Το metaverse, όπως συμβαίνει συνήθως, ξεκίνησε ως buzzword αλλά σε πολύ σύντομο χρόνο αναγνωρίστηκε από την παγκόσμια επιχειρηματική κοινότητα ως η νέα μεγάλη επανάσταση που έρχεται…

Το metaverse δίνει τη δυνατότητα στους καταναλωτές μέσω ενός δικτύου τρισδιάστατων κόσμων, οι οποίοι θα επικοινωνούν μεταξύ τους καθώς και με τον πραγματικό κόσμο σε πραγματικό χρόνο, να κάνουν online όλα όσα κάνουν σήμερα καθημερινά, είτε στον εργασιακό τους χώρο είτε στο χώρο των αγορών, των υπηρεσιών, της διασκέδασης και των κοινωνικών τους δραστηριοτήτων.

Σε συνδυασμό με το web 3.0, το οποίο είναι η επόμενη γενιά τεχνολογίας διαδικτύου, θα αλλάξουν δραματικά αυτό που συμβαίνει σήμερα, δίνοντας τη δυνατότητα στους χρήστες να μπορούν να κατέχουν και να αμείβονται δίκαια από τις δημιουργίες και τις δραστηριότητες τους, τον χρόνο και τα δεδομένα τους, σε αντίθεση με αυτό που συμβαίνει σήμερα όπου οι γίγαντες του χώρου κερδίζουν τη μερίδα του λέοντος του διαδικτύου. Άλλωστε, η εξέλιξη της τεχνολογίας στο χώρο των εικονικής και επαυξημένης πραγματικότητας, του blockchain και των κρυπτονομισμάτων, της αύξησης της ταχύτητας που έφερε το 5G και της ακόμη μεγαλύτερης που θα φέρει το 6G που ήδη είναι σε εξέλιξη, της εξέλιξης της τεχνητής νοημοσύνης και των δυνατότητων που δίνει πλέον το cloud καθιστούν τη δημιουργία τέτοιων εικονικών κόσμων όπου οι πραγματικοί άνθρωποι θα αλληλοεπιδρούν μέσω των avatar τους, όπως γίνεται σήμερα σε πολλά video games, σε πραγματικό χρόνο, απόλυτα εφικτούς. Το debate βέβαια σχετικά με το κατά πόσο και σε τι βαθμό το metaverse θα αντικαταστήσει την πραγματική μας ζωή συνεχίζεται.

Δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν ότι «δεν θα είναι καλό για την ανθρωπότητα» γιατί οι άνθρωποι θα γοητευτούν πολύ από το avatar τους και την εικονική τους ζωή, ειδικά αυτοί που δεν είναι ικανοποιημένοι με την πραγματική τους ζωή. Υπάρχουν όμως και οι ψύχραιμες φωνές, που λένε ότι είναι ωραίο να ντύνεις το avatar σου και να το στέλνεις στην κορυφή του Πύργου του Άιφελ αλλά σε καμία περίπτωση αυτό δεν συγκρίνεται με το να πας εκεί ο ίδιος αυτοπροσώπως, που σημαίνει πολύ απλά ότι πολλά πράγματα δεν θα μπορούν να προσομοιωθούν. Όπως πάντα συμβαίνει άλλωστε, η ζωή θα φέρει την ισορροπία που χρειάζεται.

Το metaverse παρόν
Σημαντικά βήματα έχουν γίνει ήδη, με πολλές εταιρείες να μπαίνουν στον νέο αυτό τρισδιάστατο κόσμο δημιουργώντας την πρώτη metaverse εμπειρία του πελάτη τους ως επέκταση του πραγματικού τους κόσμου. Βλέπουμε ήδη:

• Κολοσσούς στο χώρο της τεχνολογίας όπως το Facebook, το Google, τη Disney και την Amazon να μπαίνουν στον metaverse κόσμο με στόχο να δημιουργήσουν τη δική τους πλατφόρμα, αλλά απέχουμε ακόμη αρκετά από την ημέρα εκείνη όπου θα υπάρξει η συμφωνία που απαιτείται μεταξύ τους σχετικά με τη δημιουργία και συμμόρφωση όλων, σε κοινά πρωτόκολλα και τεχνολογικά πρότυπα που θα διασφαλίζουν τη διαλειτουργικότητα σε πραγματικό χρόνο μεταξύ διαφορετικών δημιουργών, καθώς και την υποστήριξη της προσβασιμότητας από όλους τους τύπους των συσκευών. Μια συμφωνία, η οποία από την στιγμή που επιτευχθεί, αναμένεται να δημιουργήσει τεράστιες ευκαιρίες-προοπτικές στις επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο.

• Μεγάλες εταιρείες στο χώρο του retail να δημιουργούν εικονικούς χώρους αγορών, προωθώντας ψηφιακά προϊόντα που δεν υπάρχουν στον πραγματικό κόσμο όπως τα NFTs, ρούχα κ.α., όπως για παράδειγμα η Nike, μία από τις πρώτες που επένδυσαν στο metaverse, που επέλεξε να κάνει πρεμιέρα στο NIKELAND στην πλατφόρμα τυχερών παιχνιδιών Roblox, όπου οι επισκέπτες μπορούν να παίξουν παιχνίδια και να ντύνουν τα είδωλά τους δωρεάν. Στην ίδια πλατφόρμα έκαναν τα πρώτα τους βήματα, η Walmart και η H&M. Ομοίως, πολλές από τις έξυπνες τηλεοράσεις της Samsung διαθέτουν τώρα μια εφαρμογή πλατφόρμας NFT για την παρουσίαση και εμπορία ψηφιακής τέχνης.

• Στο χρηματοοικονομικό χώρο σήμερα υπάρχουν ήδη παίκτες που καινοτομούν έχοντας εισέλθει πρώτοι στον virtual κόσμο, όπως είναι κάποιες χρηματιστηριακές εταιρείες και τράπεζες στην Κορέα που έχουν αρχίσει να συναλλάσσονται μέσω εικονικών περιβαλλόντων που έχουν δημιουργήσει για τους πελάτες τους.

• Επαγγελματικές συναντήσεις, συνέδρια και εκπαιδεύσεις βλέπουμε να διεξάγονται ήδη σε εικονικούς χώρους με την παρουσία των avatars των συμμετεχόντων ενώ στο χώρο της υγειονομικής περίθαλψης να αντικαθίσταται η για δεκαετίες δια ζώσης επαφή γιατρού και ασθενούς, μέσω τηλε-επίσκεψης, με ταχύτατους ρυθμούς.

Το metaverse μέλλον
Όλα τα παραπάνω αποτελούν ένα πολύ μικρό δείγμα των αλλαγών που θα φέρει ο νέος αυτός metaverse κόσμος που έρχεται. Ένας νέος κόσμος όπου:

• Η εξέλιξη και χρήση των VR wearables (φακοί επαφής, γυαλιά, γάντια, ακουστικά κ.λπ.) θα μας επιτρέπουν να συνδεόμαστε με άλλους στο ίδιο εικονικό δωμάτιο, χωρίς τα avatar μας να αντιμετωπίζουν γλωσσικούς περιορισμούς, ανεξάρτητα από τη φυσική απόσταση, χρησιμοποιώντας σε πραγματικό χρόνο προηγμένες AI πλατφόρμες ως μεταφραστές ή εικονικούς βοηθούς και όχι μόνο. Θα εργαζόμαστε απομακρυσμένα και θα συναντιόμαστε σε εικονικούς χώρους/γραφεία με ανθρώπους από όλο τον κόσμο, χωρίς ταξίδια και μετακινήσεις, δίνοντας παράλληλα τη δυνατότητα στις εταιρείες να βρίσκουν ευκολότερα και να χρησιμοποιούν τα resources εκείνα που χρειάζονται, καθώς και να καταφέρουν να επικοινωνήσουν πολύ πιο αποτελεσματικά την στρατηγική και την κουλτούρα τους.

• Η εκπαίδευση θα αλλάξει δραματικά, καθώς τα εξεταστικά κέντρα, τα σχολεία, τα κολέγια, τα πανεπιστήμια κ.α. θα μεταφέρουν τη παρουσία και την κύρια δραστηριότητα τους στον κόσμο του metaverse, παρέχοντας 24χ7χ365 πρόσβαση σε μια ποιοτικότερη κατάρτιση, με αποτελεσματικότερο τρόπο και πολύ χαμηλότερο κόστος, κάνοντας τη δια βίου μάθηση απόλυτα εφικτή και προσιτή για όλες τις κοινωνικές ομάδες, όπου και εάν αυτές βρίσκονται. Οι real-estate πράκτορες δεν θα δείχνουν στους υποψήφιους αγοραστές μόνο ακίνητα του πραγματικού κόσμου, που άλλωστε ήδη συμβαίνει σήμερα αλλά virtual προς πώληση ακίνητα, που δεν θα υπάρχουν κάπου στον πραγματικό κόσμο.

• Στο χώρο του τουρισμού, θα προσφέρονται virtual διακοπές, σε εικονικά και πραγματικά θέρετρα, με ξεναγούς που θα παρέχουν εικονική ξενάγηση σε μουσεία, αξιοθέατα κ.α.

• Στο χώρο των υπηρεσιών υγείας, αναμένονται δραματικές αλλαγές, με τους χειρουργούς να συναντιούνται σε ένα εικονικό χειρουργείο όπου συνεργάζονται και μοιράζονται γνώση και εμπειρίες με άλλους συναδέλφους, συμβούλους ή ειδικούς, με τους νοσηλευτές που θα συναντούν τους ασθενείς τους στο Metaverse, κάνοντας τον καθιερωμένο ιατρικό έλεγχο και παρέχοντάς τους την συναισθηματική υποστήριξη που χρειάζονται κ.α.

• Στο χώρο της βιομηχανίας, νέα προϊόντα και υπηρεσίες θα δοκιμάζονται σε «digital twin» εικονικά εργοστάσια ευκολότερα, ταχύτερα και φθηνότερα κάνοντας χρήση προηγμένων συστημάτων ρομποτικής που αλληλεπιδρούν με το φυσικό περιβάλλον.

• Στο χρηματοοικονομικό χώρο θα βλέπουμε στον virtual κόσμο συμβούλους, υπηρεσίες και συμφωνίες που θα εκτείνονται στο χώρο των πιστώσεων, των υποθηκών και ενοικίασης κ.α. όπως συμβαίνει στον πραγματικό κόσμο. Ένας virtual κόσμος όπου τα avatars, τα κτίρια, τα αντικείμενα, τα ρούχα, η γη ή η τέχνη θα μπορούν να διαπραγματεύονται, να αγοράζονται και να πωλούνται όπως συμβαίνει στον πραγματικό κόσμο δημιουργώντας ένα τεράστιο νέο οικονομικό σύστημα ως επέκταση του πραγματικού. Ακόμη και παραδοσιακοί χώροι όπως είναι οι χώροι της θρησκευτικής λατρείας αναμένεται να δημιουργηθούν στο metaverse δίνοντας την δυνατότητα συμμετοχής σε ανθρώπους που είτε λόγω έλλειψης προσωπικού χρόνου, είτε κινητικών προβλημάτων λόγω σοβαρών και χρόνιων νοσημάτων υγείας, είτε λόγω χαρακτήρα που η ανωνυμία θα τους βοηθήσει να μοιραστούν βαθιά προσωπικά ζητήματα και να ανακουφιστούν μέσω της εξομολόγησης.

• Στο χώρο της οικονομίας, το Metaverse θα παράξει πολύ σύντομα την δική του οικονομία ή αλλιώς metanomics μια και αναμένεται η δημιουργία πληθώρας επιχειρήσεων που θα καλύπτουν τις οικονομικές ανάγκες των κατοίκων του σε κάθε σχεδόν τομέα της αγοράς. Επιχειρήσεις για παράδειγμα που θα εξυπηρετούν online avatar, που έχει το δικό του ψηφιακό πορτοφόλι σε κρυπτονομίσματα, δοκιμάζοντας και αγοράζοντας ψηφιακά ρούχα σε έναν εικονικό εκθεσιακό χώρο.

Τα metaverse σε χαρτογράφητα ύδατα
Οι ειδικοί σε όλο τον κόσμο, παρόλο ότι προβλέπουν ένα λαμπρό μέλλον για το Metaverse, προειδοποιούν για την ανάγκη έγκαιρης δημιουργίας του κατάλληλου κανονιστικού πλαισίου που θα προστατεύει τους χρήστες του, ειδικά στις ευαίσθητες ηλικίες των παιδιών καθώς και ανθρώπων που αντιμετωπίζουν σοβαρά ψυχικά νοσήματα, και θα ελαχιστοποιεί τους κινδύνους που ενέχει η ανεξέλεγκτη χρήση του διαφορετικά όπως λένε κινδυνεύουμε «Το metaverse να γίνει παράδεισος για τις επιχειρήσεις, τη τεχνολογία και το εμπόριο – και κόλαση για τους ανθρώπους». Άλλωστε πληθώρα επιστημονικών μελετών μέχρι σήμερα δείχνουν ότι η ανεξέλεγκτη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχει επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των χρηστών. Ακόμη περισσότερα προβλήματα ψυχικής υγείας αναμένεται να προκύψουν από τη μακροχρόνια έκθεση στους νέους εικονικούς κόσμους καθώς οι γραμμές μεταξύ του εικονικού κόσμου και του φυσικού κόσμου θα γίνονται ολοένα και πιο θολές και πολλοί χρήστες ακόμα κι όταν βγαίνουν από τον εικονικό κόσμο, θα συνεχίσουν να νιώθουν σαν να είναι ακόμα μέσα σε αυτόν.

Το metaverse θα ενέχει πάντα σοβαρούς κινδύνους είτε σε ατομικό επίπεδο σε περίπτωση διαρροής του απορρήτου προσωπικών δεδομένων ή παραβίασης της πνευματικής ιδιοκτησίας, είτε σε επιχειρηματικό επίπεδο, σε περίπτωση της αποκάλυψης σημαντικών πληροφοριών και εμπορικών μυστικών στον ανταγωνισμό. Σε κάθε περίπτωση, η επικοινωνία μας μέσω avatars πίσω από τα οποία θα βρίσκονται άγνωστοι χρήστες του πραγματικού κόσμου ή ΑΙ προηγμένες πλατφόρμες όπως το ChatGPT που αναμένεται να κατακλύσουν τον νέο metaverse κόσμο, μας οδηγούν σε αχαρτογράφητα νερά που απαιτούν πολύ μεγάλη προσοχή. Η έλλειψη δε της κατάλληλης νομοθεσίας και των αντίστοιχων κυρώσεων καθιστούν δύσκολο τον έλεγχο και την αποτροπή ενεργειών μέσω των avatars που θα θεωρούνταν παράνομες. Και καλό θα ήταν αυτή την φορά να μην τρέχουμε ως συνήθως, πίσω από τις εξελίξεις, αλλά να ασχοληθούμε εγκαίρως με την προετοιμασία του κατάλληλου κανονιστικού πλαισίου που θα μας προστατεύει.

Η metaverse ευκαιρία του Ασφαλιστικού κλάδου
Σε αντίθεση με άλλες αγορές που προετοιμάζονται και κάνουν ήδη τα πρώτα τους βήματα βλέπουμε για μια ακόμη φορά τον ασφαλιστικό χώρο να έχει αργά αντανακλαστικά. Θα πρέπει σύντομα να συνειδητοποιήσει:
• Ότι το Metaverse δεν είναι μόνο οι εικονικές συζητήσεις, forums και εκπαιδεύσεις, αλλά ένα έξτρα business model, με σημαντικές προοπτικές που συνδέεται και απαιτεί νέες metaverse “υποδομές, προϊόντα και υπηρεσίες”.
• Ότι οι πραγματικοί ασφαλιστές και πελάτες αναμένεται θα συζητούν μέσα σε virtual υποκαταστήματα και να συνάπτουν συμβόλαια μέσω των avatars τους για κινδύνους που ανήκουν στον πραγματικό αλλά και στον εικονικό κόσμο.
• Ότι ως οργανισμοί θα πρέπει να καθορίσουν την πολιτική τους σχετικά με την ανάληψη των ψηφιακών κινδύνων που φέρνει ο νέος αυτός κόσμος, ορίζοντας τα είδη των κινδύνων που θα ασφαλίζουν και τους κανόνες underwriting, αναπτύσσοντας και λανσάροντας τα κατάλληλα προϊόντα και υπηρεσίες καθώς και να καθορίσουν την πολιτική τους σχετικά με την διάθεση προϊόντων και υπηρεσιών που προσφέρουν στον πραγματικό κόσμο και στον εικονικό.
• Ότι είναι πλεονέκτημα για μια αγορά με ολοένα και πιο αυστηρά κανονιστικά πλαίσια, το ότι το metaverse βασίζεται στη blockchain τεχνολογία, η οποία είναι μια από τις πιο ασφαλείς τεχνολογίες.
• Ότι το Metaverse έρχεται και αναμένεται να αλλάξει δραματικά τους οργανισμούς, τις αγορές, τον κόσμο συνολικότερα, τα επόμενα χρόνια, κάτι που αποτελεί για όλες τις αγορές και ειδικά την ασφαλιστική, μια μοναδική πρόκληση και ευκαιρία που δεν πρέπει να χάσουν.