Κοινός παρονομαστής στις διαδοχικές εποχές της ψηφιοποίησης, του επιχειρηματικού μετασχηματισμού και, βεβαίως, της Τεχνητής Νοημοσύνης, τα ενσύρματα και ασύρματα δίκτυα ως υποδομές και η συνδεσιμότητα ανθρώπων, μηχανών και συστημάτων ως λειτουργία, ανοίγουν καθημερινά διάπλατα ένα ‘παράθυρο στον κόσμο’ για όλους.
Οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις των τελευταίων ετών, που έρχονται να «κλειδώσουν» με τις αντίστοιχες ανάγκες των καταναλωτών-χρηστών, ίσως να μην ήταν και τόσο ραγδαίες, αν δεν υπήρχαν τα ενσύρματα και ασύρματα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα, τα οποία παίζουν σημαντικότατο ρόλο στην ομαλή λειτουργία τους, παρέχοντας την πρέπουσα ταχύτητα, ασφάλεια και ανθεκτικότητα. Η σημασία τους για την κανονικότητα της ζωής μας, άλλωστε, διαπιστώνεται με τον πιο σαφή τρόπο στην πρώτη σοβαρή βλάβη, όταν οι οθόνες σκοτεινιάζουν και τα κινητά σιωπούν… Παραπάνω από απαραίτητη, λοιπόν, η παρουσία τους για όλους -ιδιώτες και επιχειρήσεις- κι αυτό είναι κάτι που αποδεικνύεται καθημερινά.
Η δικτύωση και η συνδεσιμότητα (πρέπει να) έχουν πλέον τον χαρακτήρα του «κοινού αγαθού», το οποίο όχι μόνο προστατεύεται, αλλά έγινε και πολιτικό ζητούμενο. Ως προς το πρώτο, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δεσμευτεί η «γηραιά ήπειρος» να γίνει ως το 2030 η καλύτερα διασυνδεδεμένη ήπειρος στον κόσμο. Προς αυτή την κατεύθυνση δρομολογεί, στο πλαίσιο του Digital Decade, δράσεις και προγράμματα, με κίνητρα και επιδοτήσεις (τα εν ισχύει σήμερα στη χώρα μας Gigabit Voucher και Smart Readiness Voucher, που απευθύνονται σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά, σ’ αυτή την κατηγορία ανήκουν), προκειμένου οι Ευρωπαίοι να βγουν με τη βοήθεια της ψηφιακής τεχνολογίας και ουσιαστικά μέσα από ένα σχεδόν ομογενοποιημένο δίκτυο σε έναν κόσμο ανοικτό σε όλους, τον οποίο θα μπορεί ο καθένας να προσεγγίσει ελεύθερα, ανάλογα με τις ανάγκες και τις προτιμήσεις του.
Ως προς το δεύτερο, τη συνδεσιμότητα, η ΕΕ περιλαμβάνει κάτω από αυτόν τον «όρο-ομπρέλα» πολλά: από τα ψηφιακά δίκτυα, τις κινητές και σταθερές υποδομές ως το διαδίκτυο, κι από τα κάθε λογής υπέργεια, υπόγεια και υποβρύχια καλώδια ως τους δορυφόρους. Ωστόσο, από τα επίσημα κείμενα των Βρυξελλών και πέρα από τις τεχνολογικές προδιαγραφές, είναι φανερό ότι η συνδεσιμότητα ενσωματώνει, επίσης, μια βαθιά ανθρώπινη διάσταση, αφού επιτρέπει να επικοινωνούμε ο ένας με τον άλλον, ανεξάρτητα από το πού βρισκόμαστε στον κόσμο, και να αξιοποιούμε τις αμέτρητες δυνατότητες που παρέχονται μέσα από την οθόνη μας: μπορούμε να διαβάσουμε τις τελευταίες ειδήσεις όποτε και όπου μας βολεύει, να παρακολουθήσουμε διαδικτυακά μαθήματα, να αποκτήσουμε δεξιότητες και να ζητήσουμε συμβουλές από καθηγητές και επαγγελματίες όσο μακριά κι αν βρίσκονται. Μπορούμε επίσης να ενημερωθούμε, να ψυχαγωγηθούμε, να περιηγηθούμε στις διαδικτυακές αγορές για να βρούμε και να αγοράσουμε τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που επιθυμούμε ή και να προσφέρουμε τα δικά μας προϊόντα σε πελάτες σε όλο τον κόσμο. Μπορούμε να πληρώσουμε, να μεταφέρουμε ποσά ενσύρματα ή ασύρματα κι ό,τι άλλο εμείς επιλέγουμε…
Κοινοί οι κανόνες
Η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί τα τελευταία χρόνια να εφαρμόσει τυποποιημένους κανόνες για τις υπηρεσίες συνδεσιμότητας, προωθώντας την πολιτική ενός ομογενοποιημένου ρυθμιστικού περιβάλλοντος το οποίο παρέχει κίνητρα για επενδύσεις στις τηλεπικοινωνιακές αγορές και εξασφαλίζει σοβαρά οφέλη σε όλες τις χώρες-μέλη. Στόχος είναι να υπάρχουν περισσότερες επιλογές για τους καταναλωτές και περισσότερες υπηρεσίες στη διάθεσή τους σε πιο προσιτές τιμές – αν και σ’ αυτό το τελευταίο η ελληνική πραγματικότητα μάλλον αποτελεί παραφωνία στο σύνολο της ΕΕ, σ’ ό,τι αφορά στην τιμολογιακή πολιτική που επικρατεί στα καθ’ ημάς.
Η επίτευξη αυτών των στόχων επιδιώκεται με διάφορα μέσα: μεταξύ άλλων, με τον εκσυγχρονισμό και την ενοποίηση των τηλεπικοινωνιακών κανονισμών της ΕΕ σε ένα ενιαίο πλαίσιο, με την εισαγωγή του ευρωπαϊκού κώδικα ηλεκτρονικών επικοινωνιών, την υποστήριξη εναρμονισμένων τεχνικών προϋποθέσεων για τη διαλειτουργικότητα των ασύρματων δικτύων σε ολόκληρη την ΕΕ μέσω του προγράμματος πολιτικής για το ραδιοφάσμα, αλλά και τη διεκδίκηση από την Ευρώπη ηγετικής θέσης στις συζητήσεις που διεξάγονται με αντικείμενο την παγκόσμια ανάπτυξη και διακυβέρνηση του Διαδικτύου και γενικότερα των τηλεπικοινωνιών
Σ’ αυτό το πλαίσιο, πρόσφατα, τον Φεβρουάριο του 2024, η Επιτροπή δημοσίευσε τη Λευκή Βίβλο με τίτλο «Πώς θα αντιμετωπιστούν οι ανάγκες της Ευρώπης σε ψηφιακές υποδομές». Σ’ αυτήν παρουσιάζονται οι προκλήσεις αλλά και οι ευκαιρίες που αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρώπη κατά την ανάπτυξη των μελλοντικών δικτύων συνδεσιμότητας, προτείνοντας πιθανά σενάρια δράσης για την ενίσχυση των ικανοτήτων και της οικονομικής ασφάλειας σε όλους τους κρίσιμους τομείς, στον χώρο των ΤΠΕ.
Ολοκληρώθηκε η διαβούλευση
Η Επιτροπή κάλεσε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων της κοινωνίας των πολιτών, των επιχειρήσεων, του δημόσιου τομέα και του πανεπιστημιακού χώρου, να συνεργαστούν μαζί της και να μοιραστούν τις απόψεις τους σχετικά με το περιεχόμενο της Λευκής Βίβλου. Η δημόσια διαβούλευση ολοκληρώθηκε στις 30 Ιουνίου 2024 και, επί του παρόντος, εξετάζονται οι προτάσεις που υποβλήθηκαν, προκειμένου να διαμορφωθούν μελλοντικές δράσεις πολιτικής.
Η Πράξη για τις Υποδομές Gigabit, πάλι, αντιμετωπίζει την ανάγκη για ταχύτερη και πιο αξιόπιστη συνδεσιμότητα στην ΕΕ. Επιδιώκει να επιταχύνει την ανάπτυξη προηγμένων δικτύων Gigabit με εξορθολογισμό των κανονιστικών διαδικασιών και μείωση του διοικητικού φόρτου για την ανάπτυξη δικτύων. Επικεντρώνεται στην απλούστευση των διαδικασιών αδειοδότησης, στην ενίσχυση του συντονισμού μεταξύ των φορέων εκμετάλλευσης δικτύων και στη διασφάλιση ότι τα κτίρια που τώρα κατασκευάζονται διαθέτουν τις αναγκαίες υποδομές για σύνδεση οπτικών ινών (βλέπε FFTH).
Όσον αφορά στο ασύρματο σκέλος, οι Βρυξέλλες υποστηρίζουν, επίσης, την επέκταση και υλοποίηση των δικτύων 5G, ενισχύοντας με χρηματοδοτήσεις και επιδόματα,, παρέχοντας την κατάλληλη τεχνική καθοδήγηση και προωθώντας τη συνεργασία σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων. Μ’ αυτές τις συντονισμένες προσπάθειες, η ΕΕ επιδιώκει να ενδυναμώσει τον δημόσιο τομέα κάθε χώρας-μέλους αλλά και τις επιχειρήσεις, διευκολύνοντας τις προσπάθειές τους να προωθήσουν τη συνδεσιμότητα και να αξιοποιήσουν στο πλαίσιο του ψηφιακού μετασχηματισμού τους, τις ασύρματες τεχνολογίες 5ης γενιάς.
Η επόμενη ημέρα
Όμως, οι Βρυξέλλες δεν μένουν στο παρόν, αλλά προετοιμάζουν (εγκαίρως) και το μέλλον. Η κοινή πρωτοβουλία «Έξυπνα δίκτυα και υπηρεσίες» (SNS JU) υποστηρίζει ενεργά την έρευνα και την ανάπτυξη του 6G. Από φέτος, στο πλαίσιο της SNS JU, έχουν ξεκινήσει 27 project σε διάφορους τομείς της τεχνολογίας 6G, που έχουν να κάνουν με την αρχιτεκτονική του συστήματος, την ασύρματη επικοινωνία, την υποδομή, τις αξιόπιστες υπηρεσίες, την έξυπνη ασφάλεια και τις κοινωνικές επιπτώσεις. Μάλιστα, η ΕΕ προωθεί τη συνεργασία με τις ΗΠΑ στις κρίσιμες τεχνολογίες 6G, ιδίως εκείνες που ενσωματώνουν εφαρμογές Τεχνητής Νοημοσύνη (AI), για την ενίσχυση των δυνατοτήτων των δικτύων.
Ιδιαίτερη μνεία θα πρέπει να γίνει, τέλος, στον τερματισμό των τελών περιαγωγής, επιτρέποντας τη χρήση συνδρομών κινητής τηλεφωνίας σε ολόκληρη την ΕΕ χωρίς επιπλέον κόστος ενώ η πρωτοβουλία WiFi4EU χρηματοδότησε ήδη την εγκατάσταση δωρεάν Wi-Fi hotspots, σε τοπικές κοινότητες, με στόχο την εξάπλωση της ευρυζωνικότητας σε όλες τις χώρες-μέλη.
Κάτι απολύτως απαραίτητο
«Η απρόσκοπτη, αξιόπιστη συνδεσιμότητα δεν είναι πλέον απλώς ένα nice to have στοιχείο – είναι απολύτως απαραίτητη για τις σύγχρονες επιχειρηματικές λειτουργίες», διακήρυξε πριν από μόλις δυο μήνες, σε σχετική μελέτη της, η Cisco, προσθέτοντας «Καθώς οι απαιτήσεις από τα δίκτυα αυξάνονται, το Wi-Fi 7 αξιοποιεί τα θεμέλια που έθεσε το Wi-Fi 6 και τα βελτιώνει ακόμα περισσότερο, προκειμένου να παρέχει πιο σταθερή απόδοση και μικρότερη καθυστέρηση για τα δίκτυα μεγαλύτερης πυκνότητας. Αυτή η αξιοπιστία είναι σημαντική για την πιστοποίηση ταυτότητας σε ένα δίκτυο πρόσβασης Wi-Fi 7». Βασικά χαρακτηριστικά, όπως η λειτουργία πολλαπλών συνδέσεων (MLO), επιτρέπουν στις συσκευές να επικοινωνούν ταυτόχρονα σε πολλαπλά κανάλια, μειώνοντας τη συμφόρηση και εξασφαλίζοντας εξαιρετικά αξιόπιστες συνδέσεις χαμηλής καθυστέρησης. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας καθώς οι επιχειρήσεις αναπτύσσουν περισσότερες συσκευές -από αισθητήρες IoT έως εργαλεία επαυξημένης πραγματικότητας (AR)- και χρειάζονται πλέον δίκτυα που μπορούν να διαχειριστούν το αυξημένο φορτίο χωρίς να χάνουν σε απόδοση.
Ειδικά για τις επιχειρήσεις, το Wi-Fi 7 δεν προσφέρει απλώς ταχύτερες συνδέσεις, αλλά τη δημιουργία πιο έξυπνων και αποδοτικών δικτύων, τα οποία υποστηρίζουν σύγχρονες εφαρμογές και ροές εργασίας. Από το λιανεμπόριο έως την υγεία, τη φιλοξενία και τα logistics, το Wi-Fi 7 αναμένεται να βελτιώσει τον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων, προσφέροντάς τους απρόσκοπτη συνδεσιμότητα και μεγαλύτερη αξιοπιστία δικτύου, σε ένα μέλλον, όπου η ασύρματη σύγκλιση (δηλ. η δυνατότητα χρήσης πολλαπλών δικτύων ασύρματης πρόσβασης ταυτόχρονα, με στόχο τη βέλτιστη εμπειρία τελικού χρήστη ή συσκευής και κύριους ενδιάμεσους το Wi-Fi και το 5G) θα είναι εκ των ων ουκ άνευ. Το λένε, άλλωστε, και οι αριθμοί: στα 6,3 δισεκατομμύρια υπολογίζεται να έχουν φτάσει οι συνδρομές 5G σ’ όλο τον κόσμο ως το 2030, ενώ το (νεότερο) 5G SA θα έχουν επιλέξει ως τότε 3,6 δισεκατομμύρια συνδρομητές.
Με «πράσινη» χροιά
Φυσικά, για να γίνουν όλα αυτά, οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών θα πρέπει να δώσουν κι αυτές το «κάτι παραπάνω», καθώς από την πανδημία και μετά έχουμε αναμφίβολα περάσει στην εποχή του «business un-usual». Προφανώς, αποτελούν έναν ιδιαίτερα κρίσιμο και καταλυτικό παράγοντα, αφού η καλή (ή προβληματική) συνδεσιμότητα περνάει από αυτές και τα συστήματά τους. Όλες λένε ότι προετοιμάζονται, ανακοινώνουν στρατηγικά σχέδια και επενδύσεις, αλλά… από τις δικές τους επιδόσεις και πρακτικές λύσεις για ταχύτερες, πιο αξιόπιστες και -προφανώς- πιο προσιτές υπηρεσίες εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό αν τα σπίτια μας θα είναι τα επόμενα χρόνια πιο «έξυπνα» και λιγότερο ενεργοβόρα. Αν οι πόλεις μας θα είναι πιο ανθρώπινες και φιλικές προς τον πολίτη. Αν τα δεδομένα μας θα μπορέσουν να αξιοποιηθούν για το καλό όλων μας, με σεβασμό των δικαιωμάτων και της ιδιωτικότητας. Κι αν η καθημερινότητά μας θα αποκτήσει, επιτέλους, αυτή την «πράσινη» χροιά, που θα την κάνει πιο ανεκτή και βιώσιμη για εμάς και τα παιδιά μας
Όλα τα παραπάνω, άλλα θεωρητικά κι άλλα πρακτικά, που «σταχυολογήσαμε» από πολλές διαφορετικές πηγές και προελεύσεις, σχετικά με τη συνδεσιμότητα και τις μύριες προεκτάσεις της, δεν τα λέμε μονάχα εμείς – τα λένε και τα σκέφτονται, επίσης (προφανώς, προσαρμοσμένα στη δική του οπτική γωνία ο καθένας), και οι εκπρόσωποι από τον δημόσιο τομέα, την αγορά και την εκπαίδευση, που μας μίλησαν, στο πλαίσιο αυτού του Special Report. Διαβάστε τι μας είπαν:
Προτεραιότητα σε καινοτομία και ασφάλεια στο ΕΔΥΤΕ
Δημήτρης Μητρόπουλος, Eπικεφαλής Διεύθυνσης Προηγμένων Υπολογιστικών & Δικτυακών Υποδομών, ΕΔΥΤΕ – Επίκουρος Καθηγητής, ΕΚΠΑ
Οι εξελίξεις στον τομέα των δικτύων διαμορφώνουν νέες δυνατότητες και απαιτήσεις. Η τρέχουσα γενιά τεχνολογιών, όπως το 5G, προσφέρει συνδεσιμότητα με υψηλές ταχύτητες, επιτρέποντας την ανάπτυξη καινοτόμων εφαρμογών, όπως η βιομηχανική αυτοματοποίηση. Παράλληλα, η εκρηκτική αύξηση της διασύνδεσης IoT (Internet of Things) συσκευών, οι οποίες αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους, αλλά και με διαφορετικές δικτυακές υποδομές, εντείνει την ανάγκη για ασφαλή και αποδοτική διαχείριση των δεδομένων και της συνδεσιμότητας, καθώς και για προστασία από εξελιγμένες κυβερνοαπειλές. Ανάμεσα στις πιο πρόσφατες, επικίνδυνες απειλές συγκαταλέγονται οι επιθέσεις άρνησης υπηρεσίας (DDoS) και οι εξειδικευμένες επιθέσεις σε επίπεδο εφαρμογών, οι οποίες προσπαθούν να παρακάμψουν τους παραδοσιακούς αμυντικούς μηχανισμούς.
Λαμβάνοντας υπόψιν τις παραπάνω προκλήσεις, το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας & Έρευνας (ΕΔΥΤΕ Α.Ε. – GRNET), φορέας του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, προχωρά στην αναβάθμιση του δικτύου της από τα 10 στα 100 Gbps, ενισχύοντας την απόδοση και την ασφάλεια του δικτύου που εξυπηρετεί την ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα. Η νέα υποδομή θα διασφαλίσει υψηλή διαθεσιμότητα μέσω εναλλακτικών οδεύσεων, ακόμα και σε περιπτώσεις τεχνικών διακοπών ή επιθέσεων. Επιπλέον, η ΕΔΥΤΕ σκοπεύει να αναβαθμίσει τους αμυντικούς μηχανισμούς της, εφαρμόζοντας νέες στρατηγικές για την πρόληψη και την άμεση αντιμετώπιση επιθέσεων. Συγκεκριμένα, η εκτενής πληροφορία που προέρχεται από τα συστήματα παρακολούθησης των υποδομών του οργανισμού θα αξιοποιείται για την αυτοματοποιημένη ενεργοποίηση των κατάλληλων αμυντικών μηχανισμών σε πραγματικό χρόνο, προσφέροντας έτσι ισχυρό προστατευτικό πλέγμα κατά των διαφορετικών απειλών. Τέλος, η ΕΔΥΤΕ εξετάζει την ενσωμάτωση τεχνολογιών Quantum Key Distribution (QKD) στο νέο της δίκτυο, για χρήση από φορείς και υπηρεσίες με αυξημένη ανάγκη για ασφάλεια. Αυτές οι τεχνολογίες θα επιτρέπουν την ασφαλή ανταλλαγή κρυπτογραφικών κλειδιών παρέχοντας προστασία από υπερυπολογιστές που -μελλοντικά- θα είναι σε θέση να «σπάσουν» τις παραδοσιακές μεθόδους κρυπτογράφησης οι οποίες χρησιμοποιούνται σήμερα.
Επενδύοντας σε καινοτόμες τεχνολογίες και πρωτοποριακές λύσεις, η ΕΔΥΤΕ στοχεύει στη δημιουργία ενός ασφαλούς, ανθεκτικού και ευέλικτου δικτύου, το οποίο θα στηρίζει τους συνδεδεμένους φορείς από την ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και θα προάγει την τεχνολογική καινοτομία, τη συνεργασία και την ανάπτυξη, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Τέλος, θα συμβάλει στη συμμόρφωση με το νέο, αυστηρότερο ευρωπαϊκό και εθνικό πλαίσιο για την κυβερνοασφάλεια και την προστασία των κρίσιμων υποδομών.
Περάσαμε πλέον στην περίοδο της ωριμότητας
Χριστίνα Πατσιούρα, Lead Analyst, GSMA Intelligence
Το 5G έχει περάσει πλέον στην περίοδο της ωριμότητάς του. Σύμφωνα με την GSMA Intelligence, οι χρήστες 5G θα είναι 2,2 δισεκατομμύρια (27% των συνολικών mobile συνδέσεων) ως το τέλος του 2024 και αναμένουμε να φτάσουν τα 5,6 δισεκατομμύρια στο τέλος της δεκαετίας. Σήμερα και για τα επόμενα δύο χρόνια θα επιταχύνονται τα δίκτυα τεχνολογίας 5G Standalone (5G SA), η οποία επιτρέπει να αναπτυχθεί ολόκληρο το φάσμα των υπηρεσιών 5G: network slicing, “ιδιωτικά δίκτυα” (private networks), ΙοΤ που βασίζεται στο 5G, network APIs κ.ά.
Από τη μία πλευρά, τα δίκτυα 5G εξαπλώνονται και λειτουργούν ως βασική υποδομή για τον ψηφιακό μετασχηματισμό εταιριών, πόλεων και καταναλωτών. Από την άλλη, υπάρχει ακόμα μεγάλο περιθώριο η αγορά να τρέξει γρηγορότερα.
Παρά τις μεγάλες επενδύσεις και προσδοκίες από τα δίκτυα 5G, τα έσοδα των παρόχων αυξάνουν μεν, αλλά με χαμηλό ρυθμό, περίπου 3-6% ετησίως τα τελευταία χρόνια. Εντούτοις, το κομμάτι εκείνο που αναφέρεται σε υπηρεσίες προς εταιρίες (enterprise ή B2B) και περιλαμβάνει υπηρεσίες τηλεπικοινωνίας, αλλά και ολοκληρωμένες λύσεις ψηφιακού μετασχηματισμού, όπως πχ. Ιnternet of Things, Cybersecurity, SD-WAN, SASE, Cloud, κλπ., μεγαλώνει ταχύτερα, περίπου 20% κατά μέσο όρο ετησίως, για όσους δραστηριοποιούνται σε αυτό.
Το ερώτημα είναι πώς θα μπορέσει η αγορά του 5G να τρέξει γρηγορότερα. Ξεχωρίζουν ήδη κάποια τμήματα της αγοράς όπου υπάρχει ταχύτερη ανάπτυξη και αδιαμφισβήτητα οφέλη για τους χρήστες 5G. Για παράδειγμα, οι λεγόμενες «κρίσιμες υποδομές» , όπως τα δίκτυα ενέργειας, δρόμοι, αεροδρόμια, λιμάνια και τρένα, και φυσικά η άμυνα και η δημόσια ασφάλεια, όπου το 5G αξιοποιείται κυρίως για ενισχυμένη ασφάλεια στην επικοινωνία χρηστών μέσω private networks και network slicing, συν κάποιες συγκεκριμένες εφαρμογές όπως ΙοΤ και drones.
Στην πραγματικότητα, το 5G ανοίγει πολλές ευκαιρίες και για εταιρίες πέραν των παραδοσιακών τηλεπικοινωνιών. Για παράδειγμα, οι Systems Integrators εγκαθιστούν πλέον ιδιωτικά δίκτυα πρακτικά οπουδήποτε, ώστε ένα εργοστάσιο ή ένα ορυχείο να μπορούν να έχουν σε περιοχές χωρίς κάλυψη δικτύου τηλεπικοινωνία και Internet για εργαζόμενους και μηχανήματα (ΙοΤ). Επίσης, εταιρίες ανάπτυξης εφαρμογών μπορούν με τα 5G network APIs να προσαρμόζουν τις υπηρεσίες του δικτύου, όπως το διαθέσιμο bandwidth, ανάλογα με τις ανάγκες των εφαρμογών τους, π.χ. για καλύτερη υποστήριξη εφαρμογών με video streaming, όπου χρειαστεί.
Συναρπαστικός, αλλά και απαιτητικός ψηφιακός κόσμος
Σπύρος Δενάζης, Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών – Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών H/Y – Επιστημονικός Υπεύθυνος Κέντρου Ικανοτήτων για 5G, π-ΝΕΤ
Η επόμενη γενιά δικτύων, με αιχμή του δόρατος την τεχνολογία 5G, επαναπροσδιορίζει τον τρόπο με τον οποίο διαχειριζόμαστε την επικοινωνία και τη διασύνδεση. Με ταχύτητες πολλαπλάσιες των προηγούμενων δικτύων, εξαιρετικά χαμηλή καθυστέρηση και υποστήριξη εκατομμυρίων διασυνδεδεμένων συσκευών ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, το 5G προσφέρει πρωτόγνωρες δυνατότητες.
Εφαρμογές όπως η τηλεϊατρική, η αυτόνομη οδήγηση και το Μετα-Σύμπαν (Metaverse) αναμένεται να επωφεληθούν ιδιαίτερα, επιταχύνοντας τον ψηφιακό μετασχηματισμό σε παγκόσμιο επίπεδο και αλλάζοντας τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε το περιβάλλον γύρω μας.
Παράλληλα, η μαζική υιοθέτηση του Διαδικτύου των Αντικειμένων (IoT) δίνει τη δυνατότητα σε εκατομμύρια αισθητήρες και συσκευές να επικοινωνούν μεταξύ τους σε πραγματικό χρόνο, επιτρέποντας τη βελτιστοποίηση κρίσιμων διαδικασιών, από τη βιομηχανική αυτοματοποίηση, τα δίκτυα ενέργειας έως τις «έξυπνες πόλεις» και τη δημιουργία ψηφιακών διδύμων τα οποία αλληλοεπιδρούν με τα αντίστοιχα φυσικά συστήματα που μας περιβάλλουν.
Αποτέλεσμα των τεχνολογικών εξελίξεων είναι η αύξηση της πολυπλοκότητας διαχείρισης των δικτυακών και υπολογιστικών υποδομών και η αύξηση των κυβερνοεπιθέσεων σε πολλαπλά επίπεδα. Για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, χρησιμοποιούνται προηγμένες μέθοδοι και αλγόριθμοι Τεχνητής Νοημοσύνης που αυξάνουν αφενός τα επίπεδα αυτοματοποίησης των λειτουργιών διαχείρισης των δικτύων και των προσφερόμενων υπηρεσιών, αφετέρου της κυβερνοασφάλειας για ανίχνευση και αντιμετώπισης των απειλών.
Τέλος, μεγάλο μέρος των δικτυακών λειτουργιών που παραδοσιακά εκτελούνταν από εξειδικευμένο υλικό (hardware) είναι πλέον διαθέσιμο σε λογισμικό που τρέχει σε υποδομές υπολογιστικού νέφους.
Αυτό σημαίνει ότι εταιρείες μπορούν πλέον με λελογισμένο κόστος να αναπτύξουν στις εγκαταστάσεις τους τα δικά τους ιδιωτικά δίκτυα και υπολογιστικές υποδομές αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογικές δυνατότητες αυξάνοντας το παραγωγικό τους δυναμικό και την ανταγωνιστικότητά τους.
Η σύγκλιση 5G, IoT και προηγμένων μεθόδων ασφάλειας και διαχείρισης δικτύων, δημιουργεί ένα νέο, συναρπαστικό, αλλά και απαιτητικό ψηφιακό κόσμο, προσφέροντας νέες δυνατότητες, αλλά και νέες προκλήσεις που απαιτούν καινοτόμες λύσεις.
Επανάσταση στις δυνατότητες συνδεσιμότητας – απόδοσης
Δημήτρης Στούμπης, Senior Network Engineer – Information Technology Dpt, STEELMET
Η ταχεία ανάπτυξη της τεχνολογίας έχει διαμορφώσει έναν κόσμο που συνεχώς εξελίσσεται, προσφέροντας αμέτρητες δυνατότητες, αλλά και νέες προκλήσεις. Από την ΑΙ και τη διασύνδεση του Internet of Things (IoT) μέχρι τα υπερσύγχρονα δίκτυα 5G, αυτές οι τεχνολογικές καινοτομίες έχουν μετασχηματίσει ριζικά τον τρόπο που επικοινωνούμε, εργαζόμαστε και διαχειριζόμαστε τις πληροφορίες. Η επίδρασή τους είναι εμφανής και στον τομέα των δικτύων, όπου η συνδεσιμότητα καθίσταται ολοένα και πιο επιτακτική. Ωστόσο, αυτή η ραγδαία εξέλιξη δεν συνοδεύεται μόνο από οφέλη αλλά κι από προκλήσεις. Η καθημερινή αύξηση των κυβερνοεπιθέσεων έχει γεννήσει την ανάγκη για αποτελεσματικές στρατηγικές ασφάλειας καθώς οι παραδοσιακές λύσεις δεν επαρκούν πλέον για την προστασία από σύνθετες και εξελιγμένες απειλές. Στρατηγικές όπως η εφαρμογή πολυεπίπεδης ασφάλειας, Zero trust αρχιτεκτονικής που επιβάλλει συνεχείς ελέγχους πρόσβασης, χρήση εργαλείων EDR, καθώς και η συνεχής εκπαίδευση των εργαζομένων με σκοπό να αναγνωρίζουν τις απειλές είναι απαραίτητες για την προστασία των εταιρικών δικτύων και των δεδομένων. Παράλληλα, οι τεχνολογικές εξελίξεις στις δικτυακές υποδομές και η υιοθέτηση δικτύου 5G έχουν επιφέρει επανάσταση στις δυνατότητες συνδεσιμότητας και απόδοσης.
Ωστόσο, αυτή η πρόοδος συνοδεύεται από νέους κινδύνους, απαιτώντας αναβαθμισμένες στρατηγικές ασφάλειας που περιλαμβάνουν κρυπτογράφηση, απομόνωση δικτυακών τμημάτων και προηγμένα εργαλεία ανίχνευσης κακόβουλων ενεργειών. Η χρήση των 5G δικτύων, στον κλάδο της βιομηχανίας και όχι μόνο, τα καθιστά ιδανικά για την υποστήριξη IoT εφαρμογών και αυτοματοποιημένων διαδικασιών, εντείνοντας παράλληλα την ανάγκη για προσαρμογή στις αυξημένες απαιτήσεις ασφάλειας. Τέλος, η διαχείριση και βελτιστοποίηση των εταιρικών δικτύων παίζουν καθοριστικό ρόλο για την εύρυθμη λειτουργία των επιχειρήσεων. Ένα καλά οργανωμένο δίκτυο εξασφαλίζει την ταχύτητα, την ασφάλεια αλλά και την σταθερότητα των δεδομένων στις αυξημένες απαιτήσεις. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον απαιτείται η υιοθέτηση τεχνολογιών όπως SD-WAN, που προσφέρουν δυναμική διαχείριση και βελτιστοποίηση της συνδεσιμότητας ενώ η ενσωμάτωση του cloud παρέχει ευελιξία και δυνατότητες επέκτασης. Επιπροσθέτως, η συνεχής παρακολούθηση, η ανάλυση δεδομένων και οι λύσεις αυτοματοποίησης αυξάνουν την αξιοπιστία και την προσαρμοστικότητα των δικτύων. Η ισορροπία μεταξύ καινοτομίας, ασφάλειας και αντιμετώπισης των αυξανόμενων απειλών είναι απαραίτητη για βιώσιμη ανάπτυξη και πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων της τεχνολογίας.