Ο διευθύνων σύμβουλος της ΚτΠ ΑΕ, Σταύρος Ασθενίδης, μιλάει στο Netweek για το πρόβλημα, το στοίχημα και τους στόχους του «εκτελεστικού βραχίονα» του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

Έξι μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, στα τέλη Ιουλίου, ο διευθύνων σύμβουλος της Κοινωνίας της Πληροφορίας ΑΕ, Σταύρος Ασθενίδης, όχι μόνο έχει σχηματίσει σαφή εικόνα για τις δυνατότητες και τα στοιχήματα του πάλαι ποτέ κραταιού φορέα, αλλά έχει ήδη δρομολογήσει -πάντα σε στενή συνεργασία με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης- τις πρώτες λύσεις και δράσεις για την επόμενη ημέρα.

Πρώτη διαπίστωσή του, το γεγονός ότι «τα τελευταία 4-5 χρόνια η ΚτΠ ΑΕ σχεδόν δεν έτρεχε έργα», αφενός λόγω της κρίσης, αφετέρου λόγω της «αποψίλωσης» από το ικανό προσωπικό. Αυτό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα, παρατηρεί, ότι «η εταιρία έχει μείνει από πόρους, καθώς από 130 στελέχη με τριετείς συμβάσεις που είχε το 2010-11 + σύμβουλο τεχνικής υποστήριξης, σήμερα έχουν μείνει μονάχα 55 στελέχη + 40 εξωτερικοί συνεργάτες, χωρίς σύμβουλο τεχνικής υποστήριξης…»

Η έλλειψη πόρων επιχειρείται πλέον να αντιμετωπιστεί με τη σύναψη συμβάσεων έργου με μηχανικούς, επιλεκτικά για συγκεκριμένα έργα, με πρώτο βεβαίως το ΣΥΖΕΥΞΙΣ, όπου έχουν ήδη προσληφθεί 10 νέοι project managers. Επισημαίνει ως θετικές τις κινήσεις του πρώην υπουργού Ν. Παππά να αναλάβει το υπουργείο τον πλήρη έλεγχο της ΚτΠ ΑΕ και να περάσει τροπολογία για συμβάσεις με επιστημονικό προσωπικό, για την παρακολούθηση των έργων και τονίζει ότι «χρήματα πλέον εξασφαλίστηκαν από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και, παράλληλα, έγιναν ενέργειες για τη μέσω ΑΣΕΠ πρόσληψη (δυστυχώς, σε αρκετούς μήνες από τώρα, λόγω των απαιτούμενων διαδικασιών) 34 νέων στελεχών, στις διοικητικές υπηρεσίες που, επίσης, χωλαίνουν». Ο κ. Ασθενίδης αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «μονάχα ο προϋπολογισμός του ΣΥΖΕΥΞΙΣ είναι περίπου 600 εκατ. € – μαζί με τα υπόλοιπα έργα φτάνουμε στα 800 εκατ. και -προφανώς- δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα ένα τμήμα προμηθειών το οποίο διαθέτει μονάχα τρία άτομα!»

Η μεγαλύτερη προσπάθεια αυτό το εξάμηνο, ήταν να ξεκινήσει πάλι το ΣΥΖΕΥΞΙΣ. Το καλοκαίρι του ’19 υπογράφηκαν οι τελευταίες συμβάσεις – ομπρέλα, αλλά αυτό δεν σημαίνει κι ότι ξεκίνησε το έργο… Ο συνομιλητής μας τονίζει ότι «αν εξαιρέσεις το συγχρηματοδοτούμενο κομμάτι, το υπόλοιπο που προέρχεται από τον τακτικό προϋπολογισμό και αφορά στις λειτουργικές δαπάνες, τις τηλεπικοινωνιακές, δεν υπήρχε πουθενά δεσμευμένο. Οι εκτελεστικές συμβάσεις για ανάπτυξη των συνδέσεων πάνω στο ΣΥΖΕΥΞΙΣ δεν μπορούσαν να προχωρήσουν νομικά, αν δεν υπήρχε δέσμευση στον προϋπολογισμό. Χρειάστηκε συντονισμένη προσπάθεια με το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και το υπουργείο, δεσμεύτηκαν οι πόροι και πλέον προχωράμε –έπειτα από συνεννοήσεις με τους παρόχους- στις εκτελεστικές συμβάσεις (που τώρα ξεκινάμε να βγάζουμε) και την κατανομή των σημείων. Ήδη, έχουμε βγάλει την εκτελεστική που αφορά στην υποδομή ασφάλειας και θα συνεχίσουμε, μέχρι να ολοκληρωθούν και οι 28».

Το στοίχημα και οι δυσκολίες
Έπειτα από σχεδόν μια δεκαετία προβλημάτων, αρχίζει επιτέλους η υλοποίηση αυτού του εμβληματικού έργου, με ορίζοντα ολοκλήρωσης τα τρία χρόνια από τώρα. Κι αν το στοίχημα ήταν να πάρει μπροστά το σύστημα, οι δυσκολίες ώσπου να τελειώσει, περισσεύουν. Ο διευθ. σύμβουλος της ΚτΠ ΑΕ θεωρεί ότι στο peak της υλοποίησής του, θα χρειαστεί να δουλέψουν εκεί «σχεδόν όλα τα συνεργεία για τηλεπικοινωνίες που έχουμε στη χώρα», καθώς πρέπει να συνδεθούν 35000 σημεία, σε δημόσια κτήρια, πανελλαδικά…

Επόμενα βήματα, τα βασικά έργα που έχει εξαγγείλει το υπουργείο: διαλειτουργικότητα, HRMS, ERP, CRM κλπ. Καθένα, βεβαίως, θέλει τα «προικιά» του: «Για παράδειγμα, ξανασχεδιάσαμε το HRMS, σε συνεργασία με τη Γ. Γ. Ανθρωπίνου Δυναμικού, βελτιώνεται κι ο προϋπολογισμός, προκειμένου να καλύψουμε πρόσθετες ανάγκες οι οποίες παρουσιάστηκαν στην πορεία. Θα επανυποβληθεί το Τεχνικό Δελτίο για νέα ένταξη και δημόσια διαβούλευση εντός του Φεβρουαρίου, ώστε να επαναπροκηρυχθεί το έργο. Ανάλογη είναι η κατάσταση και στο ERP – ο υφυπουργός κ. Σκυλακάκης το θέλει, γιατί είναι σημαντικό «εργαλείο», στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης του δημοσιονομικού. Επιτροπή από εκπροσώπους του ΓΛΚ, της ΓΓΠΣ και της ΚτΠ ΑΕ χρειάστηκε να βγάλει νέες προδιαγραφές, καθώς όλα εξελίσσονται. Μέσα στον Μάρτιο θα έχουμε δημόσια διαβούλευση – πολύ σημαντικά έργα και τα δυο…»

Το «κλειδί» για την επιτυχία τους θεωρεί πως είναι «να βρούμε ανθρώπους που να τρέχουν…» Οι αντιδράσεις, ευτυχώς, έχουν καμφθεί από την πρόοδο της τεχνολογίας που έχει υποχρεώσει τους πάντες σε αλλαγή νοοτροπίας, αλλά «στο εξής στόχος μας είναι να αγοράζουμε υπηρεσίες κι όχι κουτιά»… Αποκαλύπτει, επίσης, πως σε συνεργασία με την ΓΓΠΣΔΔ επεξεργάζονται τα σχέδια για το G-Cloud 2ης γενιάς, καθώς το υφιστάμενο πλησιάζει τα όριά του και τονίζει τη θεμελιώδη σημασία των θεμάτων ασφαλείας: «Τα πρόσφατα περιστατικά είναι μια καλή προειδοποίηση ότι, σε κάποια πράγματα, πρέπει να σοβαρευτούμε! Οι βασικές υποδομές του Δημοσίου είναι προστατευμένες, αλλά όταν έχεις τεράστια κατανομή συστημάτων, τεράστια διασπορά χωρίς κεντρική καταγραφή και επίβλεψη, είναι επόμενο να έχεις θέματα ασφαλείας…»

Και έπεται συνέχεια…
«Έχουμε ξεκινήσει σειρά επαφών με άλλους φορείς, υπογράφουμε ή είμαστε προς υπογραφή σε μια σειρά από προγραμματικές συμφωνίες για υλοποίηση έργων, όπως πχ. με το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους για επέκταση του πληροφοριακού του συστήματος, με το Πυροσβεστικό Σώμα που χρειάζεται καινούριο σύστημα ψηφιακής επικοινωνίας, με το υπουργείο μας για την Εθνική Πύλη Κωδικοποίησης, με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για το έργο e-αλιεία και πολλά άλλα, μικρότερα περιφερειακά έργα, που όλα θα βγουν φέτος. Φυσικά, χρειαζόμαστε κόσμο για όλα αυτά, αλλά εξασφαλίσαμε τους πόρους, άρα θα μπορέσουμε να τους πάρουμε…» Υπάρχουν στην αγορά οι κατάλληλοι άνθρωποι και, αν ναι, γιατί να έρθουν σε σας; ρωτάμε.

«Δεν υπάρχουν πάρα πολλοί, δεν μπορώ να προσφέρω μια ανταγωνιστική τιμή, ούτε μπορώ να δώσω μακρόχρονη εξασφάλιση -τρία χρόνια κατά μέγιστο… Δυστυχώς, οι δημοσιονομικοί περιορισμοί, δεν μας το επιτρέπουν. Προσπαθεί και το υπουργείο να βρει λύσεις, αλλά δεν είναι εύκολο, υπάρχουν δεσμεύσεις… Το πρόβλημα είναι μεγάλο! Θα έχουμε διαγωνισμούς που χρειάζονται αξιολογητές… είναι φυσιολογικό να υπάρχουν καθυστερήσεις, όταν παίρνεις τρεις ανθρώπους από διάφορες υπηρεσίες, τους ορίζεις σε μια επιτροπή και τους λες να αξιολογήσουν μέσα σε ένα μήνα ένα έργο πχ. 10 εκατ. €, θεωρητικά στον ελεύθερο χρόνο τους και χωρίς πρόσθετη αμοιβή. Γιατί να βιαστούν; Επεξεργάζονται στο υπουργείο ένα σχέδιο μήπως οι επιτροπές γίνουν αμοιβόμενες, ώστε να δοθεί ένα σημαντικό κίνητρο, λαμβάνουν bonus, αν ολοκληρώσουν την αξιολόγηση στο προβλεπόμενο χρονικό πλαίσιο, ή ακόμα και να πληρώνονται από τον προϋπολογισμό του έργου… Χρειάζεται ευελιξία! «Πρέπει να ξεφύγουμε λίγο από τη γραφειοκρατική και αρτηριοσκληρωτική λογική, στην οποία έχουμε εγκλωβιστεί… μια ανατροπή θα ήταν να πας στις απ’ ευθείας αναθέσεις, οι περισσότερες διαλειτουργικότητες μπορούν να γίνουν με λίγα χρήματα. Αν τις κάνουμε, όμως, με απευθείας αναθέσεις, όλοι φωνάζουν – λάθος νοοτροπία! Με τον ΣΕΠΕ δεν έχουμε πρόβλημα – είναι θέμα πλαισίου… Η διαδικασία ανάθεσης έργων με βάση τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς έχει θέμα στα έργα ΙΤ και τεχνολογίας γενικότερα: δεν είναι γέφυρες και δρόμοι, όπου η άσφαλτος είναι η ίδια και πέντε χρόνια αργότερα. Η τεχνολογία κινείται γρηγορότερα, στα τρία χρόνια έχει αλλάξει –τα έργα Πληροφορικής πρέπει να γίνονται με ταχύτερους και πιο ευέλικτους τρόπους!»

Οι άδειες της Microsoft
«Το πρόβλημα είναι πως το ελληνικό Δημόσιο με τις υπηρεσίες του έχει σαφές θέμα νομιμότητας ως προς τη χρήση λογισμικών που χρησιμοποιεί, από χρόνια. Αυτό το θέμα πρέπει να λυθεί… Λένε ‘κοιτάξτε τι λεφτά δίνει το Δημόσιο για προϊόντα Microsoft’, εγώ το θεωρώ λάθος… Δεν παίρνουμε Libre Office, που είναι «δωρεάν», γιατί όπου δοκιμάσαμε να το τρέξουμε, δεν έτρεξε όπως θέλαμε, άλλωστε, το ανοικτό λογισμικό δεν είναι δωρεάν, χρειάζεται συντήρηση, καμιά φορά πληρώνεις και περισσότερο… αυτό δεν το λένε, όμως, όσοι βγάζουν ανακοινώσεις προς εντυπωσιασμό! Το Δημόσιο χρησιμοποιεί και θα χρησιμοποιεί προϊόντα Microsoft – και άλλων εταιρειών, όπως συμβαίνει σ’ όλες τις χώρες του κόσμου – όμως, αυτό πρέπει να το κάνει νόμιμα, να βγούμε από το black list των χωρών οι οποίες δεν πληρώνουν το λογισμικό που χρησιμοποιούν… Είναι θέμα που αφορά και στην εικόνα της χώρας προς τα έξω! Τώρα λύνεται για τα επόμενα τρία χρόνια – είναι 34 εκατ. $, περίπου 10 εκατ. το χρόνο… Μα, τόσα χρήματα για άδειες χρήσης λογισμικών δίνουν στη Microsoft μεσαίες πολυεθνικές εταιρίες! Κάποια στιγμή πρέπει να καταλάβουμε πως όταν χρησιμοποιείς κάτι που κοστίζει, πρέπει να το πληρώνεις – αλλιώς, ας γυρίσουμε στις γραφομηχανές!»