Η εξέλιξη των μοντέλων παροχής υπηρεσιών cloud και η ασφάλεια των δεδομένων ήταν τα κύρια θέματα που συζητήθηκαν στο Cloud Computing Conference, το οποίο διοργανώθηκε για 5η συνεχόμενη χρονιά από το περιοδικό netweek, στις 10 Μαρτίου, στο Αμφιθέατρο Maroussi Plaza. Το συνέδριο φιλοξένησε διεθνείς ομιλητές υψηλού κύρους και εξαιρετικά ενδιαφέροντα case studies από ελληνικές επιχειρήσεις, αφήνοντας ισχυρό «αποτύπωμα» στην ελληνική αγορά.
Όλοι οι ομιλητές του συνεδρίου παρουσίασαν το Cloud Computing ως ένα απαραίτητο πλέον συστατικό της σύγχρονης ΙΤ στρατηγικής και έδωσαν έμφαση στα πλεονεκτήματά του, σε όρους καλύτερης διαχείρισης κόστους, δυνατότητας επέκτασης ανάλογα με τις δραστηριότητες και τις ανάγκες του οργανισμού, αλλά και χρήσης των σχετικών υπηρεσιών μόνο όταν υπάρχει ανάγκη. Ωστόσο, η επιτυχημένη χρήση υπηρεσιών cloud εγείρει σημαντικές προκλήσεις, τόσο για τους πελάτες όσο και για τους προμηθευτές, ιδιαίτερα σε ότι αφορά τα cloud services σε συνδυασμό με mobile, social και Internet of Things.
Τάσεις στο cloud computing και μοντέλα εφαρμογής
Η σημαντικότερη ίσως «παρακαταθήκη» του cloud computing στο επιχειρείν αφορά στο “as-a-Service” μοντέλο, το οποίο, σε ότι αφορά αμιγώς τις cloud υπηρεσίες, παρουσιάζεται ως “PaaS-Platform as a Service”, “IaaS-Infrastructure as a Service” και “SaaS-Software as a Service”. Σύμφωνα με τον Mike Kavis, ο οποίος μίλησε μέσω Skype στο συνέδριο και μοιράστηκε την εμπειρία του ως ηγέτης της ομάδας που δημιούργησε το πρώτο δίκτυο υψηλών ταχυτήτων στο public cloud της Amazon, η επιλογή ανάμεσα στα διάφορα μοντέλα εξαρτάται από τον έλεγχο που ο κάθε οργανισμός είναι διατεθειμένος να «παραδώσει» στον εξωτερικό πάροχο υπηρεσιών. Το ίδιο ισχύει και με την επιλογή ανάμεσα σε public και private cloud, καθώς και πάλι ο οργανισμός θα πρέπει να αντισταθμίσει τα οφέλη ανάμεσα σε περισσότερη ασφάλεια και αξιοποίηση των υφιστάμενων συστημάτων (private) με την ταχύτητα εισόδου στην αγορά και την ελαστικότητα χρήσης (public).
Ο Mike Kavis επιβεβαίωσε ότι το hybrid cloud είναι η καλύτερη λύση ώστε ο οργανισμός να απολαμβάνει τα οφέλη και των δύο μορφών (ως ένα σημείο), τόνισε όμως ότι το hybrid cloud δεν έχει «ωριμάσει» ακόμα αρκετά στην αγορά. Επισήμανε δε ότι η επιλογή του παρόχου υπηρεσιών εξαρτάται από τη φύση των δραστηριοτήτων της κάθε επιχείρησης: ένας οργανισμός που δίνει έμφαση στο enterprise mobility θα πρέπει να επιλέξει μια λύση που θα του δίνει τη δυνατότητα να δημιουργήσει άπαξ την πλατφόρμα και να την εφαρμόσει σε πολλές συσκευές, ενώ ένας οργανισμός με ισχυρή παρουσία στα social media θα πρέπει να εστιάσει σε μια λύση που θα του επιτρέπει να «τρέχει» καμπάνιες σε διαφορετικά κανάλια. Όμως το “as a Service” μοντέλο δεν εξαντλείται στις τρεις προαναφερθείσες επιλογές.
Σύμφωνα με τον Ian Murphy, Principal Analyst της Creative Intellect Consulting, το μοντέλο διευρύνεται πλέον και στις μορφές “Disaster Recovery as a Service (DRaaS)”, “Identity as a Service (IDaaS)”, “Business Intelligence as a Service (BIaaS)” και “Hacking as a Service (HaaS)”, καταδεικνύοντας το ενδιαφέρον των οργανισμών για θέματα ασφάλειας στο cloud, αλλά και την υψηλή πλέον συσχέτιση του cloud με τα data analytics. Ο Ian Murphy επισήμανε ότι η ανάπτυξη του cloud θέτει σημαντικά ερωτήματα στους προμηθευτές του κλάδου, όπως το πώς θα καθορίζονται οι περίοδοι χρέωσης αλλά και το πώς μπορούν οι πάροχοι υπηρεσιών να επιτύχουν ταυτόχρονα χαμηλά κόστη υπηρεσιών και υψηλότερο engagement χρήστη.
Ταυτόχρονα δημιουργεί σημαντικές προκλήσεις που σχετίζονται με το δύσκολο πρόβλημα της πειρατείας λογισμικού και των disruptive μοντέλων που αναδύονται για παροχή υπηρεσιών cloud storage, office based products και την ανταλλαγή email. Τόσο οι χρήστες των υπηρεσιών cloud, όσο και οι πάροχοι καλούνται να δώσουν μεγαλύτερη έμφαση στην ασφάλεια, την κανονιστική συμμόρφωση και την ιδιωτικότητα των δεδομένων, αλλά και σε θέματα κουλτούρας και διαδικασιών του οργανισμού, τα οποία μπορούν να ενισχύσουν ή να παρεμποδίσουν την επιτυχημένη εφαρμογή cloud based επιχειρηματικών μοντέλων. Σύμφωνα με τον Ian Murphy, οι οργανισμοί πλέον εστιάζουν σε χρήσεις του cloud για Big Data & Analytics, Open Data, Internet of Things, Mobile και customer engagement.
Η δημιουργία του cloud-centric οργανισμού
«Είμαστε πλέον εξοικειωμένοι με τα πλεονεκτήματα του cloud αναφορικά με τη διαχείριση του κόστους. Είναι καιρός να δούμε πέρα από αυτά» διατράνωσε ο καθηγητής του LSE και συγγραφέας του βιβλίου «Moving to Cloud Corporation» Dr. Will Venters, στην παρουσίασή του στο Cloud Computing Conference. Σύμφωνα με τον ίδιο, η βασική ιδιότητα του cloud σήμερα είναι η ευελιξία που παρέχει στους οργανισμούς να επεξεργαστούν γρήγορα δεδομένα, ώστε να τα μετατρέψουν σε insights και στρατηγικές, και να δημιουργήσουν δίκτυα ανταλλαγής πληροφοριών. Τα πλεονεκτήματα αυτά είναι απαραίτητα για τους οργανισμούς προκειμένου να αντιμετωπίσουν την πρόκληση του digital disruption και να δημιουργήσουν καινοτόμα μοντέλα παροχής προϊόντων και υπηρεσιών –ιδιαίτερα σήμερα, που ο «ψηφιακός μετασχηματισμός» επιτρέπει την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών ανταγωνισμού (πχ. Uber στην αγορά ταξί). Για να αξιοποίησει στο μέγιστο ένας οργανισμός τις δυνατότητες του cloud, θα πρέπει το τμήμα ΙΤ να αναθεωρήσει τον ρόλο του και να υιοθετήσει μία “services-oriented architecture”. Σε αυτό το πλαίσιο, το cloud όχι μόνο δεν υπονο μεύει τον ρόλο του IT manager, αλλά αντίθετα, τον αναδεικνύει.
Το μείζον θέμα της ασφάλειας
Το θέμα της ασφάλειας των δεδομένων και της χώρας «αποθήκευσης» αυτών αναδείχθηκε πολλές φορές στις παρουσιάσεις των ομιλητών του Cloud Computing Conference, αλλά και στις ερωτήσεις του κοινού. Ο security expert Amar Signh, Chair του ISACA (Information Systems Audit and Control Association)UK Security Advisory Group, εξήγησε ότι όχι μόνο μπορούμε να έχουμε ασφάλεια και καλή διακυβέρνηση δεδομένων στο cloud, αλλά και ότι ο οργανισμός μπορεί να δημιουργήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στο πεδίο αυτό. Για τον Amar Singh, τα βασικά συστατικά μιας επιτυχημένης Information Secutiry & Governance πολιτικής στο cloud είναι οι διαδικασίες του οργανισμού και η έμφαση στον ανθρώπινο παράγοντα. «Δεν μπορείτε να έχετε υπερβολικά πολύπλοκές διαδικασίες ταυτοποίησης χρήστη: οι άνθρωποι θα τις παρακάμψουν και θα βάλουν τα δεδομένα της εταιρείας στο Dropbox», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Έθεσε δε στο κοινό το ερώτημα «Θα εμπιστευόσασταν έναν πάροχο υπηρεσιών ο οποίος θα σας ενημέρωνε ότι έχει υποστεί hacking επίθεση στο παρελθόν;», για να τονίσει με έμφαση ότι η ειλικρίνια των παρόχων και η γνώση που αποκόμισαν από τις επιθέσεις αποτελούν πολύτιμη γνώση γι’ αυτούς, και όχι ανασταλτικό παράγοντα για τη σύναψη σχέσεων συνεργασίας. Χρήση υπηρεσιών cloud στις ελληνικές επιχειρήσεις Οι ελληνικές επιχειρήσεις είναι εξοικειωμένες με το cloud και προτίθενται να αυξήσουν τη χρήση του στο μέλλον. Σύμφωνα με την έρευνα του ELTRUN για το επίπεδο υιοθέτησης cloud υπηρεσιών στις ελληνικές επιχειρήσεις, η οποία παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Cloud Computing Conference από την Αριάνα Πολυβίου, Υποψήφια Διδάκτορα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, το 78,1% των οργανισμών στην Ελλάδα βλέπει το cloud ως ένα IT delivery μοντέλο που μπορεί να βοηθήσει τις εταιρίες να καινοτομήσουν.
Οι περισσότεροι οργανισμοί χρησιμοποιούν τα μοντέλα SaaS και IaaS, προτίθενται όμως να επενδύσουν στο private cloud στο άμεσο μέλλον (47,4%). Ως σημαντικότερα πλεονεκτήματα της χρήσης υπηρεσιών cloud, οι ελληνικές επιχειρήσεις αναγνωρίζουν τη μείωση του κόστους συντήρησης υποδομών ΙΤ και τη μείωση του κόστους αρχικής επένδυσης, ενώ οι προβληματισμοί τους αφορούν κυρίως στην ασφάλεια των δεδομένων και του όρους συμβολαίου συνεργασίας με τους παρόχους υπηρεσιών. Στο Cloud Computing Conference παρουσιάστηκαν case studies χρήσης υπηρεσιών cloud από τους Κώστα Αλεξίου, Marketing & Operations Director της ALTEX SA, Ιωάννη Αληγιζάκη, Senior Manager – Gaming Compliance & ICT της Vermantia, Αλέξανδρο Σάντο, IT Manager του Fairdeal Group και Νικόλαο Φρέστη, IS Services Delivery Officer της AstraZeneca.
Επίσης, ο Διονύσης Σταυρογιανόπουλος, Senior Software Architect της IBM Greece and Cyprus παρουσίασε την υποδομή IBM SoftLayer και την πλατφόρμα διαχείρισης εφαρμογών στο cloud IBM Bluemix, ο Ανδρέας Αναγνωστόπουλος, Principal Consultant, Presales & Implementation της NetU Hellas ανέλυσε τα πλεονεκτήματα της λύσης Salesforce.com, o Δημήτρης Καπετανάκης, Commercial Manager της Med Nautilus μίλησε για τη σημασία της συνεργασίας με ελληνική εταιρεία παροχής cloud υπηρεσιων ενώ ο Νίκος Ευθυμιάδης, Head of Vertical Applications της Epsilon Net παρουσίασε το Pylon Cloud Suite. Χαιρετισμούς στο Cloud Computing Conference απήυθυναν οι Ξενοφών Λιαπάκης, Πρόεδρος Hellenic CIO Forum, Δημήτρης Μακρής, Πρόεδρος Ammitec, Κρικόρ Μαρουκιάν, Πρόεδρος itSMF Hellas και η Έφη Πρεσβεία, Μέλος Δ.Ε. ΕΙΠ.