To cloud or not to cloud or how to cloud; Μια ερώτηση που απαιτεί πολλή συζήτηση, σκέψη, αποφάσεις, γνώση, υποστήριξη από ειδικούς της τεχνολογίας, οργάνωση, ανοχές, αντοχές, προγραμματισμό, και σίγουρα μια καλή τσέπη.
Είναι η πιο trendy καραμέλα της εποχής. Όπου και να γυρίσεις, ότι και να συζητήσεις είναι το Hot Topic. Όλοι συζητούν για αυτό το θέμα, όλοι ξέρουν τα πάντα, αλλά στην πραγματικότητα, δεν είναι πολλοί αυτοί που αντιλαμβάνονται σωστά τις προϋποθέσεις, του κινδύνους, τα ρίσκα, το όφελος και το κόστος του να κάνει κάποιος την κίνηση «to cloud» ή να αποφασίσει να «μην to cloud». To σίγουρο είναι ότι και οι δύο πλευρές του νομίσματος έχουν σοβαρά ερείσματα και πολλά επιχειρήματα. Φέρνω στο μυαλό μου τις συνεδριάσεις του ΔΣ του Euro CIO Association στις Βρυξέλλες πίσω στα χρόνια του 2015 και μετά. Τότε που η λέξη Cloud μπήκε απότομα στη ζωή μας και δαπανήσαμε ατελείωτο χρόνο σε συζητήσεις για να δούμε το επόμενο βήμα και απόφαση σε μια Διεύθυνση Πληροφορικής ή και σε εταιρικό επίπεδο. Οι πρώτες συζητήσεις ήταν οι ίδιες. Ποιος πάει, γιατί πάει, τι στοιχίζει, τι διακινδυνεύει. Σήμερα, λοιπόν, έχουμε τις ίδιες ερωτήσεις απλώς με άλλη βαρύτητα και άλλη γνώση, και σίγουρα άλλες τεχνολογικές παραμέτρους.
Τι ανεβάζουμε λοιπόν στο cloud; H πρώτη απάντηση που ακούς είναι ότι ανεβάζεις τα «Πάντα». Η μαγική λέξη τα «πάντα», έχει ένα ατελείωτο κόστος και όσο μεγαλύτερη η μετακίνηση, τόσο μεγαλύτερο το κόστος. Άρα πρέπει να ανεβάσεις ότι πραγματικά έχει αξία και ουσία να είναι στο cloud. Αν ανεβάσεις πράγματα που δεν έχουν αξία, απλά τα πληρώνεις αδρά και το κέρδος είναι μηδενικό.
Επιλέγω επώνυμο cloud provider η ανώνυμο; Κοιτάς πρωτίστως την τσέπη σου, τι αντέχεις να πληρώσεις καθώς και το πόσο εξαρτημένος και σίγουρος θέλεις να είσαι. Ζύγισέ το καλά και αποφάσισε. Όσο μεγαλύτερος και επώνυμος, τόσο ακριβότερος και με δύσκολες διαδικασίες, και φυσικά με πολύ μεγάλη ανάγκη από τεχνική υποστήριξη, αφού ότι και να γίνει θα πρέπει να είσαι ο master της επικοινωνίας μέσω chat για να το λύσεις το θέμα. Οι μικρότεροι cloud providers φθηνότεροι, ταχύτεροι στις διαδικασίες, πιο ευέλικτοι, πολύ καλοί σε πολλά, λέω, αλλά πόσο σίγουρος νοιώθεις; Είναι κάτι σαν το να επιλέξεις τράπεζα. Επιλέγεις τράπεζα σε μια χώρα στην Αφρική με πολύ καλή επικοινωνία και ευέλικτες διαδικασίες ή μια επώνυμη τράπεζα στην Ελβετία; Πού τοποθετείς τις οικονομίες σου και την λειτουργία της επιχείρησής σου; Οι ερωτήσεις και οι απαντήσεις είναι πάρα πολλές και με πολλά variations. Κάθε ένας από εμάς έχει και μια ιδέα και μια άποψη, και σίγουρα και πολλές εμπειρίες και ακούσματα.
Και τι σημαίνει να μην πάω στο cloud και να παραμείνω OnPrem; Οι ίδιες οπτικές γωνίες στις ερωτήσεις. Πόσο μπορείς να επενδύεις στις συνεχείς τεχνολογικές αναβαθμίσεις που πλέον επιβάλλονται; Πόσο αντέχεις να έχεις προσωπικό ή υποστήριξη On Call ή σε 24×7 βάση; Και αν χάσω έμπειρο προσωπικό με γνώση, πως λειτουργώ και τι καλύπτω; Τι σημαίνει σε κόστος ή σε Business Continuity όρους, μια πτώση συστημάτων ή ένα Security Incident που οι τοπικές υποδομές (συμπεριλαμβανομένου και ανθρώπινου δυναμικού) δεν μπορούν να υποστηρίξουν; Η βαρύτητα της κάθε περίπτωσης είναι εξαιρετικά μεγάλη και με πάρα πολλές αναγνώσεις.
Η σημασία του EXIT strategy
Αυτό όμως που είναι απολύτως σίγουρο, είναι ότι όσες και να είναι οι τεχνολογικές προκλήσεις, η λύση υπάρχει. Δεν υπάρχει απλά κανένα τεχνολογικό issue και σίγουρα υπάρχει μια λύση που θα σε καλύψει. Αυτό που δεν προσμετρά κανένας και δυστυχώς δεν συζητά κανένας είναι, το αν υπάρχει EXIT Strategy. Πριν καν αποφασίσεις το όποιο βήμα σου στον μαγικό κόσμο του cloud, θα πρέπει να έχεις αποφασίσει και να έχεις σίγουρη την στρατηγική (exit strategy) είτε αυτή σημαίνει «φεύγω από το cloud και επιστρέφω σε OnPrem», είτε «φεύγω από το Cloud του ενός παρόχου και πάω σε ένα άλλο Cloud άλλου παρόχου» και σε συνθήκες αντίξοες. Στην πλειονότητα των κινήσεων και μελετών προς το cloud λείπει η βασικότερη σελίδα της μελέτης που λέει τι κάνω, όταν η κίνηση αυτή, για τον οποιοδήποτε λόγο, δεν λειτουργήσει as planned & scheduled. Είτε γιατί δεν θέλω άλλο να πληρώνω, είτε γιατί έχω προβλήματα συνέχειας διαδικτύου και είμαι δυσλειτουργικός και δεν έχω καλή υποστήριξη, είτε γιατί δεν μπορώ να έχω το scalability που αναζητώ, είτε για το οποιοδήποτε λόγο επιτάσσει μια αλλαγή η μια βίαιη επιστροφή on prem. Αν δεν υπάρχει EXIT strategy (καταγεγραμμένο και κοστολογημένο σε λεπτομέρεια), τότε το σίγουρο είναι η αποτυχία, το πρόβλημα ή η εξαιρετικά ακριβή μετακίνηση.
Και να τονίσω, ότι το ΕΧΙΤ Strategy, δεν είναι τεχνολογικό κείμενο. Πρωτίστως είναι νομικό κείμενο (με τεχνολογικές λεπτομέρειες και παραπομπές) που περιγράφει τις υποχρεώσεις και τις δεσμεύσεις εμπλεκομένων σε κάθε κίνηση και ασυνέχεια της λειτουργίας. Εάν λοιπόν πρέπει να συνοψίσω, θα το πω με την ακόλουθη πρόταση. Be prepared for everything along with a lawyer! Ναι είναι δύσκολο και επίπονο, αλλά πρέπει να γίνει. Επίσης πρέπει να είναι όλοι ενήμεροι μέσα στην επιχείρηση, του τι σημαίνει πάει κάτι στραβά. Επίσης μην δεχτείς τις γνωστές ελληνικές ρήσεις «σιγά μην γίνει αυτό» και «αυτό δεν θα μου τύχει», γιατί στην επόμενη γραμμή θα πρέπει να σκεφτείς τον νόμο του Murphy.
Τέλος και οι δύο απόψεις είναι σωστές, όπως είπα στην αρχή. Σίγουρα το Cloud ήρθε για να μείνει, αλλά και ο On Prem world, θα συνεχίσει να υπάρχει θριαμβευτικά, είτε αυτόνομα είτε υβριδικά. Τελικά όμως μελέτησε, σχεδίασε, ζύγισε σωστά και αποφάσισε. Και πάντα να υπάρχει ένα exit Strategy, συμφωνημένο, υλοποιήσιμο και επικαιροποιημένο. Και χωρίς αυτό σίγουρα μπορείς να πορευτείς, αλλά θα έχει κάποια στιγμή πολύ βαρύ τίμημα και σε κόστος και σε ψυχική υγεία.