Το οικοσύστημα IoT ωριμάζει και οι επιχειρήσεις βρίσκονται πλέον στη διαδικασία να ορίσουν πως θα συνθέσουν τη νέα τεχνολογία στη στρατηγική τους, ώστε να πετύχουν ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα.

Συνήθως τα συμπεράσματα ενός συνεδρίου ακούγονται στο τέλος του. Στο 2ο συνέδριο για το Internet of Things που οργάνωσε η BOUSSIAS και πραγματοποιήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου, κάποια συμπεράσματα ακούστηκαν από την αρχή. Στην εισαγωγή του συνεδρίου, ο Γιάννης Μουρατίδης, συντάκτης τεχνολογίας και επιστήμης, ο οποίος ανέλαβε το έργο του σχεδιασμού της δομής και της επιλογής των ομιλητών, αναφέρθηκε σε συμπεράσματα που προέκυψαν. Ως πρώτο συμπέρασμα ανέφερε ότι το Internet of Things είναι μια τεχνολογία, η οποία συντίθεται από τεχνολογίες που προϋπήρχαν για δεκαετίες. Οι αισθητήρες, η συγκέντρωση και ανάλυση δεδομένων και οι αυτοματισμοί που βασίζονται στην ανάλυση δεν είναι καινούργιες τεχνολογίες, όπως θα μπορούσαμε να πούμε για παράδειγμα ότι είναι οι κβαντικοί επεξεργαστές. Υπάρχουν όμως σημαντικές αλλαγές που διαμορφώνουν τις παλαιές τεχνολογίες τόσο έντονα, ώστε να μπορούμε πλέον να μιλάμε για μια τεκτονική αλλαγή στον τομέα της πληροφορικής. Ένα δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι η τεχνολογία IoT δεν είναι εύκολα εφαρμόσιμη σε μεγάλης κλίμακας έργα και ειδικά για εταιρείες που διαθέτουν μικρούς και μεσαίους προϋπολογισμούς σε έρευνα και ανάπτυξη. Υπάρχουν όμως δύο ευκαιρίες που οι εταιρείες αυτές μπορούν να αξιοποιήσουν.

Μια ευκαιρία είναι οι ανοιχτές πλατφόρμες λογισμικού και υλικού που κατεβάζουν σε εντυπωσιακά χαμηλά επίπεδα το κόστος των έργων. Η δεύτερη είναι η σύμπραξη της επιχειρηματικής με την ακαδημαϊκή κοινότητα, η οποία έχει πλέον σημαντική ανάγκη από ιδιωτικούς πόρους και η ανάγκη αυτή την έχει οδηγήσει σε μια αλλαγή προφίλ που αναμένεται να είναι περισσότερο προσφιλές στις επιχειρήσεις.

Το IoT θα συνεισφέρει στην ενιαία ψηφιακή Ε.Ε.
Στις αρχές Ιουλίου, η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) αποφάσισε τη δημιουργία της μονάδας Internet of Things, η οποία υπάγεται στην Directorate General for Communications Networks, Content and Technology (DG CONNECT). Τη διεύθυνση της εν λόγω μονάδας ανέλαβε η Δρ. Mechthild Rοhen και τη θέση του Deputy Head της μονάδας ο Νίκος Ίσαρης.

Η Δρ. Rοhen κατέστησε σαφές το έντονο ενδιαφέρον για ένα ανταγωνιστικό ΙoT οικοσύστημα, το οποίο θα δώσει στην Ε.Ε. ηγετική θέση στην παγκόσμια αγορά. Η έμπρακτη απόδειξη αυτού του ενδιαφέροντος είναι η επένδυση σε πιλοτικά έργα, τα οποία θα συνεισφέρουν στη δημιουργία του ισχυρού οικοσυστήματος, θεσπίζοντας τα απαραίτητα πρότυπα, αναδεικνύοντας αξιόπιστες πλατφόρμες ανάπτυξης και ορίζοντας το θεσμικό και τεχνολογικό πλαίσιο ασφάλειας και προστασίας δεδομένων. Τα μεγάλης κλίμακας πιλοτικά έργα έχουν απορροφήσει ήδη περίπου 100 εκατομμύρια ευρώ και αφορούν μεταξύ άλλων τους τομείς της ενέργειας, των έξυπνων πόλεων και της υγείας. Στην πράξη, η αγορά του ΙοΤ αναμένεται να φτάσει τα 20 δισεκατομμύρια ευρώ μέχρι το 2018, δημιουργώντας πολύ μεγάλες ευκαιρίες επιχειρηματικής ανάπτυξης. Το Alliance for Internet of Things Innovation (AIOTI) είναι ένα εργαλείο που δημιουργήθηκε αρχικά στους κόλπους της ΕΕ, αλλά ανεξαρτητοποιήθηκε στο τέλος του Σεπτεμβρίου. Στόχος του είναι η σύνδεση της έρευνας του IoT με την επιχειρηματική κοινότητα. Στο πλαίσιο του συνεδρίου ξεκίνησε και μια πρωτοβουλία για τη δημιουργία ενός Greek IoT Initiative, την οποία προλόγισε ο Δρ Κωνσταντίνος Σπυρόπουλος από το Ινστιτούτο Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του ερευνητικού κέντρου Δημόκριτος.

Ένα δεύτερο βοηθητικό εργαλείο της ΕΕ που προσφέρει τις υπηρεσίες του στην ανάπτυξη του IoT οικοσυστήματος είναι το EASME (Executive Agency for Small and Mediu sized Enterprises), το οποίο σε πρώτη φάση μπορεί να χρηματοδοτήσει καινοτόμες επιχειρηματικές ιδέες μέχρι και με 50.000 ευρώ και σε δεύτερη φάση μέχρι 2,5 εκατομμύρια ευρώ. Όπως ανέφερε ο Gregor Novak, Project Adviser του EASME, ο τομέας του ICT έχει απορροφήσει μέχρι τώρα το μεγαλύτερο ποσοστό του προϋπολογισμού 2014 – 2015 και ανάμεσα σε αυτά τα χρηματοδοτούμενα έργα βρίσκεται και ένα έργο IoT της Terracom Informatics με έδρα στα Ιωάννινα.

Μικρές επιχειρήσεις και startups στο προσκήνιο
Οι ηγέτες του χώρου της πληροφορικής “στήνουν” τη στρατηγική τους για να διεκδικήσουν το μερίδιο που τους αναλογεί από την αγορά του IoT, η οποία σύντομα σε επίπεδο αξίας αναμένεται να αγγίξει τα 20 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ σύμφωνα με μελέτες μπορεί να ανέλθει στα… αστρονομικά επίπεδα των 10 τρισεκατομμυρίων δολαρίων μέχρι το 2025!

Ωστόσο, σύμφωνα με τη Χριστίνα Πατσιούρα, IoT Market Research Analyst, ένα σημαντικό μερίδιο της “πίτας” θα περάσει στα χέρια των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και startups.

Μια από τις αιτίες που θα οδηγήσουν σε αυτήν την κατεύθυνση, είναι η ταχύτατη εξέλιξη της τεχνολογίας σε πολλούς διαφορετικούς τομείς που σχετίζονται με το IoT οικοσύστημα. Οι μεγάλες εταιρείες είναι δύσκολο να παρακολουθήσουν τις αλλαγές, κάτι που μπορούν να κάνουν οι ευέλικτες μικρότερες.

Στην πράξη βέβαια όλα θα κριθούν στη διάθεση των επιχειρήσεων και κυβερνήσεων να υλοποιήσουν έργα. Στην Ελλάδα, τα use cases είναι ακόμα πολύ περιορισμένα, ειδικά για έργα μεγάλης κλίμακας, αλλά και στην Ευρώπη η εικόνα είναι ίδια κατά αναλογία.

Σε μια έρευνα που παρουσιάστηκε για το ενδιαφέρον των Δήμων σχετικά με την τεχνολογία IoT, την οποία παρουσίασε ο Νικόλας Βογιατζής, υπεύθυνος συστημάτων πληροφορικής και επικοινωνιών του Δήμου Σοφάδων, το αποτέλεσμα έδειξαν ότι οι αρμόδιοι των Δήμων είναι ακόμα αρκετά μακριά από τη συνειδητοποίηση των τεχνολογιών που περιλαμβάνονται στο IoT οικοσύστημα.

Θεμελιώδη στοιχεία του IoT
Ένα από τα πιο καυτά θέματα στο οικοσύστημα του ΙοΤ αυτήν την περίοδο είναι η θέσπιση των standards. Ο Δρ. Γιώργος Καραγιάννης, vice chair του workgroup των standards στο AIOTI, άφησε θετικά μηνύματα, παρουσιάζοντας την εικόνα των standards να γίνεται περισσότερο ξεκάθαρη σε όλους σχεδόν τους τομείς, όπως η διασυνδεσιμότητα, η ασφάλεια και οι τηλεπικοινωνίες. Σύμφωνα με τον Gerard Van der Hoeven, Founding Partner at IoT gurus, το γεγονός ότι το οικοσύστημα έχει αρχίσει να σταθεροποιεί τις βάσεις του, είναι εμφανές στο πεδίο του ενδιαφέροντος των επιχειρήσεων για το σχεδιασμό και υλοποίηση έργων. Ωστόσο, όπως αναφέρει, ο ρυθμός εξέλιξης θα εξαρτηθεί από τη διάθεση των επιχειρήσεων να ανοίξουν τα μεταξύ τους σύνορα και να συνεργαστούν στην υλοποίηση προϊόντων και υπηρεσιών που θα αξιοποιούν κοινή πληροφορία.

Στον ψηφιακό κόσμο του Internet of Things, οι πηγές που παράγουν και διακινούν δεδομένα είναι τάξεις μεγέθους μεγαλύτερες από αυτές που έχει δημιουργήσει μέχρι τώρα το Internet. Πρακτικά, κάθε αισθητήρας μερικών χιλιοστών είναι συνήθως ένας μικρός υπολογιστής με δυνατότητα συλλογής και αποστολής δεδομένων. Κατ’ επέκταση, θεωρείται και ως μια “πόρτα” που μπορεί να ανοίξει ο καθένας ώστε να αποκτήσει πρόσβαση στα δεδομένα.

Σύμφωνα με το Νίκο Γεωργόπουλο, Cyber Risk Insurance Advisor, η νέα αυτή κατάσταση δημιουργεί ένα εκτεταμένο περιβάλλον κινδύνου για τις επιχειρήσεις, οι οποίες θα πρέπει παράλληλα να προσαρμοστούν, όπως ανέφερε η Χρυσή Χρυσοχού, Δικηγόρος με ειδίκευση στο Δίκαιο του Διαδικτύου και των τηλεπικοινωνιών στο νέο αυστηρότερο νομοθετικό πλαίσιο που θέσπισε η ΕΕ και είναι ήδη σε ισχύ, εστιάζοντας κυρίως την προστασία προσωπικών δεδομένων.

Στο πάνελ που έκλεισε την ενότητα του συνεδρίου συμμετείχαν οι Gerard Van der Hoeven, Γιώργος Καραγιάννης, Νίκος Γεωργόπουλος, Χάρης Λιναρδάκης, IBM Cloud Leader Greece and Cyprus και Βασίλης Χρυσός, ODI registered open data trainer. Μέσα από τη ματιά του Δρ Γιάννη Σολδάτου, , Associate Professor AIT, Honory Research Fellow University of Glasgow, ο οποίος συντόνισε το πάνελ προέκυψαν τα εξής συμπεράσματα:

  • Στο τεχνολογικό επίπεδο βρισκόμαστε ακόμα στη φάση της επέκτασης, όπου όλοι οι κατασκευαστές εισάγουν προϊόντα, πλατφόρμες. Στα επόμενα χρόνια θα περάσουμε στη φάση του consolidation με ορισμένα προϊόντα που θα αποκτήσουν κυρίαρχο ρόλο. Στην παρούσα φάση οι κατασκευαστές επιχειρούν να διαφοροποιηθούν μέσω added-value functionalities, που σε πολλές περιπτώσεις αφορούν συγκεκριμένα verticals (π.χ. energy, healthcare κ.ά.).
  • Νέες υπηρεσίες ασφάλειας και προστασίας δεδομένων θα εμφανιστούν, λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του IoT και των εφαρμογών του (π.χ. αυτόνομα αυτοκίνητα) που εγείρουν νέες νομικές, ηθικές και κανονιστικές προκλήσεις. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει σύντομα να δούμε ευθυγράμμιση των υπηρεσιών αυτών και με την οδηγία GDPR της Ε.Ε.
  • Τα ανοιχτά δεδομένα προσθέτουν αξία στις εφαρμογές IoT, ενώ αποτελούν και μια υποδομή που κινητοποιεί και δίνει ευκαιρίες στο σύστημα καινοτομίας του IoT (π.χ. startups μπορούν να αναπτύξουν νέες εφαρμογές).
  • Για τις εταιρίες / τελικούς χρήστες που εξετάζουν υιοθέτηση ΙοΤ λύσεων, συνίσταται να χτίσουν ένα πραγματικό business case το οποίο και να υλοποιήσουν πιλοτικά, πριν προχωρήσουν σε αποφάσεις για upscaling.
  • Το ΙοΤ εξελίσσεται σε διάφορες τεχνολογικές κατευθύνσεις, με τη συμμετοχή πολλών εμπλεκομένων που απαρτίζουν οικοσυστήματα IoT. Η καινοτομία πηγάζει πλέον από αυτά τα οικοσυστήματα – πέρα από το επίπεδο της τεχνολογικής καινοτομίας συγκεκριμένων προϊόντων.