Ως γνωστό, μια εφεύρεση η οποία είναι πρωτότυπη μπορεί να οδηγήσει στην κατοχύρωσή της με πατέντα, ώστε να αποκλείσει τρίτους από το δικαίωμα εκμετάλλευσής της για συγκεκριμένη χρονική περίοδο και γεωγραφική περιοχή.
Στην περίπτωση όμως των εφευρέσεων τεχνητής νοημοσύνης, η κατοχύρωση της πατέντας χρειάζεται ειδικούς χειρισμούς από τους, λεγόμενους, patent attorneys.Με εξαίρεση λίγα εθνικά γραφεία, όπως το USPTO (Αμερική), τα περισσότερα, συμπεριλαμβανομένου του ευρωπαϊκού γραφείου Πατεντών (EPO), δεν χορηγούν πατέντες σε εφευρέσεις που αφορούν λογισμικό και μαθηματικές μεθόδους (τα εθνικά γραφεία που συμμετέχουν στο EPO συνήθως εναρμονίζονται με αυτό).
Η εμφάνιση εφαρμογών και αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης (Artificial Intelligence /A.I.) και μηχανικής μάθησης (Machine learning / M.L.) περιπλέκει ακόμα περισσότερο τα πράγματα και δημιουργεί νέα δεδομένα. Οι αλγόριθμοι Α.Ι. και Μ.L. είναι στην ουσία μαθηματικές μέθοδοι που «εκπαιδεύονται» μέσω της χρήσης μεγάλου πλήθους δεδομένων.
Και ενώ o αριθμός των αιτήσεων στο EPO για πατέντες που αφορούν στη βελτίωση της ίδιας της Α.Ι. τεχνολογίας ανέρχεται ετησίως τα τελευταία χρόνια σε 300-400, οι αιτήσεις για εφευρέσεις στις οποίες χρησιμοποιούνται οι τεχνολογίες Α.Ι. σε άλλες θεματικές περιοχές (όπως στον κατασκευαστικό τομέα, στους υπολογιστές, σε ιατρικές συσκευές, σε κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα) ανέρχονται σε πάνω από 6.000 ετησίως και με πολύ μεγάλο ετήσιο ρυθμό αύξησης, σύμφωνα με το EPO.
Η αντιμετώπιση της νέας πρόκλησης από τους Patent Attorneys θα πρέπει να βασιστεί στις ίδιες βασικές αρχές που έχουν καθοριστεί με αποφάσεις (case law) του Board of Appeals του EPO. Θα πρέπει να εμφανίζεται στις αξιώσεις η τεχνική εφαρμογή της εφεύρεσης για την επίλυση συγκεκριμένου τεχνικού προβλήματος. Έτσι, για παράδειγμα, εάν η εφεύρεση αποσκοπεί αποκλειστικά στη βελτίωση υφιστάμενου αλγορίθμου δεν δικαιολογεί τη χορήγηση πατέντας.
Επιπλέον, η τεχνική λύση σε συγκεκριμένο πρόβλημα θα δικαιολογήσει και την ύπαρξη εφευρετικού βήματος. Βασικό ρόλο για την εξέταση του τελευταίου παίζει η έννοια του ειδικού στην επιστήμη («skilled in the art person») όπου πλέον για εφαρμογές Α.Ι. μεταφράζεται σε μια ομάδα ατόμων με διεπιστημονικές γνώσεις.
Προσοχή θα πρέπει επίσης να δίνεται στη σαφήνεια των αξιώσεων (clarity), ώστε να μην γίνεται γενικά χρήση των όρων Α.Ι. και M.L. στις αξιώσεις, αλλά να αναφέρεται αναλυτικά ποιοι αλγόριθμοι χρησιμοποιούνται, πώς εκπαιδεύεται το σύστημα και ποιο είναι το παραγόμενο αποτέλεσμα. Αυτό το πρόβλημα συναντάται συχνά, καθώς είναι πάγια τακτική των patent attorneys να γενικεύουν τα χαρακτηριστικά στις αξιώσεις για να πετύχουν τη μέγιστη δυνατή προστασία.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι η νομοθεσία στα θέματα της προστασίας της πνευματικής περιουσίας εξελίσσεται παράλληλα με τις τεχνολογικές τάσεις, το οποίο απαιτεί από τους patent attorneys συνεχή παρακολούθηση των δικαστικών αποφάσεων στον συγκεκριμένο τομέα και την υιοθέτηση ορθών πρακτικών βάσει των οδηγιών και των απαιτήσεων του EPO και των εθνικών γραφείων.