H αναγνώριση της στρατηγικής σημασίας του ΙΤ αυξάνει συνεχώς, αλλά το ίδιο γίνεται και με τη δυσαρέσκεια για την αποτελεσματικότητά του, σύμφωνα με σχετική μελέτη της McKinsey.

Πηγή: McKinsey, Aπόδοση: Γιώργος Φετοκάκης, [email protected]

Ολο και περισσότερα στελέχη αναγνωρίζουν τη στρατηγική αξία του ΙΤ για την επιχείρησή τους, πέρα από τη συμβουλή του στη μείωση του κόστους. Αλλά εκτός του ότι εστιάζουν και επενδύουν στη δυνατότητα του IT να αυξάνει την παραγωγικότητα, να βελτιώνει την αποτελεσματικότητα της επιχείρησης και να προωθεί την καινοτομία σε εταιρικά προϊόντα και υπηρεσίες, οι συμμετέχοντες στην έρευνα της McKinsey επισημαίνουν τις αδυναμίες και τις ελλείψεις που χαρακτηρίζουν πολλές Διευθύνσεις Πληροφορικής σήμερα. Ανάμεσα στις πιο σημαντικές προκλήσεις για το ΙΤ περιλαμβάνονται η επίδειξη αποτελεσματικής ηγεσίας και εύρεσης λύσεων, η υποκίνηση της ανάπτυξης, η διατήρηση και προσέλκυση ταλέντων.

Αυτά αποτελούν τα κυριότερα ευρήματα της έρευνας της McKinsey, στην οποία στελέχη από όλα τα τμήματα μιας εταιρείας, ρωτήθηκαν για τις προτεραιότητες της εταιρείας τους σχετικά με τις επενδύσεις στο IT και την ικανοποίησή τους από αυτό. Συνολικά, οι συμμετέχοντες στην έρευνα είναι περισσότερο αρνητικοί για την απόδοση του ΙΤ από ότι ήταν το 2012. Το αξιοσημείωτο είναι ότι οι Διευθυντές Πληροφορικής ασκούν πιο σκληρή κριτική για την αποτελεσματικότητά τους από ότι οι ομοβάθμιοι συνάδελφοι τους, καθώς είναι τουλάχιστον δύο φορές πιο πιθανό να προτείνουν την αλλαγή της διαχείρισης του ΙΤ ως την καλύτερη θεραπεία για την αντιμετώπιση των προβλημάτων.

Εξελισσόμενες προτεραιότητες
Συγκρίνοντας τις απαντήσεις του 2013 με τις δύο προηγούμενες έρευνες, βγαίνει το συμπέρασμα ότι υπάρχουν σημαντικές αλλαγές στις προτεραιότητες του ΙΤ. Οι ανησυχίες που σχετίζονται με τη διαχείριση του κόστους έχουν υποχωρήσει, ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό των διευθυντικών στελεχών τώρα δηλώνει ότι οι οργανισμοί τους χρησιμοποιούν το ΙΤ για να βελτιώσουν την επιχειρηματική αποτελεσματικότητα και τη διαθεσιμότητα της πληροφορίας. Πλέον, όλο και περισσότερο οι διοικήσεις των εταιρειών αναγνωρίζουν το ΙΤ ως θεμελιώδες για την καθημερινή επιχειρηματική δραστηριότητα και δεν το βλέπουν, πια, ως κέντρο κόστους.

Για να υποστηρίξουν αυτές τις προτεραιότητες τους, πολλές εταιρείες επενδύουν ανάλογα: το 64% των διευθυντικών στελεχών λέει ότι τα budgets τους για τις νέες επενδύσεις θα αυξηθούν τον επόμενο χρόνο, ένα ποσοστό αρκετά μεγαλύτερο από το 55% του 2012. Οταν ρωτήθηκαν για το πώς θα κατανείμουν τα ΙΤ budgets τους, οι συμμετέχοντες στην έρευνα απάντησαν ότι το μεγαλύτερο ποσοστό θα δαπανηθεί στις υποδομές – όπως το 2010 – ενώ ακολουθούν οι σημαντικές εφαρμογές συναλλαγών. Κοιτώντας τρία χρόνια μπροστά, τα διευθυντικά στελέχη περιμένουν να επενδύσουν ένα μικρότερο ποσοστό του budget στις υποδομές, ίσως διότι περιμένουν μια ευρύτερή χρήση του cloud.

Αυξανόμενη δυσαρέσκεια
Παρά τις υποσχέσεις για αυξήσεις στις επενδύσεις και την ευθυγράμμιση με τις απαιτήσεις του ΙΤ, η συνολική ικανοποίηση με την απόδοση του ΙΤ – ειδικά μέσα στην ίδια τη Διεύθυνση Πληροφορικής– είναι χαμηλή. Ενα μικρότερο ποσοστό των ερωτηθέντων σε σχέση με τα προηγούμενα έτη αναφέρει ότι το ΙΤ διευκολύνει μια γκάμα επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, ειδικά όσον αφορά τη δημιουργία νέων προϊόντων/υπηρεσιών και τη διείσδυση σε νέες αγορές. Σε συγκεκριμένες λειτουργικές διαδικασίες, τα διευθυντικά στελέχη από την πλευρά της επιχείρησης είναι λιγότερο πιθανό από ότι το 2012, να πουν ότι το IT αποδίδει αποτελεσματικά. Τα διευθυντικά στελέχη του ΙΤ είναι ακόμα περισσότερο επικριτικά.

Μόλις 13% εξ αυτών αναφέρουν ότι οι Διευθύνσεις Πληροφορικής είναι πλήρως ή πολύ αποτελεσματικές στην εισαγωγή νέων τεχνολογιών, ταχύτερα ή περισσότερο αποτελεσματικά σε σχέση με τους ανταγωνιστές (το αντίστοιχο ποσοστό το 2012 ανέρχονταν σε 22%). Αυτά τα αποτελέσματα αντικατοπτρίζουν πιθανώς τις συνολικά αυξανόμενες προσδοκίες για το επιχειρηματικό IT. Στο ερώτημα για το πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις του ΙΤ, το μεγαλύτερο ποσοστό όλων των ερωτηθέντων αναφέρει τη βελτίωση της λογοδοσίας των επιχειρήσεων, την ανακατανομή της χρηματοδότησης σε projects που έχουν μεγαλύτερη προτεραιότητα και τη βελτίωση του επιπέδου των ταλέντων του IT. Αυτά έρχονται σε πλήρη συνάφεια με τα προηγούμενα αποτελέσματα.

Ωστόσο, το ένα πέμπτο των διοικητικών στελεχών αναφέρει την αντικατάσταση της διαχείρισης του ΙΤ ως λύση στο πρόβλημα, σε σχέση με το 13% του 2011. Η διαφορά σε σχέση με την έρευνα του 2011 είναι ότι τότε είχαν ερωτηθεί μόνο στελέχη εκτός του ΙΤ, ενώ στη έρευνα του 2013 ρωτήθηκαν και στελέχη του ΙΤ. Εχει ενδιαφέρον να δει κανείς τι απάντησαν τα στελέχη του ΙΤ: το 28% εξ αυτών πιστεύει ότι το νέο management θα μπορούσε να ωθήσει την αποτελεσματικότητα, ήτοι σχεδόν το διπλάσιο από το ποσοστό των στελεχών από τα άλλα τμήματα της επιχείρησης που είχαν την ίδια άποψη. Μόλις το 55% όλων των διευθυντικών στελεχών λέει ότι οι CIOs τους έχουν σημαντική επίδραση σε επιχειρηματικά ζητήματα του οργανισμού τους, ενώ ένα σχεδόν αντίστοιχο ποσοστό αναφέρει ότι οι CIOs της εταιρείας τους αποτελούν μέρος της ομάδας των πιο υψηλόβαθμων στελεχών.

«Παλεύοντας» με τα ταλέντα
Οι CIOs ξοδεύουν μόλις 8% του χρόνου στην ανάπτυξη ταλέντων, μια περιοχή όπου οι Διευθύνσεις Πληροφορικής χρειάζονται σαφή βελτίωση. Τα 2/3 των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι αποτελεί μια σημαντική πρόκληση για τους οργανισμούς να βρουν, να αναπτύξουν και να κρατήσουν τα ταλέντα, με τα διευθυντικά στελέχη του ΙΤ να ανησυχούν περισσότερο γι’ αυτό από ότι οι συνάδελφοι τους στην εταιρεία. Αυτό το πρόβλημα απασχολεί εδώ και καιρό τις Διευθύνσεις Πληροφορικής. Αλλά τώρα είναι περισσότερο κρίσιμο από ποτέ, καθώς φαίνεται σε ρόλους που απαιτούν περισσότερο επιχειρηματική εμπειρία και μεγαλύτερες απαιτήσεις (όπως είναι οι ειδικοί στα analytics και οι data scientists).

H κατάσταση επιδεινώνεται από την έλλειψη τυπικών διαδικασιών για τη διακυβέρνηση των ταλέντων του ΙΤ και τη διαχείριση ικανοτήτων. Μόλις 23% των διευθυντικών στελεχών αναφέρουν τη συνεπή χρήση τέτοιων διαδικασιών για τη διαχείριση ταλέντων, το μικρότερο ποσοστό από όλες τις διαδικασίες εταιρικής διακυβέρνησης. Μέσα στους 12 επόμενους μήνες, οι πιο πιεστικές ανάγκες για ταλέντα του IT αφορούν τα analytics, την εξειδίκευση σε θέματα Πληροφορικής, τα mobile και online skills – αν και υπάρχουν σημαντικές διαφορές ανάμεσα σε διαφορετικές περιοχές.

Τα στελέχη των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, για παράδειγμα, εστιάζουν λιγότερο από τους υπόλοιπους στα analytics (μόνο 22% σε σχέση με το 40% του συνόλου), ωστόσο ενδιαφέρονται πολύ περισσότερο για την αρχιτεκτονική της επιχείρησης σε σχέση με τον μέσο όρο συνολικά. Υπάρχει, επίσης, ένα ενδιαφέρον χάσμα ανάμεσα στα B2B και B2C στελέχη για τα analytics: το 58% αυτών στις εταιρείες B2C αναφέρουν τα ταλέντα στα analytics ως ανάγκη, ενώ μόλις 40% των εταιρειών B2B πιστεύουν το ίδιο. Αυτό το αποτέλεσμα οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι εταιρείες B2B ίσως δεν εστιάζουν τόσο πολύ στις δυνατότητες analytics όσο οι Β2C ομόλογές τους – και το ότι οι εταιρείες B2B θα αισθανθούν αυτό τα έλλειμμα περισσότερο έντονα στο κοντινό μέλλον, καθώς τα analytics θα γίνονται ακόμα πιο κρίσιμα για την επιχείρηση.

Η επίλυση των ζητημάτων που σχετίζονται με τα ταλέντα θα απαιτήσει πολλαπλές θεραπείες και οι ερωτηθέντες επισήμαναν δύο συγκεκριμένες: τη βελτίωση της κουλτούρας μέσα στο ΙΤ και τη βελτίωση της ανταπόδοσης. Η ανταπόδοση μπορεί να αντιμετωπιστεί περισσότερο τακτικά και λειτουργικά. Αντιθέτως, η αλλαγή της κουλτούρας αποτελεί ένα μακροχρόνιο και πολύπλοκο ζήτημα που απαιτεί μια συνολική εκτίμηση της συνολικής οργανωτικής υγείας και μια σοβαρή δέσμευση από τη διοίκηση της εταιρείας. Πέρα από αυτές τις ειδικές για το ΙΤ προκλήσεις, τα στελέχη αναγνωρίζουν κάποιες άλλες περιοχές βελτίωσης, όσον αφορά την επιχειρηματική πλευρά. Οταν ρωτήθηκαν για το πώς οι εταιρείες τους διενεργούν την ανάπτυξη εφαρμογών και τα projects υποστήριξης, τα διευθυντικά στελέχη του ΙΤ δήλωσαν ότι οι οργανισμοί τους τείνουν να ακολουθούν μια παραδοσιακή προσέγγιση “waterfall” για την εργασία τους σε legacy συστήματα και μια περισσότερο interactive, επαναληπτική προσέγγιση για την ανάπτυξη νέων έργων.

Ατενίζοντας το μέλλον
Καθώς το ΙΤ συνεχίζει να εξελίσσεται ως ένα σημαντικό στρατηγικό εργαλείο, γίνεται όλο και πιο δύσκολο να βρεις και να κρατήσεις προσωπικό με τα απαραίτητα προσόντα, ειδικά σε περιοχές όπως είναι τα analytics και οι υποδομές επόμενης γενιάς. Οπως προτείνεται στην έρευνα, οι εταιρείες μπορούν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους για ταλέντα με μια πιο ελκυστική προσφορά θέσης, η οποία καλύπτει την κουλτούρα και την ηθική, την αποζημίωση και την εξέλιξη καριέρας, ζητήματα που χρίζουν προσοχής από τη Διεύθυνση Πληροφορικής. Οι CIOs χρειάζεται να εμπλέκονται περισσότερο στην ανάπτυξη μιας κουλτούρας φιλικής προς τα ταλέντα μέσα στους οργανισμούς τους, ώστε να χειριστούν τα θέματα που σχετίζονται με τα ταλέντα.

Χρειάζεται, επίσης, να αυξηθεί η εμπλοκή από την επιχειρηματική πλευρά. Ολα τα στελέχη πρέπει να δουλέψουν για την αντιμετώπιση κρίσιμων κενών στο ΙΤ, βελτιώνοντας τη γνώση σε περιοχές που καλύπτουν τόσο τις επιχειρηματικές λειτουργίες όσο και αυτές του ΙΤ. Σύμφωνα με τη μελέτη, υπάρχουν τρεις σημαντικές περιοχές που χρίζουν βελτίωσης: data & analytics, αλληλεπιδράσεις του business με το IT και προσεγγίσεις στο αναπτυξιακό έργο. Σύμφωνα με το τρέχον επίπεδο επιρροής του CIO, η εργασία γεφύρωσης διατμηματικών χασμάτων ίσως επιβαρύνει δυσανάλογα τα διευθυντικά στελέχη της εταιρείας εκτός ΙΤ.

H συνεχής αύξηση των απαιτήσεων για το IT επισημαίνει την πίεση στην οποία επιβάλλονται οι CIOs σήμερα. Οι ηγέτες του ΙΤ πρέπει να βρουν έναν τρόπο για να παίξουν ρόλους που μπορεί να αντικρούονται μεταξύ τους. Γι΄ αυτό το λόγο η αυξημένη χρήση προσεγγίσεων που μπορεί να βοηθήσει τους CIOs να εκπληρώνουν τις εντολές της διοίκησης και να διαχειρίζονται ένα IT δύο ταχυτήτων θα γίνεται όλο και περισσότερο σημαντική στο μέλλον.