Το cloud αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του Ψηφιακού Μετασχηματισμού

Οι συζητήσεις σχετικά με το cloud computing στο παρελθόν εστίαζαν περισσότερο στην εύκολη και γρήγορη αναβάθμιση υπαρχόντων ή την απόκτηση νέων σύγχρονων υποδομών με στόχο την καινοτομία, το time-to-market και την βελτιστοποίηση κόστους. Ωστόσο η πανδημία έφερε και άλλα στο προσκήνιο.

Οι συζητήσεις σχετικά με το cloud computing στο παρελθόν εστίαζαν περισσότερο στην εύκολη και γρήγορη αναβάθμιση υπαρχόντων ή την απόκτηση νέων σύγχρονων υποδομών με στόχο την καινοτομία, το time-to-market και την βελτιστοποίηση κόστους. Ωστόσο η πανδημία έφερε και άλλα στο προσκήνιο.

Η πανδημία έφερε στο προσκήνιο εκτός από την ανάγκη για ευέλικτη υπολογιστική ισχύ και υψηλή επεκτασιμότητα παράγοντες όπως η υψηλή διαθεσιμότητα, η επιχειρηματική συνέχεια, η βελτιστοποίηση επιχειρηματικών διαδικασιών, η μεγαλύτερη ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, η απομακρυσμένη διαχείριση χρηστών, η επιχειρησιακή ευελιξία, ωθώντας τις επιχειρήσεις να υιοθετήσουν και να εντάξουν το cloud computing ως μέρος της στρατηγικής του ψηφιακού μετασχηματισμού τους, επιταχύνοντας το ταξίδι τους στο cloud με πολύ πιο γρήγορο ρυθμό. Ομοίως οι δημόσιες υπηρεσίες και ιδρύματα έστρεψαν το ενδιαφέρον τους στο cloud με στόχο να μπορέσουν να προσφέρουν στους πολίτες τους αναβαθμισμένες ψηφιακές υπηρεσίες χωρίς να απαιτείται η φυσική τους παρουσία, σε μια εποχή άλλωστε που λόγω του covid δεν επιτρεπόταν. Αυτό οδήγησε σε μια άνευ προηγουμένου αύξηση της υιοθέτησης του cloud και στον δημόσιο τομέα, ειδικά για τις Governance–to-Citizen (G2C) υπηρεσίες. Η παγκόσμια αγορά του cloud computing από τα $371,4 στο τέλος του 2020 έκλεισε στα $445,3 το 2021, και αποδεικνύει σε αριθμούς την μεγάλη αύξηση που έγινε.

Γιατί είναι σημαντική η υιοθέτηση του cloud;
Οι επιχειρήσεις επιλέγουν να μετακινηθούν στο cloud για διαφορετικούς λόγους:
• Για πολλές επιχειρήσεις, η μετάβαση στο cloud σημαίνει ταχύτερη πρόσβαση σε προηγμένες τεχνολογίες, μειώνοντας σημαντικά το σχετικό κόστος συντήρησης και διαχείρισης αυτών των υποδομών.
• Για άλλες (ειδικά για τις startup), σημαίνει την ικανότητα γρήγορης και εύκολης αναβάθμισης των υποδομών που χρειάζονται, ώστε να ανταποκρίνονται στις νέες απαιτήσεις της αγοράς και των πελατών τους.
• Για όλες όμως τις επιχειρήσεις η ανάπτυξη τους, ο μετασχηματισμός τους, η ασφάλεια των προσωπικών τους δεδομένων και η αύξηση της παραγωγικότητας τους αποτελούν βασικούς λόγους να υιοθετήσουν το cloud computing.
Υπάρχουν όμως και εταιρείες που δεν βρίσκονται σε έναν τόσο απαιτητικό κλάδο, ή τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες τους δεν πρέπει να αλλάζουν γρήγορα, ή τα συστήματά τους δεν έχουν την ανάγκη να αναβαθμίζονται γρήγορα και εύκολα ώστε να μπορούν να καλύψουν τις νέες τους ανάγκες. Για τις εταιρείες αυτές πιθανότατα η ανάγκη για cloud computing είναι μικρή και πιθανόν να μην πρέπει να το κάνουν μόνο και μόνο επειδή είναι τάση.

Ποιες είναι οι πιο κοινές ανησυχίες/προκλήσεις για την υιοθέτηση του cloud;
Αναμφίβολα, πολλοί οργανισμοί, ειδικά στη φάση της διερεύνησης και του σχεδιασμού του ταξιδιού, αντιμετωπίζουν πολλές ανησυχίες/προκλήσεις σχετικά με ορισμένες πτυχές του cloud computing. Ανεξάρτητα από το πόσο ισχύουν ή όχι, πρέπει να τα εξετάσουν και να τα διασφαλίσουν μέσω της διαμόρφωσης της κατάλληλης στρατηγικής.
Πτυχές όπως:
Security και privacy: Οι εταιρείες που διερευνούν τη μετακίνηση τους στο cloud, ανησυχούν για την ασφάλεια των δεδομένων των πελατών τους. Για τον λόγο αυτό επιλέγουν ένα αξιόπιστο CSP που επενδύει σημαντικά ποσά ετησίως στην κυβερνο- ασφάλεια .
Vendors lock-in: Το κλείδωμα σε συγκεκριμένο vendor, παραμένει ένας σημαντικός προβληματισμός για πολλές εταιρείες. Στην περίπτωση αυτή η multi-cloud λύση είναι ο πιο δημοφιλής τρόπος επίλυσης αυτού του ζητήματος.
Governance και compliance: Οι επιχειρήσεις πρέπει να διασφαλίσουν ότι η cloud στρατηγική τους, ακολουθεί τις εταιρικές διαδικασίες διακυβέρνησης και τις πολιτικές τους, ευθυγραμμίζεται με τις επιχειρηματικές στρατηγικές και το κανονιστικό πλαίσιο του κλάδου που δραστηριοποιούνται, διατηρώντας παράλληλα την ασφάλεια τους.
Cost optimization: Η διαχείριση του κόστους και η βελτιστοποίηση του είναι κρίσιμα. Ως εκ τούτου, οι εταιρείες καλούνται να δημιουργήσουν τα κατάλληλα KPIs η παρακολούθηση των οποίων θα τους δώσει την δυνατότητα ελέγχου του κόστους.
Readiness, mobilization, και migration: Οι εταιρείες ανησυχούν για το πόσο έτοιμες είναι να μετακινηθούν στο cloud όσον αφορά τις διαδικασίες, τις τεχνολογίες και τις γνώσεις που απαιτείται να έχουν για να αξιοποιήσουν καλύτερα την τεχνολογία cloud computing. Ανησυχούν παράλληλα για την προσπάθεια που απαιτείται για να κάνουν το migration στο cloud. Λόγω αυτών των δυσκολιών, πολλές εταιρείες ξεκινούν το ταξίδι τους με μια προσέγγιση τύπου ‘lift and shift’ που φυσικά δεν είναι η καλύτερη.
Skill gaps: Μία από τις προκλήσεις στην υιοθέτηση του cloud είναι η έλλειψη των κατάλληλων δεξιοτήτων. Για τον λόγο αυτό, οι εταιρείες πρέπει να βρουν τον κατάλληλο εξωτερικό στρατηγικό συνεργάτη που θα τους βοηθήσει να υιοθετήσουν και να μετακινηθούν στο cloud, όπως επίσης και να χτίσουν εσωτερικά την κατάλληλη cross-functional ομάδα (IT architects, Cloud architects, Business stakeholders ) που θα διαθέτει τις δεξιότητες που απαιτούνται ώστε να το διαχειριστούν.

Πόσο σημαντική είναι η διαμόρφωση της cloud κουλτούρας και στρατηγικής;
Ανεξάρτητα από τον λόγο για τον οποίο οι επιχειρήσεις αποφασίζουν να κάνουν μια τέτοια κίνηση, πρέπει να διαμορφώσουν εκ των προτέρων την κατάλληλη cloud κουλτούρα και στρατηγική και να προσαρμοστούν σε ένα άλλο μοντέλο λειτουργίας έτσι ώστε να μπορέσουν να εκμεταλλευτούν το cloud αποτελεσματικά επιτυγχάνοντας τις βελτιώσεις καθώς και την εξοικονόμηση κόστους που στοχεύουν σε αυτό το νέο περιβάλλον. Προφανώς, η στρατηγική αυτή εξαρτάται από το τεχνολογικό επίπεδο της επιχείρησης, το είδος των υπηρεσιών και των προϊόντων που παρέχουν καθώς και τον κλάδο που δραστηριοποιούνται. Η εμπειρία λέει ότι η αλλαγή/προσαρμογή πολλών από τις διαδικασίες και τις λειτουργίες του οργανισμού τους αποτελεί την αρχή του cloud ταξιδιού τους, ένα ταξίδι καθόλου εύκολο ειδικά για επιχειρήσεις που τους διέπει ένα βαρύ κανονιστικό πλαίσιο λειτουργίας. Όλα αυτά συνδυάζονται για να διαμορφώσουν την κατάλληλη cloud κουλτούρα και στρατηγική της επιχείρησης.

Ποιοι είναι οι βασικοί τύποι της cloud στρατηγικής;
Υπάρχουν 5 τύποι ανάπτυξης στο cloud οι οποίοι εξαρτώνται κυρίως από τον τρόπο υλοποίησης, το hosting και το τρόπο πρόσβασης. Όλοι βασίζονται στο virtualization αλλά διαφέρουν ως προς την τοποθεσία, την αποθήκευση, την προσβασιμότητα, τη διαχείριση, το επίπεδο ασφάλειας κ.α.
Public cloud: Αυτή είναι η πιο οικονομική επιλογή για εκείνους τους οργανισμούς που δεν θέλουν να επενδύσουν σε υποδομές σε δικές τους χώρους. Ολόκληρη η υπολογιστική υποδομή βρίσκεται στις εγκαταστάσεις των παρόχων cloud υπηρεσιών (CSP), τις οποίες παρέχουν μέσω διαδικτύου. Οι πόροι μοιράζονται μεταξύ πολλών χρηστών που ονομάζονται Tenants, το δε κόστος διαμορφώνεται σύμφωνα με τους πόρους που καταναλώνονται.
Private cloud: Οι οργανισμοί επιλέγουν αποκλειστική υποδομή, με την δημιουργία και χρήση ενός ιδιωτικού δικτύου, που τους παρέχει ένα σαφώς υψηλότερο επίπεδο ασφάλειας και ελέγχου. Σε αυτήν την περίπτωση προφανώς δεν υπάρχει επιμερισμός πόρων και κόστους ενώ συνήθως δεν παρέχονται υπηρεσίες διαχείρισης από τον CSP οι οποίες παραμένουν υπό την ευθύνη του οργανισμού.
Hybrid cloud: Περιλαμβάνει συνδυασμό Public και Private cloud υποδομών. Σε αυτήν την περίπτωση, οι οργανισμοί συνήθως διατηρούν τα ευαίσθητα δεδομένα τους στο Private cloud τους και χρησιμοποιούν το Public cloud για να εξασφαλίσουν την δυνατότητα που τους δίνει για γρήγορη και εύκολη αναβάθμιση των υποδομών τους όποτε αυτό απαιτηθεί.
Community cloud: Συνήθως είναι μια cloud υποδομή που μοιράζεται μεταξύ οργανισμών του ίδιου κλάδου / κοινότητας με κοινούς στόχους, υπολογιστικές ανάγκες, κοινό κανονιστικό πλαίσιο και πολιτικές ασφάλειας.
Multi-cloud: Σε αντίθεση με τα παραδοσιακά Hybrid cloud που περιλαμβάνουν ένα συνδυασμό Public και Private cloud, οι λύσεις αυτές συνδυάζουν υλοποιήσεις κάνοντας χρήση πολλαπλών Public και Private cloud λύσεων και παρόχων, ελαχιστοποιώντας έτσι τον κίνδυνο lock-in σε ένα πάροχο αυξάνοντας όμως την πολυπλοκότητα του δικτύου.

Ποιοι είναι οι διαφορετικοί τύποι cloud υπηρεσιών;
Υπάρχουν 4 βασικά μοντέλα cloud computing, και 1 γενικό που τα εμπεριέχει όλα:
• IaaS (Infrastructure-as-a-Service): αναφέρεται, σε ένα μοντέλο pay-as-you-go, υποδομή πληροφορικής (virtual ή φυσική) και υπηρεσίες δικτύωσης που παρέχονται στο cloud.
• PaaS (Platform-as-a-Service): αναφέρεται σε frameworks που δίνουν την δυνατότητα σε developers και IT architects να αναπτύξουν web ή mobile εφαρμογές που είναι εύκολα επεκτάσιμες/αναβαθμίσιμες, χωρίς να ανησυχούν για θέματα που έχουν σχέση με την διαχείριση της απαιτούμενης υποδομής (όπως servers, storage, network, βάση δεδομένων κ.α.)
• SaaS (Software-as-a-Service): αναφέρεται σε εφαρμογές λογισμικού που παρέχονται με συνδρομή και βρίσκονται στο cloud, τις οποίες διαχειρίζεται ο CSP και είναι προσβάσιμες μέσω web browser από οπουδήποτε και συνήθως από μια πληθώρα devices.
• FaaS (Functions-as-a-Service): αναφέρεται σε μια πλατφόρμα που επιτρέπει στους προγραμματιστές, αντί να διαχειρίζονται virtual servers, containers και application runtimes, να ανεβάζουν περιορισμένα application modules (functional blocks του κώδικα) και να τα ορίζουν ώστε να ενεργοποιούνται από ένα συγκεκριμένο συμβάν, εξασφαλίζοντας έτσι την μη κατανάλωση IaaS πόρων μέχρι να συμβεί το συμβάν αυτό, μειώνοντας έτσι το κόστος.
• XaaS (Everything-as-a-Service): Η χρήση αυτού του ακρωνύμιου ουσιαστικά περιλαμβάνει όλα τα παραπάνω, και δηλώνει την τάση, τα πάντα που αναπτύσσεται (εργαλεία, εφαρμογές, υπηρεσίες, υποδομές, παιχνίδια, security κ.α.) να παρέχονται από το cloud, as-a-service.

Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ του Fog, του Edge και του Cloud computing;
Όλοι οι μεγάλοι οργανισμοί συνεχίζουν να επενδύουν στα Big Data με στόχο τον μετασχηματισμό τους σε data-driven οργανισμών, των οποίων η λήψη των αποφάσεων βασίζεται σε δεδομένα.
Παράλληλα υιοθετούν ολοένα και περισσότερες λύσεις Internet of Things και Internet of Everything οι οποίες απαιτούν την χρήση cloud, fog, και edge computing υποδομών. Το cloud computing αποτελεί ένα de facto πρότυπο στις περισσότερες βιομηχανίες. Τα fog και το edge computing αποτελούν και τα δύο, προεκτάσεις αυτού.
Οι περισσότεροι οργανισμοί έχουν συνειδητοποιήσει την αξία τους και τα πλεονεκτήματα που αυτά προσφέρουν και προχωρούν ενσωματώνοντας σε μια cloud πλατφόρμα, τοπικά δίκτυα fog ή συσκευές edge. Η βασική διαφορά μεταξύ των δύο έχει να κάνει με το πού βρίσκεται το intelligence και η υπολογιστική ισχύς:
To Fog περιβάλλον, έχει τη νοημοσύνη στο τοπικό δίκτυο (LAN). Είναι ένα layer μεταξύ Edge και Cloud. Συλλέγει και φιλτράρει τεράστιο όγκο δεδομένων από τις συσκευές και μεταδίδει τα πιο σημαντικά στο cloud.
Το Edge computing, έχει τη νοημοσύνη και την επεξεργαστική ισχύ στις συσκευές. Στέλνει τεράστιες ποσότητες δεδομένων στο cloud, άμεσα, ανεξάρτητα από τη σημασία τους, ενώ μειώνει την κίνηση του δικτύου, βελτιώνει την ασφάλεια κρυπτογραφώντας τα δεδομένα και βελτιστοποιεί την απόδοση.

Το cloud computing αύριο
Το cloud computing βρίσκεται τα τελευταία χρόνια σε συνεχή άνοδο λόγω των σημαντικών πλεονεκτημάτων που προσφέρει σε όλες τις επιχειρήσεις ανεξαρτήτως του κλάδου που δραστηριοποιούνται. Ωστόσο, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η πανδημία λειτούργησε ως καταλύτης που ώθησε τους δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς να κατανοήσουν ακόμη ταχύτερα την αξία του, την ευελιξία που προσφέρει, οδηγώντας τους στη πιο γρήγορη υιοθέτηση και μετάβαση τους σε αυτό, ενώ σχεδιάζουν ήδη τα νέα ακόμη πιο επιθετικά βήματα τους.

Σύμφωνα με τους ειδικούς το cloud computing δεν είναι πλέον τάση, αντιθέτως αναδεικνύεται στη No 1 προτεραιότητα των επιχειρήσεων που έχουν ως στόχο να γίνουν πιο ευέλικτες, να δοκιμάζουν και να καινοτομούν, να προσαρμόζονται και να εκμεταλλεύονται τις νέες ευκαιρίες ταχύτερα, κάτι που θα τους διαφοροποιεί από τον ανταγωνισμό.
Σύμφωνα με τους ειδικούς προβλέπεται αύξηση της αγοράς του cloud computing παγκοσμίως, από τα $445.3δις που έκλεισε το 2021 στα $947.3δις μέχρι το τέλος του 2026, κάτι που σημαίνει 16.3% ανάπτυξη ετησίως.

Το cloud computing αποτελεί για το C-level των εταιρειών, τον game changer που οδηγεί σε operational excellence, βελτιώνει το customer experience, προάγει την καινοτομία, και τις βοηθά να αναπτυχθούν και να διαφοροποιηθούν από τον ανταγωνισμό, σε ένα απρόβλεπτο και ασαφές επιχειρηματικό περιβάλλον που μεταβάλλεται με απίστευτη ταχύτητα.