Special Report: Women In Tech

Το αφιέρωμά μας στις γυναίκες που εργάζονται και διακρίνονται για τις επιδόσεις και το επαγγελματικό τους κύρος στο χώρο της τεχνολογίας, διεκδικεί by-design τον τίτλο του πρωτότυπου -για τα ελληνικά, τουλάχιστον, δεδομένα- καθώς ξεκινάμε με αφετηρία την υπάρχουσα και πανταχόθεν αποδεκτή ισοτιμία, απευθυνόμενοι προσωπικά σε κάθε μια από τις συμμετέχουσες.

Για πρώτη φορά τα τελευταία λίγα χρόνια, τουλάχιστον, αποφασίσαμε να αφιερώσουμε ένα μεγάλο μέρος του περιοδικού στις γυναίκες στελέχη των οποίων το αντικείμενο είναι σχετικό με την τεχνολογία. Οι λόγοι που αποφασίσαμε να κάνουμε αυτό το «επί προσωπικού» αφιέρωμα είναι περισσότεροι του ενός.
Καταρχάς, ο χώρος της τεχνολογίας (όπως και εκείνος των μαθηματικών) λέγεται ότι ταιριάζει περισσότερο στον αντρικό εγκέφαλο. Η δε δυνατότητα να εξελιχθεί και να σταδιοδρομήσει κάποιος σε μεγάλους οργανισμούς και επιχειρήσεις, θεωρείται ότι χρειάζεται γερό στομάχι και τσαγανό, το οποία επίσης λέγεται ότι είναι προνόμια αποκλειστικά του αντρικού φύλου. Επίσης, από πολλούς -οι οποίοι βαίνουν όλο και περισσότερο μειούμενοι- υποστηρίζεται η άποψη ότι η γυναίκα είναι εκ φύσεως δημιουργημένη για να κάνει μόνο οικιακές, χειρωνακτικές, ή μονότονες εργασίες.
Φυσικά, η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική, αν επιχειρήσει να την αντικρύσει κανείς χωρίς παραμορφωτικούς φακούς. Κατά την άποψή μας, ο ανθρώπινος εγκέφαλος μια χαρά τα καταφέρνει στις θετικές επιστήμες και στην τεχνολογία. Κριτήριο είναι το αν τον ενδιαφέρει να ασχοληθεί και όχι το φύλο στο οποίο ανήκει. Σε ό,τι αφορά το «τσαγανό» που χρειάζεται για να ανέβει ένα στέλεχος στην κλίμακα και να σταδιοδρομήσει, εκτιμούμε ότι οι γυναίκες το έχουν και αυτό και μάλιστα σε μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι οι άντρες συνάδελφοι τους, σε πολλές περιπτώσεις. Εν ολίγοις, η επαγγελματική σταδιοδρομία είναι μάλλον θέμα ευκαιριών που προσφέρονται, παρά ικανότητας που έχει σχέση με το φύλο.

Τέλος, σε ό,τι αφορά το ποιες εργασίες ταιριάζουν περισσότερο στις γυναίκες, αυτό που ισχυρίζονται κάποιοι και κάποιες, περί έμφυτης κλίσης στα οικιακά και στη φροντίδα της οικογένειας, εμάς μας βρίσκει σύμφωνους: Όντως, εκ φύσεως οι γυναίκες έχουν κάποιες παραπάνω ικανότητες στη φροντίδα της οικογένειας και των παιδιών, αλλά αυτό δεν τις καθιστά μη κατάλληλες για άλλες εργασίες ή για καριέρα.
Αντιθέτως, οι γυναίκες που εργάζονται, γενικά, αλλά και πιο ειδικά στην τεχνολογία, αποδεικνύουν ότι έχουν περισσότερες ικανότητες και αντοχές από ότι οι άντρες στις ίδιες θέσεις εργασίας, καθώς δείχνουν ότι τα καταφέρνουν καλά και στο household management και στο business management, όπως και ως επικεφαλής ομάδων, ανεξαρτήτως ειδικότητας.

Ισότιμες και ισάξιες
Έχοντας πει αυτά, τα οποία υποστηρίζουμε αρκετά χρόνια τώρα, προχωρήσαμε και υλοποιήσαμε το αφιέρωμα Women in Tech επί προσωπικής βάσης με τις συμμετέχουσες σε αυτό, όχι για να αποδείξουμε ή να δείξουμε ότι «και οι γυναίκες μπορούν», οπότε αξίζουν να είναι «ίσες με τους άνδρες». Μπορεί να πήραμε αφορμή από το μήνα της γυναίκας, ο οποίος βαφτίστηκε έτσι λόγω της καταφανούς ανισότητας που υπήρχε παλαιότερα, αλλά για εμάς είναι δεδομένο ότι υπάρχει ισοτιμία ανάμεσα στα δύο φύλα – όπως υπάρχει για όλους τους ανθρώπους.

Ως εκ τούτου, δεν έχουμε επικοινωνήσει με τα διακεκριμένα στελέχη που φιλοξενούμε από το χώρο της τεχνολογίας, για να εστιάσουμε στην ισοτιμία τους με τους συναδέλφους τους. Θεωρούμε δεδομένο ότι υπάρχει ισοτιμία και, ως εκ τούτου, επικεντρωνόμαστε σε αρμοδιότητες που σχετίζονται με τον επαγγελματικό τους τομέα, αλλά και στις μοναδικές, προσωπικές εμπειρίες και απόψεις τους ως εργαζόμενες. Στο επίλογο αυτού του αφιερώματος, μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι δείξαμε ότι οι γυναίκες επαγγελματίες είναι δεν έχουν και πολλά να ζηλέψουν από τους άντρες. Μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις, ίσως να ισχύει το αντίθετο.

 

Γιώτα Παπαρίδου, πρόεδρος του Δ.Σ. του ΣΕΠΕ: Η παιδεία και η υιοθέτηση κουλτούρας ισοτιμίας και καταπολέμησης διακρίσεων και αποκλεισμών είναι ο δύσκολος, αλλά και ο μόνος αποτελεσματικός δρόμος για να πετύχουμε την αλλαγή – εκεί χρειάζονται πολλά βήματα ακόμη

Νομίζω ότι στο χώρο της τεχνολογίας έχουμε προ πολλού ξεπεράσει τα θέματα ισότητας. Η ίδια η τεχνολογία, ως βασικός μοχλός κοινωνικής καινοτομίας, έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στην αποδοχή και υποστήριξη της διαφορετικότητας.

Τα δεδομένα τόσο στην καθημερινότητα των πολιτών, όσο και στην ίδια τη λειτουργία των επιχειρήσεων, αναδεικνύουν την αξία της ισότητας και ενθαρρύνουν, όλο και περισσότερο, την εξέλιξη και τη σύνθεση διαφορετικών στοιχείων για την απόκτηση συγκριτικού πλεονεκτήματος. Σ’ αυτό το περιβάλλον, η ισότιμη θέση της γυναίκας αποτελεί κρίσιμη παράμετρο και αναγκαία προϋπόθεση για τη συνολική επιτυχία.
Είναι δεδομένο πως υπάρχουν εξαιρετικές γυναίκες, οι οποίες δεν έχουν τις ίδιες ευκαιρίες εξέλιξης με τους άντρες στις επιχειρήσεις, τον δημόσιο τομέα, την πολιτική, την τέχνη… Το πρόβλημα είναι βαθύ και πολυδιάστατο. Όπως και κάθε διάκριση.
Η παιδεία και η υιοθέτηση κουλτούρας ισοτιμίας και καταπολέμησης διακρίσεων και αποκλεισμών είναι ο δύσκολος, αλλά και ο μόνος αποτελεσματικός δρόμος για να πετύχουμε την αλλαγή. Και χρειάζονται πολλά βήματα ακόμη σε θεσμικό, κοινωνικό, πολιτικό και εταιρικό επίπεδο, για να σπάσουν εδραιωμένα στερεότυπα. Σ’ αυτή τη συνολική ευθύνη, οι επιχειρήσεις μπορούν να ηγηθούν, καθώς η διαμόρφωση ανοιχτής εταιρικής κουλτούρας – και το αντιλαμβάνονται ολοένα και περισσότερο- είναι προς όφελός τους, όχι μόνο για λόγους δικαιοσύνης και πολιτισμού, αλλά και πολλαπλασιασμού της ίδιας της αξίας τους. Ο κλάδος της ψηφιακής τεχνολογίας είναι ένας τομέας κατεξοχήν συνυφασμένος με τη διαρκή εξέλιξη και την καινοτομία, τόσο σε επίπεδο ανακαλύψεων, όσο και σε επίπεδο προσωπικής ανέλιξης, με πολλά παραδείγματα γυναικών υψηλού μορφωτικού επιπέδου, οι οποίες ανελίχθηκαν σε ανώτατες θέσεις ευθύνης στις επιχειρήσεις ή έγιναν οι ίδιες επιχειρηματίες. Αδιαμφισβήτητα, ο κλάδος αποτελεί ισχυρό πεδίο δράσης και διάκρισης, με ίσες ευκαιρίες και εργασιακή ισότητα για κάθε γυναίκα.

 

Λίτσα Παναγιωτοπούλου, ιστορικό στέλεχος στον χώρο της Πληροφορικής, φέρνοντας για πρώτη φορά την Oracle στην Ελλάδα: Ο ρόλος της γυναίκας σε ένα επιχειρηματικό πεδίο έντονα ανταγωνιστικό και παγκόσμια διασυνδεδεμένο έχει τεθεί στο επίκεντρο ενός διαλόγου και στο πλαίσιο της δυναμικής μιας κυρίαρχης πλέον έννοιας, αυτή της συμπεριληπτικότητας

Νομίζω ότι στο χώρο της τεχνολογίας έχουμε προ πολλού ξεπεράσει τα θέματα ισότητας. Η ίδια η τεχνολογία, ως βασικός μοχλός κοινωνικής καινοτομίας, έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στην αποδοχή και υποστήριξη της διαφορετικότητας.

Σε μια χρονική περίοδο, η οποία χαρακτηρίζεται από διαρκή κινητικότητα και αλλαγές σε αντιλήψεις από πολλά χρόνια παγιωμένες, καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε νέες προκλήσεις, οι οποίες καλύπτουν ένα ευρύτατο φάσμα που εκτείνεται από την κοινωνία συνολικά μέχρι και την επιχειρηματικότητα, που αποτελεί σημαντική έκφανσή της. Αναφερόμενη στην επιχειρηματικότητα και ειδικότερα σε ό,τι σχετίζεται με καινοτομία και τεχνολογία, μπορώ με βεβαιότητα να υπογραμμίσω ότι βιώνουμε έναν συνολικό μετασχηματισμό, ο οποίος διαμορφώνει νέο πεδίο ανάπτυξης δράσεων, πρωτοβουλιών και ιδεών.
Σε αυτόν τον νέο κόσμο, ο ρόλος της γυναίκας σε ένα επιχειρηματικό πεδίο έντονα ανταγωνιστικό και παγκόσμια διασυνδεδεμένο έχει τεθεί στο επίκεντρο ενός διαλόγου και στο πλαίσιο της δυναμικής μιας κυρίαρχης πλέον έννοιας, αυτή της συμπεριληπτικότητας.

Οι καιροί αλλάζουν γοργά και η τεχνολογία, η οποία συνοδεύεται από καινοτομική σκέψη μπορεί να αποτελέσει έναν αρκετά “φιλικό” χώρο, όπου η γυναίκα-στέλεχος μπορεί πλέον να ανελιχθεί και να αποδείξει ότι έχει θέση και προοπτική. Αν έχει τις ικανότητες και τις καλλιεργεί μεθοδικά, σταδιακά θα αναδείξει και θα αποδείξει τα δικά της πλεονεκτήματα. Γιατί, η γυναίκα-στέλεχος έχει ενσυναίσθηση, υπομονή, επιμονή και αποφασιστικότητα. Αν έχει καθημερινά τη μεγάλη ευθύνη ενός σπιτικού (συχνότατα, παράλληλα με τη δουλειά της), το ίδιο καλά μπορεί να διευθύνει ένα τμήμα ή και μια ολόκληρη εταιρία. Αρκεί να υπάρχουν ίσες ευκαιρίες. Από την αρχή της επαγγελματικής μου πορείας πορευόμουν με αυτή τη σταθερή φιλοσοφία, των ίσων ευκαιριών, οι οποίες δημιουργούν τις προϋποθέσεις μιας αντικειμενικότερης επιλογής, ενός βιώσιμα εξελισσόμενου επιχειρείν και -κατ’ επέκταση- μιας βιώσιμα εξελισσόμενης κοινωνίας.

 

Γιούλη Λίζα, Applications Development Lead, Power Platform & Process Modernization Department στην Office Line: Νέα εργασιακή κουλτούρα
Παλιότερα, η διάκριση στον εργασιακό χώρο και η αμφισβήτηση των δυνατοτήτων απέτρεπαν τις γυναίκες να εργαστούν στον χώρο της Πληροφορικής. Σήμερα, θεωρώ πως βρισκόμαστε σε μια εποχή που ενισχύεται η αύξηση του ποσοστού των γυναικών σε αυτές τις εταιρείες. Με τον διαφορετικό τρόπο σκέψης σε θέματα επίλυσης προβλημάτων, αλλά και με την οργάνωση της καθημερινότητας, οι γυναίκες μπορούν να προσφέρουν στην εξέλιξη και στην επικοινωνία, τόσο μεταξύ των ομάδων όσο και ολόκληρης της εταιρείας.
Όντας επικεφαλής του τμήματος «Power Platform & Process Modernization», θεωρώ πως αρκετές εταιρείες πλέον στοχεύουν στην ύπαρξη περισσότερων γυναικών σε όλες τις ιεραρχικές βαθμίδες, όπως η Office Line που ενεργά επιδιώκει να αποτελέσει πόλο έλξης. Μέσα από αυτή τη νέα εργασιακή κουλτούρα, οι γυναίκες μπορούν, να αναπτύξουν τις δεξιότητες τους και να δημιουργήσουν νέες ευκαιρίες εξέλιξης, διεκδικώντας και διοικητικές θέσεις.

 

Σοφία Λουμιώτη, System Engineer, Support Department στην Office Line: Το αποτέλεσμα μετράει
Ως γυναίκα στον τεχνολογικό τομέα, η μεγαλύτερη πρόκληση είναι η διστακτικότητα που αντιμετωπίζω από ορισμένους πελάτες, όταν αντιλαμβάνονται ότι μια γυναίκα τεχνικός θα αναλάβει να δώσει λύση στο πρόβλημά τους.
Βέβαια, η διστακτικότητα αυτή με το πέρασμά του χρόνου και την εμπιστοσύνη που χτίζεται με τον πελάτη, εξαλείφεται οριστικά. Στο τέλος της ημέρας, το αποτέλεσμα είναι αυτό που μετράει. Επιπλέον, η υποστήριξη κι ο σεβασμός που λαμβάνω από τους συναδέλφους μου παίζουν καταλυτικό ρόλο στην διαχείριση ακόμη και του πιο απαιτητικού πελάτη.
Στις μέρες μας αν και αυξάνεται το ποσοστό των γυναικών στον χώρο της Πληροφορικής, θεωρώ ότι υπάρχει ακόμα μεγάλο περιθώριο αύξησης, αλλά και προσωπικής ανάπτυξης της κάθε γυναίκας. Ελπίζω με το καιρό να γίνουμε περισσότερες, δίνοντας η καθεμιά μας «θηλυκή» χροιά που λείπει αυτήν τη στιγμή από τον χώρο.

 

Γεωργία Αϋφαντοπούλου: Η γυναίκα-ηγέτης είναι πάντα «μάνα» για όλους
Η γυναίκα-ηγέτης είναι πάντα μάνα για όλους, τροφοδοτώντας το σύστημα συνεργασίας και παραγωγής της γνώσης, της οικογένειας και της ομάδας με ενέργεια που πηγάζει από την ενσυναίσθηση της αξίας καθενός και των αναγκών για πρόοδο και ευτυχία.

Είμαι Διευθύντρια Ερευνών στο Ινστιτούτο Βιώσιμης Κινητικότητας & Δικτύων Μεταφορών του Εθνικού Κέντρου Έρευνας & Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΙΜΕ/ΕΚΕΤΑ), αναπλ. Διευθύντρια του ίδιου Ινστιτούτου κι επικεφαλής του ερευνητικού τομέα σε Ευφυή Δίκτυα Μεταφορών, Βιώσιμη Κινητικότητα και Logistics.
Η επιλογή της τεχνολογίας σαν τμήμα της επιστήμης και του επαγγέλματός μου έγινε από την αρχή της επαγγελματικής πορείας μου, επιλέγοντας -μετά το πτυχίο του Πολιτικού Μηχανικού στο ΕΜΠ- να ασχοληθώ στο πανεπιστήμιο Pierre & Marie Curie στο Παρίσι με προγραμματισμό και εφαρμογές επιχειρησιακής έρευνας σε computer science, για να έρθει αργότερα η εξειδίκευση με DEA TRANSPORTS. Η ανάταξη των αστικών συστημάτων μεταφορών ήταν και παραμένει κεντρικό θέμα στην επαγγελματική πορεία μου, με κινητήρια δύναμη το όνειρό μου να αλλάξω την καθημερινότητα των πολιτών.

Προκλήσεις και ευκαιρίες
Έπειτα από μια επιτυχημένη δεκαετία ως CEO συμβουλευτικής εταιρείας στον τομέα των μεταφορών, που ικανοποίησε τα περισσότερα επαγγελματικά όνειρά μου, το 2004 βρέθηκα μπροστά στην πρόκληση να μετακινηθώ στο Ινστιτούτο. Την αποδέχθηκα, με όνειρο να κάνω τη γενική έρευνα να δώσει αποτελέσματα χρήσιμα στην πραγματική οικονομία.
Η έρευνα είναι τομέας ανοιχτός σε ανθρώπους με διάθεση να δουλέψουν πολύ και να συνεργαστούν για να υλοποιήσουν καλές και έξυπνες ιδέες. Οι γυναίκες έχουν αυτά τα χαρακτηριστικά, όμως, ο χώρος της έρευνας δεν είναι τόσο ανοιχτός σ’ αυτές, ιδιαίτερα αν πρόκειται για καθοδήγηση και ηγεσία ομάδων και δομών. Ήμουν τυχερή, καθώς ήρθα στο ΙΜΕΤ σε μια συγκυρία που οι γνώσεις, οι εμπειρίες και οι στόχοι μου ταυτίζονταν με την τότε στρατηγική ανάπτυξής του.
Το κερδισμένο στοίχημα
Ως γυναίκα και operational research expert γνώριζα ότι τα σύνθετα προβλήματα έχουν modular λύσεις. Με σκληρή δουλειά από μια διεπιστημονική ομάδα και φορείς που κατανοούν τη δύναμη της γνώσης και της ανάπτυξης κερδίσαμε στο Ινστιτούτο το στοίχημα για την ψηφιακή μετάβαση των μεταφορών. Είμαστε ο Περιφερειακός Κόμβος Καινοτομίας του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Καινοτομία στην Αστική Κινητικότητα στην Ελλάδα και λειτουργούμε το Ζωντανό Εργαστήριο Έξυπνης Κινητικότητας & Αστικών Logistics στη Θεσσαλονίκη σαν αναγνωρισμένο Ευρωπαϊκό Ζωντανό Εργαστήριο αστικής μετάβασης στις κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις του μέλλοντος. Η πρόοδος στο χώρο της έρευνας και της τεχνολογίας προϋποθέτει καλή σύνθεση και γρήγορη ανάλυση των πραγμάτων και των συγκυριών, προσόντα συνυφασμένα με τη γυναικεία φύση.

Καριέρα και οικογένεια
Ο συνδυασμός καριέρας και οικογένειας είναι παντού σκληρός για τις γυναίκες. Στον ερευνητικό τομέα μπορεί να γίνει πραγματικότητα όταν έχουν υπομονή, επιμονή και αντοχές στην πίεση, όταν ο σύντροφος προσφέρει στο σπίτι και τις υποχρεώσεις των παιδιών, όταν αυτά νιώθουν πλήρη γνωρίζοντας ότι πάντα είναι πρώτη προτεραιότητα για τη μαμά κι όταν η ομάδα είναι εκεί, για να συνεργαστεί και να συμπληρώσει.
Στην Ελλάδα, οι γυναίκες έχουν καλό ποσοστό πτυχίων από σχολές STEM, αλλά συχνά δεν εργάζονται στους τομείς εξειδίκευσής τους. Οι βασικοί λόγοι είναι ότι απαιτείται συνεχής ενημέρωση και εκπαίδευση στα τεχνολογικά επιτεύγματα, την οποία δυσκολεύει το εξελισσόμενο οικογενειακό περιβάλλον, αλλά κι ότι η εργασία στα STEM είναι κυρίως με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, χωρίς ωράρια και με πολλά peaks. Επιπλέον, οι εργοδότες δεν επενδύουν στις γυναίκες λόγω του πλαισίου προστασίας που μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένα ωράρια γι’ αυτές, προτιμώντας τους άντρες.

 

Ελευθερία Ζούρου, CEO και Founder της doctoranytime: H τεχνολογία έχει ένταση, ταχύτητα

Tο «να γίνεις developer είναι αντρική δουλειά»;

Όχι, όσο τα στεγανά και οι προκαταλήψεις υποχωρούν.  Hκαριέρα είναι ελκυστική όταν ο ίδιος/η ίδια ξέρεις τι θέλεις, ή έχεις την διάθεση να εξερευνήσεις, να δοκιμάσεις και να δοκιμαστείς και ταυτόχρονα έχεις την κριτική ικανότητα να δεις αν αυτό που δοκιμάζεις σου ταιριάζει και θέλεις να το ακολουθήσεις. Σε κάθε περίπτωση ο τομέας της τεχνολογίας έχει πολλά χαρακτηριστικά και σίγουρα μπορεί να προσφέρει σε διαφορετικές προσωπικότητες και διαφορετικά προφίλ αναζητήσεων αυτό που ζητούν. Έχει την ένταση, την ταχύτητα, είναι επίκαιρος, μπορεί να προσφέρει ουσιαστικές λύσεις, είναι απαιτητικός, αφήνει περιθώρια για δημιουργικότητα και ταυτόχρονα έχει αφήσει πίσω του κάποιες αγκυλώσεις και στεγανά που πιθανά να συναντούσες σε άλλους κλάδους πιο παραδοσιακούς.

Οι γυναίκες αυξάνονται στον τομέα της τεχνολογίας ή όχι και γιατί;

Ναι, αυξάνονται και αυτό γιατί οι νεότερες γενιές μεγαλώνουν με λιγότερα στεγανά και προκαταλήψεις, σαν το “να γίνεις developer είναι αντρική δουλειά”. Παλαιότερα περισσότερα κορίτσια γαλουχούταν με την νοοτροπία ότι προορισμός της γυναίκας είναι η οικογένεια, οπότε μπορεί να δουλεύει, αλλά όχι να κάνει κάποια δουλειά που να είναι απαιτητική, ώστε να μπορεί να είναι διαθέσιμη στο σπίτι, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ανεξαρτησία της. Βέβαια, δυστυχώς, στον αντίποδα αυτής της εικόνας βρίσκεται μία άλλη πραγματικότητα, αυτή μίας γυναίκας που πιστεύει ότι μπορεί και θέλει να κάνει οικογένεια και καριέρα μαζί. Τότε συνειδητοποιεί ότι στον επιχειρηματικό κόσμο δεν υπάρχει κατανόηση, οι δομές, τα σχολεία, τίποτα δεν είναι δομημένο με την λογική της προαγωγής της οικογένειας. Στο doctoranytime υπάρχει τεράστια κατανόηση ως προς αυτό και είμαι πολύ χαρούμενη που όλοι, άντρες και γυναίκες σεβόμαστε τον θεσμό της οικογένειας.

Τι θα συμβουλεύατε τις γυναίκες που επιθυμούν να μπουν στον τομέα της τεχνολογίας;

Θα τις συμβούλευα ό,τι και αν πήγαιναν οπουδήποτε αλλού και σίγουρα ό,τι θα συμβούλευα οποιονδήποτε άντρα. Πιστεύω ότι όταν σου είναι ξεκάθαρο τι θέλεις, έχεις δώσει μέσα σου τον ορισμό της επιτυχίας και της ευτυχίας, δεν αφήνεις κανένα να σταθεί εμπόδιο και φυσικά οι προκαταλήψεις και τα στερεότυπα σε αφήνουν παγερά αδιάφορο. Δουλεύουμε για να δημιουργήσουμε, για να αναζητήσουμε νέους δρόμους, για να καλύψουμε βασικές και ανώτερες ανάγκες μας. Δεν χωράνε μέσα σε αυτό το πλαίσιο μικρονοϊκές αντιλήψεις και άλλα ανώφελα. Θα συμβούλευα όμως όλους, να επιδιώκουν την προσωπική τους βελτίωση, χωρίς να συγκρίνονται με άλλους και να ανταγωνίζονται. Να μην περιμένουν τη λύση έτοιμη στο πιάτο, αλλά να σκέφτονται (είναι πολύ διασκεδαστικό), να μην πιστεύουν ότι έχουν μόνο δικαιώματα, να μην βρίσκουν πάντα μία καλή δικαιολογία για τον εαυτό τους, αλλά να αποδέχονται τα λάθη τους, να μαθαίνουν και να εξελίσσονται μέσα από αυτά. Να αντιμετωπίζουν την ζωή συνολικά με υπευθυνότητα.

Αντιμετωπίσατε κάποιες δυσκολίες στην σταδιοδρομία σας λόγω του φύλου σας και πως τις αντιμετωπίσατε;

Όχι δεν αντιμετώπισα και αυτό γιατί δεν το επέτρεψα. Και λέγοντας δεν το επέτρεψα, σε κάποιες περιπτώσεις εννοώ δεν το προκάλεσα και σε άλλες εννοώ πως, ενώ το προκάλεσα, δεν με ενόχλησαν οι συνέπειες. Θα δώσω ένα παράδειγμα που το έχω συναντήσει αρκετές φορές στη ζωή μου, είτε ως εργοδότης, είτε ως ακροατής, το πολύ ευαίσθητο θέμα της εγκυμοσύνης. Κοπέλα μου λέει, «θα παραιτηθώ από την παρούσα δουλειά μου, γιατί ετοιμάζομαι να παντρευτώ. Έχω στείλει βιογραφικό σε μεγάλη αλυσίδα σούπερ μάρκετ, με πολύ καλή φήμη στη διαχείριση προσωπικού. Με το που με προσλάβουν θα κάνω προσπάθειες για παιδί και έτσι δεν θα δουλεύω και θα πληρώνομαι για 1-2 χρόνια». Σε αυτό το παράδειγμα βλέπουμε όλες τις παθογένειες του συστήματος. Για την πλευρά του συστήματος το αναλύσαμε παραπάνω. Όμως εδώ είναι ξεκάθαρο ότι και η εργαζόμενη φέρει ευθύνη, και δημιουργεί κακό προηγούμενο, δυσαρέσκεια και δυσπιστία και στιγματίζει μία ολόκληρη κατηγορία γυναικών. Εδώ λοιπόν προκαλείς, αλλά δεν θέλεις να υποστείς και τις συνέπειες. Είναι εγωιστική και μονόπλευρη αντίληψη που μόνο κακό προκαλεί.

 

Εύα Καϊλή: Οι πολιτικές των νέων τεχνολογιών

Η Εύα Καϊλή είναι η πρώτη γυναίκα Πρόεδρος της Επιτροπής για το Μέλλον της Επιστήμης και της Τεχνολογίας STOA (2017- 2022) καθώς και του Κέντρου για την Τεχνητή Νοημοσύνη (C4AI) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, επηρεάζοντας έτσι σε ένα μεγάλο βαθμό το μέλλον της τεχνολογίας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Παράλληλα με τη σπουδαία πορεία της στην πολιτική, καθώς από το 2022 είναι Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η κυρία Καϊλή έχει εντρυφήσει στον χώρο της τεχνολογίας κατακτώντας ηγετικές θέσεις σε κέντρα λήψης στρατηγικών αποφάσεων Ευρωπαϊκού επιπέδου.

Ποια ήταν τα κίνητρα σας για να φτάσετε εδώ που βρίσκεστε σήμερα;

Από την εποχή που ήμουν φοιτήτρια στην Αρχιτεκτονική αντιλήφθηκα πως ως γυναίκα στην πολιτική, αντιμετωπιζόμουν διαφορετικά, αλλά αυτό ενεργοποίησε ένα θετικό πείσμα να πετύχω ακόμη περισσότερα και να βάλω τον πήχη ακόμη πιο ψηλά.
Κατά τα χρόνια της πολιτικής και επαγγελματικής μου σταδιοδρομίας στην Ελλάδα, όντας η νεότερη υποψήφια συνήθως, ή η μόνη γυναίκα που αναλάμβανε ένα αξίωμα, ομολογώ πως έπρεπε να προετοιμαστώ σε πολλά επίπεδα για να ανταπεξέλθω και να ανταγωνιστώ περισσότερο έμπειρους και γνωστούς υποψηφίους. Επέλεξα να ασχοληθώ με τον τομέα της ψηφιακής πολιτικής, της τεχνολογίας και της επιστήμης, καθώς θεώρησα πως αποτελούσε μια εξαιρετική ευκαιρία, αφού οι γνώσεις μου και οι σπουδές μου μου επέτρεψαν να διακριθώ ανάμεσα σε συναδέλφους που υποτίμησαν τη δυναμική που αναπτυσσόταν. Εκτιμώ πως μια τέτοια μέθοδος μπορεί να φανεί χρήσιμη σε κάθε νέο άνθρωπο που βρίσκει κλειστές διαδρομές. Να ανακαλύπτει δηλαδή, μέσα στις δυσκολίες, την ευκαιρία να ανοίξει τη δική του ξεχωριστή περπατησιά.

Τι πιστεύετε πως θα πρέπει να γίνει για να αυξηθεί ο αριθμός των γυναικών σε ηγετικούς ρόλους, ειδικά στον χώρο της τεχνολογίας;

Ήδη, παρατηρούμε σε παγκόσμιο, αλλά και ευρωπαϊκό επίπεδο, πως κάτι αλλάζει όσον αφορά το διαχρονικό ζήτημα της υποεκπροσώπησης των γυναικών σε ηγετικούς ρόλους.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα σε επίπεδο Ευρώπης, είναι η παρουσία γυναικών στην ηγεσία κορυφαίων οργανισμών όπως η Κομισιόν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωκοινοβούλιο.
Παρ’ όλα αυτά, το χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών συνεχίζει να υφίσταται, ειδικά αν λάβουμε υπόψιν τον τομέα της επιστήμης και της τεχνολογίας.
Καταρχάς, στην ΕΕ μόνο δύο στις δέκα θέσεις εργασίας στην τεχνολογία πληροφοριών (ΤΠΕ), αντιστοιχούν σε γυναίκες.

Επιπρόσθετα, παρά το γεγονός πως τα κορίτσια επιτυγχάνουν καλύτερες επιδόσεις από τα αγόρια στον ψηφιακό προγραμματισμό, σύμφωνα με το πρόγραμμα αξιολόγησης PISA του ΟΟΣΑ, οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν μόνο το 17% των ατόμων που σπουδάζουν και δραστηριοποιούνται επαγγελματικά στον τομέα των ΤΠΕ στην ΕΕ.
Κατ’ επέκτασιν, για να λυθεί το ζήτημα της υποεκροσώπησης των γυναικών σε ηγετικούς ρόλους στον χώρο της τεχνολογίας, πρέπει πρώτα να ενισχυθεί η παρουσία της γυναίκας στους χώρους της επιστήμης, της τεχνολογίας και της επιχειρηματικότητας.

Αφήνοντας, λοιπόν, πίσω τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις, ενθαρρύνοντας την επαγγελματική ενασχόληση και εξέλιξη σε αντίστοιχους τομείς και ενισχύοντας συστηματικά και άοκνα την αυτονόητη κουλτούρα της ισότητας των φύλων, θεωρώ πως θα δούμε όλο και περισσότερες γυναίκες σε ηγετικές θέσεις.
Η πανδημία, τέλος, εκτιμώ πως λειτούργησε ως επιταχυντής και καταλύτης στο ζήτημα αυτό, λόγω της έμφασης που δόθηκε στην ψηφιακή μετάβαση.
Εμείς φροντίζουμε να επιμένουμε, ώστε όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία να οδηγήσουν τελικά στην εξάλειψη αυτών των διακρίσεων και τα αποτελέσματα είναι, ομολογώ, ενθαρρυντικά!

 

Σταυρούλα Καμπουρίδου: Οι γυναίκες πρέπει να εργάζονται διπλάσια ώστε να αναγνωριστούν
Η Σταυρούλα Καμπουρίδου, Διευθύνουσα Σύμβουλος της εταιρείας Διατραπεζικά Συστήματα (ΔΙΑΣ) Α.Ε. και Σύμβουλος του Διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος (ΤτΕ) επί θεμάτων τεχνολογίας, αποτελεί ένα δυναμικό ανερχόμενο στέλεχος νέας γενιάς.

Η ίδια θεωρεί πως οι γυναίκες εξακολουθούν να θεωρούνται ως μειονότητες στον τομέα της τεχνολογίας, ενώ σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, αποτελούν το 30% του εργατικού δυναμικού στον συγκεκριμένο κλάδο, κατέχοντας το 5% της θέσεων ηγεσίας. . Η εικόνα είναι παρόμοια στον χρηματοοικονομικό τομέα, ωστόσο καταγράφεται σταδιακά πρόοδος. «Μάλιστα, θεωρώ πως οι άνδρες συνάδελφοι θα πρέπει να λειτουργούν ως σύμμαχοι προς την κατεύθυνση υιοθέτησης δράσεων, στρατηγικών και εν γένει ενεργειών περί της ατζέντας διαφορετικότητας. Στην Ελλάδα έχουν ήδη γίνει πολλά και αυξάνονται οι δράσεις αναφορικά με την ποικιλομορφία εκπροσώπησης των φύλων στο επίπεδο του χρηματοπιστωτικού τομέα. Είμαι αισιόδοξη πως με το πέρασμα του χρόνου τα πράγματα θα βαίνουν σταθερά βελτιούμενα, ωστόσο αποτελεί αποδεδειγμένη πραγματικότητα πως οι γυναίκες στις ημέρες μας πρέπει να εργάζονται δύο φορές περισσότερο σε σχέση με τους άνδρες, προκειμένου να αποκτήσουν τον ίδιο βαθμό αναγνώρισης», όπως υποστηρίζει.

Το diversity επιτρέπει διαφορετικότητα στην οπτική του top management
Η Διευθύνουσα Σύμβουλος της εταιρείας Διατραπεζικά Συστήματα (ΔΙΑΣ) Α.Ε. και Σύμβουλος του Διοικητή της ΤτΕ επί θεμάτων τεχνολογίας θεωρεί πως οι γυναίκες εισάγουν σε έναν οργανισμό και εντελώς διαφορετικά στοιχεία σε σχέση με τους άνδρες συναδέλφους τους.
Δεν είναι απαραίτητο πως πρόκειται για καλύτερα στοιχεία, μα σίγουρα διακρίνονται από ποικιλομορφία, δίνοντας έμφαση στην ενσυναίσθηση, την προσοχή στη λεπτομέρεια, την πολύ-συμμετοχικότητα, την αποφασιστικότητα, καθώς επίσης και την στοχο-προσήλωσή τους στην επίτευξη του τελικού αποτελέσματος».

Ζητούμενο η πρόκληση “ρωγμών” στο glass ceiling
Αναμφίβολα, μια από τις πρωταρχικές πτυχές που δείχνει να απασχολεί την αγορά, ανεξαρτήτως στο σύνολό της, εντός και εκτός των συνόρων, έχει να κάνει με το φαινόμενο του glass ceiling ή αλλιώς το σημείο εκείνο που είθισται να ορθώνεται ως ανυπέρβλητο εμπόδιο απέναντι στην διαδικασία ανέλιξης μιας γυναίκας στελέχους. Κι αυτό, ασχέτως ικανοτήτων, χαρακτηριστικών, πετυχημένης πρότερης εμπειρίας, αλλά και δυνατοτήτων. Σύμφωνα με την Σταυρούλα Καμπουρίδου: «Οι γυναίκες σήμερα εξακολουθούν να βιώνουν το φαινόμενο της γυάλινης οροφής, ενίοτε και μιας “διαφορετικής” αντιμετώπισης στην επαγγελματική τους πορεία. Μάλιστα, όσο πιο υψηλά είναι τα αξιώματα και οι θέσεις που διεκδικούν, τόσο και εντείνεται το συγκεκριμένο φαινόμενο.

Βέβαια, οφείλω να επισημάνω πως τα τελευταία λίγα χρόνια παρατηρείται μια αλλαγή των συνθηκών και παραμέτρων του επιχειρηματικού περιβάλλοντος προς το ορθολογικότερο και δικαιότερο, ωστόσο ο δρόμος που παραμένει να καλυφθεί ούτε λίγος κρίνεται, αλλά ούτε και δίχως εμπόδια. Πάντοτε σε σχέση με το ιδεατό, ήτοι την ισορροπία στο εργασιακό τοπίο ως προς την συμμετοχή και εν γένει ισότιμη εκπροσώπηση των φύλων. Πράγματι, λαμβάνουν χώρα σημαντικές κινήσεις, ενώ παρατηρούμε πως ολοένα και περισσότερες γυναίκες καταλαμβάνουν θέσεις καίριας σημασίας, ακόμη και ως εκτελεστικά μέλη σε Διοικητικά Συμβούλια τραπεζών. Τα παραδείγματα είναι πολλά, όσο και ενθαρρυντικά, καταδεικνύοντας στην πράξη πως η εγχώρια αγορά ωριμάζει, ενώ γίνεται περισσότερο “ανοικτή” σε όρους diversity. Βέβαια, προς αυτή την κατεύθυνση συμβάλει καταλυτικά και το γεγονός πως ολοένα και περισσότερες γυναίκες-στελέχη διακρίνονται από υψηλό βαθμό γνώσης, έχουν εμπειρία και παραστάσεις, πολλές εξ’ αυτών έχουν εργαστεί σε προηγμένες χώρες και εργασιακά περιβάλλοντα στο εξωτερικό, ενώ αισθάνονται σίγουρες, αισιόδοξες και έτοιμες από καιρό να ηγηθούν».

 

Μαρίζα Μέλλιου: Προς ένα πιο ισότιμο ψηφιακό μέλλον

Μέσα από την πολυετή εμπειρία σε διοικητικές θέσεις επιχειρήσεων διαφόρων κλάδων η Μαρίζα Μέλλιου περιγράφει τις στρατηγικές κινήσεις που θα μπορούσαν να ληφθούν για να καλυφθεί το έλλειμα γυναικών στον χώρο της τεχνολογίας.

Η Μαρίζα Μέλλιου εργάζεται στη Διεύθυνση Εσωτερικού Ελέγχου της Μytilineos, ενώ παράλληλα είναι μέλος του Global Ready Women Club και έχει υπάρξει μέλος του Δ.Σ. του τοπικού ινστιτούτου του ISACA, μέλος της ομάδας εργασίας του Ελληνικού Συμβουλίου Εταιρικής Διακυβέρνησης που αναθεώρησε τον κώδικα διακυβέρνησης των εισηγμένων εταιρειών στο Χρηματιστήριο Αθηνών, και μέλος της ομάδας εργασίας του ENISA Cyber Insurance Policy. Επίσης, διδάσκει περιστασιακά στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Αμερικανικό Κολλέγιο της Ελλάδος, καθώς και στην Κεντρική Τράπεζα της Ελλάδος και την Κεντρική Τράπεζα της Αιγύπτου.

Ποιες θεωρείτε πως ήταν οι επιτυχίες που καθορίσαν τη σταδιοδρομία σας;

Τα πρώτα χρόνια μετά τις σπουδές μου, είχα την τύχη να εργαστώ στο χώρο της επιστήμης της πληροφορίας και της συμβουλευτικής σε δυο από τις Big four, όπου πήρα σημαντικές επαγγελματικές βάσεις και αρχές. Εκεί εργάστηκα για τη διαμόρφωση της Στρατηγικής Πληροφορικής για πλειάδα εταιριών στον ασφαλιστικό και φαρμακευτικό χώρο, για την εγκατάσταση ολοκληρωμένων πληροφοριακών συστημάτων και για το σχεδιασμό πλάνων συγχωνεύσεων συστημάτων τραπεζικών και ασφαλιστικών ομίλων.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, ήμουν η δεύτερη γυναίκα που κατάφερε να πιστοποιηθεί ως Ελεγκτής Πληροφοριακών Συστημάτων (CISA) στην Ελλάδα και αργότερα κλήθηκα να διαχειριστώ για λογαριασμό της Εθνικής Τράπεζας το έργο για την προετοιμασία ένταξης της στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, αφού πρώτα είχε πιστοποιηθεί η επάρκεια του τρόπου λειτουργίας των πληροφοριακών της συστημάτων σε 11 χώρες και 17 εταιρίες του ομίλου της (σύμφωνα με τις απαιτήσεις Sarbanes-Oxley).

Είχα την ευκαιρία να συντονίσω τον ψηφιακό μετασχηματισμό των εργασιών Governance, Risk and Compliance στην Εθνική Τράπεζα και τον ΟΠΑΠ και πρόσφατα να συμμετέχω ως μέντορας στο VISA Innovation Program, και σε διαγωνισμούς καινοτομίας στην Ελλάδα, Ευρώπη και Αφρική. Με στόχο την προαγωγή της διαφορετικότητας στη νέα οικονομία του web3, σημαντικοί σταθμοί στην πορεία μου ήταν ο ρόλος μου ως σύμβουλος σε Fintech/Blockchain startup εταιρίες που έχουν διακριθεί για τις καινοτόμες λύσεις τους σε Ευρώπη και Μέση Ανατολή και στη Διοίκηση του Ελληνικού Κόμβου Blockchain.

Σταθμό θεωρώ επίσης την πρόσφατη μετακίνηση μου στη Mytilineos, μια εταιρεία που δραστηριοποιείται στους τομείς Ηλεκτρικής Ενέργειας & Φυσικού Αερίου, Μεταλλουργίας, Έργων Βιώσιμης Ανάπτυξης και Ανάπτυξης Ανανεώσιμων Πηγών & Αποθήκευσης Ενέργειας, με κύκλο εργασιών τα 2,6 δισ. ευρώ και περισσότερους από 4.820 άμεσους και έμμεσους εργαζόμενους. Στόχος μου είναι να συμβάλλω στη συνεχή βελτίωση και στον ψηφιακό μετασχηματισμό των διαδικασιών του συστήματος εσωτερικού ελέγχου.

Γιατί πιστεύετε πως υπάρχει έλλειψη γυναικών στον χώρο της τεχνολογίας;

Στην Ευρώπη, μόλις το 17% των γυναικών εργάζονται στον κλάδο της Τεχνολογίας, Πληροφοριών και Επικοινωνιών, και έτσι οι νεοσύστατες τεχνολογικές επιχειρήσεις εξακολουθούν να κυριαρχούνται υπερβολικά από τους άνδρες. Σήμερα γίνονται σοβαρές προσπάθειες για να κάνουμε το ψηφιακό μέλλον της Ευρώπης πιο ισότιμο. Για περισσότερα σας παραπέμπω στον #EUDigitalManifesto και στο # EIC Women Leadership Programme
Στο δε χώρο της κυβερνο-ασφάλειας, όπως ανέφεραν οι New York Times , συνολικά 3,5 εκατομμύρια θέσεις εργασίας θα πρέπει να συμπληρωθούν παγκοσμίως. Βεβαίως, και εδώ η προσπάθεια να κλείσει το κενό δεξιοτήτων του φύλλου είναι μεγάλη και οι ευκαιρίες αρκετές για γυναίκες στο χώρο. Τη δεκαετία μεταξύ 2011-2021 το ποσοστό των γυναικών που ασχολείται με την κυβερνο-ασφάλεια αυξήθηκε από 11% σε 24%. Τα πρόσφατα Ευρωπαϊκά στατιστικά στοιχεία δυστυχώς δείχνουν ότι η χώρα μας είναι ουραγός των Ευρωπαϊκών χωρών σε αριθμό γυναικών που έχουν τεχνολογική κατάρτιση, ή επαγγελματική αποκατάσταση, ή επιχειρηματικότητα στον χώρο.

Ειδικότερα, στο σύνολο των πιστοποιημένων ελεγκτών πληροφοριακών συστημάτων στην Ελλάδα, οι γυναίκες αποτελούν περίπου το 1/3, ενώ στο χώρο των επιχειρηματιών νεοφυών επιχειρήσεων είναι περίπου το 15%. Θεωρώ ότι αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στις δυσκολίες που πρέπει οι γυναίκες να ανταπεξέλθουν για να διατηρήσουν το διπλό τους ρόλο (αυτόν της μητέρας/συντρόφου και επαγγελματία) λόγω της έλλειψης αρκετών στηριγμάτων, ενδεχομένως από τους συντρόφους τους και την οικογένεια τους, αλλά και κινήτρων από την πολιτεία, όπως για παράδειγμα περισσότερους παιδικούς σταθμούς, υποχρεωτική μερική άδεια λοχείας από τους συζύγους, και επιχορήγηση της γυναικείας ψηφιακής επιχειρηματικότητας.

Πώς, πιστεύετε, θα ενθαρρύνονταν περισσότερες γυναίκες να ακολουθήσουν μια επαγγελματική σταδιοδρομία στον χώρο της τεχνολογίας;

Η συνεχής επιμόρφωση και μάλιστα δωρεάν ή με χαμηλό κόστος (με διαθέσιμα εκπαιδευτικά σεμινάρια τεχνολογίας σε Coursera, edX, LinkedIn, Udacity και Udemy) μπορεί να βοηθήσει τις γυναίκες να αποκτήσουν νέες δεξιότητες στον εργασιακό χώρο. Καθώς η χώρα μας βρίσκεται στις 5 πρώτες χώρες στην Ευρώπη, με περίπου το 30% του συνόλου των ελεύθερων επαγγελματιών να είναι γυναίκες, μπορούν να αξιοποιηθούν σύγχρονες ψηφιακές πλατφόρμες που δίνουν τη δυνατότητα στους χρήστες-μέλη τους να ανακοινώνουν τις δεξιότητες τους, ώστε να επιλέγουν για να αναλάβουν συγκεκριμένα έργα (πλατφόρμες όπως Upwork, Fiverr, freelancer.com, FlexJobs, PeopleperHour, userbraintrust dao). Επίσης, η δικτύωση και η συνεργασία με άλλες γυναίκες μπορεί να βοηθήσει στη δημιουργία μιας νέας επιχειρηματικής ασχολίας ή στην υλοποίηση ενός έργου που έχουν ονειρευτεί και παράλληλα η εύρεση κατάλληλης χρηματοδότησης από Ελληνικές πηγές (μέσω θερμοκοιτίδων και επιταχυντών νεοφυών επιχειρήσεων, όπως το ΕΒΕΑ/ Ε.Ε.Δ.Ε.Γ.Ε, EFG/Egg, το NBG/Seeds, τα Crowdsourcing/Hackathons, του Εlevate Greece, των Women on Top, η A40s, κλπ.) ή και από ευρωπαϊκές πηγές όπως η Wegate, η ηλεκτρονική πύλη για τη στήριξη γυναικών επιχειρηματιών.

Είναι επίσης σημαντικό, οι ίδιες οι γυναίκες να στηρίξουν άλλες γυναίκες, είτε στην επιχειρηματικότητα, είτε στον δικό τους επαγγελματικό χώρο/εταιρία. Επιπρόσθετα, η πολιτεία θα πρέπει από τη μία να δώσει περισσότερα κίνητρα για τη γυναικεία επιχειρηματικότητα και από την άλλη να στηρίξει την ανάπτυξη της ελληνικής οικογένειας με στοχευμένα προγράμματα και νομοθετικές ρυθμίσεις. Η Ελλάδα είναι έτοιμη να λάβει την πρώτη εκταμίευση 3,6 δις Ευρώ στο πλαίσιο του #NextGenerationEU για την υλοποίηση του Εθνικού σχεδίου Ελλάδα 2.0 που περιλαμβάνει δράσεις για επιδότηση δημιουργίας νέων βρεφονηπιακών σταθμών και δημιουργίας χώρων φύλαξης παιδιών στις επιχειρήσεις καθώς και προγράμματα κατάρτισης και απόκτησης ψηφιακών δεξιοτήτων.

Τέλος, στην Ελλάδα που εξελίσσεται, ο νέος νόμος της εταιρικής διακυβέρνησης στηρίζει τη θέση της γυναίκας στα Δ.Σ. των εισηγμένων εταιριών, ώστε η συμμετοχή τους μέσα στο 2021 να αυξηθεί κατά περίπου 9% και η συνεισφορά τους – εάν μάλιστα προέχονται από το χώρο STEM -να φέρει νέα πνοή στη διοίκηση των εταιριών στην Ελλάδα, και περισσότερα γυναικεία πρότυπα σε σχετικούς ρόλους. Με τα παραπάνω δεν εννοώ κάθε γυναίκα να γίνει προγραμματίστρια, μηχανικός ή επιστήμονας πληροφορικής, αλλά να δει το χώρο αυτό με άλλο μάτι, σαν ένα χώρο που υπάρχει δυνατότητα να εξελιχθεί ως επαγγελματίας.

Υπάρχει κάποια συμβουλή που θα θέλατε να σας είχε δοθεί στην αρχή της επαγγελματικής σας σταδιοδρομίας;

Μην αφήσεις κανένα να σου πει «δεν μπορείς να το κάνεις». Μην αφήσεις κανένα να σου πει ότι χρειάζεσαι κάποιο συγκεκριμένο υπόβαθρο για να πετύχεις. Δεν χρειάζεται άγχος και αγωνία για την επαγγελματική σταδιοδρομία, γιατί είναι σίγουρο ότι ένα ερευνητικό πνεύμα με σκληρή δουλειά θα σε πάνε τόσο μακριά, που θα μπορείς, αν θέλεις, να κάνεις τη διαφορά στο χώρο που αγαπάς και εργάζεσαι. Απόλαυσε τη διαδρομή…

Πώς ενημερώνεστε για τις νέες εξελίξεις στον ραγδαία μεταβαλλόμενο χώρο της τεχνολογίας;

Αφιερώνω τουλάχιστον μια ώρα την ημέρα για να ενημερωθώ σχετικά με τις τεχνολογικές εξελίξεις, αλλά και τον κοινωνικο-οικονομικό τους αντίκτυπο, από εξειδικευμένα εγχώρια και διεθνή μέσα και από ενημερώσεις των Επαγγελματικών Ινστιτούτων του ISACA, IIA, HBH. Παράλληλα, συμμετέχοντας εθελοντικά σε διαγωνισμούς καινοτομίας, όπου οι νεοφυείς επιχειρήσεις με τις ιδέες τους και την έξυπνη χρήση τεχνολογιών προτείνουν λύσεις σε σύγχρονα προβλήματα της ζωής μας, λαμβάνω πρακτικές γνώσεις μάλλον περισσότερες από όσες προσφέρω!

 

Χριστινα Μποϊδίδου: Η ματιά του Data Scientist

Η Χριστίνα Μποϊδίδου είναι Data Scientist με εμπειρία από ποικίλες θέσεις σχετικές με την ανάλυση και την επεξεργασία δεδομένων, τόσο στον ακαδημαϊκό, όσο και στον επιχειρηματικό χώρο.
Επί του παρόντος, η Χριστίνα Μποϊδίδου εργάζεται ως Principal Data Scientist στο BBC αξιοποιώντας τη δύναμη των δεδομένων, ώστε να βελτιστοποιήσει την εμπειρία του κοινού. Είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε μαζί της και να μάθουμε πώς επέλεξε τον κλάδο της τεχνολογίας, καθώς και τις προκλήσεις που αντιμετώπισε όταν ξεκίνησε να εργάζεται εκτός Ελλάδας.

Γνωρίζατε από νωρίς πως ο χώρος της τεχνολογίας είναι αυτός με τον οποίο θέλετε να ασχοληθείτε επαγγελματικά; Πώς επιλέξατε να ασχοληθείτε με το Data Science;

Όταν αποφοίτησα από τη σχολή των Η/Υ Μηχανικών, ο όρος Data Science μόλις είχε αρχίσει να εμφανίζεται, οπότε δεν ήμουν σίγουρη ότι θα ακολουθήσω αυτήν την κατεύθυνση. Ξεκινώντας να εργάζομαι σαν βοηθός έρευνας (research assistant) συνειδητοποίησα πόσο μου αρέσει η επεξεργασία δεδομένων και η εξαγωγή χρήσιμης πληροφορίας από αυτά. Είναι πολύ ενδιαφέρων τομέας γιατί συνδυάζει τόσο το τεχνικό κομμάτι, δηλαδή συλλογή, επεξεργασία, ανάλυση δεδομένων και ανάπτυξη αλγορίθμων, όσο και το κομμάτι της επικοινωνίας των μεθόδων και αποτελεσμάτων στους τελικούς χρήστες. Επίσης, κάτι που με ενθουσιάζει είναι το εύρος των πεδίων εφαρμογής, με τα οποία μπορεί κανείς να απασχοληθεί: από την έρευνα και την αυτόματη ανακάλυψη νέων φαρμάκων με υπολογιστικές μεθόδους, την ανάπτυξη recommender systems (προτάσεις) για ταινίες, μέχρι τον αυτόματο εντοπισμό περιπτώσεων απάτης σε τραπεζικές συναλλαγές.

Κάτι ακόμη που με ώθησε στην καριέρα αυτή, ήταν η πρόκληση για έναν Data Scientist να συνδυάσει τη δύναμη των αλγορίθμων με την ανθρώπινη γνώση στον εκάστοτε τομέα. Στο BBC, για παράδειγμα, όπου εργάζομαι, γίνεται οργανωμένη προσπάθεια να ενσωματώνουμε τη γνώση των δημοσιογράφων στους αλγορίθμους που αναπτύσσουμε, ώστε να προσφέρουμε στο κοινό μια ολοκληρωμένη εμπειρία όταν χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες μας.

Πλέον ζείτε και εργάζεστε για αρκετά χρόνια στο εξωτερικό. Ποιες θα λέγατε πως ήταν οι προκλήσεις που αντιμετωπίσατε λόγω του ότι εργάζεστε στο εξωτερικό, και πώς μπορέσατε να τις ξεπεράσετε;

Μετακομίζοντας στη Σκωτία, όπου μένω τα τελευταία χρόνια, είχα να αντιμετωπίσω αρχικά την αβεβαιότητα μιας νέας κατάστασης και να εξοικειωθώ με τη γλώσσα, την κουλτούρα και ένα νέο εργασιακό περιβάλλον. Διατήρησα από την αρχή, όμως, θετική διάθεση και επεδίωξα να ενταχθώ στην κοινωνία και να γνωρίσω ανθρώπους από διαφορετικές κουλτούρες. Οι εμπειρίες που μου προσέφερε μια τέτοια κατάσταση είναι ανεκτίμητες, με έκανε πολίτη του κόσμου και μου έδωσε τα εφόδια να εκτιμώ κάθε διαφορετικότητα.

Υπάρχουν κάποιες στιγμές της καριέρας σας για τις οποίες είσαστε ιδιαίτερα περήφανη και θεωρείτε πως καθόρισαν την επαγγελματική σας πορεία;

Ένα από τα πράγματα που καθόρισαν την καριέρα μου είναι η δεξιότητα του Public Speaking (Δημόσια Ομιλία). Στην αρχή, δεν είχα την αυτοπεποίθηση και τις γνώσεις να μιλώ μπροστά σε κοινό. Ιδιαίτερα στο Data Science όμως, η δεξιότητα αυτή είναι σημαντική γιατί καλείσαι να παρουσιάσεις αποτελέσματα της δουλειάς σου και να επικοινωνήσεις δύσκολα τεχνικά ζητήματα. Στην αρχή ήταν δύσκολο γιατί έπρεπε να προετοιμάζομαι πολύ και να ενθαρρύνω τον εαυτό μου να προχωρήσει. Η προσπάθεια τελεσφόρησε, όμως, όταν πριν από κάποιους μήνες παρουσίασα σε κοινό 1000 ατόμων (φυσική και online παρουσία) σε ένα συνέδριο που εκπροσώπησα το BBC. Είμαι περήφανη γι’ αυτό, αλλά συνεχίζω την προσπάθεια για περαιτέρω βελτίωση.

 

Μαρίνα Νιφόρος: Δημιουργώντας ίσες ευκαιρίες στον χώρο της τεχνολογίας

Η Μαρίνα Νιφόρος είναι καθηγήτρια στο HEC Business School του Παρισιού, παρατηρητής στο EU Blockchain Observatory, συνιδρύτρια του European Network for Women in Leadership και Commissioner της UNESCO. Δεν αφήσαμε την ευκαιρία να έρθουμε σε επαφή με τη Μαρίνα Νιφόρος της και να μάθουμε τις οπτικές και τις προτάσεις της σχετικά με την αναβάθμιση της θέσης των γυναικών.

Τι είναι αυτό που σας οδήγησε στο να ακολουθήσετε διεθνή καριέρα;

Δεν ξέρω αν ήταν συνειδητή απόφαση, αλλά πιστεύω ότι υποκινήθηκε από την περιέργεια και την ανάγκη να ξεπεράσω τα σύνορα του οικείου. Επέλεξα στα 18 να φύγω στο εξωτερικό και το αντικείμενο των σπουδών μου, τα οικονομικά και οι διεθνείς σχέσεις, με οδήγησαν και στην πρώτη μου επαγγελματική εμπειρία στην Παγκόσμια Τράπεζα. Πέντε χρόνια σε ένα τόσο διεθνές περιβάλλον είχαν καταλυτικό αντίκτυπο και για τις επόμενες επιλογές μου. Συνεχίζω και σήμερα να δουλεύω σε διεθνές επίπεδο, άλλωστε οι ανερχόμενες τεχνολογίες, όπως το blockchain, είναι από τη φύση τους αποκεντρωμένες παγκόσμια.

Πιστεύετε πως οι γυναίκες έχουν ίσες ευκαιρίες με τους άντρες στον χώρο της τεχνολογίας;

Δυστυχώς για την οικονομία και την κοινωνία, όχι. Υπάρχουν άπειρες μελέτες που αναλύουν την αισθητή απουσία των γυναικών στον χώρο της τεχνολογίας. Ένας παράγοντας είναι η έλλειψη γυναικών στα λεγόμενα STEM, βασικές επιστήμες και ICT, καθώς μόνο το 28% των γυναικών εργάζονται σε συναφείς θέσεις απασχόλησης. Παράλληλα, είναι πολύ λίγες οι νεοφυείς επιχειρήσεις με γυναίκες ιδρύτριες που λαμβάνουν χρηματοδότηση.

Στην Ευρώπη αποτελούν μόλις το 0.7% (2021) των συνολικών επενδύσεων VC, ενώ σε εξαιρετικά καινοτόμες χώρες όπως το Ισραήλ, οι γυναίκες ιδρυτές εξασφάλισαν το 28,3%. Αυτό το χρηματοδοτικό χάσμα συσχετίζεται με την ανισορροπία των φύλων στην ηγεσία του παγκόσμιου οικοσυστήματος venture capital και την προκατάληψη τους (απουσία γυναικών εταίρων στη λήψη επενδυτικών αποφάσεων).

Ποιες είναι μερικές από τις καλύτερες πρακτικές, που έχετε συναντήσει στον χώρο εργασίας, για την προώθηση της διαφορετικότητας;

Θα αρχίσω από τις χειρότερες. Πολλά προγράμματα παρά, τις καλές προθέσεις, δυστυχώς έχουν κακή διάγνωση του προβλήματος και εστιάζουν στις λύσεις «να φτιάξουμε τις γυναίκες», με πολλαπλά προγράμματα mentoring ή δικτύων αποκλειστικά για γυναίκες. Αποτέλεσμα: οι γυναίκες παραμένουν εκτός των δικτυών λήψης στρατηγικών αποφάσεων, προσπαθώντας να γίνουν «ορατές» από έξω. Χρειάζεται περισσότερο sponsoring και λιγότερο mentoring.

Για να υπάρξει ισορροπία απαιτούνται συντονισμένες πολιτικές σε δυο επίπεδα:

1. Δράσεις στον τομέα της εκπαίδευσης: χρειάζεται να ενισχύσουμε την ένταξη κοριτσιών στις θετικές επιστήμες STEM, ελκύοντας τες με στοχευμένα προγράμματα και με την έκθεση τους σε θετικά ηγετικά πρότυπα γυναικών που μπορούν να τις εμπνεύσουν. H EE έχει διάφορα προγράμματα σε συνεργασία με ΜΚΟς και τον ιδιωτικό τομέα (Microsoft, Orange, Toshiba, EY, κ.α.), όπως το Girls in STEM, W-STEM Project και άλλα.

2. Ενίσχυση γυναικείας επιχειρηματικότητας. Υπάρχουν πρωτοβουλίες, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για τη στήριξη των startups από γυναίκες, το «WomenTechEU», το Πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Καινοτομίας (EIC), το Βραβείο Καινοτομίας της ΕΕ για τις Γυναίκες και τις πολιτικές ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου στα προγράμματα του EIT. Παράλληλα όμως, απαιτείται πολύ πιο σθεναρή δράση για να επιφέρει αλλαγή όσον αφορά την πρόσβαση σε κεφάλαιο. Εκτιμάται ότι χρειαζόμαστε ένα ευρωπαϊκό ταμείο κεφαλαίων ρίσκου 3 δισεκατομμυρίων ευρώ, για να καλυφθούν οι ανάγκες χρηματοδότησης που έχουν οι ιδρύτριες επιχειρήσεων. Ενδέχεται, επίσης, να απαιτείται ένας δείκτης διαφορετικότητας για τα VC και τις επενδυτικές τους ομάδες. Η Ευρώπη δεν έχει την πολυτέλεια να μην αξιοποιήσει, όσο το δυνατόν καλυτέρα, τα γυναικεία ταλέντα, αν θέλει να διασφαλίσει τη μελλοντική δημιουργία αξίας.

 

Μυρτώ Περάτη: Diversity στο πεδίο και ισότητα στις ευκαιρίες

Η Μυρτώ Περάτη, επικεφαλής της Anytime στην Κύπρο από τον Νοέμβριο του 2019, έχει συμπληρώσει 12,5 χρόνια παρουσίας στον Όμιλο Interamerican. Κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής πορείας της Μυρτώ Περάτη, εντός των κόλπων του Ομίλου Interamerican, έχει περάσει από διάφορα τμήματα και επίπεδα, αρχής γενομένης ως management trainee επί διετία, σε μια σειρά από assignments και θέσεις, αλλά και γεωγραφίες, καθώς εργάστηκε και στην μητρική εταιρεία Achmea, στην Ολλανδία. Στοιχείο, που την βοήθησε αφενός μεν να γνωρίσει ολιστικά τον τρόπο λειτουργίας, μα και τα επιμέρους τμήματα που αποτελούν έναν πολυεθνικό όμιλο, και αφετέρου δε να ενστερνιστεί και υιοθετήσει στην πράξη την εταιρική κουλτούρα του Ομίλου Interamerican, η οποία διακρίνεται -μεταξύ άλλων- για το diversity στο πεδίο και την ισότητα στις ευκαιρίες.
«Ουδέποτε βίωσα ή διέκρινα την παραμικρή πολιτική αποκλεισμού από την διαδικασία επιλογής και πλήρωσης μιας θέσης με κριτήριο το φύλο».

Παράλληλα, ο Όμιλος Interamerican κάθε άλλο παρά κινείται με βάση την επίτευξη μιας επιθυμητής ποσόστωσης, καθώς πιστεύει βαθιά στην αξιοκρατία, την διαφορετικότητα σε κάθε της μορφή και τις ίσες ευκαιρίες. Πεποίθησή μας είναι πως αποτελούμε κοινωνούς και ευαγγελιστές μιας ανοικτής, όσο και δεκτικής εταιρικής κουλτούρας.
Στοιχεία που εκπορεύονται από τον πολυεθνικό χαρακτήρα που διέπει τον οργανισμό».

Αρκεί να σημειωθεί πως στον Όμιλο Interamerican, σε ποσοστό που υπερβαίνει το 50% οι middle management θέσεις που αναφέρονται και ως succession positions, υπό την έννοια της δυναμικής ανέλιξης που συγκεντρώνουν, και καλύπτονται από γυναίκες στελέχη.

Ως σημαντική κρίνεται η συμβολή της υιοθέτησης του τρόπου εργασίας εντός των κόλπων του οργανισμού στην λογική των ομάδων, προς την πορεία επίτευξης της πραγματικότητας της συμπερίληψης που ισχύει εκεί. «Πλέον, εργαζόμαστε στο επίπεδο ομάδων, έχοντας συγκεκριμένο σκοπό και τελικό στόχο που πρέπει να πετύχει, ενώ απαρτίζονται από στελέχη με διαφορετικά skills, τα οποία και εισφέρουν ποικιλία σε εμπειρία, γνώση και οπτική, κινούμενοι διατομεακά, καθώς προέρχονται από διαφορετικά τμήματα της επιχείρησης».

Η προσέγγιση του χθες, γέννησε την διεκδικητικότητα του σήμερα
Η περίπτωση του Ομίλου Interamerican αποτελεί ένα παράδειγμα προς την πορεία επίτευξης της εξισορρόπησης, ωστόσο απέχει από τον ισχύοντα μέσο όρο της αγοράς.
Κάτι, που σύμφωνα με την επικεφαλής της Anytime στην Κύπρο, είναι ένα πολυπαραγοντικό ζήτημα. «Κατ’ αρχήν, η εταιρική λογική και κουλτούρα παίζει σημαίνοντα ρόλο στο πως εκπορεύεται και εκφράζεται σε επίπεδο καθημερινής πρακτικής. Όταν λ.χ. η προσέγγιση και το perception είναι στρεβλά, θεωρείται ως δεδομένο πως είναι πρακτικά αδύνατο να βελτιωθεί κατά την εφαρμογή της στο πεδίο», υπογραμμίζει η κυρία Περάτη και συνεχίζει:
«Μια άλλη πτυχή είναι πως μέχρι πρότινος, οι γυναίκες δίσταζαν να διεκδικήσουν καλύτερες ή διαφορετικές θέσεις που ενδεχομένως να αφορούσε κι ένα άλλο αντικείμενο εργασίας.
Παράλληλα, οι παραστάσεις και εμπειρίες που φέρουν οι γυναίκες από τον τρόπο με τον οποίο έχουν μεγαλώσει, αλλά και οι άμεσες προτεραιότητές τους σε σχέση με την οικογένεια, ενδέχεται να επηρεάσουν αποφάσεις και κινήσεις που στην πορεία εξέλιξης των πραγμάτων σηματοδοτούν συγκεκριμένες δεσμεύσεις, εντείνουν εμπόδια και αφαιρούν ευκαιρίες ανέλιξης.

Στην διαμορφούμενη κατάσταση, σήμερα, όμως, παρατηρείται μια διαφορετική προσέγγιση από την πλευρά των ίδιων των γυναικών, οι οποίες κινούνται δυναμικά, διεκδικώντας πολλές, όσο και διαφορετικές θέσεις στο οργανόγραμμα των σύγχρονων επιχειρήσεων, έχοντας πίστη και σιγουριά στις δυνατότητες, τις εμπειρίες και το γνωστικό τους υπόβαθρο. Αν μη τι άλλο, μια τέτοια αλλαγή, θα συμβάλει στην αισθητή ενίσχυση του απαιτούμενου ποσοστού που οδηγεί στην σταδιακή -έστω- εξισορρόπηση στο πλαίσιο της ισότιμης εκπροσώπησης των γυναικών στο εργασιακό περιβάλλον».

Ο καίριος factor της πανδημίας
Η επί διετία “περιπλάνηση” στην άγνωστη… χώρα του κορωνοϊού, έχει επιδράσει πολλάκις, όσο και διαφορετικά σε κάθε επαγγελματία, οργανισμό, αγορά και χώρα. Μάλιστα, στον επιχειρηματικό κόσμο λειτούργησε -μεταξύ άλλων και- ως game changer, καθώς εισήγαγε, καθιέρωσε και εν τέλει επέβαλε με το πέρασμα του χρόνου νέες συνθήκες, δεδομένα και παραμέτρους.

Πλέον, η έννοια της αποκλειστικής εργασίας στο γραφείο, έχει πάψει -εν πολλοίς- να υφίσταται, με την τηλεργασία να αναδύεται ως το νέο ζητούμενο, τόσο από την πλευρά των οργανισμών, όσο και των εργαζομένων. «Αυτό που διαπιστώσαμε ήταν πως σίγουρα επήλθε μια εξισορρόπηση σε ό,τι αφορά την προσωπική και την επαγγελματική ζωή. Κάτι, που είχε μεγαλύτερο αντίκτυπο στις γυναίκες, καθώς συνήθως έχουν να υπηρετήσουν τουλάχιστον δύο ρόλους, με μεγαλύτερο βαθμό έκθεσης απέναντι στις ανάγκες και τις υποχρεώσεις της οικογένειάς τους. Μάλιστα, στην Anytime εφαρμόζουμε -πλέον- ένα υβριδικό μοντέλο εργασίας, που συνδυάζει την παρουσία στο γραφείο επί διήμερο και τις υπόλοιπες τρεις εργάσιμες να λαμβάνουν χώρα από την κατοικία των εργαζομένων. Η λογική από την οποία διαπνέεται η συγκεκριμένη προσέγγιση που ακολουθούμε, έγκειται στο γεγονός ότι οι δυο ημέρες στο γραφείο μπορούν να αξιοποιηθούν για την πραγματοποίηση συναντήσεων και εν γένει ενεργειών συντονισμού μεταξύ των μελών των ξεχωριστών ομάδων ενός project είτε για την πραγματοποίηση ενός workshop.

Από την άλλη πλευρά, κάθε στέλεχος της Anytime δύναται να “τρέξει” τις ενέργειες του project που έχει αναλάβει, από την άνεση και ευκολία του σπιτιού του, εργαζόμενος τις επιθυμητές ώρες, αρκεί στο τέλος να πληρούνται οι χρονικές, μα και ποιοτικές προϋποθέσεις που απορρέουν από το ίδιο το έργο ή την εν γένει ανάθεση. Επίσης, δεν απαιτείται να ακολουθείται από την πλευρά των εργαζομένων κάποιο “τυπικό” 5-to-9 ωράριο εργασίας, πληρώντας φυσικά όρια σε ότι έχει να κάνει με την πραγματοποίηση τηλε-συναντήσεων ή την ανάθεση tasks, αλλά αντιθέτως έχουμε εισάγει στην πράξη την έννοια της ευελιξίας προς εξυπηρέτηση των προσωποποιημένων αναγκών των εργαζομένων», τονίζει η επικεφαλής της Anytime στην Κύπρο.

Το αξιοσημείωτο στην καθιέρωση του υβριδικού μοντέλου εργασίας του Ομίλου είναι το γεγονός πως σύμφωνα με τα αποτελέσματα μετρήσεων που διεξάγει το τμήμα Ανθρωπίνου Δυναμικού, αποδεικνύεται πως αφενός μεν συγκεντρώνει εντυπωσιακά μεγάλα ποσοστά αποδοχής από μέρους των εργαζομένων, δίχως ταυτόχρονα να υπάρχει επίδραση στην αποδοτικότητά τους. Ο ορισμός του win-win synergy…

Discrimination μπορεί να εδράζεται και στην ηλικία
Αποτελεί -περίπου- κοινό τόπο πως οι γυναίκες υπόκεινται διακρίσεις με βάση -πρωτίστως- το φύλο, ανεξαρτήτως τομέα δραστηριοποίησης, βαθμού ωριμότητας μιας αγοράς και γεωγραφίας.
Γεγονός, που ορισμένες φορές μπορεί να έχει και ως σημείο εκκίνησης την ηλικία, καθώς σε σημαντικό μέρος της κοινωνίας υπάρχει μια παγιωμένη αντίληψη πως τα νιάτα στερούνται εμπειρίας, τριβής και εν γένει παραστάσεων και δη σε απαιτητικά σενάρια και πιθανότητες.

«Αντίληψη, όμως, που είναι εξαιρετικά δύσκολο να υποστηριχτεί όταν βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα στέλεχος που διακρίνεται από γνώση των δεδομένων της επιστήμης που υπηρετεί και της αγοράς στην οποία κινείται, ανεξαρτήτως της ηλικίας ή του φύλου του. Εξυπακούεται δε, πως η τεχνολογία και οι ποικίλες εκφάνσεις, εφαρμογές και προϊόντα της βοηθούν προς την κατεύθυνση της πιο ολοκληρωμένης ενημέρωσης, της ενδυνάμωσης της γνώσης, καθώς επίσης και του υπερκερασμού δυσκολιών και εν γένει εμποδίων που έλκουν την καταγωγή τους σε κοινωνικο-οικονομικούς λόγους, γεωγραφίας ή βαθμού ωριμότητας και εξέλιξης των ίδιων των κοινωνιών», σημειώνει η Μυρτώ Περάτη.

 

Έφη Πρεσβεία: Αναγκαία προϋπόθεση, η ανάπτυξη κουλτούρας ισότητας

Εκτιμώ πως μπορούμε να συνοψίσουμε σε πέντε λόγους το ότι υπάρχουν λιγότερες γυναίκες από άντρες στο χώρο της τεχνολογίας στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στις υψηλότερες βαθμίδες.

Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο εργάζομαι ως Chief Technology & Operations Officer (CTOO) στην Attica Bank, με χώρους ευθύνης τη Μηχανογράφηση και τις Ψηφιακές Τεχνολογίες, την Οργάνωση και την Διεύθυνση Κεντροποιημένων Υπηρεσιών. Προηγουμένως εργάστηκα στην Eurobank και στην Accenture σε τεχνολογικά έργα, αλλά και σε θέσεις ευθύνης C-level, στο χώρο της τεχνολογίας, όπως CIO στην θυγατρική της Eurobank στη Σερβία και Head of e-Business της ίδιας τράπεζας, στην Ελλάδα.
Ως γυναίκα στο χώρο της τεχνολογίας στην Ελλάδα, παρατηρώ ότι στους τεχνολογικούς τομείς απασχολείται συγκριτικά αρκετά μικρότερος αριθμός γυναικών σε σχέση με τους άνδρες – ιδιαίτερα, στα ανώτερα επίπεδα συναντάμε όλο και λιγότερες γυναίκες. Επίσης, μόλις τα τελευταία χρόνια βλέπουμε να τίθενται και να συζητούνται θέματα διαφορετικότητας, αλλά και να γίνονται ουσιαστικότερες ενέργειες προς αυτή την κατεύθυνση από τις ηγεσίες των εταιρειών.

Οι πέντε λόγοι
Κατά τη γνώμη μου, πέντε είναι οι λόγοι που βλέπουμε λιγότερες γυναίκες στο χώρο της τεχνολογίας στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στις υψηλότερες βαθμίδες, τουλάχιστον μέχρι σήμερα. Αρχικά, οι παραδοσιακές κοινωνικές αντιλήψεις σχετικά με τα «γυναικεία επαγγέλματα» που οδηγούν τα κορίτσια να επιλέγουν non-STEM ανώτατη εκπαίδευση. Στη συνέχεια, η έλλειψη επαγγελματικής κατάρτισης στο σχολείο, ώστε τα κορίτσια να δουν τις δυνατότητες που ξεδιπλώνονται για εργασιακή και οικονομική ανάπτυξη μέσα από STEM κατεύθυνση ανώτατης εκπαίδευσης. Ακολουθεί η αδυναμία παροχής ευέλικτης εργασίας από την ηγεσία των οργανισμών, που δεν ευνοεί μητέρες με οικογενειακές υποχρεώσεις. Ειδικά για την εργασιακή αναβάθμιση, μια διαφορά μεταξύ ανδρών και γυναικών είναι η έλλειψη mentoring στην εργασία στις γυναίκες, ειδικά όταν ξεκινούν την καριέρα τους, κάτι που συναντάμε αρκετά συχνά στους άνδρες και τους βοηθά στην εξέλιξή τους. Τέλος, η έλλειψη εργασιακής κουλτούρας ισότητας που αντικατοπτρίζεται και στη διαφορά αμοιβών μεταξύ ανδρών και γυναικών στο ίδιο επίπεδο, ακόμα και στον ίδιο οργανισμό.

Οι δεξιότητες το ζητούμενο
Θεωρώ ότι πολλά από τα παραπάνω έχουν αρχίσει να αντιμετωπίζονται, ειδικά στη μετά-CΟVID εποχή που έχει πιά καθιερωθεί η ευέλικτη εργασία. Επίσης, η ανάπτυξη των ψηφιακών τεχνολογιών δημιουργεί νέο χώρο για τις γυναίκες που είναι κοντά στην τεχνολογία, όμως απαιτεί περισσότερες Soft δεξιότητες. Πάντως, ακόμη και γυναίκες που εκπαιδεύτηκαν σε διαφορετικούς τομείς μπορούν, σχετικά εύκολα, να αναπτύξουν τα απαραίτητά skills στον ψηφιακό χώρο, ώστε να αναβαθμιστούν επαγγελματικά και να αμειφθούν καλύτερα.
Εστιάζοντας στο θέμα της εργασιακής κουλτούρας, που δεν είναι παρά μια συσσώρευση κανόνων, οι οποίοι εξελίσσονται με την πάροδο του χρόνου, οι ηγεσίες αναγνωρίζουν ολοένα περισσότερο ότι πρέπει να συμμετέχουν στη διαμόρφωσή της, με στόχο τη δημιουργία πιο ποικιλόμορφης, αφοσιωμένης εργασιακής ομάδας υψηλής εξειδίκευσης, η οποία μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην επίτευξη των στόχων του οργανισμού. Η εργασιακή κουλτούρα είναι πολύπλοκη και ρευστή. Καθώς οι οργανισμοί λαμβάνουν μέτρα για την οικοδόμηση ευνοϊκού εργασιακού περιβάλλοντος, οι βασικοί δείκτες της επιτυχίας τους δεν θα είναι οι πολιτικές και πρακτικές που εφαρμόζουν, αλλά οι εργαζόμενοι και οι εμπειρίες τους.

Ανισότητες και ευκαιρίες
Θα ήθελα να αναφερθώ σε μια έρευνα της Accenture του 2018, “Getting to Equal” σχετικά με το θετικό αντίκτυπο της ψηφιακής ευχέρειας και της τεχνολογίας στην ανάπτυξη των εταιρειών. Η έρευνα διεξήχθη σε περισσότερους από 22.000 εργαζόμενους άνδρες και γυναίκες με πανεπιστημιακή εκπαίδευση, σε 34 χώρες. Σύμφωνα με τα ευρήματα σε παγκόσμιο επίπεδο, η αναλογία ανδρών/γυναικών σε διευθυντικές θέσεις είναι 100/34 ενώ, μέσω της αλλαγής εργασιακής κουλτούρας, θα μπορούσε να διαμορφωθεί σε 100/84. Σε παγκόσμιο επίπεδο, αυτό ισοδυναμεί με αύξηση των αποδοχών των γυναικών κατά 2,9 τρισεκατομμύρια δολάρια, συνεπώς σε ενδυνάμωση της παγκόσμιας παραγωγής και οικονομίας.
Επίσης, σύμφωνα με την ίδια έρευνα, οι γυναίκες αναβαθμίζονται λιγότερο εύκολα στο χώρο εργασίας από τους άνδρες. Συγκεκριμένα, έχουν 22% λιγότερες πιθανότητες να φτάσουν σε επίπεδο μάνατζερ από τους άνδρες συνομηλίκους τους. Αντίθετα, οι άνδρες έχουν 47% περισσότερες πιθανότητες να φτάσουν σε ανώτερες διευθυντικές θέσεις από τις συνομήλικές τους γυναίκες. Ενώ υπάρχουν πολλά κοινωνικά και οικονομικά εμπόδια για την ισότητα στο χώρο εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των εκπαιδευτικών ανισοτήτων, της φροντίδας των παιδιών, των οικιακών ευθυνών και των πολιτισμικών προκαταλήψεων, η κουλτούρα ενός οργανισμού μπορεί επίσης να εμποδίσει την αναβάθμιση των γυναικών/μειονοτήτων.

Η αλλαγή κουλτούρας
Για να μπορέσει να επιτευχθεί η αλλαγή κουλτούρας σε μια εταιρεία χρειάζεται αρχικά τολμηρή ηγεσία που μοιράζεται και μετρά ανοιχτά τους στόχους ισότητας, διαμόρφωση πολιτικών και πρακτικών, ώστε να είναι φιλικές προς την οικογένεια, να υποστηρίζουν τα δύο φύλα και τη διαφορετικότητα χωρίς προκαταλήψεις και, βεβαίως, διαμόρφωση εργασιακού περιβάλλοντος ενίσχυσης και εμπιστοσύνης προς τους εργαζόμενους, που σέβεται τα άτομα και προσφέρει ελευθερία για ανάπτυξη, εκπαίδευση και εργασιακή ευελιξία.
Η επιτυχία μιας εταιρείας στους τρεις πιο πάνω άξονες δημιουργεί έναν κύκλο, με τον κάθε άξονα να ενισχύει τους άλλους ώστε, συνδυαστικά, να έχουν ακόμη μεγαλύτερο αντίκτυπο από ό,τι μεμονωμένα. Ο συνδυασμός μπορεί να καλλιεργήσει στους οργανισμούς εργασιακή κουλτούρα με στόχους, υπευθυνότητα, συμμετοχή, εμπιστοσύνη και ευελιξία.

Ένα άλλο, πολύ σημαντικό στοιχείο της έρευνας είναι ότι η εργασιακή αναβάθμιση των γυναικών σε ηγετικές θέσεις, ενισχύει και την αντίστοιχη αναβάθμιση των ανδρών συναδέλφων. Σε περιβάλλοντα όπου συνδυάζονται οι τρεις άξονες, βλέπουμε ότι οι άνδρες είναι 23% πιο πιθανό να αναβαθμιστούν σε επίπεδο μάνατζερ και άνω, και περισσότερο από δύο φορές (118%) πιθανότερο να αναβαθμιστούν σε επίπεδο ανώτατου διευθυντή και άνω, σε σχέση με περιβάλλοντα όπου επικρατεί πιο “παραδοσιακή” εργασιακή κουλτούρα. Επιπλέον, σε περιβάλλοντα με εργασιακή κουλτούρας ισότητας, παρατηρούμε μείωση της μισθολογικής διαφοράς μεταξύ ανδρών και γυναικών. Σύμφωνα με στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από εθνικές και διεθνείς στατιστικές υπηρεσίες, παγκοσμίως, κατά μέσο όρο, οι γυναίκες κερδίζουν 73 $ για κάθε 100 $ που κερδίζει ένας άνδρας. Η μοντελοποίηση στους τρεις άξονες δείχνει ότι οι γυναίκες θα μπορούσαν να κερδίσουν ως και 92 $ για κάθε 100 $ που κερδίζει ένας άνδρας, δηλαδή αύξηση μισθού κατά 51%.

Ενδυνάμωση και αναβάθμιση
Εταιρείες και οργανισμοί που ενδυναμώνουν τους ανθρώπους τους, πχ μέσα από εκπαίδευση για ανάπτυξη τεχνολογικών δεξιοτήτων, δημιουργούν περιβάλλοντα στα οποία οι γυναίκες αναβαθμίζονται πιο γρήγορα: το 70% των γυναικών που εξελίσσονται επαγγελματικά με γρήγορους ρυθμούς (fast-track), δηλώνουν ότι οι εταιρείες τους τούς παρέχουν εκπαίδευση σε τεχνολογικές και ψηφιακές δεξιότητες. Η τεχνολογία που βοηθά τους υπαλλήλους να εργάζονται εξ αποστάσεως επιτρέπει, επίσης, μεγαλύτερη εξέλιξη για τις γυναίκες. Όσες εξελίσσονται γρήγορα στην εργασιακή βαθμίδα αντιλαμβάνονται ως μεγάλο πλεονέκτημα την ευέλικτη εργασία, με το 83% να εργάζεται σε ευέλικτο πρόγραμμα, σε σύγκριση με το 73% όλων των γυναικών.

Η ανάπτυξη κουλτούρας ισότητας προϋποθέτει, βεβαίως, εφαρμογή διαδικασιών οι οποίες παρέχουν στους εργαζομένους κατάλληλα κι ασφαλή κανάλια για να εκφράσουν ανησυχίες σχετικά με παρενόχληση ή διακρίσεις στο εργασιακό περιβάλλον, χωρίς φόβο και με τη βεβαιότητα ότι η εταιρεία θα αναλάβει δράση. Η έρευνα έδειξε ότι οι γυναίκες έχουν εννέα φορές περισσότερες πιθανότητες να υποστούν διακρίσεις ή παρενόχληση σε οργανισμούς όπου δεν συνδυάζονται οι τρεις άξονες, Τολμηρή Ηγεσία, Αναπροσαρμογή Πολιτικών και Διαδικασιών και Διαμόρφωση Εργασιακού Περιβάλλοντος Εμπιστοσύνης και Ασφάλειας.

Αντίκτυπος στην κοινωνία
Κλείνοντας, θα ήθελα να αναφέρω ότι η δημιουργία κουλτούρας ισότητας ξεκλειδώνει τις ανθρώπινες δυνατότητες, κι αυτή η έκθεση βοηθά τις ηγεσίες των εταιρειών να καθορίζουν και να εφαρμόζουν στρατηγικές που μπορούν να κάνουν απτή διαφορά στα αποτελέσματα των οργανισμών τους και, κατά συνέπεια, γενικότερα στην οικονομία. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι μπορεί να δημιουργήσει θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία και να προάγει αξίες όπως ο σεβασμός στον άνθρωπο χωρίς προκαταλήψεις και η ενσωμάτωση της διαφορετικότητας.

 

Αφροδίτη Σεβαστή: Θέλουμε γυναίκες της τεχνολογίας σε ρόλους προτύπου και μέντορα
Νομίζω ότι στο χώρο της τεχνολογίας έχουμε προ πολλού ξεπεράσει τα θέματα ισότητας. Η ίδια η τεχνολογία, ως βασικός μοχλός κοινωνικής καινοτομίας, έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στην αποδοχή και υποστήριξη της διαφορετικότητας.

H τεχνολογία με συνάρπαζε από μικρή ηλικία, καθώς ξεπερνά διαρκώς τα όρια της αντίληψής μας σχετικά με το τι είναι εφικτό. Έτσι, επέλεξα από νωρίς την εξειδίκευση στις τηλεπικοινωνίες, σε μια περίοδο που η εξέλιξη του Internet, όπως το γνωρίζουμε σήμερα, ήταν ραγδαία. Συμμετείχα σε μια εξαιρετική ομάδα που ανέπτυξε το Εθνικό Δίκτυο Έρευνας & Τεχνολογίας (πλέον ΕΔΥΤΕ) και σε εμβληματικά για την εποχή τους έργα, όπως η υλοποίηση οπτικού δικτύου με ‘σκοτεινές’ οπτικές ίνες την περίοδο 2006-2008. Καθοριστική για την πορεία μου ήταν η πολυετής θητεία στον πανευρωπαϊκό οργανισμό GEANT. Εκεί βρέθηκα επικεφαλής ομάδων με ερευνητές και πρωτοπόρους της τεχνολογίας απ’ όλο τον κόσμο, σχεδιάζοντας καινοτόμες λύσεις, όπως δυναμικά δίκτυα δεδομένων ελεγχόμενα από λογισμικό. Σήμερα συντονίζω τις δράσεις ψηφιακού μετασχηματισμού και καινοτομίας από το ρόλο του Chief Information Officer στο Υπερταμείο, υποστηρίζοντας τις δημόσιες επιχειρήσεις του ομίλου στον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό της λειτουργίας τους και των παρεχόμενων προς τους πολίτες υπηρεσιών.

Προκλήσεις και ευκαιρίες
Στον τομέα μου, κάθε σύστημα, κάθε λύση είναι μια δημιουργία με βάση την τεχνολογία που κινητοποιεί τις ανθρώπινες αντιλήψεις και δυνατότητες για το τελικό αποτέλεσμα. Μια τεχνολογικά άρτια υποδομή ή υπηρεσία πρέπει να σχεδιαστεί ώστε να εξυπηρετεί με τον καλύτερο τρόπο τις ανάγκες των χρηστών της, να λειτουργεί από ομάδες που κατανοούν τη σημασία της και δίνουν έμφαση στην εμπειρία του χρήστη, να εξελίσσεται διαρκώς και να προσαρμόζεται σε λειτουργίες και πόρους σύμφωνα με τη ζήτηση.
Η ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού με κοινό όραμα, υψηλές δεξιότητες, πελατοκεντρική προσέγγιση και άρτια τεχνολογική γνώση είναι μια από τις σημαντικότερες προκλήσεις και ταυτόχρονα ευκαιρίες.

Το θέμα της οικογένειας
Η έλλειψη ουσιαστικής υποστήριξης της οικογένειας είναι τεράστιο πρόβλημα, ειδικά για τις γυναίκες που προσπαθούν να συνδυάσουν τη μητρότητα με ένα επάγγελμα, το οποίο απαιτεί συνεχή ενημέρωση και εκπαίδευση σε νέες τεχνολογίες, αυξημένη διαθεσιμότητα, συχνά (στην προ CΟVID-19 εποχή) ταξίδια και σίγουρα δεν συγχωρεί τη μακροχρόνια απουσία. Συνεπώς, σημαντικές ευελιξίες στο ωράριο και την τηλεργασία για τους γονείς, θα ήταν μια βασική και σχετικά ανέξοδη τομή.
Οι υφιστάμενες ρυθμίσεις που αφορούν στους πρώτους λίγους μήνες ή έτη της ζωής των παιδιών δεν επαρκούν. Ακόμα και στα πρώτα χρόνια της σχολικής ζωής, ο γιος μου ήταν πολύ πιο ήρεμος και ευτυχής όταν τον υποδεχόμουν η ίδια μετά το σχολείο. Η πανδημία, που επέβαλε την τηλεργασία, μας έδωσε την ευκαιρία να ζήσουμε περισσότερο κοντά στα παιδιά μας, συνεχίζοντας την επαγγελματική μας δράση χωρίς εκπτώσεις. Οπότε έχουμε ένα σημαντικό κεφάλαιο που μπορεί να αξιοποιηθεί προς όφελος της οικογένειας, ειδικά στη χώρα μας, που υστερεί σ’ αυτόν τον τομέα σημαντικά.

Ισότητα και διαφορετικότητα
Νομίζω ότι στο χώρο της τεχνολογίας έχουμε προ πολλού ξεπεράσει τα θέματα ισότητας. Η ίδια η τεχνολογία, ως βασικός μοχλός κοινωνικής καινοτομίας, έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στην αποδοχή και υποστήριξη της διαφορετικότητας. Σ’ αυτό το πλαίσιο, δεν πιστεύω στις ποσοστώσεις, παρά μόνο ως προσωρινό, μεταβατικό στάδιο επιτάχυνσης προς μια κατεύθυνση ίσων ευκαιριών και δικαιωμάτων για όλους. Η πρόσφατη εφαρμογή της νομοθεσίας για ποσόστωση στη συμμετοχή γυναικών στα ΔΣ των εισηγμένων στο Χρηματιστήριο ελληνικών εταιρειών είναι ένα τέτοιο βήμα. Ωστόσο, πιστεύω ότι καμία γυναίκα σε θέση ευθύνης δεν θέλει να αντιμετωπίζεται ως «ευνοημένη» από ένα τέτοιο μέτρο. Αντίθετα, είναι σημαντικό να αναδείξουμε γυναίκες της τεχνολογίας σε ρόλους προτύπου και μέντορα για τους νέους.

 

Έλλη Χάβαρη: Μην τα παρατήσετε, αν σας αρέσει πολύ το αντικείμενο
Όσο πιο πλήρης και ισορροπημένη αισθάνεται μέσα της μια γυναίκα, τόσο καλύτερα θα τα καταφέρει, τόσο πιο πολλά τα αποθέματα προσφοράς που έχει για τους άλλους.  Η Έλλη Χάβαρη έχει ρόλο IT Administrator στα Ελληνικά Πετρέλαια. Οι απόψεις και συμβουλές της, επαγγελματικά και κοινωνικά μπορούν να αποτελέσουν πυξίδα προσανατολισμού για νέους και μεγαλύτερους ανθρώπους.

Κατά τη δική σας γνώμη -για να μαθαίνουν οι νέοι επαγγελματίες (άνδρες και γυναίκες)- ποια είναι τα χαρακτηριστικά του τομέα στον οποίο είστε επικεφαλής και ποιες οι ιδιαιτερότητές του;

Σχετικά με τα χαρακτηριστικά του τομέα που εργάζομαι θα αναφέρω μερικά από τα πιο σημαντικά όπως: Δύσκολο επάγγελμα, ειδικά για τις γυναίκες. Υπάρχουν περίοδοι που δεν λειτουργεί το κοινό πρόγραμμα εργασίας και αντιβαίνει το project plan. Απαιτεί εξολοκλήρου δέσμευση, να σκέφτεσαι και να δρας παράλληλα. Να δοκιμάζεις διάφορες τεχνικές ανάπτυξης ή επίλυσης προβλημάτων, αλλά παράλληλα να βρεις και την λύση. Χρειάζεται κυρίως υπομονή, αλλά και επιμονή. Ιδιαιτερότητες:

Έχει ενδιαφέρον, είναι δημιουργικό και προσφέρεις υπηρεσία στον τελικό χρήστη, η οποία κάνει τις εργασίες καθημερινότητας να διεκπεραιωθούν πιο γρήγορα, πιο ευχάριστα και με λιγότερο κόπο. Κάνει τους χρήστες πιο αποδοτικούς και αποτελεσματικούς, προσφέροντας παράλληλα ικανοποιητικά αποτελέσματα και ευχάριστο εργασιακό χρόνο. Όταν το τελικό προϊόν πετυχαίνει την ευελιξία και ευχρηστία, παροτρύνει τους εργαζομένους κάθε ηλικίας να χρησιμοποιούν την τεχνολογία.Όταν υπάρχει ευχάριστη ανταπόκριση από τους χρήστες και ειδικά τα «καλά τους λόγια», ξεχνάς την κούραση και τις ατελείωτες ώρες που καταναλώθηκαν για να φτάσεις στο επιθυμητό αποτέλεσμα.

Με δεδομένο ότι η εργασία σας δεν είναι καθόλου εύκολη, πώς είναι μια τυπική ημέρα σας εκεί; Ποιες είναι οι προκλήσεις που καλείστε να αντιμετωπίσετε;

Είναι πολύ έντονη και γεμάτη και ειδικά τα δυο τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί περισσότερο ο όγκος των καθημερινών εργασιών. Από τη μια πλευρά η πανδημία και η αύξηση των απαιτήσεων από τον δικό μας τομέα και από την άλλη η στροφή προς την ψηφιοποίηση υπηρεσιών σε συνδυασμό με νέες τεχνολογίες.
Είναι ένας τομέας που συνεχώς αναπτύσσεται, με αποτέλεσμα να απαιτεί συνεχή εκπαίδευση, ενημέρωση και περαιτέρω εξέλιξη.
Δεδομένου ότι καθημερινά «βομβαρδιζόμαστε» από διάφορες τεχνολογίες της πληροφορίας, απαιτείται η ενεργή μας συμμετοχή, ώστε να οδηγήσουμε το κοινό μας να οργανώσει σωστά αυτές τις πληροφορίες και να εκμεταλλευτεί τις νέες τεχνολογίες, μέσα από τα προϊόντα που συνεχώς προσφέρουμε.

Πόσο δύσκολο είναι να εργάζεστε σε μια θέση υψηλής ευθύνης και ταυτόχρονα να έχετε και τις πολλαπλές υποχρεώσεις που γνωρίζουμε ότι -με τον έναν ή τον άλλο τρόπο- έχει σχεδόν κάθε γυναίκα εκτός της εργασίας της;

Όλοι ξέρουμε τον πολυδιάστατο ρόλο μιας γυναίκας, οικογένεια, παιδιά, σύζυγος και κοινωνικές υποχρεώσεις. Είναι όντως πολύ δύσκολο να τα καταφέρεις άριστα σε όλους τους τομείς. Κι όμως…
Αυτό που θα συμβούλευα τις νέες γυναίκες επαγγελματίες που πρόκειται να ακολουθήσουν τον συγκεκριμένο τομέα, είναι να μην τα παρατήσουν εάν τους αρέσει πολύ το αντικείμενο.
Γιατί «όσο πιο πλήρης και ισορροπημένη αισθάνεται μέσα της μια γυναίκα, τόσο καλύτερα θα τα καταφέρει, τόσο πιο πολλά τα αποθέματα προσφοράς που έχει για τους άλλους».
Μακροπρόθεσμα όμως μπορεί κάποιος εύκολα να δει ότι μόνο θετικά μπορεί να είναι τα αποτελέσματα μίας τέτοιας επιλογής. Βρισκόμαστε σε μια εποχή που η τεχνολογία της πληροφορίας καθημερινά εξελίσσεται και οι προκλήσεις είναι ακόμα μεγαλύτερες.

 

Μαρία Στεργίου: Εμπόδια για τις γυναίκες δεν υπάρχουν – αρκεί να θέλουν!
Η εξάλειψη διακρίσεων και προκαταλήψεων στις επιχειρήσεις δίνει την ευκαιρία στους εργαζόμενους να εκφραστούν ελεύθερα, να νιώσουν πιο ασφαλείς και να επικεντρώσουν την προσοχή τους στην προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη.

Είμαι Business Commercial Director της Nova. Τα πρώτα μου βήματα στην τεχνολογία έγιναν με έναν Commodore 64, προγραμματίζοντας σε Basic και Pascal, σε μια εποχή που δεν υπήρχε ακόμα Internet και κινητό τηλέφωνο. Η μόνη ενημέρωση και εκπαίδευση που είχαμε, ήταν μέσα από ανταλλαγές του “RΑΜ” και του “PC Magazine” – άγνωστες λέξεις στη σημερινή εποχή!
Η τεχνολογία είχε μια μαγεία που με συνεπήρε να τη σπουδάσω, ακόμα και αν, στη μικρή πόλη καταγωγής μου, δεν ήταν η πλέον προφανής κατεύθυνση για σπουδές – πόσω μάλλον για επαγγελματική σταδιοδρομία. Δε θα ξεχάσω την πρώτη χρονιά στο πανεπιστήμιο, ήμασταν μόνο δύο γυναίκες στο αμφιθέατρο. Μέσα από τις σπουδές μου ωρίμασα και κατάλαβα ότι η τεχνολογία δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά ώθηση για να εξελίσσεσαι. Γι’ αυτό τον λόγο, το διδακτορικό μου ήταν πάνω στην αναδιοργάνωση και εξυγίανση προβληματικών επιχειρήσεων με τη χρήση της τεχνολογίας.

Η επαγγελματική μου καριέρα ξεκίνησε πριν από 25 χρόνια, στην Αγγλία, στο αντικείμενό μου κάτι που μου έδωσε τρομερά εφόδια. Εργάστηκα τόσο σε ιδιωτικές εταιρείες, όσο και σε δημόσιους οργανισμούς που αναδιοργάνωναν διαδικασίες, υλοποιούσαν μηχανογραφικά συστήματα, σχεδίαζαν καινοτόμες εφαρμογές και άλλαζαν το skillset του ανθρώπινου δυναμικού τους, «χτίζοντας» γερά θεμέλια για τη συστηματική χρήση υπολογιστών και εφαρμογών. Η δύναμη που έφερνε η τεχνολογία στις επιχειρηματικές διαδικασίες, μόνο κοσμογονική θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και δεν υπήρχε για μένα κανένας άλλος κλάδος που μπορούσε να πλησιάσει αυτή τη δυναμική.

Επέστρεψα στην Ελλάδα το 2000, όταν η τεχνολογία ήταν στα πρώτα βήματα εφαρμογής της. Ήταν η εποχή που, μέσα από το Γ’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, το ελληνικό Δημόσιο ξεκινούσε να εγκαθιστά υπολογιστές, οι εταιρείες να κάνουν τα πρώτα βήματα του «Δικτυωθείτε-Επιχειρείτε Ηλεκτρονικά» και το email δεν είχε ακόμα ξεπεράσει τη δισκέτα στην ανταλλαγή δεδομένων. Είμαι πολύ χαρούμενη για το όποιο λιθαράκι έβαλα σ’ αυτή τη σημαντική εξέλιξη της τεχνολογίας στην Ελλάδα, είτε μιλώντας για Πληροφορική και ενδυναμώνοντας συνεργάτες, είτε εκπαιδεύοντας επιχειρήσεις και συμβάλλοντας στην υλοποίηση μικρών και μεγάλων συστημάτων, είτε αγκαλιάζοντας και προωθώντας κάθε νέο επίτευγμα της τεχνολογίας στην υιοθέτηση του από τις επιχειρήσεις – μέσα απ’ όλους τους ρόλους και τις εταιρείες που υπηρέτησα αυτά τα 20 και πλέον χρόνια.

Ισότητα και προκαταλήψεις
Η εξάλειψη διακρίσεων και προκαταλήψεων στις επιχειρήσεις δίνει την ευκαιρία στους εργαζόμενους να εκφραστούν ελεύθερα, να νιώσουν πιο ασφαλείς και να επικεντρώσουν την προσοχή τους στην προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη. Στον χώρο της τεχνολογίας, ταμπού και προκαταλήψεις δεν υπάρχουν ή, ακόμα κι αν υπάρχουν, μπορούν να ξεπεραστούν με δουλειά, αποφασιστικότητα και θετική στάση, ακόμα και σε ελάχιστες περιπτώσεις/εξαιρέσεις στον κανόνα. Στο τέλος της ημέρας, κρινόμαστε από το έργο που παράγουμε και τη στάση μας, όχι από το φύλο ή τον σεξουαλικό μας προσανατολισμό. Η ποσόστωση εξασφαλίζει τη συμμετοχή ικανών γυναικών που συνεισφέρουν με την εμπειρία τους στη στρατηγική ανάπτυξη μιας εταιρείας ή οργανισμού. Αρκεί να δει κανείς πόσες γυναίκες μεγαλουργούν στην Ελλάδα – μέχρι και στο ανώτατο αξίωμα της χώρας! Και μπορεί οι ποσοστώσεις να είναι σε κάποιες περιπτώσεις κίνητρο για την επιβεβαίωση της ισόποσης συμμετοχής, η πλειοψηφία του επιχειρηματικού κόσμου όμως τις έχει εντάξει φυσικά στον τρόπο λειτουργίας του, χωρίς συνειδητή ανάγκη ικανοποίησης μιας ποσόστωσης. Πρέπει να αξιοποιούμε αποτελεσματικά και το άλλο 50% του δυναμικού της κοινωνίας. Στη Nova το 50% του management team είναι γυναίκες!

Ανοικτός χώρος η τεχνολογία
Θεωρώ την τεχνολογία ένα χώρο ορθάνοικτο για τις γυναίκες. Όχι μόνο τώρα, αλλά από δεκαετίες. Αρκεί να συλλογιστεί κανείς τη συμβολή τους στο χώρο της τεχνολογίας, με ανακαλύψεις και ευρεσιτεχνίες που άλλαξαν τον κόσμο. Οι γυναίκες που θέλουν να σπουδάσουν και να δουλέψουν στην τεχνολογία, δεν θα βρουν εμπόδια. Μπορεί, ακόμα και σήμερα, να βρεθούν σε μια σύσκεψη ή μια ομάδα έργου όπου οι άντρες συνάδελφοι θα είναι περισσότεροι, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα ληφθεί υπόψη, ούτε στις εργασιακές σχέσεις, ούτε σε θέματα απόδοσης ή εξέλιξης. Αν κάποια γυναίκα προβληματίζεται γι’ αυτό, δεν έχει παρά να δει πόσες άλλες στην Ελλάδα και τον κόσμο σταδιοδρομούν επιτυχώς σ’ αυτόν τον τομέα.

Κορίτσια και STEM
Αν και συνεχίζει να βελτιώνει τις επιδόσεις της σε όλες σχεδόν τις παραμέτρους του δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας (DESI), η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται κάτω από τον μέσο όρο της Ε.Ε. Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι το ποσοστό των ερευνητριών στη χώρα μας ανέρχεται στο 37,8%. Αυτό το ποσοστό πρέπει να βελτιωθεί σημαντικά, με προσπάθεια εκ μέρους της Πολιτείας, των επιχειρήσεων, αλλά και των πολιτών. Για να ηγηθεί του ψηφιακού μετασχηματισμού, ο κλάδος πρέπει να στηρίξει και να αναδείξει το ταλέντο και τις δεξιότητες των γυναικών μέσα από ευρωπαϊκά και άλλα προγράμματα. Είναι ενθαρρυντικό ότι το ποσοστό των γυναικών με πτυχίο στα πεδία Επιστήμης-Τεχνολογίας-Μηχανικής-Μαθηματικών (STEM) στην Ελλάδα είναι 14,5%, λίγο πιο ψηλά από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο 14,3%, καταλαμβάνοντας την 8η θέση στην ΕΕ. Τα κορίτσια μας στρέφονται στην τεχνολογία κι αυτό είναι πολύ αισιόδοξο για το μέλλον.

Οικογένεια και εργασία
Οι προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η σύγχρονη εργαζόμενη γυναίκα -σε συνδυασμό πάντα με τους πολλαπλούς ρόλους στους οποίους καλείται να αντεπεξέλθει- είναι αρκετές. Για παράδειγμα, η ισορροπία οικογένειας- προσωπικής ζωής και εργασίας είναι καθημερινός στόχος -και πρόκληση πολλές φορές- αλλά αυτά που παίρνεις είναι απείρως περισσότερα από αυτά που δίνεις. H οικογένεια υπήρξε για μένα ο καταλύτης των επιλογών μου, η στήριξή μου να δοκιμάζω, να προσπαθώ, να δίνω. Στους γονείς μου χρωστάω τη στάση ζωής μου να τολμώ, να μην το βάζω κάτω, αλλά και να βοηθώ τους γύρω μου να κάνουν περισσότερα και καλύτερα. Αυτή είναι και η προτεραιότητα στα δικά μου παιδιά. Η οικογένεια είναι για μένα η ισορροπία της ζωής, το καταφύγιο, αλλά και η συνέχεια, η εξέλιξη. Τέλος, ας χαρούμε τη διαφορετικότητα του καθενός, γιατί κάθε επιχείρηση είναι μια μικρή κοινωνία.

 

Kατερίνα Ραπτάκη: Θα κυνηγήσω τη λύση μέχρι να δοθεί

Ως Digital Transformation, Cyber Security and e-Governance specialist, Navios Group of Companies και διακεκριμένο μέλος της AMMITEC, η Κατερίνα Ραπτάκη διαθέτει μεγάλη εργασιακή εμπειρία στον ναυτιλιακό κλάδο και τεκμηριωμένες απόψεις. Η ακούραστη Κατερίνα Ραπτάκη είναι σε θέση να δίνει πολύτιμες συμβουλές, σε γυναίκες και άνδρες.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των τομέων υπό την υπευθυνότητά σας και ποιες οι ιδιαιτερότητές τους, υπό την έννοια ότι αφορούν ένα τόσο σημαντικό κλάδο;

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός σε μια εταιρεία δεν μπορεί να είναι σκόρπιες κινήσεις απλού εκσυγχρονισμού του στυλ «κάνω τα χάρτινα σχέδια ψηφιακά» ή «κάνω τα τιμολόγια ηλεκτρονικά». Είναι μία αργή βασανιστική διαδικασία αλλαγής της κουλτούρας όλου του οργανισμού, από τον πλοιοκτήτη και το γενικό διευθυντή μέχρι τον τελευταίο υπάλληλο. Η αλλαγή αυτή δεν είναι μόνο προϋπόθεση για την επιβίωση των ναυτιλιακών επιχειρήσεων, αλλά κλειδί για την επιτυχία τους, αφού τους προσδίδει ένα ισχυρό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

Οι τεχνολογίες του Internet of Things, Blockchain, Business Analytics, AI μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά τη διαχείριση των πλοίων, να αναδείξουν περιοχές αύξησης του κέρδους, να εξοικονομήσουν πόρους, να μειώσουν το ενεργειακό αποτύπωμα και κυρίως να αυξήσουν την ασφάλεια του πλοίου. Σε ό,τι αφορά στην κανονιστική συμμόρφωση, είναι γνωστό ότι η ναυτιλία είναι ένας πολυδιάστατος κλάδος, όπου το να λειτουργείς και μόνο απαιτεί την τήρηση ενός ευρύτατου πλέγματος κανόνων για οικονομική διαφάνεια, περιβαλλοντική ασφάλεια, αειφορία, εκπομπές ρύπων, κυβερνοασφάλεια αλλά και προστασία των προσωπικών δεδομένων, υγείας και ζωής.

Όλα τα παραπάνω δεν μπορούν να γίνονται ευκαιριακά: Απαιτείται στρατηγική και σχεδιασμός συγκεκριμένων λύσεων και πολιτικών σε εναρμόνιση με τις επιχειρηματικές ανάγκες της εταιρείας. Είμαστε οι άνθρωποι που καλούμαστε να υλοποιήσουμε τη νέα τάξη πραγμάτων και να πείσουμε ότι είναι μονόδρομος. Πρέπει να βρεθούμε στην πρώτη γραμμή της αλλαγής, να αντιμετωπίσουμε συγκρούσεις, αντίσταση και προκλήσεις. Παράλληλα πρέπει να είμαστε τέλειοι σε αυτό που κάνουμε, για να μη δώσουμε πάτημα για οπισθοχώρηση. Τέλος, η όλο και μεγαλύτερη εξάρτηση της ναυτιλιακής εταιρείας, αλλά και του πλοίου, από την τεχνολογία, εισάγει νέους κινδύνους: Οι κυβερνοεπιθέσεις είναι πια μία καθημερινότητα και η αντιμετώπισή τους απαιτεί εταιρική στρατηγική και όχι «ντουφεκιές».

Οι μεγαλύτεροι οργανισμοί έχουν την πολυτέλεια να διαθέτουν ξεχωριστούς ρόλους για το σχεδιασμό και συντονισμό όλων των παραπάνω και να μην αντιμετωπίζουν την ψηφιακή μετάβαση σαν ένα ακόμα κουτάκι στη λίστα των καθηκόντων του ΙΤ. Άλλωστε, πιστεύω ότι καταλαβαίνουμε πως αυτή η διαδικασία δεν είναι πλέον «δουλειά» του ΙΤ. Το τμήμα μας καλείται να δώσει τα εργαλεία και κυρίως τα δεδομένα που θα αποτελέσουν τον μοχλό, αλλά και το καύσιμο με το οποίο θα κινηθεί η ναυτιλιακή εταιρεία του μέλλοντος. Αυτό το πάθος, η ευρηματικότητα, η κοινωνικότητα και η διάθεση για βελτίωση της προσφοράς στη δουλειά μας, είναι αυτό που κινητοποιεί και τη συμμετοχή μου στην AΜΜITEC: Ενώ έχω ήδη ένα πολύ βαρύ και φορτωμένο πρόγραμμα, η δραστηριοποίησή μου στο σύλλογο μου δίνει ενέργεια και πληρότητα.

Γνωρίζοντας πως οι τομείς ευθύνης σας δεν εμπεριέχουν «εργασίες ρουτίνας», πώς είναι για εσάς αυτό, στο οποίο, εμείς οι υπόλοιποι αναφερόμαστε ως «μια ημέρα στη δουλεία»;

Κατ’ αρχήν δεν υπάρχει στη ναυτιλία αυτό που αποκαλούμε «μια ημέρα στη δουλειά». Η δουλειά μίας ημέρας δεν τελειώνει στο τέλος του ωραρίου γιατί απλούστατα δεν υπάρχει ωράριο. Η φύση της ναυτιλίας αλλά, ακόμα περισσότερο, το δικό μας αντικείμενο που είναι η τεχνολογία, κάνουν τη δουλειά μας non-stop round the clock. Δεν είναι μόνο ότι τα προβλήματα δεν σταματούν καθόλου, αλλά κυρίως η πίεση που προκύπτει από την ανάγκη κάθε επιχείρησης να προλάβει το τρένο του ψηφιακού μετασχηματισμού και μάλιστα να ηγηθεί στον κλάδο της. Τα project τρέχουν παράλληλα, χωρίς την πολυτέλεια να πεις «θα τελειώσω πρώτα αυτό για να ξεκινήσω το άλλο», οι απαιτήσεις πολλαπλασιάζονται, αλλά από την άλλη, αυτά είναι που μας κάνουν παθιασμένους -και παθιασμένες- με αυτό που κάνουμε!

Ως ενεργό μέλος της AMMITEC γνωρίζω ότι έχετε υψηλό σεβασμό από την πλειοψηφία -τουλάχιστον- των συναδέλφων σας, οι οποίοι είναι σε συντριπτική πλειοψηφία άνδρες. Πόσο ιδιαίτερη νιώθετε και… θα μας πείτε και το μυστικό αυτής της επιτυχίας;

H Ammitec ιδρύθηκε το 2003 από μια μικρή ομάδα ΙΤ Managers ναυτιλιακών εταιρειών που είχαμε γνωριστεί μεταξύ μας σε διάφορες εκδηλώσεις. Εκείνη την εποχή, οι περισσότερες ναυτιλιακές δεν είχαν ΙΤ Manager γιατί το ΙΤ στη ναυτιλία ήταν ακόμα στα σπάργανα. Ήμουν από τις τυχερές που βρέθηκαν σε αυτό το ρόλο σε μία εταιρεία που ίσως έβλεπε μπροστά. Όσοι συμμετείχαμε τότε στην ιδρυτική ομάδα της AMMITEC, πέσαμε με τα μούτρα και δώσαμε όλο μας το είναι, με αποτέλεσμα να έχουμε φτάσει το σύλλογο στα μεγέθη, τη δυναμική και την αναγνωρισιμότητα που έχει σήμερα.

Η σκληρή δουλειά, η ευρηματικότητα σε ιδέες για να προσελκύσουμε νέα μέλη, οι πρωτοπόρες δράσεις (π.χ., κοπή πίτας, κλειστές συναντήσεις μελών, εκδρομές) αλλά και ο σεβασμός στο συνάδελφο, ώστε να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη του, ήταν πιστεύω τα στοιχεία που μου έδωσαν ανταμοιβή και αναγνώριση και με ανέδειξαν πρόεδρο για μία 4ετία, και σταθερό μέλος του ΔΣ.

Είναι, πιστεύω, και θέμα χαρακτήρα: Πάντα ήμουν άνθρωπος που δεν άφηνα τίποτα να πέσει κάτω: Θα παλέψω για το πρόβλημα και θα κυνηγήσω τη λύση μέχρι να δοθεί. Είναι και κάτι ακόμα στην AMMITEC, που μας δένει και φυσικά αμβλύνει τις όποιες διαφορές που ίσως δημιουργούσε το φύλο: Δεν έχουμε ανταγωνισμό. Δίνουμε απλόχερα τη γνώση και μοιραζόμαστε την εμπειρία μας. Δεν τσιγκουνευόμαστε τη βοήθεια. Είμαστε, αυτό που λέμε «κοινότητα» και «ομάδα». Βοηθάμε τους νεώτερους συναδέλφους που δεν έχουν αρκετή εμπειρία στον κλάδο, έχουμε ακόμα και δίκτυο ανταλλαγής βιογραφικών για εύρεση εργασίας σε συναδέλφους που είναι σε αναζήτηση. Όλα αυτά δημιουργούν σχέσεις εμπιστοσύνης, συναδελφικότητας και επιβεβαιώνουν τη συγκριτική σπουδαιότητα της διαπροσωπικής αλληλεπίδρασης, που βέβαια φέρνει και την αναγνώριση, ανεξάρτητα από φύλο.

Πόσο δύσκολο είναι να εργάζεστε σε μια θέση υψηλής ευθύνης και ταυτόχρονα να έχετε και τις πολλαπλές υποχρεώσεις που γνωρίζουμε ότι -με τον έναν ή τον άλλο τρόπο- έχει σχεδόν κάθε γυναίκα εκτός της εργασίας της;

Μοιραία ο ρόλος της γυναίκας είναι πολυδιάστατος και μοιρασμένος ανάμεσα σε σπίτι, φροντίδα παιδιών και συγγενών, προσωπική ζωή, εργασία. Αν τα καθήκοντα των δύο συντρόφων στο σπίτι ήταν πιο ισομερώς κατανεμημένα (και όταν λέμε ισομερώς κατανεμημένα, δεν εννοούμε απαραίτητα να μαγειρεύουν και οι δύο, να ψωνίζουν και οι δύο κλπ, αλλά να υπάρχει μία σχετική ισοδυναμία στη συμμετοχή στις υποχρεώσεις του σπιτιού), τότε η γυναίκα θα είχε περισσότερες δυνατότητες για επαγγελματική σταδιοδρομία αλλά και για ανάδειξή της σε ηγετικές θέσεις. Για να τα καταφέρει μία γυναίκα, πρέπει προφανώς να έχει υποστήριξη από το περιβάλλον της, αλλά ταυτόχρονα θα χρειαστεί να θυσιάσει, ίσως αναλογικά, κάποια πράγματα από όλους τους τομείς της ζωής της: Θα χάσει στιγμές από το μεγάλωμα των παιδιών της, θα χάσει ευκαιρίες για διασκέδαση και ίσως παραμελήσει λίγο και τους γονείς της. Όμως γιατί αυτό θεωρείται θεμιτό για κάποιον άνδρα και όχι για μία γυναίκα; Πόσοι και πόσοι άνδρες δεν έχασαν τα γενέθλια των παιδιών τους ή τη σχολική παράσταση επειδή ήταν σε σύσκεψη στη δουλειά; Το κακό είναι ότι σε αρκετές κοινωνίες, ακόμα και σε «προοδευτικές» οικογένειες, υπάρχει από τον περίγυρο μία προσδοκία να εμπλέκεται η γυναίκα πολύ ενεργά στους ρόλους του «σπιτιού» -και δεν το λέω καθόλου υποτιμητικά- και παράλληλα να είναι καλή και στη δουλειά της, αλλά κυρίως για λόγους βιοποριστικούς, και όχι τόσο πολύ για τη δική της καταξίωση και αναγνώριση.

Είναι πραγματικά οξύμωρο αυτό, γιατί, από τη μία, η σύγχρονη οικογένεια στα πλαίσια της οικονομικής κρίσης απαιτεί από τη γυναίκα να εργάζεται, και από την άλλη, κατά βάθος δεν θέλει να τη βλέπει να κυνηγάει τα όνειρά της, γιατί «δε θα φροντίζει τα παιδιά της και τον άνδρα της». Αντίστοιχα, πρέπει να πω ότι αρκετές εταιρείες που απασχολούν σε θέση ευθύνης μία γυναίκα, έχουν την προσδοκία να είναι 100% διαθέσιμη -με ψυχή και σώμα- και σίγουρα βλέπουν με κακό μάτι τις όποιες οικογενειακές της υποχρεώσεις.

Το στοίχημα επομένως είναι να υπάρχει στήριξη από το περιβάλλον, να υπάρχει και από τους δύο συντρόφους η ωριμότητα να βλέπουν θετικά και όχι ανταγωνιστικά την εξέλιξη του άλλου, και επίσης να κρατάμε το μέτρο: Προφανώς, αν αφιερωθεί μία γυναίκα ή ένας άνδρας αποκλειστικά στην καριέρα και αφήσει πίσω τους υπόλοιπους τομείς της ζωής, θα υπάρξει ανισορροπία, όχι μόνο στα αποτελέσματα, αλλά και στην ίδια την προσωπικότητά του. Παράλληλα, πρέπει να γίνουν βήματα και σε κοινωνικό επίπεδο, ώστε να ωριμάσει η αντίληψη ότι «δεν ζούμε για να εργαζόμαστε» και για να είναι ολοκληρωμένη μία προσωπικότητα πρέπει να μοιράζεται σε πολλά μέτωπα. Άλλωστε, ζωή είναι όλα αυτά τα πράγματα που δίνουν αξία στις στιγμές και χαρά στις αισθήσεις μας.