Η εξόρυξη της αξίας που κρύβουν τα δεδομένα σήμερα αποτελεί μια διαδικασία που αν γίνει με το σωστό τρόπο μπορεί να αποδώσει γρήγορα καρπούς και να οδηγήσει ταχύτερα στην επιχειρηματική ανάπτυξη.
Πληροφορική, τεχνολογία, δεδομένα. Εδώ και πολύ καιρό, όροι άρρηκτα συνδεδεμένοι μεταξύ τους. Ως φοιτητές διδασκόμασταν ότι «Η επιστήμη της Πληροφορικής εστιάζει στη διαχείριση της πληροφορίας, στηριζόμενη στην τεχνολογία. Η πληροφορία στηρίζεται στην ύπαρξη δεδομένων. Τα δεδομένα μπορεί να μην οδηγούν πάντα, σε πληροφορίες, χρήσιμες και αξιοποιήσιμες….» . Ή μήπως τελικά μπορούν; Σήμερα, η απάντηση τείνει να γίνει καταφατική. Φαινομενικά, δεδομένα τα οποία είχαν «χαμηλή πληροφοριακή αξία» αναβαθμίζονται μέσα από την έξυπνη χρήση τους.
Ο μεγάλος όγκος τους (ακόμη και εάν σε κάποιο βαθμό περιέχουν ανακριβή στοιχεία), ο συνδυασμός τους με άλλα δεδομένα και οι έξυπνοι αλγόριθμοι συντελούν στην πληροφοριακή τους αναβάθμιση. Καθημερινά σενάρια χρήσης εξάπτουν τη φαντασία και προκαλούν έκπληξη (πρόβλεψη επιδημιών γρίπης (1), εντοπισμός θέσης κατοικίας (2) κ.ο.κ.). Γύρω από αυτή τη χρήση των δεδομένων εμφανίζονται όροι, επιστημονικοί κλάδοι, τεχνολογίες. Βομβαρδιζόμαστε καθημερινά από εκφράσεις όπως Big Data, Big Data Analytics, Predictive Analytics, Open/Connected data κ.ο.κ. Τεχνολογική ανάλυση στην παρούσα στήλη, προφανώς δεν έχει νόημα να γίνει. Ας προσπαθήσουμε να εστιάσουμε περισσότερο στο τι έχει αλλάξει και εάν μιλάμε για μια παροδική τεχνολογική τάση ή κάτι σημαντικότερο.
Η επικράτηση του ψηφιακού
Η συντριπτική επικράτηση των ψηφιακών δεδομένων έναντι των αναλογικών, οφειλόμενη αφενός στην εντυπωσιακή αύξηση των πηγών τους (αισθητήρες, κοινωνικά ψηφιακά δίκτυα, Ιnternet of things/machines κ.α.) και αφετέρου η αντίστοιχη ευκολία με την οποία, πλέον, μπορούμε να διαχειριζόμαστε την ασταμάτητη ροή τους (εξέλιξη των αποθηκευτικών μέσων, των αλγορίθμων, των τεχνικών και τεχνολογιών επεξεργασίας μεγάλου όγκου δεδομένων) είναι αδιαμφισβήτητα γεγονότα. Αλλά δεν μπορεί κανείς να πει ότι αυτό είναι κάτι καινούριο. Οργανισμοί και επιχειρήσεις (μεγάλου μεγέθους συνήθως) χρησιμοποιούν εδώ και πολύ καιρό δεδομένα για ν’ αποκτήσουν στρατηγικό πλεονέκτημα, για να βελτιώσουν τη λειτουργία τους και για να καταστρώνουν τη στρατηγική τους. Ποια είναι η βαθύτερη αλλαγή που συντελείται; Υπάρχει, πράγματι, κάποια βαθύτερη αλλαγή; Θα έχει διάρκεια; Αυτά είναι, κατά την γνώμη μου, σημαντικότερα ερωτήματα.
Αλλαγές που έχουν διάρκεια
Η σύντομη απάντηση; Η αλλαγή του τρόπου με τον οποίο σκεφτόμαστε για τα διαθέσιμα δεδομένα, η «εκλαΐκευση» των τεχνολογιών και των εργαλείων για την επεξεργασία τους, η προσφορά και η δυνατότητα διασταύρωσής τους με άλλα παρεχόμενα δεδομένα επιφέρουν σημαντικές αλλαγές που θα έχουν διάρκεια. Υπάρχει μία σχετικώς προσωρινή ένταση στο τρόπο που αυτές οι αλλαγές προβάλλονται (hype;), αλλά οι αλλαγές είναι βαθύτερες. Η χρήση των δεδομένων ως ενεργητικό περιουσιακό στοιχείο, η καινοτόμος χρήση τους και η απαίτηση για ανοικτά δεδομένα θα παραμείνουν ως καθημερινές πρακτικές. Και σταδιακά η εγρήγορση σχετικά με τις ευκαιρίες που παρέχονται, αλλά και τους κινδύνους που προκύπτουν από τη χρήση τους ως εργαλείο πρόβλεψης, θα γίνονται κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Κλείνοντας, όμως, νομίζω ότι αυτό που δεν θ’ αλλάξει, επί του παρόντος τουλάχιστον, είναι ότι όσο και εάν τα ψηφιακά δεδομένα «αναβαθμίζονται», χωρίς έξυπνες ερωτήσεις δεν θα πάρουμε έξυπνες απαντήσεις από αυτά. Οσο τα δεδομένα λοιπόν γίνονται περισσότερα, τόσο κρισιμότερο θα είναι να υπάρχουν οι σωστές ερωτήσεις…
(1) http://www.google.org/flutrends/
(2) http://www.technologyreview.com/view/525741/ how-your-tweets-reveal-your-home-location