Kορυφαίοι Chief Information Officers από όλους τους επιχειρηματικούς κλάδους και ηγετικά στελέχη της αγοράς ΤΠΕ έδωσαν το «παρών» στο πρώτο Technology Summit@Costa Navarino, το exclusive networking event που διοργάνωσε η Boussias Events, στις 3 & 4 Μαΐου.

Oι συμμετέχοντες απόλαυσαν ένα διήμερο που είχε τα πάντα. Ενδιαφέρουσες ομιλίες και πάνελ συζήτησης όπου θίχτηκαν τα φλέγοντα ζητήματα της έλλειψης ταλέντου στην αγορά της τεχνολογίας, του ΑΙ και των κανονιστικών ρυθμίσεων που έρχονται και του ρόλου του σύγχρονου CIO στην εποχή της «παντοκρατορίας» του cloud computing, οne2one συναντήσεις με στόχο την ανταλλαγή απόψεων και τεχνογνωσίας, μεγάλες δυνατότητες networking καθώς και μοναδικές -περισσότερο ‘lifestyle’- εμπειρίες, όπως το γκολφ, wine masterclass και η δοκιμή ελαιόλαδων. Και όλα αυτά, στο μοναδικό χώρο του Costa Navarino, εν μέσω της πελοπονησιακής φυσικής ομορφιάς με σύμμαχο τον ανοιξιάτικο καιρό.

Η πορεία της ελληνικής οικονομίας: προκλήσεις και ευκαιρίες
Στο φιλόξενο όσο και πολυτελή χώρο του Costa Navarino, η πρώτη μέρα ξεκίνησε με την παρουσίαση του Γενικού Διευθυντή ΙΟΒΕ και καθηγητή οικονομικών στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Νίκου Βέττα, ο οποίος έκανε μία σύντομη παρουσίαση της πορείας της ελληνικής οικονομίας τα τελευταία 40 χρόνια. Με βάση έρευνα του ΙΟΒΕ, το 2019 μόλις το 37% του ελληνικού ΑΕΠ αφορούσε εξαγωγές, την ίδια στιγμή που το ευρωπαϊκό μέσο όρο ξεπερνούσε το 65%, αποδεικνύοντας την εσωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας, που αποτελεί παραδοσιακά ένα πρόβλημα για την ανάπτυξη της χώρας. Σύμφωνα με τον καθηγητή, αυτό έχει αρχίσει να αλλάζει. Η βιομηχανική παραγωγή δείχνει μία σταθερά ανοδική τάση, ενώ και οι εξαγωγές αγαθών αυξάνονται, με κλάδους όπως η μεταποίηση, να ενισχύουν όλο και περισσότερο τον εξαγωγικό τους προσανατολισμό. Ο πληθωρισμός αποτελεί και για την ελληνική οικονομία ένα θέμα, το οποίο θα συνεχίσει να μας απασχολεί τουλάχιστον για ένα ενιάμηνο ακόμα.

Ένα ακόμα μεγάλο ζήτημα είναι το δημογραφικό, καθώς ο πληθυσμός της χώρας βαίνει διαρκώς μειούμενος, κάτι που σύμφωνα με τις εκτιμήσεις φαίνεται να συνεχίζεται τουλάχιστον μέχρι το 2050. Το πρόβλημα αυτό είναι πολυσήμαντο και εύκολες λύσεις δεν υπάρχουν, ωστόσο σύμφωνα με τον κύριο Βέττα η προσέλκυση και η ενσωμάτωση μεταναστών, καθώς και η βελτίωση των συνθηκών για τις γυναίκες στην εργασία είναι δύο άξονες που πρέπει να εξεταστούν, επισημαίνοντας χαρακτηριστικά ότι «Εξακολουθούμε στην Ελλάδα το 2023 να βάζουμε στις γυναίκες το ζήτημα οικογένεια ή καριέρα». Ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ αναφέρθηκε επίσης στην αύξηση του αριθμού αποφοίτων τόσο της δευτεροβάθμιας όσο και της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην χώρα.

Σε ό,τι αφορά τις ψηφιακές δεξιότητες, που ήταν και το κεντρικό θέμα της πρώτης μέρας, ο Νίκος Βέττας παραδέχτηκε ότι είναι «χαμηλές», γεγονός ωστόσο που επίσης αλλάζει και με σχετικά γρήγορους ρυθμούς, αναφέροντας ενδεικτικά ότι το «το 2022 για πρώτη φορά οι πληρωμές με πιστωτικές και χρεωστικές κάρτες ξεπέρασαν τα μερίδια ανάληψης μετρητών».
Κλείνοντας την παρουσίαση του, ανέφερε ότι οι ψηφιακές επενδύσεις αποτελούν σημαντικό άξονα του Ταμείου Ανάκαμψης ενώ υπογράμμισε ότι «Η ελληνική οικονομία έχει πιεστεί πολύ για πολλούς λόγους. Φαίνεται ότι αυτό αλλάζει, με την τεχνολογία να συντελεί σημαντικά στην αλλαγή αυτή».

Η έλλειψη tech talent
Η έλλειψη σε εξειδικευμένο ICT ανθρώπινο δυναμικό και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι εταιρείες στην προσέλκυση, διακράτηση αλλά και την ανάπτυξη του τεχνολογικού ταλέντου ήταν το θέμα της ανοιχτής συζήτησης που ακολούθησε, με συντονιστή τον Γιώργο Δουκίδη, καθηγητή Ηλεκτρονικού Επιχειρείν στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Στο εισαγωγικό του σχόλιο, ο καθηγητής έκανε μία σύντομη παρουσίαση της «γεωγραφίας» των ελληνικών πανεπιστημίων και των εκπαιδευτικών προγραμμάτων στον κλάδο της πληροφορικής, θέτοντας ωστόσο τον προβληματισμό στο κατά πόσο οι απόφοιτοι είναι έτοιμοι να αποδώσουν στην σύγχρονη αγορά εργασίας τελειώνοντας το πανεπιστήμιο.
Ειδικότερα σε ότι αφορά τις STEM, η χώρα μας έχει το υψηλότερο ποσοστό αποφοίτων στην Ευρώπη -52%. Τα τμήματα Πληροφορικής καθώς και τα σχετικά μεταπτυχιακά προγράμματα δίνουν «5.500 αποφοίτους, την στιγμή που έρευνες δείχνουν ότι η αγορά χρειάζεται 7000!»΄- γεγονός που από μόνο του εντείνει το ζήτημα της έλλειψης εξειδικευμένου tech προσωπικού. Σύμφωνα με τον καθηγητή Ηλεκτρονικού Εμπορίου, τα ελληνικά πανεπιστήμια έχουν υψηλής ποιότητας ακαδημαϊκό προσωπικό αλλά και υψηλής ποιότητας φοιτητές, ωστόσο φαίνεται ότι δίνεται περισσότερη έμφαση στην θεωρία από όσο θα έπρεπε ίσως, ενώ προσφέρεται και στους φοιτητές περιορισμένη -έως καθόλου- έκθεση σε πραγματικά corporate περιβάλλοντα και συνθήκες εργασίας.

Στη συζήτηση πάνελ που ακολούθησε με την συμμετοχή των Λουκά Δεληγιαννάκη, CEO, Public Next, Δημήτρη Γιάντση, Γενικού Διευθυντή της Κοινωνίας της Πληροφορίας, Jonh Θεόφιλου, Head of IT & Telecommunications, Fraport, Πάνου Στούπα, CTO, Cepal Hellas και του καθηγητή Ν. Βέττα, κοινός παρονομαστής αποτέλεσε η δυσκολία ανεύρεσης και διακράτησης κατάλληλου και εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού στον κλάδο των τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών.
Για να αντιμετωπίσουν τη μεγάλη αυτή πρόκληση, σύμφωνα με τον κύριο Δεληγιαννάκη, προχώρησαν στην δημιουργία του Public Next Graduate Program, σε συνεργασία με την Code.Hub, και το οποίο απευθύνεται σε νέους engineers και συνδυάζει εκπαίδευση και εργασιακή εμπειρία.
Τις αμοιβές και τους περιορισμούς του μισθολογικού πλαισίου του δημοσίου επισήμανε ως επιπλέον πρόβλημα σε ό,τι αφορά την προσέλκυση ταλέντων, ο Δημήτρης Γιάντσης, ενώ από την πλευρά του ο John Θεόφιλος, τόνισε το ζήτημα της γεωγραφικής διασποράς της Fraport ως έναν ακόμα επιβαρυντικό παράγοντα στην κάλυψη των ΙΤ αναγκών.

Η καλύτερη συνεργασία και διασύνδεση εταιρειών και πανεπιστημίων και η παροχή σημαντικών εκπαιδευτικών ευκαιριών είναι οι παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν στην κάλυψη των αυξημένων αναγκών για εξειδικευμένο tech ανθρώπινο δυναμικό, και φυσικά οι ελκυστικότερες αμοιβές, με τον καθηγητή Ν. Βέττα να λέει χαρακτηριστικά ότι «οι επιχειρήσεις θα πρέπει να καταλάβουν ότι πλέον θα πρέπει να δαπανούν περισσότερα για αμοιβές».
Η συζήτηση έκλεισε με το μεγάλο ζήτημα της υπο-εκπροσώπησης των γυναικών στην αγορά τεχνολογίας, γεγονός που θα πρέπει να απασχολήσει σοβαρά όλες τις εταιρείες.

«Πλημμυρίδα» ρυθμίσεων στον ψηφιακό τομέα που προκαλεί σοκ
Πτυχές του κανονιστικού πλαισίου στον ψηφιακό τομέα και των μηχανισμών ρύθμισης που προωθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση για την Τεχνητή Νοημοσύνη «ξεδίπλωσε» η Λίλιαν Μήτρου, Καθηγήτρια στο Τμήμα Μηχανικών Πληροφοριακών και Επικοινωνιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου και Πρόεδρος του Ινστιτούτου για το Δίκαιο της Ιδιωτικότητας, τα Προσωπικά Δεδομένα και την Τεχνολογία του European Public Law Organization, στην ομιλία της με την οποία ξεκίνησε η δεύτερη μέρα του Τechnology Summit@Costa Navarino. Αυτή τη στιγμή, όπως σημείωσε η κυρία Μήτρου, υπάρχει ένα πυκνό νομοθετικό πλαίσιο, μια «πλημμυρίδα» ρυθμίσεων, που προκαλεί σοκ σε όσους καλούνται να την εφαρμόσουν και σε όσους καλούνται να την κατανοήσουν.
Και τούτο διότι, μεταξύ των ρυθμίσεων- πολλές εκ των οποίων αλληλεπικαλύπτονται- παρατηρείται ένα σοβαρό πρόβλημα συνεκτικότητας. Όλα αυτά, βεβαίως, εντάσσονται στο όραμα της ψηφιακής κυριαρχίας της Ευρώπης και έχουν σαφώς γεωπολιτικές και οικονομικές διαστάσεις και δεν γίνονται μόνο για την προστασία των δικαιωμάτων και των δεδομένων. «Η Κίνα παράγει hardware, η Αμερική software και η Ευρώπη νομοθεσία» είναι η φράση που θα μπορούσε να περιγράψει την κατάσταση που επικρατεί, με την υποσημείωση ότι η Ευρώπη, όχι μόνο παράγει νομοθεσία αλλά φιλοδοξεί να την επιβάλει και στους άλλους, σημείωσε χαρακτηριστικά.
Όπως ακριβώς επιχείρησε -και εν πολλοίς πέτυχε με το GDPR- το ίδιο επιχειρεί και τώρα με το σχέδιο κανονισμού για την Τεχνητή Νοημοσύνη.

Το δίλλημα της Collingridge
Η κυρία Μήτρου αναφέρθηκε στη διαχρονική πρόκληση αναζήτησης της ισορροπίας μεταξύ ενίσχυσης της καινοτομίας και αντιμετώπισης των κινδύνων που προκύπτουν από τις νέες τεχνολογίες, ενώ στο ερώτημα για το αν θα πρέπει όλα αυτά τα ζητήματα που έχουν ανακύψει στον ψηφιακό τομέα να ρυθμιστούν και πότε, επανέφερε το λεγόμενο δίλλημα της Collingridge: κατά τα αρχικά στάδια μίας νέας τεχνολογίας, η νομοθέτηση είναι δυσχερής καθώς δεν υπάρχει επαρκής γνώση και πληροφόρηση των ζητημάτων, ενώ όταν αναδεικνύονται οι ανεπιθύμητες επιπτώσεις της τεχνολογίας, έχει διεισδύσει τόσο στη ζωή και την οικονομία που κάθε απόπειρα ρυθμιστικού ελέγχου συναντά την αντίδραση των προσώπων που την αναπτύσσουν, τους επενδυτές αλλά και τους ίδιους τους χρήστες. Η έλλειψη σαφών κανόνων υποσκάπτει την εμπιστοσύνη, διατηρεί την πληροφοριακή (και όχι μόνο) ασυμμετρία, ευνοεί την στρέβλωση του (διεθνούς) ανταγωνισμού, ενώ η υπερρύθμιση (overregulation) μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω ανισορροπίες, επισήμανε.

Ο ρόλος του CIO στην ψηφιακή εποχή
Ο νέος ρόλος του CIO στην εποχή της ψηφιοποίησης ήταν το θέμα του πάνελ και της ανοιχτής συζήτησης με το κοινό που ακολούθησε, με τη συμμετοχή του Αντώνη Γιαννόπουλου, Διευθυντή Ψηφιακού Μετασχηματισμού της METRO, του Σωτήρη Χαρίτου, CTO της Novibet, Στάθη Βελιβασάκη, Διευθυντή Πληροφορικής στον Όμιλο Affidea Ελλάδος και του Πάνου Λεβαντή, ITSM Central Europe, Carlsberg Group και συντονιστή τον Νικόλα Κονδάκη, CEO της Boussias Events. Στην εποχή της «κυριαρχίας» του cloud, πώς διαμορφώνεται ο ρόλος του CIO μέσα στην επιχείρηση και ποια η συνεισφορά του; Σύμφωνα με τον Α. Γιαννόπουλο, «ο ρόλος του CIO έχει περάσει από πολλά κύματα». Με την ανάπτυξη του cloud άνοιξε η συζήτηση για το κατά πόσο χρειάζεται το ΙΤ, ενώ αναπτύχθηκε το λεγόμενο shadow IT και άρχισε να «μειώνεται» ο ρόλος του «παραδοσιακού» ΙΤ. Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο «πλέον, στην βαθιά τεχνολογική εποχή που ζούμε δεν μπορώ να φανταστώ επιχείρηση χωρίς δυνατή πληροφοριακή υποδομή και τον CIO στη θέση του οδηγού που χαράζει την ψηφιακή στρατηγική».

Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Πάνος Λεβαντής, δίνοντας την αναλογία του χτισίματος ενός σπιτιού , παρομοίασε τον ρόλο του ηγέτη της Πληροφορικής με αυτόν του αρχιτέκτονα, καθώς όπως χαρακτηριστικά επισήμανε «Η ΙΤ στρατηγική είναι συνυφασμένη με την στρατηγική της εταιρείας».
Στην ίδια άποψη υπερθεμάτισε και ο Στάθης Βελιβασάκης, τονίζοντας ότι οι CIOs «είμαστε ο οδηγός της ανάπτυξης καινοτομίας μέσα στην επιχείρηση». Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, την τελευταία δεκαετία, η οικονομική κρίση, η πανδημία και πλέον η κλιματική αλλαγή έχουν οδηγούν τις εταιρείες να αναζητήσουν νέους τρόπους λειτουργίας, οι οποίοι περνάνε μέσα από τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο CIO είναι αναπόσπαστο κομμάτι της στρατηγικής και ο ρόλος του πολυπαραγοντικός, καθώς «καλείται να διεισδύσει και σε γνωστικές περιοχές πέρα από την πληροφορική».

«Σήμερα όλα είναι τεχνολογία», υποστήριξε ο Σωτήρης Χαρίτος. Ο CIO και ο CTO είναι συμμέτοχος στην χάραξη της στρατηγικής, και ο ρόλος τους αποδεικνύεται ολοένα και σημαντικότερος.
Σε ότι αφορά τον ρόλο των παρόχων λύσεων και υπηρεσιών πληροφορικής οι συμμετέχοντες στο πάνελ συμφώνησαν ότι πλέον οι πάροχοι εξελίσσονται σε σύμβουλοι των επιχειρήσεων, είναι εκείνοι που φέρνουν την εξειδίκευση που απαιτείται και βοηθούν τις εταιρείες να «χαρτογραφήσουν» τα νερά των ραγδαίων εξελίξεων και να καλύψουν τις ανάγκες τους.

«Οι πάροχοι και εμείς τρέχουμε το ίδιο στοίχημα», είπε χαρακτηριστικά ο CTO της Novibet. Το ερώτημα είναι «πού θα επενδύσουμε και ποιες τεχνολογίες θα πετύχουν και ποιες όχι. Κανείς δεν μπορεί να λειτουργήσει μόνος του, και δεν έχει και νόημα να το κάνουμε», κατέληξε.
Στην πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση που ακολούθησε με το κοινό, o Ιωάννης Παπίδης, Chief Technology & Business Change Officer της Dixons South-East Europe, έβαλε το ζήτημα των soft skills στον ρόλο του CIO, υποστηρίζοντας ότι «η δουλειά μας δεν είναι τόσο η τεχνολογία, όσο η συμβολή στη διαμόρφωση της κουλτούρας, στην οργάνωση αλλά και στο human resources».

Χορηγοί του Gala Dinner ήταν οι IBM / Performance, του lunch της πρώτης ημέρας η KPMG, του Wine Masterclass η Grant Thornton και Premium Mobility Sponsor η SIXT.