Κάθε μήνα, πρόσωπα της επικαιρότητας αποκρίνονται σε 7 «αφορμές» με κύριο άξονα την τεχνολογία και όχι μόνο… Σ’ αυτό το τεύχος και με αφορμή τα 25 χρόνια κινητής τηλεφωνίας στην Ελλάδα, καλεσμένος μας ο Γιώργος Στεφανόπουλος, Γενικός Διευθυντής της Ένωσης Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας (ΕΕΚΤ).

25 χρόνια κινητής…
Θα σας απαντήσω με το τι μου λένε στελέχη κι εργαζόμενοι στον κλάδο, απ’ όλες τις ηλικίες και τα τμήματα: «Γιώργο, τι ζήσαμε;» Ζήσαμε ένα όνειρο επαγγελματικής διαδρομής και, με την επίγνωση που έχουμε σήμερα του κύκλου που έχει κάνει η οικονομία και η χώρα, υπάρχει ένα δέος … Η ζωή των ανθρώπων που συμμετείχαν και πήραν αποφάσεις, αυτά τα 25 χρόνια, χάραξε όχι μια ευθεία λεωφόρο, αλλά ένα φιδωτό μονοπάτι της βιομηχανίας και των υπηρεσιών, το οποίο έχει σημαδευτεί από κρίσιμες αποφάσεις και επιλογές είτε σε προσωπικό επίπεδο, είτε σε επίπεδο τμήματος, είτε στις διοικήσεις σε κρίσιμα σημεία, με ξεχωριστά χαρακτηριστικά. Οι επιχειρήσεις ξεκίνησαν μ’ ένα στενό αντικείμενο (τηλεφωνία) αλλά ποτέ δεν έμειναν σ’ αυτό. Ξέφυγαν, κάνοντας σχέδια (έστω κι αν αρκετά δεν περπάτησαν) Κάποια, κρίσιμα ήταν καθοριστικά, δημιούργησαν εμπειρία που ξέφυγε από τα στενά όρια του κλάδου και οδήγησε τις επιχειρήσεις να μεγαλώσουν πολύ περισσότερο από το αυτονόητο – να γιγαντωθούν!

Χαρές και λύπες…
Η μεγαλύτερη λύπη είναι για κάποιους ανθρώπους, κομμάτι της ιστορικής διαδρομής μας, που δεν βρίσκονται πια στη ζωή… Η υπόλοιπη διαδρομή είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα –από τις πιο συναρπαστικές ως σήμερα- καθώς έχουν τεθεί πλέον οι βάσεις για την επόμενη εποχή. Ξεχωρίζω τη συνεχή προσπάθεια επιχειρησιακής ανάπτυξης, με συμμετοχή στα επιχειρηματικά σχέδια εντός και εκτός Ελλάδας– ακόμα και η Σαουδική Αραβία ήταν κάποτε στόχος! Οι όποιες αποτυχίες, πάλι, δεν καταγράφονται ως λύπη, αλλά ως εμπειρία – είναι κομμάτι της διαδρομής και του μονοπατιού, που είπαμε! Η διαδικασία επιχειρηματικής ανάπτυξης με πρωτοποριακό τρόπο, όσον αφορά στις στρατηγικές marketing και το «χτίσιμο» των brand names στην αγορά, είναι συνεχής – κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστό case study, ευρύτερης σημασίας… Επίσης, θα ξεχώριζα την τεχνολογική εξέλιξη των υποδομών, οι οποίες σταδιακά γίνονται σημείο αναφοράς για συνέργειες. Στα προβλήματα θα έλεγα πως σ’ όλη τη διαδρομή, παρά τη σημασία που έχει η βιομηχανία, δεν υπήρξε από τους διαμορφωτές πολιτικής αναγνώριση αυτού του γεγονότος, με αποτέλεσμα η εθνική στρατηγική για τις τηλεπικοινωνίες να βρίσκεται σε άλλο μήκος κύματος, από πλευράς ταχύτητας, προτεραιότητας, μείωσης εμποδίων και υποστήριξης, απ’ ό,τι θα απαιτούσαν τα επενδυτικά σχέδια και η πορεία των άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και να δημιουργείται μια υστέρηση από εξωγενείς παράγοντες.

Προκλήσεις και ευκαιρίες
Για πρώτη φορά έχουμε, πλέον, Εθνικό Ευρυζωνικό Σχέδιο, αν και όχι ακόμα ολοκληρωμένο… Χρειάζεται να γίνει σαφέστερο ότι η Ψηφιακή Οικονομία πρέπει να επεκταθεί στο σύνολο της Οικονομίας με ξεχωριστό οδικό χάρτη, σταθερά βήματα και ξεκάθαρη ατζέντα για υλοποίηση σε κλάδους και επιχειρήσεις – το τελευταίο έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς πρέπει να ψηφιοποιηθούν μαζικά τόσο οι σχέσεις των ΜΜΕ με τους πελάτες τους, όσο και το Β2Β κομμάτι – κι αυτό αφορά στις ηλεκτρονικές συναλλαγές, αλλά και στην εμπειρία των πελατών. Το πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα, που θα προκύψει εξ αυτού, θα τοποθετήσει διαφορετικά τη χώρα: από υποψήφια για επενδύσεις, η Ελλάδα να γίνει η πρώτη για επενδύσεις τεχνολογικής υποδομής και ανάπτυξης περιουσιών. Αυτό πρέπει να στηριχθεί στους ξεχωριστούς ανθρώπους με γνώσεις και αντίληψη των διεθνών εξελίξεων – είμαστε σε καλή θέση, αλλά υστερούμε σε συνεργατισμό και συνεκτικό σχέδιο, που περιλαμβάνει τους πάντες…

Κινητή και κοινωνία
Κεφαλαιώδες θέμα! Υπάρχουν θετικές προσλήψεις της κοινωνίας, όπως μια δεκτικότητα στις τεχνολογικές αλλαγές, αλλά κυρίως με καταναλωτικά πρότυπα – θα πρέπει να υπάρξει ανάλογη και με πρότυπα δημιουργίας αξίας. Αυτό έχει να κάνει με τη νέα επιχειρηματικότητα, τον επαναπροσανατολισμό μέρους της ακαδημαϊκής έρευνας ώστε να μπορεί να τοποθετηθεί στις διεθνείς αγορές και τα συντηρητικά κοινωνικά πρότυπα τα οποία έρχονται σε αντίφαση με τα ριζοσπαστικά αποδοχής της τεχνολογίας – γίνεται γρήγορα μεν, αλλά με αντίσταση στον τρόπο διεκπεραίωσης βασικών εργασιών, πχ. στις ασφαλείς συναλλαγές εξ αποστάσεως, χωρίς τη χρήση μετρητών ή στην φιλοξενία των υποδομών μιας ΜΜΕ στο cloud… Πρέπει να δημιουργηθεί ένας άλλος πολιτισμός, πχ. να συζητήσουμε επι-θετικά τα θέματα προστασίας/ασφάλειας δεδομένων – έχουμε τα κατάλληλα πρόσωπα και τον νομικό πολιτισμό γι’ αυτό…


Ψηφιακός μετασχηματισμός
Μιλάμε για μια εξελικτική και όχι στιγμιαία διαδικασία. Οι επενδύσεις που απαιτούνται εκ μέρους των παρόχων είναι πολύ μεγάλες – φτάνουν το 40-50% του EBIDTA σε βάθος πενταετίας ή και δεκαετίας. Δεν υπάρχουν τέτοια νούμερα στην υπόλοιπη οικονομία κι αυτό δείχνει το μέγεθος των επενδύσεων και τη σοβαρότητα με την οποία πρέπει να υποστηριχθούν πχ. με φορολογικά / ασφαλιστικά κίνητρα, κίνητρα προς τη νέα επιχειρηματικότητα -η οποία έχει σχέση με την τεχνολογική καινοτομία- για να πατήσει στα νέα δίκτυα. Επίσης, σήμερα είναι πολύ μεγαλύτερος από οποιοδήποτε άλλο μέσο, ο όγκος των δεδομένων που διακινείται από τα ασύρματα δίκτυα και θα συνεχίσει να αυξάνει σταδιακά και σταθερά με μεγαλύτερο ρυθμό. Οι υποδομές των παρόχων μετατρέπονται στη βασική υποδομή του ψηφιακού μετασχηματισμού της χώρας και τη Ευρώπης. Με δεδομένο ότι δεν έχουμε μεγάλους παίκτες στον χώρο του Over-The-Top στην ΕΕ, η βιομηχανία χρειάζεται μεγαλύτερη στήριξη – από την άλλη, δεν πρέπει να υπερτιμάται το ύψος των εσόδων, επειδή οι επενδύσεις οδηγούν σε βελτίωση της παραγωγικότητας των επιχειρήσεων και της ποιότητας ζωής των πολιτών, με ταυτόχρονη μείωση του κόστους – αλλάζει το μοντέλο: από την ανάπτυξη υποδομών περνάμε στις υπηρεσίες / οι υποδομές θα φιλοξενούνται πια στο cloud. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός έχει σχέση με την αλλαγή μοντέλου, την ψηφιοποίηση της εμπειρίας του πελάτη και την για πρώτη φορά ριζική αλλαγή – εμείς έχουμε 25 χρόνια ζωή, ως βιομηχανία, αλλά στα επόμενα 5 θα αλλάξει η ψηφιακή ταυτότητά μας! Τα δίκτυα θα γίνουν software defined στον πυρήνα τους, θα πρέπει να συνεργάζονται με άλλα αντίστοιχα, ενώ θα δημιουργηθούν τα δίκτυα 5ης γενιάς, με άλλα χαρακτηριστικά σ’ ό,τι αφορά στην πρόσβαση.

Το μέλλον αόρατο;
Αρχίζει να προσδιορίζεται, όσον αφορά στη νέα αρχιτεκτονική των δικτύων και τα βασικά χαρακτηριστικά των υποδομών, αλλά δεν υπάρχει βεβαιότητα – πολλά θα εξαρτηθούν από τη δυνατότητα δημιουργίας αξίας, βάσει συνεργατικών μοντέλων πχ. μέσω της συνεργασίας νεοφυών με παρόχους στην ενέργεια και την ύδρευση, στις «έξυπνες» πόλεις, στον οδικό χάρτη των εταιριών εξοπλισμού δικτύων… οι πάντες αναζητούν συνεργασίες και δίνουν χώρο στην τεχνολογική καινοτομία. Τα επόμενα χρόνια η τελευταία θα βρει τη θέση της πάνω στις νέες υποδομές, είτε είναι η λειτουργία στη βάση του ΑΙ, του AR/VR, της διαχείρισης εικόνας κλπ… Η βάση, πάντως, θα είναι mobile first, γιατί αυτό εξυπηρετεί τον σημερινό τρόπο ζωής… Η διαχείριση των δεδομένων με υπεύθυνο, έξυπνο και παραγωγικό τρόπο χρειάζεται θεσμικό πλαίσιο, το οποίο να ακουμπάει στην κορυφή της θεσμικής πυραμίδας, από το Σύνταγμα και κάτω –θέλουμε ευρωπαϊκού επιπέδου κανόνες στην αγορά και εμπορική επιτυχία βάσει νέων μοντέλων λειτουργίας, όπως τα περιγράψαμε νωρίτερα…

Make a wish
Η νέα γενιά να είναι καλύτερη από εμάς! Η απόσταση των γενεών έχει μικρύνει – η επιτυχία των προηγούμενων είναι να είναι υπερήφανοι που οι επόμενοι είναι καλύτεροι – αυτή είναι η ουσία της προσπάθειας! Αυτό προσπαθούμε να κάνουμε με τις τεχνολογικές γενιές, αλλά πρώτα πρέπει να το καταφέρουμε με τις ανθρώπινες…

    Ο Γιώργος Στεφανόπουλος είναι Γενικός Διευθυντής της Ένωσης Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας από το 2008. Διαθέτει μεγάλη εμπειρία στο κλάδο των τηλεπικοινωνιών, στον οποίο κατείχε διευθυντικές θέσεις, ξεκινώντας την καριέρα του το 1994 από τη Vodafone Ελλάδος, όπου διετέλεσε επικεφαλής αρκετών διευθύνσεων, μεταξύ των οποίων οι Διευθύνσεις Ποιότητας, Επενδυτικών Σχέσεων, Εταιρικής Ανάπτυξης, Διεθνούς Επέκτασης, Ρυθμιστικών Θεμάτων και Στρατηγικής. Νωρίτερα, είχε εργαστεί σε διάφορες θέσεις ευθύνης στους κλάδους της αεροναυτικής βιομηχανίας (Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία ΑΕ) και της βιομηχανίας πετρελαίου & αερίου (Consolidated Contractors Co, A.S Couppas & Co S.A.) στην Ελλάδα και τη Μέση Ανατολή. Ο κ. Γ. Στεφανόπουλος κατέχει πτυχίο Bachelor in Science στη Μεταλλουργεία από το City of London Polytechnic και Master in Science στη Βιομηχανική Μεταλλουργεία και τη Διοίκηση από το Πανεπιστήμιο Aston της Βρετανίας.