Μια πολλά υποσχόμενη ελληνική προσπάθεια στο χώρο του ΝΒ ΙοΤ, με διεθνείς προεκτάσεις.
Το Internet των Αντικειμένων (βλέπε, ΙοT) είναι σήμερα ένας από τους πιο «καυτούς» και ταυτόχρονα πολυσυζητημένους τομείς της ψηφιακής τεχνολογίας – ουσιαστικά, ο καταλύτης που επιταχύνει την 4η Βιομηχανική Επανάσταση και τη φέρνει πιο κοντά στο σήμερα ή, αν θέλετε, εμάς πιο κοντά στο αύριο…
Στα 457 δισεκατομμύρια δολάρια προβλέπουν οι αναλυτές του Forbes πως θα φτάσει ως το 2020 η αγορά στον συγκεκριμένο χώρο, που -φυσικά- εξαπλώνεται τόσο οριζόντια (αφορά, δηλαδή, στα πάντα-όλα), όσο και κάθετα (επηρεάζει, δηλαδή, κάθε τομέα όχι μόνο επιφανειακά, αλλά σε βάθος), δίνοντας «τροφή», με τη μορφή των δεδομένων που συγκεντρώνουν δισεκατομμύρια αισθητήρες (σε τουλάχιστον 50 δις ανεβάζουν το εγκατεστημένο σύνολο οι προβλέψεις για τα επόμενα δυο χρόνια, αν όχι και παραπάνω…), για να τροφοδοτήσουν την πανταχού παρούσα πλέον Τεχνητή Νοημοσύνη, η οποία αρχίζει να ενσωματώνεται στην καθημερινότητά μας!
Σ’ αυτόν τον αγώνα δρόμου, όπου μετράνε τα «πλασαρίσματα» ειδικά στην αρχή, η Ελλάδα έχει να παρουσιάσει κάποιες καλές, αν και μεμονωμένες προσπάθειες. Αρκετοί ερευνητές και start-ups προτείνουν εφαρμογές και λύσεις στον χώρο του ΙοΤ, πειραματίζονται με πρωτότυπα, παρουσιάζουν τα πρωτόλειά τους, προχωρούν σε πιλοτικά και -όπως είναι επόμενο- βρίσκονται σε διαρκή αναζήτηση χρηματοδότησης, προκειμένου να υλοποιήσουν τα σχέδιά τους.
Βέβαια, όπως συμβαίνει σ’ όλους τους αγώνες (το έχουμε δει να επαναλαμβάνεται πολλές φορές στο παρελθόν, σε περιπτώσεις που αλλάζουν οι κανόνες του παιχνιδιού κι η αγορά πρέπει να ποντάρει σε κάποιο «άλογο») η τελική επιτυχία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την επιλογή σου και, φυσικά, από τις συγκυρίες. Όμως, το σωστό ποντάρισμα και λίγη τύχη, μαζί με όλα τα άλλα «προαπαιτούμενα», βεβαίως – γνώσεις, εμπειρίες, επιμονή, υπομονή, καλή χημεία στο εσωτερικό της ομάδας κλπ. μπορούν να κάνουν τη διαφορά και να ανοίξουν τη μια «πόρτα» μετά την άλλη.
Από τα Ιλίσια στην Ξάνθη…
Κάτι που φανερά συμβαίνει στην περίπτωση της FUELICS, μιας μικρής αλλά ιδιαίτερα δυναμικής εταιρίας με πέντε μηχανικούς διαφόρων ειδικοτήτων (Δρ. Διονύσης Σκαμνάκης, Δρ. Ευάγγελος Αγγελόπουλος, Κωνσταντίνος Βλητάκης, Νίκος Δημόπουλος και Μιχάλης Βαϊδάκης) στον «σκληρό πυρήνα» της. Η ευέλικτη ομάδα που εδρεύει σε κεντρικό σημείο της Αθήνας (Ιλίσια) και ήδη συμμετέχει σε πολλές δράσεις (για παράδειγμα, κυριαρχεί στην αγορά ελέγχου φωτοβολταϊκών πάρκων και εστιάζει στο ΙοΤ ήδη από το ‘14), αλλά παραμένει πάντα ανοικτή σε προκλήσεις, συμπληρώνεται από μια έμπειρη και καλά οργανωμένη «ομοχειρία» υποστήριξης αποτελούμενη από μηχανικούς, ηλεκτρονικούς, τεχνικούς, προγραμματιστές και διοικητικά στελέχη, ενώ διαθέτει τη δική της μονάδα παραγωγής, στο Κορωπί. Τους συνάντησα και μίλησα μαζί τους (ώρες να ‘χεις, να τους ακούς…) με αφορμή μια υλοποίηση της ομάδας, στο πανεπιστήμιο της Ξάνθης, της οποίας η πιλοτική εφαρμογή στέφθηκε από πλήρη επιτυχία, ανοίγοντας πλέον το δρόμο για πολύ περισσότερες και ευρύτερες εφαρμογές – οι πρώτες συζητήσεις σε τοπικό και διεθνές επίπεδο έχουν ήδη αρχίσει και μερικές βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο. Γιατί, αυτό που κατάφερε η ομάδα, με πρώτο «δείγμα γραφής» τη μέτρηση και παρακολούθηση της στάθμης υπόγειων δεξαμενών καυσίμων με τη χρήση δικών της αισθητήρων τεχνολογίας NB-IoT, κάτω από το σήμα της FUELICS, ήταν να αποδείξει τη δυνατότητα μαζικής ανάπτυξης και ελέγχου πλήθους αισθητήρων, με ελάχιστο κόστος και μεγάλη διάρκεια ζωής (η ενσωματωμένη μπαταρία αρκεί για δέκα χρόνια).
Η βέλτιστη λύση για το ΙοΤ;
Όμως, τι είναι αυτό το N(arrow) B(and), στο οποίο ποντάρει η FUELICS, και γιατί «δένει» τόσο πολύ με το ΙοΤ; Πάμε πίσω, στα βιβλία (και στις απαντήσεις της ομάδας στις ερωτήσεις μου), για να δούμε τα πλεονεκτήματα αυτής της σχετικά νέας τεχνολογίας: Αρχικά, αξιοποιεί ένα μικρό και πλήρως ελεγχόμενο μέρος του «κλασικού» και πανταχού παρόντος στη λειτουργία της κινητής τηλεφωνίας φάσματος των 800 MHz που, εκτός από σταθερότητα -και επειδή η συχνότητα είναι χαμηλή- προσφέρει επίσης μεγάλη διαπερατότητα. Κατά δεύτερο, το μόνο που χρειάζεται κάθε σταθμός βάσης για να υποστηρίξει τους 50.000 – 100.000 αισθητήρες ανά κυψέλη (cell), που ενδεχομένως του αναλογούν, είναι απλώς μια αναβάθμιση στο λογισμικό του, χωρίς καμία επίπτωση στο δίκτυο της κινητής! Κατά τρίτο, η επικοινωνία όλων αυτών των χιλιάδων αισθητήρων με τον σταθμό βάσης γίνεται με πολύ μικρές ριπές, πολύ μικρών μηνυμάτων που δεν ξεπερνούν αθροιστικά τα 200 KHz του διαθέσιμου φάσματος – δείτε το σαν μια «συγχορδία» μοναδικών σημάτων. Αποτέλεσμα όλων αυτών, είναι η δυνατότητα παρουσίασης λύσεων φθηνών και γρήγορων στην εφαρμογή τους, οι οποίες μπορούν να καλύψουν χώρους όπου ως τώρα η επιστήμη σήκωνε τα χέρια ψηλά… «Για δώστε μου ένα παράδειγμα…» «Αυτό του πιλότου μας, του συστήματος που εγκαταστήσαμε στο δεύτερο υπόγειο των πανεπιστημιακών κτηρίων της Ξάνθης, 6 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της γης… Δουλεύει ασταμάτητα από τις αρχές Μαρτίου, στέλνοντας μέσα από τη δεξαμενή πετρελαίου δεδομένα σ’ έναν (αναβαθμισμένο σε ΝΒ ΙοΤ) σταθμό βάσης της Cosmote, που βρίσκεται σε απόσταση 2,5 χιλιομέτρων από το κτήριο! Μιλάμε για την ιδανική λύση σ’ ό,τι αφορά στην παρακολούθηση και τον έλεγχο λειτουργίας και ποιότητας κάθε λογής δικτύων: νερού, καυσίμων, φυσικού αερίου, ό,τι μπορείς να φανταστείς…» «Θεωρητικά! Στην πράξη τι γίνεται; Πόσα δίκτυα κινητής έχουν αναβαθμιστεί σε NB IoT; «Πιστεύουμε πως ως το τέλος του χρόνου, τα δίκτυα κινητής στις περισσότερες μεγάλες πόλεις της Ευρώπης θα έχουν αναβαθμιστεί σε NB IoT. Όσο για τα δικά μας, η Cosmote σε συνεργασία με την Ericsson, οι οποίες στήριξαν κι εμάς, στο πιλοτικό μας, όπως μας στήριξε κι ο «Δημόκριτος», που ετοιμάζει αρκετές εκπλήξεις για το μέλλον», υπογραμμίζει ο Ευάγγελος Αγγελόπουλος, ο οποίος είναι παράλληλα συνεργαζόμενος βιομηχανικός ερευνητής στο ΕΚΕΦΕ, «συνεχίζουν την αναβάθμιση του δικτύου της Βόρειας Ελλάδας – μιλάμε για δεκάδες σταθμούς, όπου έχεις σήμα, θα έχεις και ΙοΤ!»
Αισθητήρες με υψηλό IQ…
«Για δίκτυα άκουσα, για αισθητήρες όμως όχι» ήταν η επόμενη απορία μου. «Θα σας πούμε και γι’ αυτούς! Είναι δικής μας κατασκευής, μπορούμε να ετοιμάσουμε εκατοντάδες κάθε μήνα, κι είναι έξυπνοι… Μ’ άλλα λόγια, ενσωματώνουν στοιχεία μηχανικής μάθησης, που τους επιτρέπει να καταλαβαίνουν πότε πρέπει να στείλουν δεδομένα στους server του cloud με το οποίο είναι συνδεδεμένοι και πότε όχι – πχ. να στέλνουν μονάχα όταν υπάρχει αλλαγή στο μέγεθος που μετράνε. Μ’ αυτόν τον τρόπο και οι servers δεν φορτώνονται με τεράστιους όγκους δεδομένων και γίνεται εξοικονόμηση ενέργειας στην πηγή…» «Ούτε για το τηλεπικοινωνιακό κόστος μας είπατε κάτι…» ήταν η λογική συνέχεια. «Κι εδώ τα νέα είναι πολύ καλά! Υπολογίζουμε ότι δεν θα ξεπερνά το 1$ ανά αισθητήρα τον μήνα, ένα πραγματικά χαμηλό κόστος που ανοίγει πεδίο δόξης λαμπρό στους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους που μπορούν πλέον να προσφέρουν νέες υπηρεσίες σ’ αυτόν τον καινούριο τομέα, να αναπτύξουν μοντέλα συνεργιών και στο ΙοΤ… Έτσι βλέπουμε να παίζεται το μεγάλο παιχνίδι, στο άνοιγμα νέων αγορών, κι εμείς θέλουμε να είμαστε εκεί…»
Τι τα θέλετε… Άμα υπάρχουν όνειρα και θέληση, ο «προεγκατεστημένος πεσιμισμός» πάει περίπατο!