας και τη διατήρηση του ελέγχου και της συνοχής στο πληροφοριακό σύστημα.

Οι πιο πρόσφατες εξελίξεις
Η έρευνα έδειξε τέσσερις σημαντικές εξελίξεις για τη Διεύθυνση Πληροφορικής. Το 71% των εξελίξεων αφορά πρωτοβουλίες, όπως το cloud computing (συγκριτικά με το 26% το 2011), και ακολουθούν δύο εξελίξεις με 60%: η ταχύτητα στην καινοτομία και η συμμετοχή στο μετασχηματισμό των επιχειρήσεων ή την εξέλιξη. Η συμμετοχή στη στρατηγική της εταιρείας αγγίζει το 59% από τους συμμετέχοντες στην έρευνα. Σε σύγκριση με το 2011 τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ακόμη τρεις αξιοσημείωτες εξελίξεις, που αφορούν το IT, σε Ευρώπη και Η.Π.Α.:
• το 69% ανέφερε τη συμμετοχή στην αλλαγή και την ανάπτυξη
• το 68% ανέφερε τη συμμετοχή στην εταιρική στρατηγική
• το 63% ανέφερε την επιτάχυνση στην καινοτομία.

Βέβαια, πρέπει να σημειωθεί και η δυναμική παρουσία των πρωτοβουλιών στο cloud computing. Στις Η.Π.Α. το ποσοστό που ανέφερε τις πρωτοβουλίες στο cloud αγγίζει το 81%, συγκριτικά με το 60% στην Ευρώπη. Το cloud δεν αντιμετωπίζεται πλέον ως υπηρεσία outsourcing, αλλά ως πρόσθετη εξέλιξη που δίνει αξία στο τμήμα του IT.

Τα κυριότερα προβλήματα που περιορίζουν την καινοτομία του ΙΤ
Οπως και τις προηγούμενες χρονιές, οι περιορισμοί στο budget είναι το σημαντικότερο πρόβλημα που ανέφεραν οι συμμετέχοντες στην έρευνα, με 53%, και ακολουθεί η άποψη ότι η καινοτομία στο IT είναι δύσκολο να ελεγχθεί και μπορεί να έχει αβέβαια αποτελέσματα (42%). Επίσης, αναφέρθηκε η προσοχή που δίνεται στην επεξεργασία των αιτημάτων και η παροχή σχετικών λύσεων (42%). Καθώς η Διεύθυνση Πληροφορικής αντιμετωπίζεται ακόμη από την ηγεσία της εταιρείας, σαν cost center, υπόκειται σε μεγάλους περιορισμούς στον προϋπολογισμό, στο ίδιο επίπεδο με τις άλλες υποστηρικτές λειτουργίες της εταιρείας.

Ενέργειες που βελτιώνουν τη σχέση της Διεύθυνσης Πληροφορικής με την επιχείρηση
Η βελτίωση της επικοινωνίας μεταξύ της Διεύθυνσης Πληροφορικής και της υπόλοιπης επιχείρησης παραμένει κορυφαία προτεραιότητα, με 57% των ερωτηθέντων να το κατατάσσουν στην πρώτη θέση, φανερά μειωμένο ποσοστό από 86% το 2011. Η συμμετοχή του τμήματος στη λήψη αποφάσεων της επιχείρησης έρχεται δεύτερη με 50% (65% το 2011), ενώ ακολουθούν τα βάρη της βελτίωσης των παρεχόμενων υπηρεσιών, η απόδοσή τους και οι σχετικές δαπάνες (45%).

Οι τάσεις για τις επενδύσεις το 2012
Το 52% των συμμετεχόντων υποστηρίζουν πως οι επενδύσεις τους θα παραμείνουν σταθερές, το 42% θα τις αυξήσει και το 5% πρόκειται να τις μειώσει. Υπάρχουν λοιπόν, πολύ λίγες περιπτώσεις μείωσης των επενδύσεων στο IT, ενώ οι περιορισμοί στον προϋπολογισμό αντιμετωπίζονται ως εμπόδιο για την καινοτομία στο IT

Η συμμετοχή του CIO στη λήψη αποφάσεων
Το 2011, το 66% των CIO που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσαν πως είχαν ενεργό ρόλο στη λήψη εταιρικών αποφάσεων. Το 2012, το ποσοστό αυτό άγγιξε το 84%. Επομένως, οι CIOs εμπλέκονται ολοένα και περισσότερο στην ηγεσία της εταιρείας, καθώς η εταιρεία αντιμετωπίζει επιχειρηματικές προκλήσεις.