Πρώτος (και κύριος, φυσικά) ομιλητής στο CIO Summit 2019, που οργάνωσε η εταιρεία του την προηγούμενη εβδομάδα στην Αθήνα, ο πολύπειρος Group Vice President & IT Executive Advisor της IDC, Joseph Pucciarelli, μίλησε μ’ αυτή την ευκαιρία αποκλειστικά στο NetFAX για τον ψηφιακό μετασχηματισμό και τις συνέπειές του, τις ανατροπές και τη νέα κουλτούρα που πρέπει να αγκαλιάσουμε, αλλά και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η Ελλάδα, έπειτα από μια δεκαετία οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, προσφέροντάς μας μπόλικη τροφή για σκέψη.
Ποιες είναι οι μεγάλες προκλήσεις και ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς, σήμερα; Ο ψηφιακός μετασχηματισμός τι συνέπειες έχει;
Joseph Pucciarelli: Το μεγαλύτερο θέμα που προκύπτει ως συνέπεια του ψηφιακού μετασχηματισμού, είναι ότι εξελίσσεται η φύση του ανταγωνισμού. Στο παρελθόν, το επιχειρηματικό μοντέλο που χρησιμοποιούσαν κατά κανόνα οι μεγαλύτεροι οργανισμοί ήταν αυτό του «φρουρίου»: οχυρώνονταν και προάσπιζαν τα συμφέροντά τους με μια (μεταφορικά, το λέω) «τάφρο», για να φτάνουν στην αγορά και να αποκομίζουν έσοδα και κέρδη.
Αυτή η «τάφρος» περιφρουρούσε τις ξεχωριστές δυνατότητες και δεξιότητές τους, εξασφαλίζοντας το μοναδικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που τους επέτρεπε να είναι επιτυχημένοι στην αγορά. Αντίθετα, αν κοιτάξουμε προς το μέλλον, θα δούμε ότι η βάση του ανταγωνισμού έχει αλλάξει: πετυχημένοι οργανισμοί δεν είναι πια εκείνοι που στήνουν «τάφρους» και «φρούρια», αλλά όσοι εξοικονομούν πόρους, είναι ευέλικτοι και μπορούν να αξιοποιήσουν τις δυνατότητές τους για να αδράξουν εγκαίρως τις ευκαιρίες, που θα παρουσιαστούν.
Η τάση είναι ότι «το μέγεθος έγινε πια συνώνυμο της επιτυχίας» – οι εταιρείες που καταφέρνουν να βγουν πρώτες στην αγορά, κερδίζουν δυσανάλογα μεγάλο μερίδιο. Τον παλιό καιρό, υπήρχε αρκετός χώρος για τον δεύτερο, τον τρίτο, τον τέταρτο – καθένας τους είχε μικρότερο μερίδιο και έσοδα, αλλά τα κατάφερναν, γίνονταν αποδεκτοί, είχαν τη δική τους πρόταση. Αυτό που βλέπουμε να γίνεται σήμερα στην αγορά είναι εντελώς διαφορετικό και το καλύτερο παράδειγμα αυτής της αντίφασης είναι η Apple: Το iPhone δεν είναι το δημοφιλέστερο smartphone σήμερα στον κόσμο (έχει μερίδιο αγοράς περίπου 15%), όμως τα κέρδη της εταιρείας ξεπερνούν το 85% του συνόλου των κερδών στον κλάδο.
Άρα, το μέγεθος είναι όντως συνώνυμο της επιτυχίας, πλέον: δημιούργησαν ένα οικοσύστημα όπου κερδίζουν χρήματα, είναι ευέλικτοι και παρουσιάζουν πρωτότυπα προϊόντα, όπως πχ. το iPad, αναδιοργανώνοντας όποτε χρειάζεται τις υπηρεσίες τους – αυτό έγινε πρόσφατα με το AppStore, που έχει έναν απίστευτο ετήσιο τζίρο, άνω των 10 δισ. δολαρίων… Παλιά, όταν δούλευαν μέσα από την «τάφρο» και τα «τείχη του φρουρίου», το μόνο που τους ενδιέφερε ήταν να αυξήσουν την αποτελεσματικότητα κάθε οργανισμού κι όλοι οι μεγάλοι σε γενικές γραμμές τα πήγαιναν περίφημα, αποκομίζοντας κέρδη.
Σήμερα αυτό δεν ισχύει πια, γιατί η εσωστρέφεια σε «τυφλώνει» και δεν μπορείς να δεις τις ευκαιρίες και τους κινδύνους, εκεί έξω… Η τάση για τους σημερινούς IT executives, η βασική πρόταση αξίας προς τους οργανισμούς στους οποίους εργάζονται, έχει μετακινηθεί από την ενσωμάτωση της καινοτομίας στην υλοποίηση ανατρεπτικών αλλαγών.
Ανατροπές που γίνονται, προφανώς, προς όφελος της κοινωνίας…
Joseph Pucciarelli: Ακριβώς! Με την ταχύτερη εμφάνιση νέων προϊόντων και υπηρεσιών στην αγορά, με άμεση εξυπηρέτηση, πολλές και διαφορετικές δυνατότητες. Για παράδειγμα, μέσα σε μια ώρα μπορώ να έχω στην πόρτα μου κάτι που παρήγγειλα online, αύριο η παραγγελία θα φτάνει με drone. Βέβαια, όταν μιλάμε για ανατροπές και τι μπορούν να κάνουν σε κάθε τομέα οι IT leaders, ας μην ξεχνάμε ότι οι χρήστες ζητούν υπηρεσίες πολύ υψηλής ποιότητας και χαμηλού κόστους. Το σημαντικότερο, όμως, δεν είναι η χαμηλότερη τιμή αλλά το time to market, η ευελιξία σ’ όλα τα επίπεδα, η εκ βάθρων αναδημιουργία του οργανισμού, βασισμένη όχι τόσο στις τεχνολογίες, αλλά στις δεξιότητες των εργαζομένων του…
Εδώ μιλάμε, πλέον, για αλλαγή κουλτούρας…
Joseph Pucciarelli: Φυσικά! Χρειάζονται βαθιές αλλαγές και στα ηγετικά στελέχη… είδατε πως αντέδρασαν οι σύνεδροι στην τελευταία ενότητα, σήμερα (ΣΣ. όπου με παιγνιώδη τρόπο, δόθηκαν παραδείγματα έμπρακτης ηγεσίας). Όλοι συμμετείχαν – δεν βρέθηκε κάποιος να πει «τι τρελά πράγματα είναι αυτά», αντίθετα ήθελαν να συνεχίσουν… Όλα ξεκινάνε με την αποδοχή ότι χρειάζεται κάποια αλλαγή κι όσα στελέχη ήταν σήμερα εδώ, αναγνώρισαν την ανάγκη για εξέλιξη. Κάποιοι είναι πολύ ικανοί και θα τα καταφέρουν μόνοι τους. Κάποιοι άλλοι θα ζητήσουν βοήθεια από συναδέλφους, συνεργάτες, εταιρείες συμβούλων όπως η IDC, είναι πολλές οι ευκαιρίες…
Υπάρχουν λύσεις για χώρες που τώρα βγαίνουν από μια μακρά περίοδο κρίσης, όπως η Ελλάδα;
Joseph Pucciarelli: Σέβομαι πάρα πολύ την Ελλάδα, τον πολιτισμό και την ιστορία της. Η πρόκληση που αντιμετωπίζει σήμερα είναι απλή και ξεκάθαρη: πρέπει να πάψει να στέκεται στο παρόν και να αγιοποιεί το παρελθόν της. Αυτό που πρέπει να κάνει, είναι ξεκινώντας από το παρόν, να αγκαλιάσει τις νέες προκλήσεις. Δεν θα είναι εύκολο στην αρχή, αλλά πρέπει να το κάνει. Διαθέτει τεράστια ενέργεια, οι Έλληνες είναι πολίτες του κόσμου, μιλούν ξένες γλώσσες, είναι συνδεδεμένοι μ’ όλο τον κόσμο…
Όμως, την εγκαταλείπουν – υπάρχει το πρόβλημα του brain drain…
Joseph Pucciarelli: Η Ελλάδα πρέπει να δημιουργήσει ευκαιρίες για τους πολίτες της, ώστε οι καλύτεροι Έλληνες να μην καταλήγουν σε ξένες χώρες. Το λέω πολύ απλά, αλλά εκ βάθους καρδίας, όχι από ασέβεια, αλλά από θαυμασμό γι’ αυτή τη χώρα…
Τελευταία ερώτηση: μπαίνουμε στην 4η Βιομηχανική Επανάσταση, την εποχή του ΑΙ – Ποιες πιστεύετε ότι θα είναι οι συνέπειες για την κοινωνία;
Joseph Pucciarelli: Όλα θα γίνονται πολύ γρήγορα, πια (γέλια…) Προχωράμε! Ούτε εσείς, ούτε εγώ, ακόμα κι αν είχαμε την καλύτερη δυνατή πληροφόρηση, μπορούμε με κάποιο τρόπο να προβλέψουμε τι θα γίνει σε 36 μήνες από σήμερα. Γι’ αυτό είπα προηγουμένως, ότι το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε, είναι να εξοικονομούμε πόρους, να είμαστε ευέλικτοι και να αρπάζουμε τις ευκαιρίες.