Εντάξει, εντάξει… το σωστό είναι In God we Trust κι αυτή είναι η επίσημη εμβληματική φράση των Ηνωμένων Πολιτειών, από το 1956, η οποία αποτυπώνεται και σε κάθε νόμισμά τους. Όμως, ο «παλιός» θέλει μ’ αυτή την υπερβολή να τονίσει τον σημαντικότατο ρόλο που πάντα έπαιζε η εμπιστοσύνη (στον άνθρωπο, στην επιχείρηση, στη χώρα ή στην οικονομία της) και συνεχίζει να παίζει, σήμερα πολύ περισσότερο. Μάλιστα, καθώς περνάμε από το υλικό και εν πολλοίς αναλογικό νόμισμα στο άυλο και ψηφιακό, η εμπιστοσύνη είναι ακόμα περισσότερο απαραίτητη, προκειμένου να το αποδεχτούμε και να το βάλουμε πραγματικά στη ζωή μας… Από τα «λεφτά στο στρώμα» ως τις ηλεκτρονικές πληρωμές, τα eWallets, τα κρυπτονομίσματα αλλά και τα digi-euros (ή όπως αλλιώς βαφτιστούν τα ψηφιακά ευρω-νομίσματα, όταν έρθει η ώρα τους) η απόσταση είναι χαώδης! Όσο κι αν μας διαβεβαιώνουν για την ασφάλειά τους, η συναίνεση και η αποδοχή δεν είναι κάτι εύκολο – πρέπει πρώτα να αποκατασταθεί κλίμα εμπιστοσύνης κι αυτό αργεί ακόμα. Οι ουρές για αναλήψεις στις τράπεζες, μόλις κατατίθενται μισθοί και ιδίως συντάξεις, κάτι έχουν να μας πουν…
Όμως, η εμπιστοσύνη δεν περιορίζεται μονάχα στα χρήματα –η ίδια ανάγκη σιγουριάς του απλού πολίτη– χρήστη, του ίδιου που διαμορφώνει την κοινή γνώμη, ισχύει και για δράσεις και ενέργειες, αλγόριθμους και Τεχνητή Νοημοσύνη, μηχανισμούς και αυτοματισμούς, θεραπείες και γιατριές, ακόμα και για τα αυτόνομα αυτοκίνητα, που σταδιακά μπαίνουν κι αυτά στη ζωή μας. Άλλωστε, η εμπιστοσύνη ένας από τους πέντε πυλώνες πάνω στους οποίους η κοινωνία των πολιτών φιλοδοξεί να στηρίξει το Internet του μέλλοντός μας, όπως επιβεβαιώθηκε και στο Policy Summit, που οργάνωσε στα τέλη Σεπτεμβρίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τους συνεργάτες της.
Το «κτίσιμό» της, βέβαια, μόνο εύκολο δεν είναι. Θέλει δουλειά και χρόνο, μελετημένο νομικό και θεσμικό πλαίσιο (σε διεθνές και εθνικό επίπεδο) και -κυρίως- σωστή και δίκαιη εφαρμογή του στην πράξη, απ’ όλους τους εμπλεκόμενους: κράτη, οργανισμούς, αγορά και πολίτες. Αν επικρατήσει σύνεση, διαφάνεια, ανοικτό μυαλό και ευελιξία, κάτι μπορεί να γίνει. Αλλιώς, ούτε ο Θεός ο ίδιος μας σώζει, για να επιστρέψουμε στην αρχική μας ρήση…